Шударга мэдээ
Нийслэлд авто замын 67 төсөл хэрэгжинэ
2022 оны төсвийн жилд нийслэл Улаанбаатар хотод улс, нийслэлийн төсөв болон Орон нутгийн хөгжлийн сангийн хөрөнгө оруулалтаар авто замын 67 төсөл, арга хэмжээ хэрэгжинэ. Тэдгээрийн 38 нь он дамжсан төсөл бол 29 нь шинээр хэрэгжих юм. Эдгээр төсөл, арга хэмжээний талаар Нийслэлийн Замын хөгжлийн газраас тайлбар мэдээлэл өглөө. Хэвлэлийн хуралд Нийслэлийн Замын хөгжлийн газрын дарга Г.Баярсайхан, орлогч дарга Г.Баттогтох, Засвар арчлалтын хяналтын хэлтсийн дарга О.Энхбаатар нар оролцож, сэтгүүлчдийн асуултад хариулав.
-Хятадын хөрөнгө оруулалт, зээлээр хэрэгжиж буй шинэ замын бүтээн байгуулалт, хөрөнгө оруулалтын талаар мэдээлэл өгнө үү?
Нийслэлийн Замын хөгжлийн газрын орлогч дарга Г.Баттогтох:
-Нарны замын гүүрний тухайд 40.2 сая ам.долларын гэрээний өртөгтэй. БНХАУ-ын Засгийн газраас Улаанбаатар хотод хэрэгжүүлж байгаа төсөл, арга хэмжээний хүрээнд хоёр удаа зээл авсан. Нэг тэрбумын зээлээр Налайхын замыг шинэчлэн барьж байгаа. 500 саяын экспортын зээлээр Замын цагдаагийн гүүрэн гарц, Баянзүрх, Сонсголон, Яармагийн гүүр гэсэн төсөл хэрэгжсэн. Замын цагдаагаас бусад нь хэрэгжээд дууссан.
-Зам тавихдаа давхар бродюр байрлуулсан асуудал олон хүний шүүмжлэлд өртсөн. Та бүхэн хувийн компани тэгж тавьсан хэмээн тайлбарлалаа. Хяналтыг хэн тавих ёстой байсан бэ?
-Энэ талаар бид хувийн компанийнхантай уулзлаа. Орц, гарц гаргаж, машины зогсоол байгуулахдаа явган хүний замыг нарийсгаад давхар бродюр тавьчихсан байх магадлалтай. Түүнээс нийслэл болон улсын төсвөөс болон Замын хөгжлийн газраас хийгдээгүй ажил. Намъянжугийн гудамжинд хувийн компани зогсоол байгуулахдаа явган замын бродюртэй давхардуулсан байгааг бид шалгаж, тодруулж байна.
-Нарны замын ажил хэзээ дуусах вэ?
-Нарны замын барилгын ажлыг зургаадугаар сарын 30-н гэхэд дуусгах төлөвлөгөөтэй. Нүхэн гарцаар зүүн тийш Сэлбэ голын гүүр хүртэл хоёр талдаа хучилт хийнэ. Олимпын гудамж орчимд мөн хучилт хийнэ. Явган хүний зам дутуу байгаа. Тавдугаар сарын 19-н гэхэд гүүрний металл хийц Монголд бууна. Тэгэхээр явган хүний гүүр товлосон хугацаандаа ашиглалтад орно.
-Энэ жил нийслэлд ямар ямар авто замын ажил эхлэх вэ?
-Нийслэлийн замын сүлжээнд энэ жил шинээр 29 төсөл арга хэмжээ эхлүүлж буй бол 37 төсөл он дамжин хийгдэж байгаа. Томоохон зарим замаас дурдвал, 22-ын товчооноос хойш Дарханы замтай шууд холбосон 5 км зам, хотын төвийг Яармагтай холбосон дөрвөн гүүр бүхий авто зам барина. Шар хадыг Улиастайтай холбох төсөл мөн хэрэгжинэ.
