Монгол Улсын Их Хурлын дарга Д.Амарбаясгалан, УИХ-ын гишүүн Э.Болормаа нар Ховд аймгийн Жаргалант суманд ажиллалаа. Ховд хотын иргэд, хоршоологчид, хууль, шүүхийн байгууллагын төлөөлөл болон бизнес эрхлэгчидтэй уулзаж, тэдний санал хүсэлтийг сонсов.



2025 оны улсын төсөвт баруун бүсийн 5 аймагт нийт 115 төсөлд 349,6 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалтын ажлыг тусгасан. Тухайлбал, Ховд аймгийн 9 суманд гэр хорооллын цэвэр, бохир усны шугам сүлжээ, бохир усны гол магистрал шугамын 2 дугаар ээлж, “Шинэ Ховд” үйлдвэрлэл технологийн паркийн бүтээн байгуулалт зэргийн хөрөнгө оруулалтыг багтаасан байна. Улсын Их Хурлаас 30 жил гацсан мега төслүүдийн чөдөр тайлсны нэг нь Ховд аймгийн Эрдэнэбүрэнгийн 90 кВт-ын УЦС юм. Баруун бүс эрчим хүчний төвлөрсөн төв болох зорилгын хүрээнд тус УЦС ашиглалтад орсноор дан ганц Ховд аймаг гэлтгүй бүс нутагтаа эрчим хүчний хүндрэлгүй болох боломжтой гэдгийг Улсын Их Хурлын дарга Д.Амарбаясгалан иргэдтэй уулзах үеэрээ дурдлаа. Ховд аймгийн иргэдийн зүгээс арилжааны банкны зээлийн хүүг бууруулах талаар асууж байна. Харин Улсын Их Хурлын даргын зүгээс ирэх хаврын чуулганаар арилжааны банкны үйл ажиллагаатай холбоотой хуулийн хэрэгжилт хяналт тавьж, зээлийн хүүг бууруулах алхам хийхээр зорьж байгаагаа дуулгалаа. Өөрөөр хэлбэл, Банкны тухай хуульд хэрэглэгч, зээлдэгчийн эрх ашгийг хангаж, иргэдэд дарамт биш боломж олгодог хууль, эрх зүйн шинэчлэлийг хийнэ хэмээв.



Ховд аймгийн хууль, шүүхийн байгууллагынханы хувьд шүүхийн байр стандартын шаардлага хангадаггүй, тээврийн хэрэгслийн ашиглалтын хугацаа дууссан учир баруун бүсийн 4 аймагт шүүх бүрэлдэхүүн хүрэлцэхгүй үед очиж ажиллахад хүндрэлтэй, давж заалдах шатны шүүхийн тогтолцооны хувьд харгалзах үзэх зарим нөхцөл байдлын талаар хэллээ. Улсын Их Хурлын зүгээс анх удаа улсын төсвийн 1.2 хувийг шүүхийн байгууллагад төсөвлөж, шүүхийн шинэ 5 байрны хөрөнгө оруулалтыг шийдээд байна.



Ховд аймгийн бизнес эрхлэгчид гарч буй хууль тогтоомжууд аж ахуй нэгжүүдэд халтай байх бөгөөд тусгай зөвшөөрлүүд хүндрэл учруулдаг талаар ярьлаа. Түүнчлэн, баруун бүсийн бизнес эрхлэгчид 2000 гаруй км зам туулж, Замын-Үүдээс бараа бүтээгдэхүүн, материал худалдан авч буй нь алдагдал хүлээдэг ба зээлнээс зээлийн хооронд бизнес эрхлэх гэж хичээж байгаад шүүмжлэлтэй хандаж байна. Улсын Их Хурлын даргын зүгээс баруун бүс өөрсдийн гэсэн зах зээлтэй болохын тулд боомтуудын хүчин чадлыг өргөтгөж, хөгжүүлэх чиглэлээр идэвхтэй ажиллахаа мэдэгдлээ.



