Үзэл бодол
Н.Баярмаа: Ажлын ачааллын хажуугаар Нагояагийн их сургуулийн докторын зэрэг хамгаалах тийм ч амар байгаагүй
Чингэлтэй дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Н.Баярмаа энэ сарын 25-ны өдөр Япон улсын Нагояагийн их сургуулийн докторын зэргийг “Development of Real Property Law in Mongolia: Toward a Uniform Foundation” буюу “Монгол Улсын үл хөдлөх хөрөнгийн эрх зүй: Нэгдмэл суурийг бүтээх нь” сэдвээр хамгааллаа. Япон улсын Нагояагийн их сургууль Азийн шилдэг сургуулийн нэгд зүй ёсоор тооцогддог. Нагояагийн их сургууль 2014 оноос “Азийн орнуудын тэргүүлэх мэргэжилтнүүдэд зориулсан докторын хөтөлбөр” хэрэгжүүлж эхэлсэн. Энэхүү докторын хөтөлбөр нь зайны сургалтыг уламжлалт сургалтын хэлбэртэй хослуулсан төрийн албанд ажил үүргээ гүйцэтгэхийн хажуугаар Нагояагийн их сургуульд суралцаж, Японы тэргүүлэх профессоруудаар удирдуулан докторын зэрэг хамгаалах боломжийг олгодог давуу талтай. Монгол Улсын шүүхэд 7 шүүгч хууль зүйн ухааны доктор цолыг хүртсэн байдаг бол ийнхүү 8 дахь доктороо угтан авлаа. Шинэхэн доктор, шүүгч Н.Баярмаатай цөөн хором хөөрөлдсөн юм.
-Дүүргийн иргэний хэргийн анхан шатны шүүхүүд маш ачаалал өндөртэйд тооцогддог. Энэ их ажлын хажуугаар докторын зэрэг хамгаалсанд баяр хүргэе!
-Баярлалаа. Миний хувьд 2018 онд Нагояагийн их сургуулийн Азийн сателит кампус институтийн докторын хөтөлбөрт элссэн. Дүүргийн иргэний хэргийн анхан шатны шүүх хэргийн ачааллаараа улсдаа дээгүүрт тооцогддог. Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхэд жилдээ 50 мянга орчим хэрэг шийдвэрлэдэг бол үүнээс 50 орчим хувийг нь төвийн дүүргийн иргэний шүүхүүд шийддэг тухай тоо баримт байдаг. Нэг шүүгчид дунджаар 350 орчим хэрэг ногддог. Манай Чингэлтэй дүүргийн иргэний хэргийн анхан шатны шүүх өндөр ачаалалтай шүүхийн нэг яах аргагүй мөн. Энэ ажлын ачааллын хажуугаар докторын зэрэг хамгаалах бол тийм ч амар байгаагүй. Судалгааны ажил бичих боломж бололцоогоор хангасан Чингэлтэй дүүргийн иргэний шүүхийн хамт олондоо талархал илэрхийлье. Уг нь 2021 оны 12 дугаар сард төгсөх ёстой байсан ч цар тахлын улмаас хөтөлбөр маань 3 сар орчим хугацаагаар сунгагдаж энэ жил төгсөж байна.
-Таны докторын зэрэг хамгаалсан сэдэв сонирхол татлаа?
-Докторын судалгаа маань ерөнхийдөө эд юмсын эрх зүйн чиглэлд илүү хамаарна. Тэр дундаа үл хөдлөх эд хөрөнгийн эрх зүй буюу газрын эрхийн асуудлыг сонгон авч судалсан. Манайд газрын эрхийн харилцааг өмчийн эрх зүйн үүднээс докторын ажлын хүрээнд судалсан ажил өмнө нь хийгдээгүй гэж ойлгож байна. Өнөөдөр газрын эрхийн харилцаа Монгол Улсын газрын тухай хуулиар болон Иргэний хуулиар зохицуулагдаж байна. Энэ хоёрын хоорондын уялдаа холбоо, газрын эрхийн хамгаалалт хот суурин бүсийн хөгжилд хэрхэн нөлөөлж байгааг судлахыг зорьсон. Энэ судалгааны ажлаа монгол хэлээрээ хөрвүүлчихвэл Газрын тухай хуулийн шинэчлэл, төрийн өмчийн реформ гээд яриад байгаа өнөө үед эх сурвалжийн хувьд бага ч болов хэрэгцээтэй байх магад гэж найдаж байна. Даанч одоохондоо англи хэл дээр л байна. Монголд судалгааны эргэлтэд эхний ээлжид англи хэл дээр оруулах байх. Легал датад ч юм уу оруулбал гадаад хэлтэй судлаачид маань уншаад дүгнээд явах болов уу гэж бодож байна. Цаашид чадах чинээгээрээ бага багаар монгол хэл рүү орчуулж гаргана гэсэн бодолтой байгаа.
