Улстөр нийгэм
Ерөнхийлөгч Х.Баттулга Баян-Өлгий аймгийн иргэдтэй уулзлаа
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Халтмаагийн Баттулга /2020.09.20/ Баян-Өлгий аймгийн иргэдтэй уулзлаа. Уулзалтыг нээж хэлсэн үгэндээ Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Халтмаагийн Баттулга баруун бүсийн алслагдмал аймгуудын хөгжил, дэд бүтцийн асуудлаар ярьж, иргэдийн орлогыг нэмэгдүүлэх, орон нутгийн хөгжлийг дэмжих боломжуудын талаар иргэдэд мэдээлэл өглөө.
Баян-Өлгий аймгийн иргэн Орасхан:
“…Хамгийн түрүүний асуудал бол боловсрол, эрүүл мэндийн салбар. Боловсролын салбар ерөөсөө шалан дээр унасан шүү дээ. Шаварт суусан байшинтай адилхан байгаа. Баян-Өлгий аймаг 21 дүгээр байранд орсон байна. Бид нар тийм үг дуулдаг шүү дээ. Асуудал боловсон хүчин байхгүй дээ биш ээ, бидэнд боловсон хүчин байна. Мэдлэг, боловсролтой залуучууд байна. Ганцхан харамсалтай зүйл нь ашиг сонирхол. Манай Баян-Өлгий ашиг сонирхол нь дэндсэн газар. Хэн нэгэн дарга гарч ирээд ах дүүгээ эсвэл өөрийн фракцын хүнийг томилдог. Төрдөө хүртэл фракцтай, намдаа хүртэл фракцтай. Бид нар яаж амьдрах юм бэ?
Түүхий эдийн ханш бас шалан дээр байна. Ядахдаа гурван аймгийн дунд түүхий эд боловсруулах нэг үйлдвэр байгуулж өгөх тал дээр анхаарах хэрэгтэй байна.”
Баян-Өлгий аймгийн иргэн Женисбек:
“…Манай аймагт тулгамдаж байгаа асуудлууд зөндөө байгаа. Энд бүгдийг нь нэг дор хэлнэ гэж байхгүй байх аа. Миний бодлоор ажлын байр, ядуурлын асуудал сүүлийн үед хэрээс хэтэрч байна. Бид үйлдвэр барьж байж хөгжинө үү гэхээс хэдэн сургууль, цэцэрлэгт, хэдэн эмч тэнд хамаатан садангуудаа аваад, бусад нь үлдээд байхаар хүмүүс ажилгүй болчихоод байгаа асуудал үүсээд байна.
Нэгдүгээрт түүхий эд, арьс шир бүгд гадаа хаягдаж байна. Энийг бид дотооддоо үйлдвэрлэж, нэг килограмм ноосыг зүгээр угаагаад гадаад руу гаргаж болохоор байна. Баруун аймгуудад бид өөрсдөө үүнийгээ хийвэл аваад явчих боловсролтой, ажил хэрэгч хүмүүс зөндөө байгаа. Энийг хөгжүүлж цаашаа явмаар, нутаг орноо хөгжүүлмээр байна аа. Энэ асуудлыг тал талаас нь яримаар байна.
Хоёрдугаарт, миний бие олон жил бизнесийн салбарт ажиллаж байна. Жижиг дунд үйлдвэрийг хөгжүүлэхийн тулд би тээрэм байгуулсан. Тээрмээ 2010 онд байгуулсан. Энэ тээрмээ цааш нь өргөжүүлж, ажлын байр бий болгоод ажиллая гэхээр санхүүжилт хүрдэггүй, бусад нь ч дэмждэггүй. Жижиг, дунд үйлдвэрийг хөгжүүлэх сангийн мөнгө хаашаа явдаг юм? Доод шатандаа хүрдэггүй, дээшээ явчихдаг, ийм асуудлууд зөндөө байна. Ийм учраас алслагдмал аймгуудын иргэдийг харж үзэхийг Та бүхнээс хүсэж байна.”
Баян-Өлгий аймгийн иргэн Баярхүү:
“…Би “Тэргүүн уулаа аваръя” гэдэг хөдөлгөөн байгуулж, тэргүүнээр нь ажиллаж ирсэн. Манай нутагт Ногоон хадны бөөгийн овоо гэж байсан, сүүлд шарын шашин дэлгэрсний дараа тэр овоог 21 Ногоон дарь эхийн овоо гэж нэрлэх болсон. Бид нар газар шороонд маань ийм олон овоо тахилга байхад энэ уулыг маань битгий малтаач гэж 2008 оноос хойш орон нутагтаа тэмцэж, тусгай хамгаалалтад авахуулж байсан.
