Бидэнтэй нэгдэх

Урлаг спорт

“Фауст” жүжгийг үзэх 5 шалтгаан

Огноо:

,

ШАЛТГААН №1. “СЭХЭЭТЭН” ЭСВЭЛ “ЭЛИТ” ГЭДГЭЭ МЭДЭРМЭЭР БАЙВАЛ...

“Фауст” жүжгийн тухай дуулаагүй хүн ховор. Өөрийгөө боловсролтой гэж боддог, үгүй ядахнаа боловсролтой хүмүүсийн хүрээнд хамаатуулахыг дотроо хичээж явдаг хэн болов ч “Фауст” тавигдах нь гэсэн зарыг тогтож уншилгүй өнгөрнө гэж байхгүй. Манайд энэ хүрээллийг хуучин цагт “сэхээтэн” гэдэг байв. Одоо цагт бол “элит” гэх болжээ.  Энэ хүрээнийхний оюун санааны хэрэгцээ, хэрэглээ нь жирийн дундаж ард олноос дээгүүр байх нь ойлгомжтой. Үгүй ядахнаа тэгж харагдах хэрэгтэй болно. Олонх хүний хувьд цочирдмоор шинэлэг тавилттай, хүний түүхэнд бичигдсэн хамгийн агуу зохиол гэгдсэн “Фауст” жүжиг бол чухам л сэхээтэн гэдгээ хэн нэгэнд, эсвэл өөртөө ч юм уу нотлох сайхан боломж. Мэдээж хүн бүхэн Гётегийн “Фауст”-ыг унших боломжгүй. Уншаад ч ухаж ойлгох нь юу л бол. Гэхдээ л дэлхийн сэхээтнүүд, элитүүд энэ жүжгийг үзсээр ирсэн, үзсээр ч байх бололтой. Тэгэхээр монголчууд юугаар дутахав.

Монголд дээд зэрэглэлийн, сонгодог гэсэн тодотголтой бүхэн хүлээлтэндээ хүрч чаддаггүйг хэн хэнгүй мэднэ. Өндөр хүлээлттэй, байдгаараа гоёж очоод, өвлийн шөнө сэтгэл дундуур даарсхийн харих ямар олиг байх билээ. Анхны тавилтыг нь өндөр хүлээлттэй үзсэн хүний хувьд найруулагч М.Батболдын “Фауст” жүжиг үзэгчээ сэтгэл дундуур гаргахгүй л болов уу гэж найдаж байна. Үзэгчээс ямар нэг зүйл, санаашрал ч юм уу, баяр баясал ч юм уу эсвэл бүр үзэн ядалт ч юм уу танхимдаа авч үлдэх нь уран бүтээлчдийн зорилго байдаг. Манайд сүүлийн үед тавигдсан жүжгүүдээс тэр зорилгодоо хамгийн дөхөж очсон бүтээл бол “Фауст” байж магадгүй. Гэхдээ “магадгүй” шүү!

ШАЛТГААН №2. ХҮН ЧАНАРАА “ЛОМБАРД”-НД ТАВЬСАН ЭСЭХЭЭ МЭДЭХИЙГ ХҮСВЭЛ...

“Фаустын домог” уг нь Ариун библийн Иовын номноос эхлээд хар домч, алхимичдийг хамарсан алдартай домог. Гэхдээ үнэн бодит юм шиг санагддаг цөөхөн домгийн нэг шүү! Хамгийн энгийнээр ойлговол чөтгөрт сүнсээ худалдаж, зүйрлэшгүй шид чадварыг олсон хүний түүх юм. Өөрөөр хэлбэл хүний оршихуйгаас хэтийдэхийн тулд, хүний чадвараас давсан үйл бүтээхийн тулд өөрийн амин сүнсээ чөтгөрт барьцаалсан хүн. Орчин үед буулгаж ойлговол хүн чанараа ямар нэг “ломбард”-нд тавьчихаад хүүнд нь барьцаалагдаад есөн жорын жаргал зовлон туулж яваа хүний түүх.

Европт чөтгөртэй гэрээлсэн санваартны тухай, бүр чөтгөртэй хийсэн гэрээ нь олдсон тухай цуу яриа,  инквизаторууд зэтгэртэй гэрээлэгсдийг илрүүлэн устгасан түүх тоо томшгүй олон бий. Тэдний дундаас хамгийн алдартай нь Европыг хэрэн хэсэж амьдарсаар 1540-өөд онд Германы Виттенбергт дуулиантайгаар нас эцэслэсэн Иоханн Фауст хэмээх санваартны түүх юм.  Хар домч, алхимичээрээ алдаршсан энэ эрийн чөтгөртэй байгуулсан гэрээ ч олдсон гэлцдэг.