-Энэ сэдвийг чухам яагаад сонгох болов?
-Би 2015 онд шүүгч болсон. Одоо шүүгчээр долоо дахь жилдээ ажиллаж байна. Ер нь манайд эд юмсын эрх зүйн чиглэлээр докторын ажлын түвшинд судалсан нь цөөн байдаг. Хамгийн хамааралтай саяхны судалгааны ажлаас нэрлэвэл Д.Янжинхорлоо “Үл хөдлөх хөрөнгийн барьцааны эрх зүйн зохицуулалт, тулгамдсан асуудал” буюу ипотекийн чиглэлээр, Ц.Давхарбаяр “Эд юмсын эрх зүй дэх эзэмшлийн зохицуулалт, түүний хамгаалалтын тулгамдсан асуудал” сэдвээр доктор хамгаалсан байдаг. Газрын эрхтэй ямар нэг хэмжээгээр холбоотой үүссэн маргааныг захиргааны болон иргэний шүүх шийдвэрлэдэг. Газрын тухай хуулийн дагуу эзэмших, ашиглах эрхийг иргэд, хуулийн этгээдэд төрийн байгууллагаас олгох, эргээд тэр эрхийг цуцлах, хүчингүй болгохтой холбоотой буюу нэг талд нь төрийн байгууллага, нөгөө талд нь эрх эзэмшигч хоёрын хооронд үүсээд байгаа маргааныг захиргааны шүүх шийдээд байна. Гэтэл манай иргэний шүүх дээр ямар маргаан орж ирдэг вэ гэхээр газрын эрх эзэмшигчдийн хооронд эсхүл газрын эрх эзэмшигч түүний дээрх үл хөдлөх эд хөрөнгө өмчлөгчдийн хооронд, эсхүл газрын эрхийн барьцаатай холбоотой үүссэн маргаануудыг шийддэг. Энэ тохиолдолд Газрын тухай хуулийн дагуу үүссэн газрын эрхийг Иргэний хууль дахь эдийн баялгийн эрхийн хамгаалалтын хүрээнд хэрхэн хамруулах, хуулийг энэ чиглэлд тайлбарлан хэрэглэх асуудал нэлээд анхаарал татна. Гэтэл надад юу ажиглагдсан бэ гэхээр төрийн өмчийн газрыг бусдад ашиглуулахтай холбоотой асуудлыг эдийн баялгийн эрх зүйн зарим суурь зарчмын үүднээс тайлбарлахад бэрх асуудлууд нилээд ажиглагдсан. Уг нь бол Газрын тухай хуулийн дагуу үүссэн “газар эзэмших эрх” нь иргэний эрх зүйн утгаараа үнэ цэнэ бүхий эд хөрөнгийн эрх мөн. Эдийн засаг талаасаа энэ бол том бүтээгдэхүүн шүү дээ. Тийм ч учраас Газрын тухай хуулийн дагуу үүссэн “газар эзэмших эрх”-ийг санхүүгийн байгууллагууд барьцаалж зээл олгож байна. Энэ эрхийг хамгаалах механизм Монгол Улсын үл хөдлөх эд хөрөнгийн эрх зүйд байна уу үгүй юу гэдэг нь сонирхол татаж эхэлж байгаа юм. Энэ сэдвийг зайлшгүй судлах хэрэгтэй санагдсан. Төрийн өмчийн газар ашиглалтын харилцаа, хувийн өмчийн газар ашиглалтын харилцааг хэрхэн уялдуулах, эдгээр харилцаанд нэгдмэл зарчим байх ёстой бол хаана, ямар асуудлын хүрээнд байх юм. Төр нэгэнт би чамд энэ газрыг эзэмшүүлнэ, энэ газрыг чи хөгжүүл гээд өгчихсөн юм бол, түүнийхээ төлөө тодорхой төлбөрийг жил болгон авч байх нь зүйн хэрэг, нөгөө талдаа тэр этгээдэд олгосон эрхийнхээ хамгаалалтыг хангалттай тодорхой болгох нь чухал. Яг л энэ хандлагаар харахгүй