Урлаг спорт
Тэр илүү ч үгүй, дутуу ч үгүй байхыг хүсдэг
“Би унтах дуртай. Унтах бол энэ дэлхийн хамгийн сайхан зүйл. Зүүдний ертөнц, зүүдний тайлал, нууцлаг шинж чанар намайг их татдаг” гэж ярих энэ бүсгүй “Зүүд” хэмээх бүтээлээрээ Европдоо томоохонд тооцогдох “Норд Арт” олон улсын үзэсгэлэнд улсаа төлөөлөн оролцох гэж буй.
“Би уран бүтээлд өөрийгөө 100 хувь зориулна гэж боддог. Өглөө сэрээд аяга кофе бариад зотонтойгоо зууралдаад хөгжмөө сонсоод л, хэн ч надад садаа болохгүйгээр суух миний амьдралын мөрөөдөл. Ганцаараа байх үед мэдрэмжүүд хурцаар гарч ирдэг” гэж Урчуудын эвлэлийн хорооны дэргэдэх Залуу уран бүтээлчдийн нэгдлийн тэргүүлэх гишүүн, уран бүтээлч, зураач А.Болормаа ярилаа. Тэрээр ирэх сарын 1-нээс аравдугаар сарын 13-нд Герман улсад “Норд Арт” үзэсгэлэнд цаасан дээр нүүрс ашиглан хийсэн “Зүүд” бүтээлээрээ оролцоно. Цемент, шороо, мод, төмөр, даавуун материалаар бүтээлээ урладгаараа тэр бусдаас ондоо, өвөрмөц уран бүтээлч юм.
А.Болормаа гурван настайдаа зурж эхэлжээ. Дөрвөн настайдаа Японы олон улсын зургийн уралдаанаас авсан шагналынх нь мөнгөөр ээж аав нь түүнд ватум цаас, өнгийн харандаа авч өгсөн байна.
“Оёхоос бусдыг хийж үзсэн” гэж ярих тэрээр зураач, дизайнер мэргэжилтэй. VIII ангидаа сийлбэр, хүүхэлдэй хийдэг байсан бол өдгөө СУИС-д хар уран зургийн цагийн багшаар ажиллахынхаа хажуугаар үнэт эдлэл, гоёл чимэглэлийн дэлгүүрийг найзтайгаа ажиллуулдаг, мөн өөрийн урлантай. Өдгөө 35 настай гэхэд уран бүтээлээ туурвихын зэрэгцээ олон ажил амжуулж, амьдралдаа олон ч зүйлийг туршиж үзсэн, цаашдаа ч өөр сонин содон зүйлийг нээж, хийж үзэх хүсэлтэй нэгэн.
Тиймдээ ч түүнийг онцолж “Залуус” буландаа урьсан хэрэг. “Хүн өөрийгөө олох хэрэгтэй. Үүний тулд секунд, минут тутамд өөрийгөө сорьж, нээж, илрүүлэх алхмыг хийх нь зөв. Учир нь хүн өөрийгөө олчихвол аз жаргалыг олно. Юунд дуртайгаа, юу хийхийг хүсч байгаагаа мэдвэл аз жаргалтай сонголтуудыг хийх байх” гэж тэрээр залууст зөвлөлөө.
А.Болормаа гурван настайдаа зурж эхэлжээ. Дөрвөн настайдаа Японы олон улсын зургийн уралдаанаас авсан шагналынх нь мөнгөөр ээж аав нь түүнд ватум цаас, өнгийн харандаа авч өгсөн байна. Сурагч байхдаа ч хамгийн арын ширээнд дэвтэр дээрээ зураг зураад л суучихдаг байж. Дүрслэх урлагийн дээд сургуулийг төгсөөд дараа нь Норвегид зураач, дизайны чиглэлээр давхар сурч, Агдэрийн их сургуульд магистраа контемпорари арт чиглэлийн бүтээлээр хамгаалжээ.