Төд удалгүй энэ түүхээс сэдэвлэж, Шекспирийн үед Шекспирээс ч алдартай байсан Кристофер Марлоу жүжиг бичжээ. Марлоугийн жүжгээс 300 гаруй жилийн дараа Германы их бичгийн хүн Иохан Вольфанг Фон Гёте “Фауст” хэмээх жүжиг бичсэн нь эдүгээ ертөнцийн хамгийн агуу жүжиг гэгдэх болжээ. Гэхдээ сэдэл болсон домгоос нь болж “Фауст” жүжгийг христийн шашинтай хольж ойлговол үнэхээр утгагүй төөрөгдөл болно. Шашинжуулахдаа тулвал, “Чи буддист бол Фаустыг нэн даруй үз, чи итгэгч бол Фаустыг үзэхгүй өнгөрч болно гэж үү?” гэж хэлэх байна.

ШАЛТГААН №3. “АГУУ”, “СОНГОДОГ” ГЭХ МЭТ СҮРЖИН ТОДОРХОЙЛОЛТЫН УЧРЫГ ОЙЛГОХЫГ ХҮСВЭЛ...

Сүнсээ чөтгөрт худалдсан хүний түүх юу нь тэгтлээ сонирхолтой байна гэх асуух хүн гарах байх. И.В.Ф Гётегийн насан туршдаа бодож байж бичсэн гэлцдэг энэ жүжигт зөвхөн дээрх домгийн тухай өгүүлэхгүй.

Зохиолч энэ жүжгээр ёс суртахуун, хүний оршихуйн мөн чанар, хайр дурлал, мөнхийн хайр бий эсэх, цаг хугацаа, үйлийн үр гэж бий юу, хойд насны амьдрал, насны бөгсөнд эд баялаг, эрдэм мэдлэг хоёрын аль нь үнэндээ чухал вэ, аль эсвэл аль нь ч хэрэггүй хог юм уу зэрэг тоо томшгүй асуулт тавьж, түүндээ хариулт эрсэн байдаг. Хүн насан туршдаа өөрөөсөө асууж, өөртэйгээ зөрчилдөж явдаг үр бодлуудыг Фауст хэмээх ухаантны амьдралд сүлжиж орхисон хэрэг. Энэ сүлжээсийг хэрхэн тайлах нь хүн төрөлхтний хувьд гоо зүйн эрэл хайгуул болж үлдсэн. Сонгодог жүжгүүд мөнхөд тоглогдсоор байдгийн гол шалтгаан нь энэ. Сонгодог зохиол гэдэг хариулт, сургаалиудаар дүүрэн биш асуулт, хариулахад хэцүү асуултуудаар л дүүрэн байдаг юм.

Агуу зохиол гэдэг асар олон талтай, сэтгэхүй, үйлдлийн систем бөгөөд түүнийг тайлна гэдэг найруулагчийн хувьд ч, жүжигчний хувьд ч, үзэгчийн хувьд ч сэтгэхүйн том дасгал, оюун санааны аялал байдаг. Чухам тэрхүү тайллаараа найруулагч, уран бүтээлчид үнэлэгддэг. М.Батболд шиг залуухан, туршлага багатай найруулагчийн хувьд “Фауст”-ыг тавихаар зориглох нь амиа хорлосноос ялгаагүй хэрэг. Чухам энэ зоригтой сонголт нь урлагийн хүрээний олон хүний сониучирхал, зэвүүрхлийг төрүүлсэн. Үүнийг бичиг ч бас сониу, зэвүү тээсээр анх үзсэнээ нуух юун...                    

ШАЛТГААН №4. УЛАМЖЛАЛТ ТЕАТРААС УЙДАЖ ЗАЛХСАН БОЛ...