-Явган хүний зам болон хашлага, бродюр тавьдаг хэчнээн компани байдаг вэ?
-Бродюрийг явган хүний зам, авто замтайгаа хамт тавьж байгаа. Дугуйн замыг хоёр газарт дангаар нь барьж байгаа. Өнөөдрийн байдлаар 23 компанийн гүйцэтгэгч хараахан тодроогүй байна. Бусад нь гүйцэтгэгч тодроод ажилдаа орсон.
-Дугуйн зам шаардлага хангахгүй байна гэсэн гомдол их гардаг.
-Дугуйн замын стандартыг нарийн мөрдүүлж байгаа. Зарим газарт орон зай чөлөөлөгдөөгүйгээс нарийссан гэх мэт алдаа гарч байсан. Нийтдээ 57 км урт дугуйн зам тавих юм. Энэ удаагийн дугуйн замыг алдаа мадаггүй хийлгэхээр бид тухай бүрд шалган ажиллаж байна.
-Яармагийн гүүрний нүхэн гарц зун болгон усанд автдаг. Үүнийг засаж сайжруулах уу?
-Нүхэн гарцад тийм алдаа байхгүй. Нүхэн гарцаас хойш чиглэсэн зам дээр ус тогтох нь бий. Уг замыг 2016 онд “Гудамж” төслийн хүрээнд барихдаа ус зайлуулах шугам тавиагүй юм билээ. Нүхэн гарцын хувьд усыг нь насосаар өргөж хаядаг. Насосны ашиглалтыг Геодези, усны барилга, байгууламжийн газар хариуцан ажилладаг.
-Монгол Улсад барьж буй замын асфальтын хучилтыг хэдэн см тавьдаг вэ?
-Тухайн авто зам дээр ямар даацын хэдэн машин явахыг тооцоод, зураг төсөл зохиогч зургийг зохиодог. Түүнийг экспертээр хянуулаад, барилгын ажлыг эхлүүлдэг. Тэгэхээр зам бүрийн зузаан, өргөний хэмжээ өөр өөр байна гэсэн үг.
-Энэ жил хэчнээн замын хашлага солих вэ?
-Хашлага солих ажил гэж байдаггүй. Замын шинэчлэлтийн ажлыг хийнэ гэдэг бол замынхаа геометр хэмжээсийг алдагдуулахгүйгээр хучилт болон явган зам, хашлагатай нь шинэчлэхийг хэлж байгаа. Их засвар гэвэл доод талын шугам сүлжээтэй нь иж бүрнээр шинэчлэхийг хэлж байгаа юм. Энэ жилийн хувьд Замын сангийн хөрөнгөөр хотын төвд хэд хэдэн газарт замын шинэчлэл хийнэ. Засгийн газрын ордны баруун, зүүн зам болон Гэсэр сүмээс өгсөж, уруудсан замыг шинэчилнэ. Эдгээр замыг 2007-2008 онд барьсан. Үндсэндээ 14-15 жил болж байгаа, эвдрэл гарч, урсгал засвараар янзалсаар өнөөдрийг хүрсэн. Энэ байдлаар цааш явбал ус чийг авснаас бүтцийн өөрчлөлт орох магадлалтай юм. Тэгвэл засварт гарах зардал улам бүр нэмэгдэнэ.
Бетон хучилттай замын эвдрэлийг гадаадын улс орнуудад 5-6 жилд шинэчилж засаж байдаг. Манайд хөрөнгө оруулалтын боломжоос шалтгаалаад 15 жил болгодог. Түүнчлэн чулуун замуудын тухайд хэсэгчилж засаж, сольж болдог онцлогтой.
-Авто замын хурд сааруулагчийн стандарт байна уу. Зам бүрд өөр өөр хурд сааруулагч тавьсан байх юм?