Хамгийн анхны бие даасан үзэсгэлэнгээ 2010 онд Норвегид сүмийн хажуу дахь номын санд гаргаж байсан гэнэ. Тэрээр Норвегид суралцсан есөн жилийнхээ эхнийхийг сэтгэл гутралын жил гэж нэрлэжээ. Хөрөг зурах, гудамжинд суугаад олон хүний өмнө зурах айдастайгаа нүүр тулж, үзэсгэлэн гаргаж хийж бүтээснээ хүмүүст дүгнүүлэх бол хамгийн хэцүү зүйл нь байсан гэсэн. Гэвч бууж өгөлгүйгээр зүтгэж тэрхүү хэцүү зүйлийн ард гарч зурагаа зурахаас гадна ном унших, хэлээ сайжруулах, өөрийгөө нээж, өөрчлөхийн тулд хичээж эхэлжээ.
Өнгөрсөн оны хоёрдугаар сараас хүмүүст уран бүтээлийн талаар ойлголт өгөх, цагийг зугаатай өнгөрүүлэх орчныг бүрдүүлэх зорилгоор “LAGOM” урланг нээжээ.
Олон газраар аялж, музей, үзэсгэлэн үзэхээр өнгийг харах үзэмж өөрчлөгдөж, шинэ мэдрэмж авч түүнийгээ бүтээлдээ тусгаж эхэлсэн. Өөрөөсөө илүү хүмүүсээс суралцах ёстой. Харин чадахгүй байгаа нэгнээ шүүмжлэхийн оронд тусалж дэмжих хэрэгтэй гэдгийг Норвегид сурч байхдаа ойлгосон тухайгаа хуучилсан юм. Тиймдээ ч тэрээр хамтарсан үзэсгэлэнгүүдэд оролцох дуртай. Учир нь хамтарсан үзэсгэлэнгээс өөрийгөө бусад уран бүтээлчтэй харьцуулж хаана яваагаа мэдэж авдаг гэсэн юм.
Өнгөрсөн оны хоёрдугаар сараас хүмүүст уран бүтээлийн талаар ойлголт өгөх, цагийг зугаатай өнгөрүүлэх орчныг бүрдүүлэх зорилгоор “LAGOM” урланг нээжээ. Резинэн арт буюу шингэн шилээр бүтээл хийдэг нь түүний онцлог. LAGOM гэдэг нь Шведээр илүү ч үгүй, дутуу ч үгүй гэсэн утгатай бөгөөд түүний амьдралын философи ч ийм. Ямар нэгэн юм илүү ч үгүй, дутуу ч үгүй дундаж байх ёстой гэсэн зарчимтай.
Түүний бүтээлүүд хүнд ямар нэгэн юмыг ухааруулж ойлгуулах, дурсамжийг нь сэдрээх, гуниг төрүүлэх, баярлуулах мэдрэмжийг өгдөг. Нийгэмд санаа зовоох олон асуудал байгаа учраас илүү хөнгөн гэгээлэг мэдрэмжийг хүмүүст өгөхийг хүсдэг гэв. Түүний сүүлийн үеийн бүтээлүүдийг харахад хөнгөн боловч асуудал хөндсөн шинжтэй. “Уран бүтээлчдийн замнал хатуу ширүүн, хэзээ ч дардан байгаагүй. Угаасаа дардан байх ч үгүй” хэмээн тэрээр хэлсэн. Гэвч уран бүтээлчийн энэ хатуу ширүүн, дардан бус замаар явж, шантарч зогсолгүйгээр зүтгэсэн чадварлаг залуу уран бүтээлч гэдгийг түүний туулсан зам харуулна.
Урлаг спорт
Хүүхдийн марафоныг Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнд зохион байгуулна
Хүний эрхийн Үндэсний Комиссоос “Хүүхэд бүр ялагч-Хүүхэд бүр хамгаалагч” хүүхдийн марафоныг хоёр дахь удаагаа Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнгийн “Цагдаа” талбайд 2025 оны тавдугаар сарын 31-ний өдөр зохион байгуулна. Гүйлтийн арга хэмжээ нь 6-17 насны ангиллаар зохион байгуулагдах тул оролцох боломжтой. Цахим бүртгэл 2025 оны 05 дугаар сарын 28-ны өдрийг хүртэл үргэлжилнэ.