Тухайлбал, Ховд аймгийн Ярант, Говь-Алтай аймгийн Бургастай зэрэг боомтыг хөгжүүлснээр баруун бүсийн 500 мянга орчим иргэн өөрт ойрхон боомттой болж, эдийн засгийн тэлэлт үүсэх боломжтой гэлээ. Түүнчлэн, хууль хүний эрхийг хамгаалахын төлөө бүрэн хангалттай зориулагдаж чадахгүй байгаа учраас XXI зууны, хүн төвтэй үзэл баримтлалтай, иргэдийнхээ хэрэгцээ шаардлагыг хангадаг байхаар Улсын Их Хурал ажиллаж эхэлсэн талаар онцоллоо.

Монгол Улсын Их Хурлын дарга Д.Амарбаясгалангийн Ховд аймагт ажиллаж буй томилолт үргэлжилж байна хэмээн Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээллийн газраас мэдээлэв.

Улсын Их Хурал 2024 оны 11 дүгээр сарын 15-ны өдрийн 42 дугаар тогтоолоороо Монгол Улсын Их Хурлын 2024-2028 оны стратеги төлөвлөгөөг баталсан. Энэ хүрээнд хүн төвтэй үзэл санаа бүхий, нийгмийн хурдацтай хөгжлийн шаардлагад нийцсэн, иж бүрэн зохицуулалттай хууль эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх зорилт дэвшүүлсэн.

Энэ хүрээнд Улсын Их Хурлын Хүний эрхийн дэд хорооны дарга С.Эрдэнэболд энэ сарын  05-ны өдөр сонгуулийн хууль тогтоомжийн хэрэгжилт хүний эрхийн зөрчил үүсгэж буй эсэх талаарх уулзалтыг зохион байгууллаа. Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Арван зургадугаар зүйлийн 9 дэх хэсэгт заасан Монгол Улсын иргэний баталгаатай эдлэх сонгох, сонгогдох эрхийн хэрэгжилт хангагдаж буй эсэх талаарх энэхүү уулзалтад Сонгуулийн ерөнхий хороо, Үндэсний аудитын газар, Сангийн яам, Татварын ерөнхий газрын удирдлага, албан тушаалтнууд оролцсон юм.



Уулзалтын эхэнд Монгол Улсын Ерөнхий аудиторын орлогч Я.Самбууням төрийн аудитын байгууллагын Монгол Улсын Их Хурлын сонгуулийн тухай хуулиар хүлээсэн чиг үүргийн хэрэгжилтийн талаарх мэдээллийг танилцуулав. Монгол Улсын Их Хурлын сонгуулийн тухай хуулиар төрийн аудитын байгууллага зургаан чиг үүргийг хэрэгжүүлэх зохицуулалттай талаар дурдаад дэлгэрэнгүй мэдээлэл хийлээ. Энэ хүрээнд Улсын Их Хурлын 2024 оны ээлжит сонгууль болон аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн хурлын 2024 оны сонгуулийн үеэрх хууль тогтоомжийн хэрэгжилт, аудитаар илэрсэн зөрчлүүд, тэдгээрийг шийдвэрлэсэн талаар дэлгэрэнгүй танилцуулсан.





Монгол Улсын Ерөнхий аудиторын орлогчийн танилцуулсан мэдээлэл, Хүний эрхийн дэд хороонд ирүүлсэн иргэдийн гомдол мэдээлэлтэй холбогдуулан С.Эрдэнэболд дарга Сангийн яам, Татварын ерөнхий газрын холбогдох албан тушаалтнуудаас тодруулга, тайлбар авсан юм. Монгол Улсын Их Хурлын сонгуулийн тухай болон Аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн хурлын сонгуулийн тухай хуулийг хэрэгжүүлэхэд тулгарч буй асуудал, тэдгээрийг шийдвэрлэх арга замын талаарх саналаа албан бичгээр ирүүлэх хугацаатай үүргийг уулзалтад оролцож буй байгууллагуудын төлөөлөлд өгөв. Холбогдох төрийн байгууллагаас ирүүлсэн мэдээллийг нэгтгэн, боловсруулж холбогдох дүн шинжилгээ хийж, Улсын Их Хурлын Хүний эрхийн дэд хороо болон Хууль зүйн байнгын хороо, шаардлагатай бол бусад Байнгын хороодод танилцуулах тайлан мэдээллийг боловсруулах юм байна хэмээн Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээллийн газраас мэдээллээ.
 
