Сэлбэ, Дунд гол дагуух мод бургасыг зөөж шилжүүлэн, лаг хагшаасыг цэвэрлэх, үерийн даланг өргөтгөж, хүчитгэх ажлын явцын талаар Геодези, усны барилга, байгууламжийн газар ОНӨААТҮГ-ын Ерөнхий инженер С.Батсайханаас тодрууллаа. 

Тэрбээр “Өнөөдрийн байдлаар Сэлбэ, Дунд гол дагуу төр, хувийн хэвшил хамтарсан 22 аж ахуйн нэгж байгууллага нийгмийн хариуцлагын хүрээнд 70 мянган шоо метр гаруй лаг хагшаасыг цэвэрлэсэн бөгөөд ажлын явц 80 хувьтай үргэлжилж байна. Голыг цэвэрлэх явцад лаг хагшаас гэхээсээ илүүтэй их хэмжээний барилгын болон ахуйн хог хаягдал гарсан. Мөн өнгөрсөн жил буусан үерийн дараа бид Нидерланд, Япон, Хятад зэрэг орны ус, ойн чиглэлийн инженерүүдээс заавар зөвлөгөө авсан. Үүний үр дүнд НОК болон нийслэлийн Байгаль орчны газраас өгсөн зөвлөмжийн дагуу голын далангийн хоёр талаар ургасан мод бургасыг үлдээж, голдирол хааж, урсац сааруулсан мод бургасыг чөлөөлж байна. Угаас суурьшмал, олон сая иргэнтэй томоохон хотуудад хотын голоор урсаж байгаа голд инженерийн тооцоолол гарган, эргийн хамгаалалт хийх, голын хамгаалалтын далан үүсгэх, тэр ч байтугай голыг голдирлоор нь шилжүүлэх арга хэмжээг хүртэл авах байдлаар зохицуулсан байдаг юм билээ. Тухайлбал, Дунай мөрөн, Япон улсын далайн эргийн ойролцоох том голуудад энэ мэт арга хэмжээг авсан байдаг. Харин Сэлбэ, Дунд голыг аль болох өөрийнх нь байгалийн зүй тогтлыг алдагдуулахгүйгээр урсцыг нь чөлөөлөх арга замыг эрэлхийлж байна” хэмээв.

Уг ажлын хүрээнд Сэлбэ, Дунд гол дагуу зургаан байршилд голын голдирлыг хааж, стандартын бус, зөвшөөрөлгүй барилга, байгууламж барьсан зөрчлийг арилгасан. Тодруулбал, Гурвалжингийн гүүрний баруун урд талд тухайн орчимд үйл ажиллагаа явуулдаг аж ахуйн нэгж байгууллагууд Дунд голын голдирлыг хааж 800-1500 диаметрийн өргөнтэй хоолойг голын дунд тэг хөндлөн байрлуулан булж, орц, гарц гаргасан, бохирын худаг барьж, шороонд булсан, цахилгааны утас татсан зэрэг зөрчил илэрсэн. Өнгөрсөн сард үргэлжлэн орсон борооны улмаас тухайн цахилгааны утас татсан хэсэгт гол давж үерлэсэн бөгөөд хэрэв эл хэсэгт ус нэвчсэн бол олон хүний амь нас эрсдэх аюултай. Мөн бохирын худаг задарвал гол бохирдож, их хэмжээний нян бактери тархан, хүний эрүүл мэндэд ноцтой аюул учрах эрсдэлтэй байсан гэдгийг тэрбээр онцолж байлаа.

Ташрамд, Улаанбаатар хотын хэмжээнд 163 км урт үерийн хамгаалалтын далан суваг байдаг. Энэхүү далан суваг, үерийн хамгаалалтын барилга байгууламж нь иргэдийн эрүүл мэнд, амь нас, эд хөрөнгийг болзошгүй үер, усны аюулаас хамгаалдаг. Иймд гол усаа бохирдуулахгүй, элдэв хог хаягдал хаяхгүй байхыг нийт иргэддээ уриалж байна.

Монгол Улсын Их Хурлын сонгуулийн тухай хуулийн 25 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Иргэний шилжилт хөдөлгөөнийг санал авах өдрөөс 60 хоногийн өмнө зогсоож, санал авах өдрийн дараах өдрөөс сэргээнэ” гэж заасны дагуу иргэний шилжилт хөдөлгөөний бүртгэлийг сэргээлээ.

