Шударга мэдээ
Өнгөрсөн, одоо, ирээдүйг холбосон “Говийн хилчдийн жавхаа-2019”

Дорнын шаргал говьд намрын сүүл сар налайн байна. Ийм нэгэн налгар өглөө “Говийн хилчдийн жавхаа-2019” нэгдсэн арга хэмжээ Дорноговь аймгийн Сайншанд суманд эхлэв. Үйл ажиллагаанд бэлтгэн талбайн төв хэсэгт хүндэтгэлийн тайзыг засаж, урд хэсгээр нь цагаан асруудыг зэрэгцүүлэн байрлуулжээ. Тайзан дээр Дорноговь аймгийн хилийн гурван ангийн танилцуулга, шторк ээлжлэн гарна. Нээлтийн үйл ажиллагаанд БНМАУ-ын баатар, ахмад С.Лхагвадоржийн нэрэмжит, цэргийн гавьяаны одонт Хилийн 0129 дүгээр анги, Цэргийн гавьяаны одонт Хилийн 0108 дугаар анги, Хувьсгал тэмцлийн ахмад зүтгэлтэн, эрэлхэг хилчин, хурандаа Э.Халтарын нэрэмжит Цэргийн гавьяаны одонт Хилийн 0168 дугаар анги, ХЦДБЧ-ын уран бүтээлчид болон Сайншанд суманд оршин сууж буй гавьяаныхаа амралтад гарсан ахмад хилчдийн төлөөлөл оролцлоо. Энэхүү арга хэмжээ нь орчин цагийн хил хамгаалах албыг олон нийтэд сурталчлан таниулах, хүүхэд залуучуудад эх оронч үзэл, хүмүүжил, үндэсний бахархал, уламжлалыг төлөвшүүлэх, боловсрол, оюун санаа, бие бялдрыг хөгжүүлэх, Хилийн тухай хууль тогтоомжийг хэрэгжүүлэх зорилгоор зохион байгуулагдаж буй нь энэ билээ.
Дөрвөн замын уулзвараас хөгжимтэй парадаар алхаж эхэлсэн хилчдийн жагсаал төв талбайд орж ирснээр ёслолын ажиллагаа эхэлсэн юм. Арга хэмжээг нээж Дорноговь аймгийн Засаг дарга Т.Энхтүвшин, Шинжлэх ухааны гавьяат зүтгэлтэн НҮБ-ын Мэдээлэлжүүлэлтийн академийн гишүүн, дэслэгч генерал Ш.Арвай, Дорноговийн хилийн төлөөлөгч, Хилийн 0129 дүгээр ангийн захирагч, хурандаа Ц.Батбаяр нар хүрэлцэн ирсэн алба хаагчид, зочид төлөөлөгчдөд амжилт хүсэж үг хэлэв.
ХИЛЧДИЙН ГУРВАН ҮЕИЙН ХҮНДЭТГЭЛИЙН УУЛЗАЛТ
Нээлтийн үйл ажиллагааны дараа “Соёмбо” цогцолборт болсон гурван үеийн уулзалтад оролцохоор ирсэн ахмад хилчдийг сурагчид угтаж, сарнай цэцэг бэлэглэн хүндэтгэлийн танхим руу зална. Хилчдийн гурван үеийн хүндэтгэлийн уулзалт, арга хэмжээнд оролцохоор ногоон хувцсаа өмсч, энгэр дүүрэн одон медалиа гялалзуулсаар ахмад хилчид ч баяр хөөр дүүрэн цугларчээ.
Уулзалтад ахмад хилчдээс гадна Дорноговь аймгийн МСҮТ-ийн оюутнууд, хугацаат болон гэрээт цэргийн алба хаагчид гэсэн гурван үеийн 100 гаруй төлөөлөл хүрэлцэн иржээ. Дэслэгч генерал Ш.Арвай өөрийн ажил амьдрал, цэргийн алба хаахын ач тус, Монгол Улсын тусгаар тогтнолын талаар тэдэнтэй халуун дотно яриа өрнүүлэв. Тэрбээр хүүхэд залуусыг цэргийн алба хаахыг уриалж, хилийн алба хүнийг эр хүн болгодог юм гэдгийг онцлон үнэт сургаалаа хайрлав. Сурагчид эрхэм генералаас асуулт асууж, харилцан ярилцсан юм.