-Замынхаа ангиллаас хамаараад өөр өөр сааруулагч тавьдаг. Хурд сааруулагч тавих шаардлагагүй зам ч бий. Жишээ нь, Яармагийн замд хурд сааруулагч тавих боломжгүй. Учир нь тэнд тавих дүрэм байхгүй. Нэг эгнээтэй, хоёр урсгалтай гэхчлэн замын хурд сааруулагч бүгд өөр байгаа. Хүсвэл стандартыг нь нарийвчлан судлах боломжтой. Голчлон гарцын ойролцоо хурд сааруулагч байршуулдаг.
Нийслэлийн Замын хөгжлийн газрын дарга Г.Баярсайхан:
-Энэ жил Замын сангийн хөрөнгөөр хийж хэрэгжүүлэх замын засвар шинэчлэлтийн ажил удахгүй эхэлнэ. Тендерт шалгарсан компаниуд ажлаа эхлэхэд бэлэн болоод байна. Гэсэрийн уулзвараас Тасганы овоотой холбогдсон зам болон Дөрөвдүгээр дэлгүүрийн хойд уулзвараас 32-ын тойрог хүртэлх зам болон усны гудамж, Содномын гудамж гэх мэт 14 байршилд замын шинэчлэл хийнэ. Дахиад хэлэхэд бродюр солих гэсэн тусдаа ажил байдаггүй. Замын шинэчлэлийн хүрээнд эвдэрсэн, муудсан хашлагыг сольдог гэлээ.
Шударга мэдээ
Шар хад, Да хүрээ захын орчимд нийтийн эзэмшлийн гудамж, талбайг хашаалсан хашаа, хайсыг буулгалаа
2024 оныг “Тохижилт-бүтээн байгуулалтын жил” болгон зарласантай холбоотойгоор хотын гол магистрал зам дагуух нийтийн эзэмшлийн зам талбайд стандарт мөрдүүлэн, зөрчлийг арилгах үүрэг бүхий таван Ажлын хэсэг ажиллаж буй. Өнөөдөр нийслэлийн Засаг даргын нийгмийн салбар, ногоон хөгжил болон агаар, орчны бохирдлын асуудал хариуцсан орлогч О.Номинчимэгээр ахлуулсан Ажлын хэсэг БЗД-ийн 17-р хороо, Шар хад, Да хүрээ зах орчимд ажиллалаа.
Тус Ажлын хэсэг өөрсдийн хариуцсан трасст хээрийн судалгааг хийн, энэ сарын 10-ны өдрөөс эхлэн нийтийн эзэмшлийн гудамж, талбайд үүссэн газар, хашаа, хайс, барилга байгууламжтай холбоотой зөрчлийг арилгуулах, хаягийн байгууламж, гэрэлтүүлгийн шон, инженерийн шугам сүлжээний бүрэн бүтэн байдлыг стандартын дагуу хангуулах мэдэгдэх хуудсыг хүргүүлсэн юм.
Энэ хүрээнд нийтийн эзэмшлийн талбайг хашаалж, төлбөртэй зогсоолын үйл ажиллагаа эрхэлж байсан ААН-ийн зөрчлийг илрүүлж, талбайг чөлөөлөх ажлыг эхлүүллээ. Тодруулбал, Да хүрээ захын орчимд үйл ажиллагаа явуулдаг “Мануул Трэйвэл” ХХК нь эзэмшлийн газраасаа 1629 м.кв газрыг хэтрүүлэн хашаалж, уг хэсэгт төлбөртэй зогсоол ажиллуулж байжээ. Өнөөдрөөс хашааг буулгаж, талбайг чөлөөлөх ажлыг эхлүүлсэн юм.
Мөн “Да хүрээ Трейд” ХХК нь эзэмшлийн газраасаа 496 м.кв газрыг хэтрүүлэн хашаалсан байсныг илрүүлсэн юм. Тус компани хэтрүүлэн хашаалсан газарт контейнер байршуулж, иргэдэд түрээсэлдэг байжээ. Тус талбайг чөлөөлөх ажлыг энэ сарын 12-ны өдрөөс эхэлсэн бөгөөд өнөөдрийн байдлаар контейнер зөөх, талбайн хог хаягдлыг цэвэрлэх ажил үргэлжилж байна.