Уг арга хэмжээ нь үе тэнгийн дээрэлхэлт, ялгаварлан гадуурхалтыг таслан зогсоох, түүний хор уршиг, сөрөг үр дагаврыг сурталчлан таниулах, хүүхдийн эрхийн зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх, зөв хандлага, соёлыг дэлгэрүүлэх зорилготой.
Арга хэмжээнд хүрэлцэн ирсэн хүүхэд бүр
- Барианд орж буй түүхэн мөчөө мэргэжлийн гэрэл зурагчны дуранд мөнхөлж
- Мэргэжлийн нүүр хувиргагчаар нүүрээ будуулан
- Үлгэр, киноны баатруудтай гэрэл зураг авхуулж
- Өөрийн хүсэл, мөрөөдлөө “Хүслийн хайрцаг”-т шивнэн
- Авьяаслаг хүүхдүүдийн урлагийн тоглолт, хүний эрхийн интерактив контент үзэж сонирхохоос гадна
- • The Open Mic арга хэмжээнд оролцох боломжтой
Урлаг спорт
“Улаанбаатар марафон 2025”-ын бүртгэл өнөөдөр дуусна
Энэ сарын 24-ний Бямба гарагт болох “Улаанбаатар марафон 2025” олон улсын гүйлтийн бүртгэл өнөөдөр дуусна. Өнөөдрийн байдлаар 17,744 хүн гүйхээр бүртгүүлээд байна. “Улаанбаатар марафон 2025”-ын хамгийн бага зай болох 1.5 км-т гэр бүлээрээ болон тэргэнцэртэй, хараагүй иргэд гүйх боломжтой. Энэ төрөлд нийт 2951 хүн гүйхээр бүртгүүлжээ. Эрүүл мэндийн гүйлт болох 5 км-т хамгийн олон буюу 10 мянга гаруй иргэн гүйхээр бүртгүүлсэн бол 10 км-ийн зайд 2369 хүн бүртгүүлсэн байна.
Хагас марафон буюу 21 км-ийн гүйлтэд 18-34 нас, 35-54 нас, 55-аас дээш насныхан, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд гэсэн ангиллаар оролцох боломжтой. Энэ төрөлд 1930 хүн бүртгүүлээд байна. Бүтэн марафон буюу 42 км-ийн зайд 18 болон түүнээс дээш насныхан, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд гэсэн ангиллаар гүйх бөгөөд энэ төрөлд 280 хүн бүртгүүлжээ.
“Улаанбаатар марафон 2025”-д гүйхээр бүртгүүлсэн хүмүүст дараах цэгүүдэд энгэрийн дугаар олгож байна.
- Спортын төв ордон (1 давхарт)
- Сүхбаатарын талбай (том асар)
- Нийслэлийн Хангарди ордон (Хан-Уул дүүрэг)
21 км болон 42 км-ийн зайд гүйгчдэд энгэрийн дугаарыг өнөөдрөөс Спортын төв ордон болон Хан-Уул дүүрэг дэх Хангарди ордонд олгож эхэлсэн бол маргаашаас Сүхбаатарын талбай дахь цэг дээр мөн олгож эхлэх юм байна.
Нийслэлийн 9 дүүргийн Биеийн тамир спортын хороодын байранд 1,5 км болон 5 км-т бүртгүүлсэн иргэдэд энгэрийн дугаар олгож байна.
Урлаг спорт
Ерөнхийлөгчийн ивээл дор 37 дахь удаагийн “Номын баяр” болно
Энэ сарын 16-18-ны өдрүүдэд жанжин Д.Сүхбаатарын талбайд “Илүү их уншья” уриатай “Номын баяр”-ыг 37 дахь удаагаа Ерөнхийлөгчийн ивээл дор зохион байгуулах гэж байна.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн 158 дугаар зарлиг, Нийтээр тэмдэглэх баярын болон тэмдэглэлт өдрүүдийн тухай хуулийн дагуу Үндэсний бичиг соёл, номын өдрүүдийг 5 болон 9 дүгээр сарын гурав дахь долоо хоногийн бямба, ням гарагт тэмдэглэдэг юм.