 

Залуучуудын төрийн байгуулалт, ардчилсан тогтолцоо, хууль эрх зүйн мэдлэг, мэдээллийг дээшлүүлж, идэвх оролцоог нэмэгдүүлэх зорилготой “Нээлттэй парламент-2025” дадлагажих хөтөлбөрт оролцож буй оюутнуудад Монгол Улсын Их Хурлын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Б.Баасандорж 2025 оны хоёрдугаар сарын 05-ны өдөр чуулганы нэгдсэн хуралдааны танхимыг танилцууллаа.

Төрийн ордон 1951 онд ашиглалтад орох үед эдүгээгийн Улсын Их Хурлын чуулганы нэгдсэн хуралдааны танхим кино театр байснаас эхлэн Монгол Улсад байнгын ажиллагаатай парламент анх байгуулагдсан үе, 2024 оны ес дэх сонгуулиар бүрдсэн Улсын Их Хурал 126 гишүүнтэй болсон хүртэлх үеийн түүхийг Ерөнхий нарийн бичгийн дарга товч өгүүлж, тус танхимд Улсын Их Хурал дахь намын бүлгийн гишүүд, бүлэггүй намуудын төлөөлөл хэрхэн сууж ажилладгийг оюутнуудад тайлбарлав. Улсын Их Хурлын 2024 оны ээлжит сонгуулийн үр дүнд улс төрийн таван нам, эвсэл парламентад суудал эзлэх болсныг тэрбээр онцлоод, урьд өмнөхөөс олон намын төлөөллөөс бүрдсэн парламент учир Улсын Их Хурлын үйл ажиллагаа, хууль тогтоомжийн төслийн хэлэлцүүлэг илүү олон үзэл, хандлагаар өрнөж батлагдах боломж бүрдсэнийг тэмдэглэлээ.
Манай улсын парламентын эрх зүйн гол тулгуур хууль болох Монгол Улсын Их Хурлын тухай болон Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулиуд, тэдгээрийн боловсронгуй болсон үйл явц, зохицуулж буй харилцааны онцлогийг танилцуулахдаа тэрбээр Улсын Их Хурал дахь намын бүлэг, түүний эрх, давуу тал, мөн Байнгын хороодын үйл ажиллагаа, хууль тогтоомж, тэр дундаа улсын төсвийн төслийг хэлэлцэх үе шатны тухай цухас дурдав.
“Нээлттэй парламент” оюутны дадлагажих хөтөлбөр өнгөрөгч сарын 20-нд эхэлсэн бөгөөд энэ сарын 14-нд дуусах юм. Хөтөлбөрт дотоод болон гадаадын магадлан итгэмжлэгдсэн их, дээд сургуулийн бакалаврын гурав, дөрөвдүгээр ангид суралцаж буй 1684 оюутнаас сонгон шалгаруулж шилдэг 100 оролцогчийг хамруулж байгаа ба тэднээс дараагийн шатны хөтөлбөрт 30 нь шалгарч үлдэх юм.
“Нээлттэй парламент-2025” хөтөлбөрт оролцож буй оюутнуудад чуулганы нэгдсэн хуралдааны танхимыг танилцуулах арга хэмжээнд Улсын Их Хурлын Тамгын газрын дэд дарга Ү.Амарбат, Парламентын судалгаа, хөгжлийн хүрээлэнгийн захирал Д.Бумдарь нар байлцлаа гэж Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээллийн газраас мэдээлэв.