ХҮҮХЭД, ЗАЛУУЧУУДАД СУРГАЛТ ЗОХИОН БАЙГУУЛАВ
Хүүхэд залуучуудад эх оронч үзэл, ёс зүй, ухамсрыг төлөвшүүлэх бас нэгэн арга хэмжээ “Саран хөхөө” театрт боллоо. Театрт хил хамгаалалтын техник хэрэгслүүдийг байрлуулж, хилийн манааг хүртэл томилжээ. Аймгийн удирдлагууд болон хилийн төлөөлөгчид орж ирэхэд хилийн манаа Дорноговийн хилчдийг төлөөлөн "Монгол Улсын хил тайван байна" гэж илтгэл өглөө. Мөн энэ хэсэгт хүүхэд багачууд, хүндэт зочид дурсгалын зураг татуулах нь тэдний сонирхлыг ихэд татаж байгааг гэрчилж байсан юм. Энэ өдөр “Саран хөхөө” театрт Дорноговь аймгийн ерөнхий боловсролын сургуулийн 350 орчим эрэгтэй сурагчид цуглажээ. Үйл ажиллагааг нээж аймгийн Засаг дарга Г.Энхтүвшин үг хэлэв. Сурагчдад хандан дэслэгч генерал Ш.Арвай улсын хил улс орон оршин тогтнохын үндэс болох, хүүхэд залуус та нар нийгмийн, улс орны ирээдүй болох талаар яриа хийж, үнэт зөвлөгөөгөө хайрласан юм. Энэ өдрийн бас нэгэн онцлогт үйл явдал нь эрхэм генерал өөрийн хэрэглэж байсан цүнхийг аймгийн музейд дурсгал болгон хадгалуулсан явдал юм. Тэрбээр, ”Ээж минь энэ цүнхийг надад 1947 онд өөрийн гараар урлаж бэлэглэсэн юм. Энэ цүнхийг үүрч би эрдэм номын мөрийг хөөж байлаа. Миний судалгаа шинжилгээний ажил хийх, амжилттай суралцах болсон нь энэ цүнхтэй холбоотой гэж билэгшээж явдаг. Өөрийн нандин зүйлээ төрсөн нутгийнхаа музейд хадгалуулах болсондоо баяртай байна” гэв. Ярилцлагынхаа төгсгөлд тэрбээр гэргий, гавьяат багш Б.Даваасүрэнгээ тайзан дээр урин, өөрөө баян хуур хөгжим тоглож, гэргий нь дуулан үзэгч, зочдод бэлэг барин муугүй хөгжимчин, дуучин гэдгээ харуулсан юм. Үүний дараа Хилийн 0129 дүгээр ангийн захирагчийн орлогч, СМСС-ны албаны дарга, дэд хурандаа Н.Бумцэнд “Эх орон” сэдвээр илтгэл тавьж, сурагчдад сурлага, хөдөлмөрийн амжилт хүсэв. Тус арга хэмжээнд хамрагдсан хүүхдүүдэд хилийн ангиудын төлөөлөл, ХХБ, гэрээт хилчний албаны танилцуулга, гарын авлага тарааж “Байтаг богд” киног үзүүлснээр уг үйл ажиллагаа өндөрлөлөө.