Иргэний засаг захиргааны нэг нэгжээс нөгөө нэгжид шилжин суурьших хөдөлгөөний бүртгэлийг 2024 оны дөрөвдүгээр сарын 29-ний өдрөөс эхлэн хаагаад байсан юм. 

Болзошгүй эрсдэлээс сэргийлж НОК-ын дарга Х.Нямбаатар болон холбогдох албаныхан зургаадугаар сарын 21-22-ны өдрүүдэд Дунд, Сэлбэ гол дагуу ажилласан.

Энэ үеэр тухайн гол орчимд үйл ажиллагаа явуулдаг аж ахуйн нэгжүүдийн удирдлагуудтай зөвшилцөн, төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн хүрээнд Дунд, Сэлбэ гол дагуух мод бургасыг зөөж шилжүүлэн, лаг хагшаасыг цэвэрлэх, үерийн даланг өргөтгөж, хүчитгэх ажлыг эхлүүлсэн юм. Үүнтэй холбогдуулан Хотын инженерийн байгууламжийн хэлтсийн дарга М.Балдандоржоос тодрууллаа.

Тэрбээр “Үерийн эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх, бэлэн байдлыг хангах чиглэлээр нийслэлийн хэмжээнд гамшгийн шар түвшин тогтоосон. Нийслэлийн Байгаль орчны газар болон холбогдох мэргэжлийн байгууллагуудаас нийслэлийн иргэдийн амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгийг үерийн аюулаас авран хамгаалахын тулд голын голдирол хааж, урсцыг боомилсон мод бургасыг нүүлгэн шилжүүлэх нь зөв гэсэн дүгнэлт гаргасан. Иймд уг дүгнэлтийг үндэслэн нийслэлийн Онцгой комиссын шийдвэрийн дагуу мод бургасыг нүүлгэн шилжүүлэх, лаг хагшаасыг цэвэрлэх ажлыг төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн хүрээнд үе шаттайгаар хийж байна. Энэ хүрээнд өнөөдрийн байдлаар Сэлбэ, Дунд гол дагуу төр, хувийн хэвшил хамтарсан 22 аж ахуйн нэгж байгууллага нийгмийн хариуцлагын хүрээнд 70 мянган шоо метр гаруй лаг хагшаасыг цэвэрлэн гаргалаа. Тодруулбал, нийт 8.5 км үерийн далан сувгийн лаг хагшаасыг 1-1.5 метрийн гүнтэй ухаж цэвэрлэн, 25-30 метрийн өргөнтэйгөөр үндсэн урсцыг сайжруулах ажлыг хийгээд байна” гэв.

Сэлбэ, Дунд гол дагуу нийт 135 мянган шоо метр лаг хагшаасыг зөөх төлөвлөгөөтэй ажиллаж байгаагаас 60 хувьтай үргэлжилж байгаа аж. Мөн мод бургасыг чөлөөлөхдөө далангийн хоёр талаар ургасан мод бургасыг чөлөөлөхгүйгээр голын үндсэн голдирлыг хааж, урсцыг сааруулсан мод бургасыг чөлөөлж буй. Энэ хүрээнд УБЗАА-наас хамтран ажиллаж буй байгууллагууддаа зайлшгүй чөлөөлөх шаардлагатай 30 метрийн зурвасын чөлөөлөх хэмжээ, ухах түвшинг зааж өгөх зэрэг мэргэжил арга зүйн зөвлөгөө өгч, хяналт тавьж ажиллаж байгаа юм. Түүнчлэн өдрийн цагаар лаг хагшаасаа ухаж бэлдэн, шөнийн цагаар замын хөдөлгөөн татарсан үед “Цагаан даваа”, “Морингийн даваа”, “Нарангийн энгэр”-ийн хогийн цэгүүдэд тусгайлан бэлдсэн талбай дээр асгаж буй. Цаашид барилга байгууламжийн ашиглалтын нөхцөлийг сайжруулах төлөвлөгөөний дагуу жил бүр тодорхой түвшин барьж, голын голдиролд ургасан мод бургас, лаг хагшаасыг цэвэрлэж, голын урсцыг сайжруулах ажлыг хийнэ. Энэ төрлийн ажлыг сүүлийн 20, 30 жил хийгээгүй бөгөөд олон жил хийгдээгүй ажлыг шуурхай хэрэгжүүлж байгааг тэрбээр онцоллоо.