юм бол эдийн засаг тэр дундаа хот суурин бүсийн газрын харилцаа маш төвөгтэй байдалд орж эхэлнэ. Хэзээ дуртай цагтаа хамгийн ялихгүй үндэслэл зааж, эсвэл бүр субъектив байдлаар хандан буцаагаад авч болох газар дээр өчнөөн олон тэрбумын хөрөнгө оруулж, хөгжүүлэлт хийх үү үгүй юу. Хэрвээ газрыг хэдэн тэрбумаар нь хөгжүүлэлт хийлгэх зорилгоор эзэмшүүлсэн бол түүнийгээ баталгаатай хамгаалдаг байх хэрэгтэй. Ингэж хөгжүүлэлт хийж байгаа газрынхаа төлбөрийг авсан шиг авдаг байх хэрэгтэй. Нэгэнт ашиглуулахаар өгсөн бол төр төлбөрөө авна, дээр нь тэр төрд итгээд тэрбум тэрбумын хөрөнгө оруулалт хийх гэж байгаа бол тэр хүний эд хөрөнгийн эрхийн баталгааг нь гаргаж өгдөг байх хэрэгтэй. Ийм нүдээр харахгүй бол цаашид хөгжих үү гэдэг асуудал л яригдана. Энэ үүднээс л ийм сэдэв сонгосон.
-Таны цаашдын судалгааны ажлын зорилго юу вэ. Энэ судалгаагаа цааш хөгжүүлэх үү?
-Судалгаагаа эргэлзээгүй үргэлжлүүлнэ. Докторын ажлын судалгаа бас бага төвшний судалгаанд хамаарахгүй болов уу. Тийм ч учраас энэ ажлын эцэст олон зүйл миний хувьд тодорсон гэж хэлж болно. Монгол Улсад эдийн баялгийн эрх зүйг, өмчийн эрх зүйг хөгжүүлэх зайлшгүй, бүр нэн тулгамдсан хэрэгцээ байна. Шүүгч нарын маань сургалт ч энэ чиглэлд хандахгүй бол болохгүй санагдаж байна. Манай их сургуулийн багш хэлдэг байсан “Хүн гэгч амьтан гурван мөн чанартай гэж. Эхнийх нь хүн нийгмийн амьтан буюу хүн нийгмээрээ амьдарч байж л амьдрал нь утга учиртай болно. Гэтэл нийгмийн амьдрал зайлшгүй шиг тэдний зөрчил зайлшгүй. Хоёр дахь нь хүн бол улс төрийн амьтан. Нэгэнт хүмүүс нийгмээрээ амьдардаг юм бол тэд лидер төрүүлэхээс өөр аргагүй. Лидер бол манлайлагчийн төлөө өрсөлдөөн. Энэ өрсөлдөөн өөрөө тэр чигээрээ улс төрийн амьдрал юм. Гурав дахь гол мөн чанар нь хүн өмч бий болгодог амьтан гэж. Өөрөөр хэлбэл өмч бүтээх, түүнээ ашиглах, эдлэх хэрэглэх, хамгаалуулах явдал бол зайлшгүй үндсэн эрх юм даа.
-Ярилцсанд баярлалаа. Таны цаашдын ажилд амжилт хүсье!
-За баярлалаа. Та бүгдэд ажлын амжилт хүсье.
Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн Хэвлэл мэдээллийн хэлтэс
Үзэл бодол
Б.Бат-Эрдэнэ: Бидний хувьд роботоо найдвартай ажиллах байдал дээр нэлээд анхаарч ажилласан
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн ивээл дор "РОБОКОН 2025" Олон улсын роботын тэмцээн 2025 оны наймдугаар сарын 22-ноос 26-ны өдрүүдэд Улаанбаатар хотноо зохион байгуулагдана. Энэ тэмцээн Монгол Улсаас хоёр баг оролцож байгаа. Багуудын бэлтгэл хэрхэн хангагдаж байгаа талаар ШУТИС-ийн МХТС-ийн Электроникийн тэнхмийн багш Б.Бат-Эрдэнэтэй ярилцлаа.