Найруулагч М.Батболд бол Орос ах нарын бүтээгдэхүүн. С.Гэндэн, Л.Ванганаас эхлээд монголын театрын уран сайхны бодлогыг сүүлийн 30 гаруй жилийн турш зангидсан Н.Сувд гуай гээд театрын гол уран бүтээлчид бүгд орос школоор хүмүүжиж, эх орондоо хэрэгжүүлсэн улс. Монголын урлагийнхан 10 гаруй жилийн өмнөөс оросууд өөр болчихож, оросын театр өөрчлөгдөж байна гэх мэтээр жиг жуг гэх болсон. Гэхдээ яаж өөрчлөгдөөд, өөр болоод байгааг нь очиж үзээд, монголдоо авч ирж хэрэгжүүлсэн нь харамсмаар цөөхөн. Хэдийгээр найруулагчдын нэгэн шинэ үе гарч ирж, эрэл хайгуул хийсээр байгаа ч монголын театр үзэгчдийнхээ оюуны хэрэгцээ, таашаалыг хангаж, сэтгэлийн цэнгэл эдлүүлж чадаж байгаа юу гэвэл үгүй.

Яг ийм нэг сонирхолтой ч юм шиг, уйтгартай ч юм шиг зурвас үед М.Батболд хэмээх шинэ найруулагч театрын ертөнцөд орж ирж байна. Манай үеийнхний гадаадын мэргэжлийн сэтгүүл, цахим орон зайнаас л олж үзэж ирсэн динамиктай, орон зай шаардсан чөлөөт тавилтыг М.Батболдын “Фауст” жүжгээс үзсэн нь таашаал төрүүлснийг нуугаад яахав. Гэхдээ анхны тавилтаа Соёлын төв өргөөнд хийсэн нь учир дутагдалтай байв. Соёлын төв өргөө бол хошин шогийн гараа, концерт хийхэд тохиромжтой болохоос драмын жүжиг тавихад тохиромжгүй тайз юм. Тийм ч учраас М.Батболд найруулагчийн зарим орон зайн шийдэл, тоглолтууд үзэгчдэд хүрэхгүй сарниад байгаа нь мэдрэгдсэн. Харин энэ удаа “The Corporate Hotel and Convention Centre”хэмээх монголдоо л сайнд тооцогдох танхимд тавигдах гэж байгаа нь сонирхол татаж байна.

“Найруулагчийн тавилт” гэдэг энэ үг өөрөө их марзан үг л дээ. Гэхдээ үйл явдал, шийдлийг нь урьдчилан задлахгүйгээр тавилтыг нь базаж дүгнэвэл, үзэгч энэ жүжгээс монголд урьд өмнө нь үзээгүй театрын олон боломж байдгийг олж харах болно.

ШАЛТГААН №5. ХИЙМЭЛ БУС БОДИТ ЖҮЖИГЛЭЛТ ҮЗМЭЭР БАЙВАЛ...

“Фауст” жүжиг гол хоёр дүртэй. Нэг нь ертөнцийн явдалыг бясалгаж, бараг л гэгээрлийн гарман дээр ирсэн Фауст гуай. Манай нийгэмд Фаустархуу дүр байна уу гэж миний бие бодож үзээд, яруу найрагч Д.Урианхайгаас өөр хүн олоогүй. Өөрөөр хэлбэл Фауст бол Д.Урианхай гуайрхуу л ховор хувь хүн, бодьгал гэсэн үг. Энэ дүрд жүжигчин Г.Мягмарнаран, С.Болд-Эрдэнэ нар тоглоно. Хөгшин залуу хоёр жүжигчин нэр дурьдагдахыг үзээд гярхай үзэгч нэгийг тааварлах нь лавтай. Хоёулаа драмын театрын сонгодог, арилжааны, хүүхдийн гээд бүх л жүжгийг нуруун дээрээ үүрч гарч сурсан туршлагатай “тайзны хүмүүс”. Тэдний хослол найруулагч М.Батболдын “орон зайн тавилт” дээр хэрхэн буух нь үзэгчдэд сонирхолтой байх. 

Жүжгийн нөгөө нэг гол дүр нь бурхадтай дэнчин тавьж, Фаустын сүнсийг авахаар ертөнцөд бууж ирэх Мефистофел. Хамгийн сонирхолтой энэ дүрд монголын хошин урлагийн оддын нэг “Аглуу” буюу Л.Баттулга тоглоно. Л.Баттулгын тоглолт, жүжигчний ажиллагаан дээр ярих юм их байгаа ч жүжгээ хүлээж буй үзэгчдийг хүндлээд одоохондоо хэлээ хазъя. Ямартай ч энэ жүжигт дүр бүтээж буй жүжигчид өөрийн тогтсон хэв маягаасаа аль болох зайлсхийхийг хичээж байсныг нь дуулгах нь зүйтэй байх. Басхүү жүжигчдийн тоглолтонд сонгодог бүтээлд дүр бүтээж байгаа гэсэн дотоод хиймэл хичээнгүйлэл бага байсныг урьдчилан дуулгамаар байна.