2015, 2017 онд тусгай зөвшөөрлийг нь өөр компанид шилжүүлэн өгөхөд түүний эсрэг тэмцэл хийж, аймгийн дарга нарт олон удаа захидал бичиж, бие төлөөлөгчид маань уулзалт хийж байсан. Төрийн дээд шатны байгууллагуудад ч гэсэн бид хүсэлтээ уламжилсаар ирлээ. Аймгийн засаг дарга 2020 оны нэгдүгээр сарын 30-ны өдөр тэр компанид 2017 онд олгосон тэр тогтоолоо хүчингүй болгосон. Үүнд манай ард түмэн ихэд баярлаж, үйл ажиллагаа нь зогсох байх гэж найдаж байсан. Гэтэл нэгдүгээр сарын 30-ны өдрөөс хойш өнөөдрийг хүртэл тэр компани өдөр шөнөгүй ажилласаар л байна. Манай шүтээнт Тэргүүн уулын Цагаан чулуут гэдэг газарт олгогдсон алтны ашиглалтын 30 жилийн лицензийг цуцалж өгнө үү.”
Баян-Өлгий аймгийн иргэн Мишелхан:
“…Өнөөдөр ахмадын тэтгэврийн зээлийг тэглэсэн явдалд олон түмэн их талархаж байгаа. Олон зуун ахмадын нуруу нь тэнийж, сэтгэл өөдрөг явах болсон. Үүнийг хэлэх ёстой гэж бодож байна.
Мөн одоо Монголд цалингийн зээлгүй хүн гэж байхгүй болов уу гэж бодож байна. Хатуухан хэлэхэд нийгмийн даатгалын шимтгэлийг төр булаагаад авчихдаг мөртлөө цалингийн зээлийг ард нь үлдсэн үр хүүхдүүдээр нь төлүүлдэг, ийм асуудал байгаа.”
Баян-Өлгий аймгийн иргэн Толей:
“…Эдийн засаг, байгаль орчин, аялал жуулчлалын асуудлаар ард түмний саналыг Танд хүргэх гэсэн юм. Манай Баян-Өлгий аймагт дэлхий болон Монголд танигдсан Таванбогд, Хотонт Хурган нуур гэх мэт байгалийн онц үзэсгэлэнт газар байдаг. Сүүлийн үед гадаад болон дотоодын маш олон жуулчин зорин ирдэг болсон. Энэ жил гадаадын жуулчид ирээгүй байлаа ч гэсэн өнгөрсөн жилийн статистик мэдээгээр бол гадаад, дотоодын 13 мянга орчим жуулчин ирсэн байсан. Харин энэ жил 25 мянга гаруй дотоодын жуулчин ирсэн. Гадаад, дотоодын жуулчид ирэх нь орон нутгийн хөгжилд маш их хувь нэмэр оруулдаг юм байна. Улаанбаатараас алслагдсан Баян-Өлгий аймагт ажилгүйдэл маш их байдаг. Жуулчид ирэх нь аялал жуулчлалын чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулж байгаа компаниудад маш их хувь нэмэр оруулж, эдийн засгийг дэмждэг юм байна.
Цаашид жуулчдад саад болох гээд байгаа нэг асуудал байна. Энэ замын асуудал. Жишээ нь Баян-Өлгий аймгаас Таванбогд орж, Хотон, Хурган нуураар тойроход 600 орчим км зам туулдаг. Энэ замд сүүлийн хэдэн жилд ямар ч засвар хийгээгүй, төр засаг үүнийг анхааралдаа аваагүй. Энэ замын дагуу үер усны гэх мэт маш олон бэрхшээл тулгардаг. Энэ саад бэрхшээл нь манайд ирж байгаа жуулчдад саад болох талтай байгаа. Тийм учраас энэ жилийн Засгийн газрын мөрийн хөтөлбөрт аймаг сумдыг мянганы замаар холбосон юм чинь цаашлаад орон нутагт сум, багуудыг холбох тухай орсон. Манай Баян-Өлгий аймгийн иргэдийн хүсэж байгаа зүйл нь аялал жуулчлалыг хөгжүүлэхэд хамгийн түрүүнд зам хэрэгтэй байна гэж үзэж байгаа. Тийм учраас Таванбогдын чиглэлд хар зам тавих асуудлыг Та дэмжиж, Засгийн газарт уламжилж өгнө үү.”