“ABU Робокон 2025 ” олон улсын тэмцээн удахгүй болох гэж байна. Энэ тэмцээнд оролцох багууд бэлтгэлээ хэр хангаж байна бэ?
-Үндэсний аварга шалгаруулах тэмцээндээ амжилттай оролцсон. Олон улсын тэмцээнд гаднын томоохон улс орны аваргууд оролцох учраас догдлол, бага зэргийн айдастай байна. Туршилтын роботуудаар бэлтгэлээ боломжийн хангаж байна.
-Энэ удаагийн тэмцээнд 14 орны баг оролцож байгаа. Өрсөлдөгч багуудаа хэр судалсан бэ?
-Бид Япон улсын Робокон тэмцээнийг очиж үзсэн. Япон багууд бол үнэхээр сайн юм байна лээ. Мөн Тайланд, Хонконг, Вьетнам улсын үндэсний тэмцээний бичлэгийг үзсэн. Эдгээр улсын багуудын тоглолтын стратегийн талаар ерөнхий ойлголтыг авсан. Бид хэрхэн тоглох стратеги төлөвлөгөө гаргаж, бэлтгэлээ хийж байна. Олон улсын тэмцээн Монгол Улсад зохион байгуулагдаж байгаа учраас оролцогч оюутнуудын маань хувьд нутгийн тэнгэр ивээнэ гэдэгт итгэж байна. Бидний хувьд роботоо найдвартай ажиллах байдал дээр нэлээд анхаарч ажилласан.
-Тоглолтын үед техникийн саатал гэмтэл гарахыг үгүйсгэхгүй. Техникийн бүрэн бүтэн байдлаа хэр хангаж байна?
-Тоглолтын үед гарч болох томоохон эвдрэл, гэмтэл саатлаа гаргахаас урьдчилан сэргийлэх сэлбэг хэрэгслээ бэлдэн ажиллаж байна.
-Энэ жилийн тэмцээний онцлог нь сагс бөмбөг учраас хөдөлгөөн шидэлт нэлээд их хийгдэнэ?
-Үндэсний тэмцээн болон бусад орны тэмцээнүүдийг харахад Роботуудын эвдрэл их ажиглагдаж байна. Залах үед, хурдтай явж байгаад мөргөлдөх үед эвдрэл гэмтэл гарах тохиолдол ажиглагдаж байна.
- Роботод бүтээх явцад хүндрэлтэй зүйл гарч байсан уу. Роботоо бүтээхэд хэр их хугацаа зарцуулсан бэ?
-Үндэсний роботын тэмцээнд оролцох бэлтгэлээ есөн сараас эхэлж хангасан. Роботуудаа 11 дүгээр сараас хойш эхлэн бүтээж 7-8 төрлийн робот бүтээн туршсан. Робот бүтээж туршиж үед бидний хүссэн үр дүнд хүрэхгүй тохиолдолд дараа санаагаа хэрэгжүүлж ажилласан. Үндэсний аваргад оролцохдоо 7-8 робот бүтээж туршсан бол олон улсын тэмцээнд зориулж 10 орчим робот бүтээж туршсан байна. Олон улсын багууд маш хурдтай хүчтэй, технологийн шийдэл нь сайн зүйлүүд ажиглагдаж байгаа. Бид ч гэсэн дутахгүй өрсөлдөнө гэж төлөвлөж байна.
-Роботоо бүтээхдээ тоног төхөөрөмжөө яаж шийддэг бэ?
-Оюутнууд өөрсдийн роботын бүтээж байгаа учраас багш нараас зөвлөгөө авч роботын шийдлээ өөрсдөө олж бүтээдэг. Манай сургууль электроник програмчлалын сургууль учир роботын механик шийдлийг бүтээж туршихад хугацаа их зарцуулдаг. Сүүлийн жилүүдэд “Робот ба Хиймэл оюун ухаан” механик, электроник, хиймэл оюун ухаан нийлсэн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж буй учир энэ дутагдлыг нөхөж чадаж байгаа гэж үзэж байна. Робот бүтээхэд хөрөнгө санхүүгийн зардал мөш их гардаг. Зарим тохиолдолд үүнээс үүдэн рбоботын шийдлээ турших боломжгүй тохиолдол ч байдаг. Нэг, хоёрдугаар курсийн оюутнуудын хувьд дөнгөж мэргэжлийнхээ хичээлтэй танилцаж байгаа учраас роботуудаа хялбар, энгийн шийдлээр бүтээсэн. Үндэсний аварга шалгаруулах тэмцээний роботоо сайжруулаад оролцож байна. Харин нөгөө баг маань 3-4 курсийн оюутнууд байгаа учраас ахисан түвшний шийдлүүдийг роботууддаа хэрэгжүүлэн ажиллаж байна.