Монгол шинээр тавигдаж буй нэгэн шинэ жүжгийн тухай үзэгчдэд хэрэг болох болов уу гэсэн санаануудаа нуршихад ийм байна. Үүнээс цаашихыг мөнх хөх тэнгэр ч биш, урлагийн бурхан Янжинлхам, Гэгээн Муза ч биш гагцхүү үзэгч таны мэргэн оюун мэдмой!

СУИС-ийн Театрын Урлагийн Сургуулийн багш Я.Баяраа

Дэлгэрэнгүй унших
АНХААРУУЛГА: УИХ-ын 2024 оны ээлжит сонгуулийн хуулийн холбогдох заалтын хүрээнд тус сайтын сэтгэгдэл хэсгийг түр хугацаанд хаасан болно.

Урлаг спорт

Чехийн Үндэсний музейд “Чингис хаан” олон улсын үзэсгэлэн нээлтээ хийлээ

Огноо:

,

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүхийн Бүгд Найрамдах Чех Улсад хийж байгаа төрийн айлчлал үргэлжилж байна. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх, Бүгд Найрамдах Чех Улсын Ерөнхийлөгч Петр Павел нарын ивээл дор Чехийн Үндэсний музейд “Чингис хаан олон улсын үзэсгэлэнг нийтэд толилуулж эхэллээ.

Үзэсгэлэнгийн нээлтэд хоёр улсын төрийн тэргүүн оролцлоо. “Чингис хаан” үзэсгэлэнг 2025 оны 03 дугаар сарын 10-наас 06 дугаар сарын 22-ныг хүртэл толилуулах бөгөөд “Чингис хаан” үндэсний музей, Шинжлэх ухааны академийн Археологийн хүрээлэнгийн 698 ширхэг үзмэр, эд өлгийн зүйлийг дэлгэжээ.

2023 онд Францын Нант хотноо, 2024 онд Улаанбаатар хотноо “Чингис хаан-Монголчууд дэлхийг өөрчилсөн нь” нэртэйгээр гарсан үзэсгэлэнг ховор сонин үзмэрээр баяжуулан “Чингис хаан” нэртэйгээр дэлгэжээ.

Үзэсгэлэн нь Чингис хаан болон Монголын Эзэнт гүрний хүн төрөлхтний түүхэнд үзүүлсэн нөлөө, түүний эзлэх байр суурь, түүхэн үнэнийг танин мэдүүлэх, нүүдлийн соёл иргэншилт монголчуудын өв соёлын онцлогийг сурталчлах зорилготой юм.

“Чингис хаан” үзэсгэлэн нь Прага хотноо албан ёсоор анх удаа гарч байгаа бие даасан соёлын өвийн үзэсгэлэн бөгөөд хоёр улсын соёл, шинжлэх ухааны хамтын ажиллагааны нэгэн шинэ үе эхэллээ.

Нээлтийн үеэр мөн 2027 онд Прага хотноо 65 үзмэрээс бүрдсэн Үлэг гүрвэлийн үзэсгэлэнг хамтран зохион байгуулахтай холбоотой гэрээнд Шинжлэх ухааны академийн Ерөнхийлөгч С.Дэмбэрэл, Чехийн Үндэсний музейн Ерөнхий захирал Михал Лукеш нар гарын үсэг зурлаа.

Дэлгэрэнгүй унших

Урлаг спорт

Өнөөдрөөс төрийн өмчийн бүх музей иргэдэд үнэ төлбөргүй үйлчилнэ

Огноо:

,

Монгол Улсын Засгийн газрын 2024 оны 96 дугаар тогтоолоор жил бүрийн 3 дугаар сарын эхний долоо хоногт “Музейн нээлттэй өдрүүд” арга хэмжээг зохион байгуулахаар шийдвэрлэсэн.