Баян-Өлгий аймгийн иргэн Хавсатар:
“…Нэгдүгээрт, баруун аймгуудын талаар өчигдөр таны Увс аймагт ярьсан, төлөвлөж байгаа хөтөлбөрийг бид дэмжиж байна. Мянганы зам шиг мянганы төмөр замыг манай Ерөнхийлөгч барих нь ээ гэдэг өөдрөг сэтгэл төрж байна. Мөн үүнтэй холбоотой Дарханы чиглэлд том үйлдвэр барих гэж байгаа юм байна. Манай мал аж ахуйн бүтээгдэхүүн, ялангуяа арьс шир үнэхээр өрөвдөлтэй байдалд байна. Энийг нэг тийш нь болгож өгөөч гэж хэлэх байна.
Мөн манайд онгоц нисдэг байсан. Больчихлоо. Энийг нисгэж өгөөч. Баян-Өлгийгөөс Алмата чиглэлд нисмээр байна. Таны Увс аймагт хэлсэн үгэнд ч байна. Алматад ложистикийн том үйлчилгээний газар байгаа. Астана чиглэлд нисвэл бүр сайн байна.”
Баян-Өлгий аймгийн иргэн О.Бахыт:
“…Манай аймгийнхан бэрхшээл, зовлонгоо мэргэжлийн дагуу ярьж байх шиг байна. Энэ хүмүүстэйгээ санал нэг байна. Би мэргэжлийн тамирчин хүн. Манай аймгаас ойрын жилүүдэд улсын цолтой бөх төрөөд сайхан байна. Манай спорт ахиж байна. Цар тахлаас болж хөдөлгөөн багасаж, зарим зовлон бэрхшээлтэй тулгараад байх шиг байна. Манайх нийслэлээс алслагдсан болохоор зовлон их байна аа. Алслагдсан ч гэсэн манайд хүндийн өргөлт, бокс, чөлөөт бөх, жүдо болон багийн спортууд хөгжих боломжтой. Энэ спортуудаар гадаадаас мэргэжилтэн авчирч, хичээллэвэл маш өндөр амжилт үзүүлнэ гэж бид бодож байна. Бидэнд өндөр мэргэжилтэй боловсон хүчин дутагдаад байдаг юм аа” гэв.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Халтмаагийн Баттулга иргэдийн асуултад хариулж, дүгнэлт хэлснээр уулзалт өндөрлөсөн юм.
Улстөр нийгэм
УИХ: Засгийн газрын хөгжлийн баримт бичгүүдийн тайлантай танилцлаа
УИХ-ын 2023 оны хаврын ээлжит чуулганы 2023 оны гуравдугаар сарын 23-ны өдрийн үдээс хойших нэгдсэн хуралдаанаар Монгол Улсыг 2021-2025 онд хөгжүүлэх таван жилийн үндсэн чиглэлийн 2022 оны биелэлт, Монгол Улсын Засгийн газрын 2020-2024 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрийн 2022 оны хэрэгжилт, Монгол Улсын хөгжлийн 2022 оны төлөвлөгөөний гүйцэтгэлийн тайланг үргэлжлүүлэн хэлэлцлээ.
Улсын Их Хурлын гишүүн, Засгийн газрын гишүүн, Монгол Улсын Шадар сайд бөгөөд Эдийн засгийн хөгжлийн сайд Ч.Хүрэлбаатар танилцуулсан дунд болон богино хугацааны хөгжлийн баримт бичгүүдийн хэрэгжилт, гүйцэтгэлийн тайлантай холбогдуулан УИХ-ын гишүүдийн асуултаар нэгдсэн хуралдаан үргэлжилэв.
УИХ-ын гишүүн Х.Ганхуяг, Засгийн газрын тусгай 13 сан бий. Экспортыг дэмжих, импортын бараа, бүтээгдэхүүнийг өрсөлдөхүйц чадвартай бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэхээс бусад сангуудыг багасгах бодлого байгаа эсэх, төрийн өмчийн компаниудын хяналт тавих иргэдийн оролцоог сайжруулах талаар ямар арга хэмжээ авах вэ, Зөвшөөрлийн тухай хуулийн хэрэгжилтийг хангахад хэрхэн ажиллаж байгаа талаар асуулаа.