“ГОВИЙН ХИЛЧДИЙН ЖАВХАА-2019” НЭГДСЭН ӨДӨРЛӨГ
Аймгийн төв талбайд хил хамгаалах алба үйл ажиллагааг сурталчилсан танилцуулга, гарын авлага, техник хэрэгслийн үзэсгэлэн, хилчдийн хийж бүтээсэн гар урлалын бүтээлүүд, бэлэг дурсгалын зүйлүүд, хил хамгаалалтад ашиглах зорилгоор мөн хилчдийн бүтээсэн эмээл, тохош, хазаар зэргийг дэлгэжээ. Иргэд уг үзэсгэлэнг сонирхон, зэвсэг галт хэрэгслийн талаар алба хаагчдаас мэдээлэл авч байлаа. Хилийн 0168 дугаар ангийн хамт олон хил хамгаалалтад өмсөж хэрэглэдэг бүх төрлийн хувцас хэрэглэлийг ард иргэдэд танилцуулан, тус ангийн гэрээт хилчид жагсаалын үзүүлэх тоглолтыг сонирхууллаа. Үзэсгэлэнг сонирхож байсан Сайншанд сумын I сургуулийн багш Б.Цэвэлмаа, “Цэргийн дүрэмт хувцас тухайн байгууллагын онцлог, хэв шинжийг илэрхийлэхээс гадна, сүр жавхлантай, эрэлхэг харагдуулдаг юм байна. Хилийн цэргийн хувцас их олон төрөл байдгийг олж харлаа. Ялангуяа өнгөлөн далдлалтын хувцас их сонин санагдлаа. Байгаль цаг уур, газар нутгийнхаа онцлогт тохируулан өмсөж хэрэглэдэг юм байна” гэж сэтгэгдлээ хуваалцсан юм. Үүний дараа Хилийн 0129 дүгээр ангийн бие бүрэлдэхүүн хилийн алба үйл ажиллагааг сурталчилсан гардан тулааны үзүүлэх тоглолт, тусгай томилгоот бүлгийн үзүүлэх тоглолт, Хилийн 0108 дугаар анги албаны нохойтой үзүүлэх тоглолтуудаар үзэгчдийг гайхшруулсан юм. Мөн өсвөрийн сурагчдын цэрэгжилт спортын “Дөл” цогцолбор тэмцээний улсын аваргын мөнгө, говийн бүсийн хүрэл медальт Зүүнбаян сумын ЕБС-ийн сурагчид жагсаалын үзүүлэх тоглолт үзүүллээ. Үргэлжлүүлэн анги хамт олноо манлайлан ажилласан тэргүүний алба хаагчдад Дорноговь аймгийн Засаг дарга шагнал гардуулав. Дорноговь аймгийн Засаг даргын “Жуух бичиг”-ээр Хилийн 0129 дүгээр ангийн дэд хурандаа Я.Түвшинбаатар, Хилийн 0168 дугаар ангийн дэд хурандаа Э.Доржбадам, Хилийн 0108 дугаар ангийн ахлах дэслэгч Ж.Хэнмэдэх нар, мөн аймгийн "Засаг даргын өргөмжлөл"-өөр Хилийн 0129 дүгээр ангийн 0250 дугаар салбарын дэслэгч С.Сумъяабазар, Хилийн 0129 дүгээр ангийн 0139 дүгээр салбарын ахлагч Э.Шаарийбуу, Хилийн 0168 дугаар ангийн дэд хурандаа Г.Даваатогтох, ахлах ахлагч Д.Болормаа, Хилийн 0108 дугаар ангийн ахлах ахлагч Э.Содномбалжир, ахмад Д.Мөнх-Эрдэнэ нарын хүмүүс шагнагдав.
Хилийн ангиудад ажиллаж байсан Хилийн 0168 дугаар ангийн ахмад хилчин, бэлтгэл ахлах ахлагч Цэнд-Аюуш, Хилийн 0129 дүгээр ангийн ахмад хилчин П.Ганхуяг, Хилийн 0108 дугаар ангийн Ц.Чимэд нарт ангиудаас нь эмчилгээний зардалд зориулан тус бүр 500 мянган төгрөгийн мөнгөн тусламж үзүүлсэн юм. Уригдан ирсэн зочид төлөөлөгчид, алба хаагчидтай дурсгалын зураг татуулж ХЦДБЧ-ын уран бүтээлчид хүндэтгэлийн тоглолтоо толилуулснаар “Говийн хилчдийн жавхаа-2019” нэгдсэн арга албан ёсоор өндөрлөсөн билээ.
Хилийн 0129 дүгээр анги. Дэд ахлагч Н.БУЯНЖАРГАЛ
Шударга мэдээ
Нийгмийн даатгалын сангийн хөрөнгө 8.6 тэрбум төгрөгөөр дахин арвижлаа

Шударга мэдээ
Х.Нямбаатар: Нийслэлийн өмчит компани, аж ахуйн тооцоот байгууллагуудын давсан орлогыг мега төслүүдэд зарцуулна
Хотын дарга Х.Нямбаатар 2025 оны есдүгээр сарын 29-ний өдөр нийслэлийн өмчит компани болон нийслэлийн өмчит аж ахуйн тооцоот байгууллагын удирдлагуудтай уулзлаа. Уулзалтаар эдгээр байгууллагын үйл ажиллагаа, 2025 оны төлөвлөгөөний биелэлт, 2026 оны үйл ажиллагааны төлөвлөгөөний талаар хэлэлцэв.