Түүнчлэн Шар хад, Да хүрээ захын орчимд нийтийн эзэмшлийн гудамж, талбайг хашаалсан зөрчилтэй 20 ААН-ийн 508 метр хашааг буулгалаа.
Нийслэлийн Засаг даргын нийгмийн салбар, ногоон хөгжил болон агаар, орчны бохирдлын асуудал хариуцсан орлогч О.Номинчимэг:
-Тухайн байршилд авто машин, сэлбэгийн худалдаа, засвар үйлчилгээний чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг 200 орчим ААН, иргэн байдаг байна. Эдгээр ААН-ийн эрхэлж байгаа үйл ажиллагаатай холбоотойгоор уг байршилд хөрсний бохирдол хамгийн өндөр байдаг. Мөн НҮБ-ын судалгаагаар Шархад, Да хүрээ орчимд амьдардаг хүүхдүүдийн цусанд хар тугалганы агууламж хамгийн өндөр гарсан. Энэ орчимд авто машин, сэлбэгийн худалдаа байхад тохиромжгүй. Мөн мэдэгдэх хуудас авсан ААН, иргэд заасан хугацаанд зөрчлийг арилгаагүй тохиолдолд хэтрүүлэн барьсан хашаа хайс, нийтийн эзэмшлийн талбайд зөвшөөрөлгүй барьсан барилга байгууламжийг албадан чөлөөлнө гэв.
НЗДТГ-ЫН ХЭВЛЭЛ МЭДЭЭЛЭЛ, ОЛОН НИЙТТЭЙ ХАРИЛЦАХ ХЭЛТЭС
Шударга мэдээ
"Булевиртид" эмийг НӨАТ болон Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хуулийн төслүүдийг өргөн мэдүүлэв
Гепатитын Д вирусний эмчилгээнд хэрэглэх зорилгоор импортлох "Булевиртид" эмийг Нэмэгдсэн өртгийн албан татвар (НӨАТ) болон Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хуулийн төслүүдийг УИХ-ын гишүүн, Засгийн газрын гишүүн, Эрүүл мэндийн сайд С.Чинзориг өнөөдөр УИХ-ын дарга Г.Занданшатарт өргөн мэдүүллээ.
Дээрх хоёр хуулийн төслийг Монгол Улсын Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцэж шийдвэрлэсний дагуу УИХ-д өргөн мэдүүлж байна хэмээн Эрүүл мэндийн сайд С.Чинзориг танилцуулав.
Нэмэгдсэн өртгийн албан татвар болон Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хуулийн төслийн тухай
Монгол Улсын Засгийн газраас хүн амын өвчлөл, нас баралтын тэргүүлэх шалтгааны нэг болж байгаа Гепатитын вирусний халдвараас сэргийлэх, уг халдварыг оношлох, эмчлэхэд анхаарал хандуулж, олон талт арга хэмжээг авч хэрэгжүүлж байна. Тухайлбал, 2011-2015 онд Халдварт өвчинтэй тэмцэх үндэсний хөтөлбөр, Вируст гепатиттай тэмцэх, сэргийлэх зорилтот хөтөлбөр, 2017-2021 онд “Элэг бүтэн Монгол” үндэсний хөтөлбөрийг амжилттай хэрэгжүүлсэн.
Монгол Улсын Засгийн газрын 2020-2024 оны үйл ажиллагааны төлөвлөгөөнд “Элэг бүтэн Монгол” арга хэмжээг хэрэгжүүлэн Гепатитын Д вирусний халдвартай иргэдийг эмчилгээнд хамруулахаар тусгасан.
Монгол Улс гепатитын вирусний халдварын тархалт өндөртэй орны тоонд ордог бөгөөд энэхүү халдвараас үүдэлтэй элэгний хатуурал, хорт хавдар нь хүн амын өвчлөл нас баралтын тэргүүлэх шалтгаан болж байна.