-Өрсөлдөгч багтай тоглох тактикаа боловсруулж байгаа биз дээ?
-Тодорхой хэмжээнд боловсруулж байна. Япон улсын роботод тохолт хийдэг. Бидний хувьд тохолт гэхээс илүүтэй шидэлтүүд дээр анхаарч тоглоно. Мөн хамгаалалтаа сайн хийж тоглоно. Тухайн үед тоглолт явц хэрхэн өөрчлөгдөхийг таашгүй. Амжилт гаргахын төлөө хичээнэ дээ. Алдаа бага гаргаж хугацаа сайн тооцоолох, багийн гишүүд хоорондоо сайн ойлголцож, тоглох ёстой. Өмнө зохион байгуулагдаж байсан робокон тэмцээнд спортын чиглэл байгаагүй. Талбай дээр уралдаж, янз бүрийн зүйлийг байрлуулдаг байсан. Энэ жилийн тэмцээний хувьд спортын чиглэл, хоорондоо хөдөлгөөн хийж тоглох учраас нэлээд өвөрмөц болно. Бидний хувьд өөрсдөө сагс тоглож үзээд роботын хөдөлгөөн ийм байх ёстой гэдэг тооцооллоо хүртэл гаргаж байгаа.
-Тоглолтын хугацаа ямар байх вэ?
-Тоглолтын хугацаа 2 минут 40 секунд, нэг удаагийн довтлогын хугацаа 20 секунд байдаг Бидний хувьд 4-5 удаагийн довтолгоондоо нэлээд сайн оноо цуглуулахаар хичээж байна.
-Үндэсний аварга шалгаруулах тэмцээнд ШУТИС-ийн Мэдээлэл холбоо технологийн сургуулийн хоёр баг амжилттай оролцож тэргүүлсэн?
-Нэг, хоёрдугаар курсийн оюутнуудын баг буюу “Түвшин электроник” баг тоглолтын бэлтгэлээ маш сайн хангасан. Харин нөгөө багт ахлах курсийн оюутнууд байсан. Роботын шийдлүүд нь арай өөр байсан учраас роботоо бүтээхэд их хугацаа зарцуулж тоглолтын бэлтгэлээ арай бага хийсэн нь үндэсний тэмцээний явцад ажиглагдсан.
Үзэл бодол
Г. Агааноров: “ABU РОБОКОН 2025 ULAANBAATAR ” олон улсын тэмцээнд 13 орны 14 баг оролцоно
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн ивээл дор “ABU РОБОКОН 2025 ULAANBAATAR ” олон улсын тэмцээн 2025 оны наймдугаар сарын 22-ноос 26-ны өдрүүдэд Улаанбаатар хотноо зохион байгуулагдана. Энэ удаагийн тэмцээн Монгол Улсаас хоёр баг оролцож байгаа. “ABU РОБОКОН 2025 ULAANBAATAR” олон улсын төслийн Ерөнхий продюсер Г.Агааноровтой ярилцлаа. Тэрбээр 2004 оноос “ABU Robocon” олон улсын роботын тэмцээнтэй холбогдож, өнөөг хүртэл сэтгэл зүрхээ зориулан ажиллаж байна.
-Та манай уншигчдад “ABU Робокон” олон улсын роботын тэмцээний талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгөөч?
-“Робокон” тэмцээн Япон улсаас үүсэлтэй. Анх зөвхөн тухайн орны үндэсний тэмцээн байсан бол хожим Ази, Номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн холбоо (ABU)-гоор дамжин, Ази, номхон далайн бүсийн орнуудын тэмцээн болсон түүхтэй. Монголын үндэсний олон нийтийн радио, телевиз, Ази номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн холбоо (ABU)-ны гишүүн телевиз. Энэ хүрээнд тус холбооноос зохион байгуулдаг “Робокон” тэмцээнд Монгол Улсын баг 2002 оноос оролцож эхэлсэн түүхтэй.