Уулзалтын эхэнд хотын дарга Х.Нямбаатар “2023 онд нийслэлийн өмчит компани, аж ахуйн тооцоот байгууллагуудаас нийслэлийн Хөрөнгө оруулалтын газар, нийслэлийн Орон сууцны корпорац гэх цөөхөн байгууллагууд ашигтай ажиллаж байсан. Харин өнөөдрийн байдлаар нийт байгууллагуудын 90 орчим хувь нь ашигтай ажиллаж эхэлсэн. Нийтийн тээврийн парк шинэчлэлтийг хийснээр зорчигчид нэмэгдэж, 70 гаруй тэрбум төгрөгийн ашигтай ажилласан.
Ирэх онд 100 тэрбум төгрөгийн ашигтай ажиллах боломжтой. Цаашид нийслэлийн өмчит компани, аж ахуйн тооцоот байгууллагуудын давсан орлогыг мега төслүүдэд зарцуулна. Мөн Төв цэнгэлдэх хүрээлэн энэ онд 3.5 тэрбум төгрөгийн ашигтай ажиллахын зэрэгцээ “Намрын ногоон өдрүүд” зэрэг нийгэмд чиглэсэн үйл ажиллагааг үнэ төлбөргүй зохион байгуулж эхэлсэн. Нийгэмд чиглэсэн ийм үйл ажиллагааг тогтмол зохион байгуулна. Түүнчлэн замын сангийн хөрөнгийг босгосноор нийслэлийн хэмжээнд 250 гаруй км авто замыг шинэчлээд байна. 2026 оноос нийслэл хоёрдугаар түвшний авто замууд болох Тойрог хурдны зам, Туулын хурдны замын төслүүдийн бүтээн байгуулалтыг эхлүүлнэ. 2026-2027 онд нийслэлийн өмчит аж ахуйн тооцоот байгууллагууд зардлаа бууруулж, үр дүнд суурилсан менежментийг хэрэгжүүлэх хэрэгтэй” гэлээ.
Шударга мэдээ
ЭЗБХ: Зээлийн хэлэлцээрийн төслийг зөвшилцөхийг дэмжив
Улсын Их Хурлын Эдийн засгийн байнгын хорооны 2025 оны есдүгээр сарын 29-ний өдрийн хуралдаанаар Монгол Улс, Европын сэргээн босголт, хөгжлийн банк хооронд байгуулах “Зүрх судасны үндэсний төв байгуулах төсөл”-ийн Зээлийн хэлэлцээрийн төслийг зөвшилцөхөөр хэлэлцэж, энэ талаар Улсын Их Хурлын гишүүн, Засгийн газрын гишүүн, Эрүүл мэндийн сайд Ж.Чинбүрэн танилцуулав. Засгийн газрын 2024-2028 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөр, Монгол Улсын хөгжлийн 2025 оны төлөвлөгөөнд Зүрх судасны үндэсний төвийг байгуулахаар тусгасан. Энэ хүрээнд Засгийн газар Зүрх судасны үндэсний төв байгуулах төслийг Европын сэргээн босголт, хөгжлийн банкны 34.9 сая ам.долларын зээл болон Люксембургийн Их Гүнт улсаас олгох 22.5 сая евро буюу 26.4 сая ам.долларын буцалтгүй тусламжийн хамтарсан санхүүжилтээр хэрэгжүүлэхээр төлөвлөн хэлэлцээр хийхээр болсон байна. Европын сэргээн босголт, хөгжлийн банкнаас санал болгож буй зээлийн хөрөнгө нь баталгаат овернайт санхүүжилтийн хувьсах хүү (SOFR) дээр 1.6 хувийн нэмэгдэлтэй, 4 жил үндсэн төлбөрөөс чөлөөлөгдөх, 18 жилийн хугацаатай гэлээ.
Төслийн хүрээнд 120 ортой тусгай зориулалтын зүрх судасны эмнэлгийн барилгыг шинээр барьж, тоног төхөөрөмжөөр бүрэн ханган ашиглалтад оруулах бөгөөд төсөл хэрэгжсэнээр зүрх судасны төрөлжсөн, нарийн мэргэжлийн тусламж үйлчилгээний хүртээмжийг хоёр дахин нэмэгдүүлж, жил бүр өсөн нэмэгдэж байгаа зүрх судасны өвчлөл нас баралтын хэмжээг бууруулах ач холбогдолтой хэмээн сайд танилцууллаа.