Энэ жилийн 3 дугаар сарын эхний долоо хоногт Монголчуудын үндэсний Цагаан сарын баяр давхацсан тул Соёл, спорт, аялал жуулчлал, залуучуудын сайдын тушаалаар “Музейн нээлттэй өдрүүд” арга хэмжээг 2025 оны 3 дугаар сарын 7-13-ны өдрүүдэд төрийн болон орон нутгийн 35 музей оршин байгаа газар нутгийн ард иргэддээ музейн байнгын үзүүлээгийн танхимаараа үнэ төлбөргүй үйлчилнэ.

Монгол Улсын Засгийн газраас “Бүсчилсэн хөгжлийн үзэл баримтлал”-ыг баталсантай холбогдуулан “Бүсчилсэн хөгжил ба эх оронч үзэл” агуулгын хүрээнд олон нийтийн оролцоог хангасан тусгай үзэсгэлэн, боловсролын хөтөлбөр, лекц, уулзалт хэлэлцүүлэг зэрэг нийгэмд чиглэсэн олон төрлийн арга хэмжээ болно.

Мөн энэ жил оюутан залуучуудын оролцоог түлхүү хангахыг зорьж Монголын оюутны холбоотой хамтран их, дээд сургуулийн парламентын мэтгэлцээний клубүүдийн оюутан, залуучуудын дунд “Монголчуудын түүх, соёлын өв, музей” сэдвийн хүрээнд “Уран илтгэлийн уралдаан”, “Мэтгэлцээн” явагдана.

Дэлгэрэнгүй унших

Урлаг спорт

Сар шинийн барилдаанд дараах бөхчүүд зодоглоно

Огноо:

,

Улс, аймаг, цэрэг, сумын алдар цолтой хүчит 256 бөхийн барилдааны 1, 2-ын даваа хоёрдугаар сарын 27-ны пүрэв гарагт 13:00 цагт эхэлж, 3-8-ын даваа 28-ны баасан гарагт 13:00 цагаас үргэлжилнэ. "Элдэв эрдэнэт" хэмээх модон могой жилийн сар шинийн барилдаанд зодоглохоор:

  1. дар.а Намсрайжавын Батсуурь
  2. у.ав Пүрэвийн Бүрэнтөгс
  3. у.ав Оргихын Хангай
  4. у.ар Цэдэвийн Содномдорж
  5. у.ар Баярсайханы Орхонбаяр
  6. у.ар Цэдэнсодномын Бямба-Отгон
  7. у.ар Рэнцэнбямбын Пүрэвдагва
  8. у.г Өлзийтогтохын Бат-Орших
  9. у.з Нэгдэлийн Жаргалбаяр
  10. у.з Дашзэгвийн Баасандорж
  11. у.з Мөнхсайханы Өсөхбаяр
  12. у.з Батзоригийн Батмөнх
  13. у.з Доржийн Анар
  14. у.з Баярхүүгийн Бат-Өлзий
  15. у.з Мөнхтөрийн Лхагвагэрэл
  16. у.з Бердимуратын Серик
  17. у.з Доржхандын Хүдэрбулга
  18. у.з Сүхбаатарын Сүхбат
  19. у.х Шүхэртийн Уламбаяр
  20. у.х Нацагсүрэнгийн Золбоо
  21. у.х Батсүхийн Зоригтбаатар
  22. у.х Ганбаатарын Ганхуяг
  23. у.х Төрөөгийн Баасанхүү
  24. у.х Шархүүгийн Пүрэвгарьд
  25. у.х Лхагваагийн Лха-Очир
  26. у.х Оюунбаатарын Мөнх-Эрдэнэ
  27. у.х Ганцогтын Бадрах
  28. у.х Бат-Очирын Одгэрэл
  29. у.х Хүрэл-Очирын Гантулга
  30. у.х Дамдинпүрэвийн Бат-Эрдэнэ
  31. у.х Шарын Мөнгөнбаатар
  32. у.х Төрмөнхийн Бэгзсүрэн
  33. у.х Баянзулын Цэдэнсодном
  34. у.х Цэдэндоржийн Мөнхбаяр
  35. у.х Тогтохмэндийн Сайханжаргал
  36. у.н Чинчулууны Батчулуун
  37. у.н Нурланы Мустафа
  38. у.н Болдпүрэвийн Сугаржаргал
  39. у.н Дэлгэрсайханы Амарсайхан
  40. у.н Галсан-Очирын Ганжад
  41. у.н Дармаагийн Тамир
  42. у.н Шоовдорын Дарханбат
  43. у.н Дашзэвэгийн Амаржаргал
  44. у.н Дашдоржийн Цэрэнтогтох
  45. у.н Батбаярын Даваа-Очир
  46. у.н Жамсрангийн Ням-Эрдэнэ
  47. у.н Насанцогтын Баярбаатар
  48. у.н Төрмөнхийн Дүгэрдорж
  49. у.н Хутагийн Цогтгэрэл
  50. у.н Цэрэнбатын Сандагдорж
  51. у.н Бэгзийн Мижидсүрэн
  52. у.н Батжаргалын Лхагвадорж
  53. у.н Булган-Эрдэнийн Түмэндэмбэрэл
  54. у.н Энхбатын Сумъяабат
  55. у.н Хүрэлбаатарын Оргилболд
  56. у.н Эрдэнэбилэгийн Энх-Амгалан
  57. у.н Бямбадоржийн Түвшинтөгс
  58. у.н Энхтүвшиний Батмагнай
  59. у.н Батдоржийн Сосорбарам
  60. у.н Дамдины Тогтохжаргал
  61. у.н Бүрнээгийн Баянмөнх
  62. у.н Даваадоржийн Төрболд
  63. у.н Мөнхцэнгэлийн Амарсанаа
  64. у.н Эрдэнэхүүгийн Мөнхжаргал
  65. у.н Төрбатын Довчинсэмбээ
  66. у.н Галбадрахын Дармаажанцан
  67. у.н Лхагвасүрэнгийн Энхсаруул
  68. а.а Одсүрэнгийн Баярхүү
  69. а.а Болор-Эрдэнийн Номиндалай
  70. а.а Намсрайн Баттүвшин
  71. а.а Ёндонгийн Эрдэнэжаргал
  72. а.а Нямдоржийн Өсөхбаяр
  73. а.а Чулуунтөмөрийн Энхмөнх
  74. а.а Даваасүрэнгийн Алтанцоож
  75. а.а Даваахүүгийн Цэвэлсодном
  76. а.а Баттогтохын Очирхүү
  77. а.а Улагпан Береке
  78. а.а Энхтөрийн Мөнхбаатар
  79. а.а Хэвэлхүүгийн Энхчулуун
  80. а.а Мальш Еркебулан
  81. а.а Оюунгэрэлийн Наранбаатар
  82. а.а Нямсүрэнгийн Амгаланбаатар
  83. а.а Сэргэлэнгийн Ариунбилэг
  84. а.а Энхбаатарын Төгөлдөр
  85. а.а Өрнөхбаярын Сүхбат
  86. а.а Цогтоогийн Мөнхбаяр
  87. а.а Уламбаярын Батцоож
  88. а.а Мөнхдурсгалын Төрбат
  89. а.а Мөнхжаргалын Бямбадорж
  90. а.а Доржсүрэнгийн Бадамгарав
  91. а.а Даваадоржийн Буянт