Манай улс “Робокон” тэмцээнд 23 жил оролцож байгаа. Олон улсын “Робокон” тэмцээнийг жил бүр гишүүн орнуудад зохион байгуулагддаг. онцлогтой. Монгол Улс “ABU Robocon” олон улсын тэмцээнийг анх 2019 онд зохион байгуулж байсан. Зургаан жилийн дараа буюу 2025 онд Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн У.Хүрэлсүхийн ивээл дор зохион байгууллагдаж байна.
-Энэ удаагийн тэмцээнд хэчнээн баг оролцож байгаа бэ?
“ABU ROBOCON 2025 ULAANBAATAR” олон улсын тэмцээнд Камбож, Египет, Фижи, БНХАУ-ын засаг захиргааны онцгой бүс Хонконг, Энэтхэг, Индонез, Япон, Малайз, Монгол Непал, Шри Ланка, Тайланд, Вьетнам улсын багууд оролцоно. Нийт 13 орны 14 багийн 400 гаруй оролцогчид ирнэ. Зохион байгуулагч улс давуу эрхтэйгээр хоёр баг оролцуулдаг.
Монгол Улсаас оролцож байгаа хоёр багийн хувьд 2025 оны дөрөвдүгээр сарын 24-нд болсон “Робокон” үндэсний аварга шалгаруулах тэмцээнд ШУТИС-ийн Мэдээлэл холбоо технологийн сургуулийн “Түвшин Электроникс”, “HICH TECH” багууд амжилттай оролцож тэргүүн байр болон дэд байрыг эзэлж олон улсын тэмцээнд оролцох эрхтэй болсон.
-Монголд зохион байгуулагдаж буй “ABU Робокон” тэмцээн өмнөх жилүүдээс юугаараа онцлог вэ?
-“Робокон” тэмцээнийг зохион байгуулж буй улс орон дүрмээ өөрсдөө боловсруулдаг. Тэмцээний дүрмийг хоёр жилийн хугацаанд Токио хотын их сургуулийн доктор, МУИС-ийн багш Ө.Батбаяр боловсруулж 2024 оны наймдугаар сард Вьетнам болсон олон улсын тэмцээн дээр Монгол Улс дүрмээ танилцуулсан юм.
2019 онд анх зохион байгуулж байхдаа Монгол орны газар нутаг бүсчлэлийг харуулсан говь, хангай, тал хээр, уулын бүсэд түүх соёлыг уялдсан даалгаварыг биелүүлж байсан. Нэг зүйлийг хэлэхэд Монголчууд XIII зуунд Чингис хаан алт, мөнгөн гэрэгэг бусад орнуудад элч илгээж байсан нь өнөө цагийн гадаад паспорт, шуудан харилцааны эхлэлийг тавьж байсан. Монгол Улсын түүх соёлыг олон улсад Робоконоор дамжуулан сурталчилан танилцуулж байсан. Харин энэ жилийн тухайд дэлхийн дахинд оюутанзалуучуудын сонирхлыг маш их татаж байгаа Сагсан бөмбөгийн спортоос санаа сэдэл авч хийж байгаа. Тухайлбал, хоёр роботод стандарт сагсны шалыг бодвол арай бага буюу 15x8 харьцаатай, сагсны шийдний өндөр нь 2м 43 см болгосон. Улаан, хөх талын багууд талбай дээр сагсан бөмбөгийн дүрмээр тоглоно.
-“Робокон” тэмцээн зохион байгуулах орныг хэрхэн шалгаруулдаг юм бэ?
-Манай улсын дараа буюу 2026 онд Хонконг олон улсын Робокон тэмцээнийг зохион байгуулна. Ерөнхийдөө 2-3 жилийн өмнө саналаа өгдөг. Тухайн саналдаа тэмцээн зохион байгуулах дүрмээ боловсруулж, танилцуулдаг. Тэмцээн зохион байгуулах асуудлыг Ази, Номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн холбоо шийддэг.
-Монгол Улсаа төлөөлж оролцож байгаа хоёр багийн бүрэлдэхүүн хэчнээн оюутан залуучууд багтаж байгаа бэ?