Зээлийн хэлэлцээрийн төслийн танилцуулгатай холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн Р.Батболд, М.Бадамсүрэн, Б.Тулга, Д.Үүрийнтуяа, Б.Уянга, Г.Очирбат, Б.Заяабал, П.Батчимэг, Р.Сэддорж нар асуулт асууж салбарын сайд болон ажлын хэсгийг гишүүдээс хариулт, мэдээлэл авав. Тухайлбал, Монголын талаас хөрөнгө оруулалт хийх эсэхийг тодруулсан асуултад Ж.Чинбүрэн сайд хариулахдаа “Монголын талаас хөрөнгө оруулалт хийхгүй. Европын сэргээн босголт, хөгжлийн банкны зээл болон Люксембургийн Их Гүнт улсын буцалтгүй тусламжийн санхүүжилтээр 15646 м2 талбайтай, 8 давхар 119 ортой эмнэлэг байгуулна. 80 энгийн ор, эмчилгээний 16 ор, эрчимт эмчилгээний 8 ор, мэс заслын 8 өрөөтэй байх ба зөвхөн шигдээс, харвалтыг эмчлэхээс гадна зүрх шилжүүлэн суулгах хагалгааг хийх боломжтой гэж төлөвлөж байна. Нийт санхүүжилтийн 52 орчим хувь нь барилгын хөрөнгө оруулалт байх бол үлдсэн нь тоног төхөөрөмжид зарцуулгадах тооцоотой байгаа” гэв. Эмч нарыг чадавхжуулах чиглэлд төслийн хөрөнгө оруулалтаас төсөвлөгдөх эсэхийг тодруулахад Улсын III төв эмнэлгийн зүрх судасны салбар бол 24 жилийн турш Люксембургийн Их Гүнт улстай хамтран ажиллаж хүний нөөцийн бэлтгэл ажлыг хангалттай гүйцэтгэсэн гэдэг хариултыг сайд өгсөн. Үүний зэрэгцээ 21 аймаг, дүүргүүдтэй цахимаар хамтран ажиллах систем бий болгосноор ачааллтыг 56 хувиар бууруулаад байгаагаа хэлсэн. Төслийн санхүүжилтийн тодорхой хувийг хүний нөөцийг чадавхжуулах чиглэлээр зарцуулах юм байна. Барилгын төсөвт өртөг нэмэгдэх эсэх, эхлэх, дуусах хугацааг тодруулахад “2026 онд эхлээд 2032 онд ашилалтад оруулахаар төлөвлөсөн. ТЭЗҮ болон зураг төслийг өндөр нарийвчлалтай хийсэн учраас төсөвт өртөгт их өөрчлөлт орохгүй гэж тооцож байна. 66 метр өргөн, 23.5 метр өндөртэй барилга Улсын III төв эмнэлгийн хашаан дотор баригдана, менежментийн хувь нэг удирдлагатай байна” гэж хариулсан.
Түүнчлэн гишүүд зээлийн хэлэлцээртэй холбоотой санхүүгийн зардлуудыг нарийвчлалтай, тодорхой тооцоололтойгоор танилцуулахыг Сангийн яамнаас шаардахыг зэрэгцээ зээлийн эргэн төлөлтийн нөхцөлтэй холбоотой тооцооллыг мэдээллийг тодруулж байсан. Эмнэлгийг Улсын III төв эмнэлгийн хашаан дотор барих нь нягтрал өндөртэй орчинд дахин нягтрал үүсгэх талаар тооцсон эсэхийг, тус төвд ажиллах мэргэжилтэн, хүний нөөцийн асуудлыг давхар тооцох саналуудыг гаргаж, гадаадын зээл, тусламжийн ашиглалтыг эрчимжүүлж, үр өгөөжтэй байлгах чиглэлд холбогдох талууд анхаарал хандуулж ажиллахыг гишүүд сануулж байв.
Ийнхүү гишүүд Зээлийн хэлэлцээрийн төсөлтэй холбогдуулан асуулт асууж, хариулт аван, холбогдуулан байр сууриа илэрхийлсний дараа санал хураалт явуулахад Байнгын хорооны хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 60 хувь нь дэмжив. Монгол Улс, Европын сэргээн босголт, хөгжлийн банк хооронд байгуулах “Зүрх судасны үндэсний төв байгуулах төсөл”-ийн Зээлийн хэлэлцээрийн төслийг зөвшилцөхийг дэмжсэн талаарх санал, дүгнэлтээ Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хороонд хүргүүлэхээр болов.