  92. а.а Мөнхбатын Даваасүрэн
  93. а.а Теликийн Эрболат
  94. а.а Ерболат Көптилек
  95. а.а Загдсүрэнгийн Наранбаатар
  96. а.а Шаравдоржийн Отгонтөгс
  97. а.а Дагвасамбуугийн Бямбасүрэн
  98. а.а Мөнхтуяагийн Батцэнгэл
  99. а.а Төрмөнхийн Төгсдөлгөөн
  100. а.а Ганпүрэвийн Ганбаатар
  101. а.а Пүрэвжавын Даваадорж
  102. а.а Баттөрийн Ганбаяр
  103. а.а Хангайн Наранбаяр
  104. а.а Батчулууны Хашбат
  105. а.а Пүрвээгийн Өсөхбаатар
  106. а.а Лхагвадоржийн Даваажамц
  107. а.а Баасандоржийн Бадрал
  108. а.а Энхтөрийн Баасанжав
  109. а.а Насан-Очирын Намнансүрэн
  110. а.а Болдын Даваадалай
  111. а.а Гончигбатын Бат-Орших
  112. а.а Энх-Амгалангийн Өлзийбаяр
  113. а.а Намсрайн Ганзориг
  114. а.а Пүрэвдоржийн Эрхэмжаргал
  115. а.а Цэвээнпүрэвийн Төмөрцоож
  116. а.а Баасанжавын Сэр-Од
  117. а.а Лхагваагийн Батсайхан
  118. а.а Отгонбаярын Төрбат
  119. а.а Болдбаатарын Доржсүрэн
  120. а.а Баянжаргалын Төмөрбаатар
  121. а.а Хүрэлбаатарын Батбаяр
  122. а.а Батсуурийн Бат-Орших
  123. а.а Ядамсүрэнгийн Бумбаяр
  124. а.а Нэргүйн Дашдаваа
  125. а.а Цэвээнпүрэвийн Адъяа
  126. а.а Чинбатын Алтангэрэл
  127. а.а Балдиржамцын Тайван
  128. а.а Пүрэврагчаагийн Жаргалсайхан
  129. а.а Доржсүрэнгийн Батсүх
  130. а.а Будаагийн Батсайхан
  131. ц.а Баасанцогтын Өлзийсайхан
  132. а.а Чинзоригийн Эрдэнэсайхан
  133. а.а Дорждэрэмийн Цэнд-Аюуш
  134. а.а Мягмарцэрэнгийн Гантулга
  135. а.а Доржготовын Батбаатар
  136. а.а Батжаргалын Чинбат
  137. а.а Доржпаламын Энхболд
  138. а.а Мөнхжаргалын Бэлгүтэй
  139. а.а Сандагдоржийн Галданцогт
  140. а.а Лхамсүрэнгийн Энхтүвшин
  141. а.а Отгонбатын Баярбаасан
  142. а.а Жаргалсайханы Алтаншагай
  143. а.а Усныкагийн Батгэрэл
  144. а.а Чойжилсүрэнгийн Мөнхтогтох
  145. а.а Эрдэнэбатын Мөнх-Эрдэнэ
  146. а.а Энхболдын Нандин-Эрдэнэ
  147. а.а Элбэгийн Батсуурь
  148. а.а Мягмаржаргалын Эрхэмбаяр
  149. а.а Сампилын Цогтбаатар
  150. а.а Ганзоригийн Мөнх-Эрдэнэ
  151. а.а Мягмардоржийн Баяржавхлан
  152. а.а Пүрэвдоржийн Хүрэлбаатар
  153. а.а Мөнхбаярын Баасанжав
  154. а.а Дашренчингийн Дэмиддорж
  155. а.а Цогтбаярын Мөнхбаяр
  156. а.а Саранцэцэгийн Занданхүү
  157. а.а Пүрэвсүрэнгийн Батхуяг
  158. а.а Доржийн Ням-Очир
  159. а.а Эрдэнээгийн Буянтогтох
  160. а.а Цэндээгийн Лувсан-Адъяа
  161. а.а Содномцэрэнгийн Майнбаяр
  162. а.а Баттулгын Өсөхбаяр
  163. а.а Төмөрбаатарын Баттогтох
  164. а.а Болоржавын Отгонбаатар
  165. а.а Энхжаргалын Дашдэмбэрэл
  166. а.а Мөнхбатын Цэрэн
  167. а.а Баасангийн Шаравдорж
  168. ц.а Дэлгэрийн Цэрэнням
  169. а.а Чулуунбатын Бямбадорж
  170. а.а Нэргүйбаатарын Баярбаатар
  171. а.з Болдбаатарын Баянсүх
  172. а.з Сүхбатын Оргилбаатар
  173. а.з Мягмарын Баттүвшин
  174. а.з Эрдэнэбаатарын Түмэндэмбэрэл
  175. а.з Балтмөнхийн Бадамдорж
  176. а.з Оюунбаатарын Мөнх-Ирээдүй
  177. а.з Жавзандуламын Хатанзоригт
  178. а.з Бямбасүрэнгийн Бат-Эрдэнэ
  179. ц.з Өнөрбаянгийн Батсуурь