Ч.Хүрэлбаатар, Засгийн газрын тусгай сангуудад тухайн үеийн Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх үүрэг өгч, шалгалт орж цэгцэлсэн. Сангуудын талаар төсвийн гүйцэтгэл орж ирэх үед аудит хийгддэг учраас тодруулж асууж болно. Засгийн газрын санхүүгийн тайланг хэлэлцэх үед, эсвэл төсөв өргөн мэдүүлэх үед эдгээр санд хөрөнгө оруулалт хийх шаардлагатай эсэх талаар ярилцахад сангийн талаар тодорхой хариулт авах боломжтой.
Төрийн өмчит компаниудыг нээлттэй хувьцаат компани болгох чиглэлд ажиллах нь зөв байх гэж бодож байна. Зөвшөөрлийн тухай хуулийн хэрэгжилтийг хангахад хариуцлага тооцож, хянаж ажиллаж эхэлсэн гэв.
УИХ-ын гишүүн Г.Дамдинням, Дарханы замын бүтээн байгуулалтад 90 мянган тонн цемент орсон. Гэтэл цемент үйлдвэрлэгчдээс 126 мянган тонныг авсан байна. Өөрөөр хэлбэл, 36 мянган тонн цемент хаашаа явсан бэ, хоёрдугаарт, Дарханы арьс ширний үйлдвэрийн бүтээн байгуулалт ямархуу шатанд явж байна вэ, Засгийн газрын үйл ажиллагааны үндсэн чиглэлд төмс, хүнсний ногооны дотоодын хэрэгцээг хангана гэж заасан. Ерөнхий сайд Дархан-Уул аймгийн Орхон суманд ажиллах үеэрээ өвлийн хүлэмж, зоорь шийдвэрлэж өгнө гэсэн. Энэ ажил хэзээ хэрэгжих вэ гэж асуув.
Зам, тээврийн хөгжлийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга С. Батболд, 90.2 тонн цемент авч ашигласан. Гэвч 126 мянган тонн цементын асуудал өчигдөр ажлын хэсгийн хуралдааны үеэр яригдсан. Бид хянаж, шалгаж байна. Эргээд асуудлыг тодруулья гэв.
Хүнс, хөдөө аж ахуйн сайд Х.Болорчулуун, Дарханы арьс, ширний цогцолборыг хувийн хэвшлийн компани барьж байгуулж байгаад зогссон. Тус компани Хөгжлийн банкнаас зээл авч хууль бусаар зарцуулсан, мөн туслан гүйцэтгэгч компаниудын дунд маргаан үүссэн зэрэг нь хууль хяналтын байгууллагаар шалгагдаж байгаа юм байна. Холбогдох 3 яамны сайдын тушаалаар байгуулсан ажлын хэсэг газар дээр нь ажиллаж байна. Ямар ч байсан төр дэд бүтцийг гүйцэтгээд үлдсэн бүтээн байгуулалтыг хувийн хэвшлээр гүйцэтгүүлнэ гэсэн чиглэлтэй явж байна. Орхон суманд зоорийг улсаас барьж өгөх боломжгүй. Харин Хүнс, хөдөө, аж ахуйн яамнаас зоорь барьж байгуулахад хөнгөлттэй зээл олгож байгаа гэв.
УИХ-ын гишүүн Н.Сарангэрэл, өнгөрсөн хугацаанд хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжсэн нэлээн хэдэн төсөл хэрэгжсэн. Тэгэхээр хичнээн хүнийг ажлын байраар хангав, хичнээн хүнийг ядуурлаас гаргасан бэ, гэр хорооллыг дахин төлөвлөлтийн ажил сайн явахгүй байна. Яармагт гэхэд 268 га газрыг чөлөөлсөн. Гэвч иргэд нь орон сууцаа хүлээгээд удаж байна. Энэ ажлыг хэрхэн ургашуулах вэ зэрэг асуултыг асуув.
Барилга, хот байгуулалтын сайд Ц.Даваасүрэн, НИТХ-аас гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийн төслийг хэрэгжүүлэхэд 28 байршилд 18843 нэгж талбайд газар чөлөөлөлт хийж, 148 мянган айлын орон сууц баригдахаар баталсан юм билээ. Өнөөдрийн байдлаар 18 байршилд 45 төсөл хэрэгжүүлж байна. Инженерийн дэд бүтэц тэр дундаа дулааны асуудал бэрхшээл учирсан учраас цаашдаа орон сууц барих хүнд болсон. Тиймээс эрчим хүчний хангамжийг нэмэгдүүлэх шинэ үүсвэрийг бүтээн босгохгүйгээр орон сууц барих боломж хязгаарлагдаж байна гэв.