Гепатитын вирусний А, В, С, D, Е гэсэн 5 төрөл байдаг. Тэдгээрийн халдвар дамжих зам, өвчний явц, газарзүйн тархалт, урьдчилан сэргийлэх арга зэрэг нь хоорондоо ялгаатай бөгөөд В, С вирус нь бэлгийн замаар, тарилга хийх, шивээс хийлгэх зэргээр арьс салстын гэмтсэн үед, халдвартай цус, цусан бүтээгдэхүүнтэй ажиллах үед, халдвартай эхээс хүүхдэд халдвар дамждаг.
Гепатитын Д вирусний халдвар ихэвчлэн гепатитын Б вирусний халдвартай хавсардаг. Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага (ДЭМБ)-аас хийсэн тооцооллоор манай улсад гепатитын Д вирусний халдвартай 60 гаруй мянган иргэн байх магадлалтай байна.
Гепатитын Д вирусний халдварыг эмчлэхэд "Булевиртид" эм үр дүнтэй хэмээн гэж үзэж байна. "Булевиртид" нь 47 амин хүчлээс тогтсон нийлэг эм бөгөөд элэгний эсэд Д вирус нэвтрэхийг саатуулах үйлчилгээтэй.
Эмийн чанар, аюулгүй байдлын хатуу зохицуулалттай хяналтын байгууллага болох Европын эмийн агентлагаас "Булевиртид" эмийг эмийн бүртгэлд албан ёсоор бүртгэж, гепатитын Б, Д вирусний архаг халдварын эмчилгээнд хэрэглэх зөвшөөрөл олгосон. Үүнтэй уялдуулан манай улс "Булевиртид" эмийг өнчин эмийн жагсаалтад оруулж, гепатитын Б, Д вирусний эмчилгээний заавраа шинэчлэн баталж, 2024 оноос мөрдөж эхлээд байна. Гэвч гепатитын Б, Д вирусний эмчилгээнд хэрэглэх "Булевиртид" эмийн үнэ өндөр байгаатай холбоотойгоор тус эмчилгээ шаардлагатай иргэд эмчилгээнд хамрагдаж чадахгүй байна.
"Булевиртид" эмийг анх ОХУ нээсэн бөгөөд эмийн патентаа АНУ-ын "Gilead Science" компанид зарснаар "Gilead Science" компани нь тус эмийн ганц патент эзэмшигч нь болсон. Оюуны өмчийг хамгаалах эрхзүйн зохицуулалтын хүрээнд ОХУ зөвхөн дотооддоо хэрэглэх эрхийг хадгалж үлдсэн ба гадаад улс орнуудад экспортлох боломжгүй байна.
Эрүүл мэндийн яамнаас "Булевиртид" эмийн албан ёсны патентыг эзэмшигч АНУ-ын “Gilead Sciences Inс” компанитай эмийн үнийг хэд дахин бууруулах талаар яриа хэлэлцээг үргэлжлүүлэн хийж байна.
Монгол Улсын Засгийн газрын 2020 оны 203 дугаар тогтоолоор батлагдсан “Монгол Улсын Засгийн газрын 2020-2024 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх арга хэмжээний төлөвлөгөө”-ний 2.1.1.5-д заасан “Элэг бүтэн Монгол” арга хэмжээний 2023-2024 оны санхүүжилтээс 12.8 тэрбум төгрөгийг тус эмийг худалдан авахад зарцуулахаар төсөвлөөд байна.
Эрүүл мэндийн тухай хуулийн 4.1.2-д “хүн амд эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээг ялгаварлан гадуурхахгүйгээр тэгш, хүртээмжтэй үзүүлэх” гэж заасны дагуу гепатитын Б ба Д вирусний хавсарсан халдвартай иргэдэд шаардлагатай эмийн үнийг бууруулж иргэдэд учрах санхүүгийн дарамтыг багасгах зорилгоор Нэмэгдсэн өртгийн албан татвар болон Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хуулийн төслүүд боловсруулах хэрэгцээ, шаардлага бий болсон хэмээн Засгийн газраас үзжээ гэж УИХ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах газраас мэдээлэв.