-Робокон тэмцээнд зөвхөн оюутнууд оролцдог. Нэг багт үндсэндээ гурван гишүүн, багштайгаа хамт оролцдог. Багийн туслах гишүүдтэйгээ 12-15 хүний бүрэлдэхүүнтэй байдаг юм. Бусад хөгжөөн дэмжигчээр оролцдог.
Оюутнуудын мэдлэг чадвар ур ухаан, хэр их хөдөлмөрлөж, бэлтгэл сургуулилт сайн хийж, үйлдлээ сайн гүйцэтгэсэн амжилт гаргадаг. Монголын баг үйлдлээ хурдан гүйцэтгэж олон оноо авах тал дээр илүү анхаарч, бэлтгэлээ хангаж байгаа.
Манай улсын хувьд хоёр удаа дэд байрт шалгарч байсан. Өнгөрсөн 2019 онд эх орондоо зохион байгуулахдаа дэд байр эзэлж байсан. Мөн цар тахлын үед онлайноор оролцож дэд байранд шалгарч байсан. Энэ удаа Монгол Улсын баг амжилтаа ахиулж, тэргүүн байранд орохын төлөө бэлтгэлээ хангаж байна. Энэ олон жилийн хугацаанд хамгийн их амжилт үзүүлсэн роботуудтай баг бол Вьетнам, БНХАУ, Япон улс юм.
-Тэмцээн хэзээ болох вэ?
-“ABU ROBOCON 2025 ULAANBAATAR” олон улсын тэмцээн 2025 оны наймдугаар сарын 24- нд “Аса Арена”-д 10:00 цагт хэсгийн тоглолт эхэлнэ.
-“ABU ROBOCON 2025 ULAANBAATAR” олон улсын тэмцээний нээлтэд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх үг хэлж, оролцож байгаа оюунтан залуучуудад мэндчилгээ дэвшүүлнэ. Тэмцээнийг МҮОНРТ шууд дамжуулна.
-Тэмцээний тоглолтын минут богино уу?
-Өнгөрсөн жилүүдэд зохион байгуулагдаж байсан тэмцээн талбай дээр хоёр зэрэг үйлдлээ гүйцэтгэдэг байсан. Хугацаан гурван минут байсан. Энэ жилийн тэмцээн сагс учраас том талбай дээр явагдаж байгаа учраас 7-10 минутын хугацаанд явагдана. Зарим тохиолдол 12 минут ч болж байгаа. Ерөнхийдөө хугацаа харилцан адилгүй байна.
-Тэмцээн эхлэхэд цөөхөн хоног үлдлээ. Бэлтгэл ажил хэдэн хувь хангагдсан бэ?
-Бэлтгэл хангагдаад жигдэрч байгаа. Миний хувьд Робокон тэмцээний зохион байгуулалт дээр олон жил ажиллаж байна. Бидний хувьд 2010 оноос хойш олон улсын тэмцээн зохион байгуулна гэж ярьсаар байж 2019 онд анх удаа зохион байгуулж байсан. Энэ төслийг хэрэгжүүлэхэд оролцогч сургууль болон удирдаж оролцож байгаа багш хамгийн чухал нөлөө үзүүлдэг. Олон багшийн хүч чармайлт, хөдөлмөр зүтгэл дээр Монголын багийн амжилт бий болдог. Монголчууд оюуны асар их мэдлэгтэй. Ази, Номхон далайн орнуудын оюутан залуучуудаас дутахгүй. Ер нь энэ тэнцүү өрсөлдөх чадвартай. Робокон тэмцээний 23 жилийн хугацаанд ойролцоогоор 5000 орчим оюутан залуучууд багийн үндсэн болон туслах гишүүн оролцсон байна. Робокон тэмцээн оролцож байсан хүүхдүүд их мундаг явдаг. Онолын мэдлэг, практиктай хослуулж явуулдаг учраас оюутан залуучуудад мэдлэг ур чадвар, бүтээлч сэтгэлгээ, цагийн менежмент зэргийг хослуулж чаддагаар бусдаас давуу талтай. Робокон оролцож байсан оюутан залуучууд Оюутолгой, Эрдэнэс тавантолгой, Эрдэнэт үйлдвэр зэрэг Монголын томоохон бүтээн байгуулалтын ажилд манлайлан ажиллаж байна.
-Зохион байгуулалтын багт нийт хэдэн уран бүтээлч ажиллаж байна вэ?