Нийгмийн хамгаалал, хөдөлмөрийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Г. Өнөрбаяр, 2022 онд 111 тэрбум төгрөгийг хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжиж 85 мянган иргэн хамрагдаж, 40 орчим мянган иргэний ажлын байр хадгалагдсан. 30 мянган иргэнийг ажилд зуучилсан гэсэн юм. Ийнхүү Засгийн газрын гүйцэтгэлийн хэрэгжилт, тайлантай холбогдуулан гишүүд асуулт асууж хариулт авлаа.
Улстөр нийгэм
УИХ: Ж.Мөнхбатыг УИХ-ын гишүүнээс чөлөөллөө
УИХ-ын 2023 оны Хаврын ээлжит чуулганы 2023 оны гуравдугаар сарын 23-ны өдрийн үдээс хойших нэгдсэн хуралдаанаар Ж.Мөнхбатыг УИХ-ын гишүүнээс чөлөөлөх тухай УИХ-ын тогтоолын төслийг хэлэлцэв.
Энэ талаарх Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг УИХ-ын гишүүн Н.Энхболд танилцуулсан. Тэрбээр, УИХ-ын гишүүн Жамъянгийн Мөнхбат УИХ-ын тухай хуулийн 10 дугаар зүйлийн 10.1.2-т заасны дагуу УИХ-ын гишүүнээс чөлөөлөгдөх хүсэлтээ УИХ-д 2023 оны 01 дүгээр сарын 30-ны өдөр ирүүлснийг Байнгын хороо 2023 оны 03 дугаар сарын 21-ний өдрийн хуралдаанаараа хэлэлцсэн. УИХ-ын гишүүн Ж.Мөнхбатаас ирүүлсэн УИХ-ын гишүүнээс чөлөөлөгдөх тухай хүсэлтийг Байнгын хорооны хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх хүлээн зөвшөөрөх нь зүйтэй гэж үзсэн гэв.
Байнгын хорооны санал, дүгнэлттэй холбогдуулан УИХ-ын гишүүн Б.Энхбаяр, Ш.Адьшаа нар асуулт асууж, хариулт авлаа.
Ингээд "УИХ-ын Ж.Мөнхбатыг УИХ-ын гишүүнээс чөлөөлөгдөх хүсэлтийг хүлээн зөвшөөрөх нь зүйтэй гэсэн Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны саналыг дэмжье" гэсэн саналын томьёоллоор санал хураалт явуулахад, хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 59.5 хувь нь дэмжлээ гэж УИХ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээлэв.
Улстөр нийгэм
Боловсролын зээлийн сангаас санхүүжилт авсан иргэдийн мэдээллийг ил болгов
Боловсролын зээлийн сангаас 1997 оноос хойш зээл, тэтгэлэг, буцалтгүй тусламж авсан иргэдийн мэдээллийг өнөөдөр зарлав.
Энэ хүрээнд:
- Дотоодын тэтгэлэг, буцалтгүй тусламж, оюутны хөгжлийн зээл авсан 52698 иргэн,
- Буцалтгүй тусламжид хамрагдсан 154662 иргэн,
- Гадаадын зээл, тэтгэлэг авсан бакалавр 421суралцагч, магистр докторын 1950 суралцагч,
- Ерөнхий сайдын тэтгэлэгт хамрагдсан 23 иргэн,
- Ерөнхийлөгчийн илгээлт 2100 хөтөлбөрт хамрагдсан 244 хүүхдийн мэдээллийг ил болгож байна.
Гадаадад суралцаж төгссөн оюутнуудыг 3 ангилж болно.
- Суралцаад, эх орондоо ирж 5 ба түүнээс дээш жил ажиллан зээлээс чөлөөлөгдсөн 921 иргэн,
- Гэрээний үүргийн хугацаа дуусаагүй буюу одоо ажиллаж байгаа 700 иргэн,
- Гэрээний үүргээ биелүүлээгүй 230 суралцагч байна.
230 иргэний мэдээллийг хуулийн байгууллагад шилжүүлэхээр ажиллаж байна. Мөн Боловсролын зээлийн сангаас зээл авсан иргэдийн мэдээллийг Монгол банкны зээлийн мэдээллийн санд байршуулахаар бэлтгэл хангаж байна.
Иргэдийн мэдээлэлтэй дараах холбоосоор орж танилцана уу. Мэдээллийн санд хандах>>>
Сэтгэгдэл