Шударга мэдээ
Согтууруулах ундааны тусгай зөвшөөрөл олгох эрхийг дүүргийн Засаг дарга нарт шилжүүллээ
Улаанбаатар хотод бизнес эрхэлж байгаа аж ахуйн нэгж, байгууллагуудад нийслэлийн хөгжлийн бодлого, чиглэлийг танилцуулах, тэдний санал бодол, тулгамдаж буй асуудал, цаашдын чиг хандлагыг сонсох зорилгоор “Худалдаа, үйлчилгээний салбарын бизнес эрхлэгчдэд тулгамдаж буй асуудал, шийдвэрлэх арга зам” сэдэвт уулзалтыг зохион байгууллаа.
Уулзалтад нийслэлд үйлчилгээ эрхэлж байгаа 700 гаруй иргэн, аж ахуйн нэгжийн төлөөлөл оролцож байгаа юм.
Уулзалтын эхэнд Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Х.Нямбаатар худалдаа үйлчилгээний салбарын өнөөгийн байдал, 2024 онд хэрэгжүүлж байгаа ажлын талаар танилцууллаа. Тэрбээр “Нийслэлийн зүгээс бизнес эрхлэгчдийг хуулийн хүрээнд хэрхэн дэмжиж, хамтран ажиллах боломжтой талаар ярилцан, тулгамдаж буй асуудлуудаа шийдвэрлэхээр энэ уулзалтыг зохион байгуулж байна. Аливаа асуудлаас тойрч зугтах биш, нүүр тулж шийдэх хэрэгтэй. Бид “Согтууруулах ундааны эргэлтэд хяналт тавих, архидан согтуурахтай тэмцэх тухай” хуулийн 15.8 дугаар зүйлд заасны дагуу “Согтууруулах ундаа худалдах, түүгээр үйлчлэх тусгай зөвшөөрөл олгох, сунгах, түдгэлзүүлэх, сэргээх, хүчингүй болгох эрх”-ийг энэ оны гуравдугаар сарын 15-наас дүүргийн Засаг дарга нарт шилжүүлсэн. Ингэснээр зөвшөөрлийн шинжтэй төрийн үйлчилгээ улам хялбар, шуурхай болно. Мөн жижиглэн худалдааны газар, түүний үйлчилгээ, ерөнхий шаардлагын стандартад өөрчлөлт оруулж, хүнсний дэлгүүрийн талбайн хэмжээг 51-ээс 41 ам метр болгон өөрчлөх хүсэлтийг төрийн дээд шатны холбогдох байгууллагуудад хүргүүлсэн байгаа. Бүхий л салбарт ажиллах хүч, хүний нөөцийн асуудал хөндөгдөж байна. Төлөвлөгдсөн даацаасаа хэд дахин олон хүн амтай болсон Улаанбаатар хотод цэвэрлэгээ, үйлчилгээ, тохижилтоос эхлээд олон асуудал ундарч байна. Тохижилт, үйлчилгээний салбарын ажилтнууд ачааллаа дийлэхгүй байна. Тиймээс аж ахуйн нэгжүүд орчны 50 метр талбайн цас мөс, хог шороо, гадна фасадын угаалга, цэвэрлэгээ, ногоон байгууламжийн арчлалт хамгаалалтыг хийх хэрэгтэй. Мөн стандартаа мөрдөж, хаягжилт, камержуулалт, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэнд зориулсан налуу шат, гэрэлтүүлэг, ногоон байгууламж, авто зогсоолын асуудлаа цогцоор нь шийдэх учиртай” хэмээн онцолж байлаа.
Нийслэлийн Засаг даргын 2021 оны захирамжаар зөвшөөрлийн шинжтэй 74 төрлийн үйлчилгээг цахимд шилжүүлсэн. Өдгөө цахим бүртгэлийн хуудастай 11,888 иргэн, аж ахуйн нэгжид 110 мянган иргэн ажиллаж байна. Цаашид цахим зөвшөөрлийн системийг илүү сайжруулж, ойлгомжтой, шуурхай болгох юм.
Сэтгэгдэл