Номын баяр нь ард иргэд, хүүхэд, залууст ном унших соёл, дадал хэвшүүлэх, номтой нөхөрлөх эерэг хандлага бий болгох, зохиолч, туурвигч, идэвхтэн бичигчид, ном, хэвлэлийн салбар, нийтийн уншлагыг дэмжин сурталчлах зорилготой.
Баярын үеэр номын үзэсгэлэн, монголын болон дэлхийн шилдэг ном, бүтээлийн худалдаа, шинэ номын нээлт, зохиолч-уншигчдын уулзалт, дотоод, гадаадын хэвлэлийн газруудын болон номын маркетинг-борлуулалтын уулзалт, “Байгаль экологийн 50 ном”-ын танилцуулга, хүүхдэд зориулсан номын хөтөлбөр зэрэг үйл ажиллагаа болно.
Дэлхий нийтэд, тэр дундаа манай улсад сөргөөр нөлөөлж байгаа уур амьсгалын өөрчлөлт, цөлжилт, байгаль орчны доройтлын улмаас устах аюулд орсон амьтдын нэг нь Алтайн өвөр говьд амьдардаг мазаалай баавгай юм.
50 гаруйхан тоо толгой үлдээд байгаа мазаалайг хамгаалах, өсгөн үржүүлэх ажлыг эрчимжүүлэх, олон нийтийн анхаарлыг хандуулах зорилгоор энэ удаагийн баярт Ерөнхийлөгчийн Тамгын газар “Үндэсний бахархалт амьтан мазаалай” сэдвээр оролцоно.
Мөн Ерөнхийлөгчийн санаачилсан “Тэрбум мод”, “Хүнсний хангамж, аюулгүй байдал”, “Эрүүл монгол хүн”, “Цагаан алт” үндэсний хөдөлгөөн, хөтөлбөр болон байгаль орчны чиглэлээр хэрэгжиж буй төслийн үр дүнгийн талаар нийтэд мэдээлэл, зөвлөгөө, өгөхөөр төлөвлөж байна.
Баярын үеэр НЗДТГ “Номын грант” шагналаа нийслэлийн хүүхэд, залуусын дунд номын соёлыг түгээн дэлгэрүүлэх үйлсэд оруулсан хувь нэмэр, ном, бүтээлүүдийг олны хүртээл болгож сурталчлан таниулсан, хотын хөгжлийн төлөө туурвисан бүтээл зэргийг шалгуур болгож 3 сая төгрөгийн тэтгэлэг олгоно.
“Номын сайн нөхөр” уралдааны хүрээнд “Шилдэг ном”, “Шилдэг хэвлэлийн газар”, “Шилдэг уншигч-насанд хүрэгч”, “Шилдэг номын сан”, “Шилдэг уншигч хүүхэд” (Ахлах, дунд, бага анги), “Шилдэг уншигч анги”-ийг тодруулна.
Хүүхдүүдийн дунд номын тэмдэглэл хөтлөх, зурагт хуудас, подкаст бэлтгэх болон уншлагын аян зарлаж, шалгарсан хүүхдүүдийг ч урамшуулах болжээ. Мөн “Д.Нацагдорж” тэмдэгтэн хүүхдүүдийг шалгаруулна.
Номын баяр жилээс жилд өргөжин тэлж,дунджаар 300,000 гаруй уншигч ирж, 200 гаруй хэвлэн нийтлэгч, 300-аад зохиолч, орчуулагч, редактор, зураач, эх зохиогч, эрдэмтэн судлаач тогтмол оролцдог.
Энэ удаагийн баярт ОХУ, БНХАУ, БНСУ-аас зохиолч, хэвлэн нийтлэгчид оролцох юм.
“Номын баяр”-ыг “Номын соёлт ертөнц” ТББ санаачлан, Ерөнхийлөгчийн Тамгын газар, Байгаль орчин, уур амьсгалын өөрчлөлтийн яам, Соёл, спорт, аялал жуулчлал, залуучуудын яам, Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар, Нийслэлийн Соёл, урлагийн газар хамтран зохион байгуулна.