  180. а.з Тоочингийн Батсүрэн
  181. а.з Гармаагийн Бат-Эрдэнэ
  182. а.з Энхтунгалагийн Батбаяр
  183. а.з Баатарын Баяржаргал
  184. а.з Жаргалсайханы Жавхлан
  185. а.з Жигжидсүрэнгийн Бямбадонид
  186. а.з Цогтбаярын Хашбат
  187. а.з Чулуунбатын Даш
  188. а.з Эрдэнэбаярын Алтанбаяр
  189. а.з Төмөрсүхийн Дэчинжүрмэд
  190. а.з Батхишигийн Одгэрэл
  191. а.з Даваанасангийн Төртогтох
  192. а.з Батболдын Тожил
  193. а.з Содбилэгийн Ган-Эрдэнэ
  194. а.з Энхболдын Төмөрсүх
  195. а.з Отгонбатын Баяржаргал
  196. а.з Хүүхэнбаатарын Чойжилсүрэн
  197. а.з Даваанямын Батбаяр
  198. ц.х Дашийн Төрбаяр
  199. а.х Галбадрахын Гантулга
  200. а.х Батжаргалын Жигжидсүрэн
  201. а.х Батцэнгэлийн Сайнбаяр
  202. а.х Болдбаатарын Ренчинжүгдэр
  203. а.н Батсүхийн Баатарболд
  204. а.н Мейромбек Бекежан
  205. а.н Ганбатын Ганзориг
  206. а.н Төмөрхуягийн Түмэнбаяр
  207. ц.н Гэлиймаагийн Биндэрьяа
  208. а.н Батсүхийн Эрдэнэбуян
  209. а.н Машбатын Данзанжамц
  210. а.н Улаандалайн Цэндпүрэв
  211. а.н Пүрэвжавын Алтанхуяг
  212. а.н Болдын Лхамдорж
  213. а.н Баяртын Доржжүгдэр
  214. а.н Санжсүрэнгийн Амарсанаа
  215. а.н Бүдээгийн Баяраа
  216. а.н Батаагийн Хүдэр
  217. а.н Эрдэнэбаатарын Бат-Эрдэнэ
  218. а.н Хадбаатарын Нямдорж
  219. а.н Цэрэнчимэдийн Билэгсайхан
  220. а.н Хүрэлбаатарын Балжинням
  221. а.н Ариунбаатарын Сүх-Очир
  222. а.н Төрбатын Мягмаржав
  223. а.н Мөнхбаатарын Өгөөдэй
  224. а.н Батсуурийн Бат-Эрдэнэ
  225. а.н Мухтар Бердаулет
  226. а.н Ганболдын Бандибаатар
  227. а.н Өнөрбаянгийн Шийрэв
  228. а.н Цагаанхүүгийн Мөнх-Эрдэнэ
  229. а.н Цэндийн Лхагвамягмар
  230. а.н Дүгэрсүрэнгийн Дашням
  231. а.н Батхуягийн Гончигсүрэн
  232. а.н Баярын Данзанрагчаа
  233. а.н Болорын Бадрал
  234. а.н Анхбаатарын Хишигдорж
  235. а.н Батбаатарын Бат-Эрдэнэ
  236. а.н Баярсайханы Бямбадорж
  237. а.н Цэрэнжавын Мөнх-Эрдэнэ
  238. а.н Оюунчимэгийн Пүрэв-Очир
  239. а.н Нүржигдаваагийн Пүрэвдаваа
  240. ц.н Амгаланбаатарын Дорждэрэм
  241. а.н Гончигсүрэнгийн Батзориг
  242. а.н Бямбаагийн Пүрэвдаш
  243. а.н Довдоны Сумъяабазар
  244. а.н Мөнхбатын Сумъяабазар
  245. а.н Мөнхбаатарын Баяржавхлан
  246. с.з Оргилсайханы Есөн-Эрдэнэ
  247. с.з Энхтайваны Совджамц
  248. с.з Дэнзэншаравын Төгс-Эрдэнэ
  249. с.з Батбаатарын Цагаанбанди
  250. с.з Гансүхийн Ган-Өлзий
  251. с.з Санах Ердаулет
  252. с.з Цэцэнбаярын Бат-Очир
  253. с.з Пэрэнлэйдоржийн Лхагварагчаа
  254. с.з Баянмөнхийн Баярмагнай
  255. с.з Жаргалсайханы Чимэд-Очир
  256. с.з Еркин Ховланды нарын бөхчүүд бүртгүүллээ.

Хүндэтгэх шалтгааны улмаас дээрх бөхчүүдээс зодоглох боломжгүй болсон тохиолдолд чансааны оноогоор дараах нэр бүхий бөхчүүд нөхөн барилдах боломжтой.

  1. А.а Д.Аззаяа 700
  2. А.з О.Доржсамбуу 700
  3. А.х Н.Ширчинхүү 650
  4. А.з Х.Бөхбаяр 600
  5. А.х Ж.Дэлгэрсайхан 600

МОНГОЛЫН ҮНДЭСНИЙ БӨХИЙН ХОЛБОО

Дэлгэрэнгүй унших
сурталчилгаа

Санал болгох