-“ABU ROBOCON 2025 ULAANBAATAR” олон улсын тэмцээний зохион байгуулалт дээр МҮОНРТ-ийн уран бүтээлчид болон инженер техникийн ажилчид, сайн дурынхантай нийлээд 200 гаруй хүмүүс ажиллаж байна. Энэ жилийн тэмцээнд Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар дэмжигчээр оролцож байгаа. Харин ерөнхий ивээн тэтгэгчээр Зуун манлай бүтээн байгуулалт Монгол Улсын Баатар "Эрдэнэт үйлдвэр" ТӨҮГ, Монголын харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн тэргүүлэгч “ Энгийн ухаалгаар” уриатай Мобиком оролцож байгаа. Мөн “Аса арена”, Z.com, MindTech,KSJ зэрэг компаниуд ивээн тэтгэгчээр оролцож байгаа юм.
Үзэл бодол
Ч.Төгсдэлгэр: РЦНК-ийн баруун талд ногоон байгууламж барих асуудалд хувийн хэвшилтэй зөвшилцөж байна
Баянзүрх дүүргийн 1 дүгээр хороонд байрлах Оросын Шинжлэх ухаан, соёлын төв буюу РЦНК-ийн баруун талд орон сууцны барилга барих асуудлыг тухайн орчмын оршин суугчид эсэргүүцэж байна. Тухайн орчимд ногоон байгууламж барих хүсэлтийг иргэд 10 гаруй жилийн турш холбогдох газруудад өгөөд байгаа боловч одоо болтол шийдэгдээгүй. Гурван аж ахуйн нэгжийн газарт маргаан үүсэж, орон сууцны барилга эхлүүлэх тусгай зөвшөөрлийг шүүхийн шийдвэрт үндэслэн олгосон байна. Тиймээс нийслэлийн Ерөнхий архитектор Ч.Төгсдэлгэр барилга барьж буй аж ахуйн нэгжүүдтэй зөвшилцөж, ногоон байгууламж бариулах иргэдийн хүсэлтийг шийдвэрлэх талаас нь өнөөдөр байршил дээр нь ажиллалаа.
Энэ үеэр нийслэлийн Ерөнхий архитектор Ч.Төгсдэлгэр “Эс энд ви юу” ХХК РЦНК-ийн баруун талд цэцэрлэг, спорт цогцолбор бүхий 22 давхар орон сууцны барилга барих зохих ёсны зөвшөөрөл загвар зургийг 2022 онд батлуулж байжээ. Гэтэл иргэдийн зүгээс уг байршилд ногоон байгууламж бариулах хүсэлтэй байгаа. Шүүхийн маргаан 2025 оны долоодугаар сард эцэслэгдэж, барилга эхлүүлэх зөвшөөрлийг Хот байгуулалт, хотын стандартын газраас өгөөд удаагүй байна. Тиймээс хувийн аж ахуйн нэгжийг ч иргэдийг ч хохироогүй байх талаас нь зөвшилцөл хийхээр бид ирээд байна. Зөвшилцөл хийхдээ газрыг газраар шилжүүлэн олгох зорилт тавьж байна. Газрын маргаантай, иргэдийн эрх зөрчигдөж байгаа асуудалд бидний зүгээс 10 орчим байршилд газрыг газраар шилжүүлж асуудал шийдвэрлэсэн байдаг. Энэ мэт байдлаар асуудлыг шийдэх боломжтой гэж үзэж байна” гэв.
Нийслэлийн Ерөнхий архитектор Ч.Төгсдэлгэр төр иргэдийн хүсэлтийг сонсох үүрэгтэй. Гэвч зохих зөвшөөрөлтэй хувийн аж ахуйн нэгжийг ч хохироохгүй байх үүднээс асуудлыг шийдвэрлэнэ гэдгээ илэрхийллээ.
-
Цаг үе2020/09/22
Ойрын өдрүүдэд ихэнх нутгаар цаг агаар тогтуун байна
-
Цаг үе2023/05/31
УИХ: Хуулийн төслийн эцсийн хэлэлцүүлгийг хийлээ
-
Улстөр нийгэм2023/01/12
Шадар сайд С.Амарсайхан стандартын шинэчлэлийн асуудлаар БШУЯ-нд ажиллалаа
-
Цаг үе2021/07/21
Элсэлтийн ерөнхий шалгалт ирэх сарын 19-нд эхэлнэ