Цаг үе
Хөрөнгө, орлогын мэдүүлэгүүд дэх “гайхамшиг”
Шорлог бэлтгэх төхөөрөмжөөс нисэх онгоц, том гараажаас см2 хэмжээтэй эзэмшил газар хүртэлх “эд хөрөнгө”
Авлигатай тэмцэх албадууд төрийн албан хаагчдын хөрөнгө, орлогын мэдүүлгийг хянан шалгах ажилд ханцуй шамлан орж байна. Төрийн албан хаагчид ялангуяа доод албан тушаалтнуудын хувьд хөрөнгө, орлогын мэдүүлгээ жил бүр мэдүүлэх нь ёс төдий зүйл болжээ. Албан тушаалтнууд мэдүүлгээ тэгсгээд бөглөөд өгдөг, авлигатай тэмцэх албаны ажилтнууд мэдүүлгийг үзэж сонирхдоггүй бололтой. Хөрөнгө, орлогын мэдүүлэгт дурдсан үнэтэй авто машин, хувийн онгоцны цуглуулга хэрхэн бий болсон, шорлог хийх төхөөрөмж, нохойны үүр зэргийг мэдүүлсэн, мөн орон сууцаа цэнгэлдэх хүрээлэн, эзэмшлийн газраа хэрхэн шуудангийн марк болгон хувиргасныг мэдэхгүй, тодруулахгүй байна.
“Трансперенси интернешнл Россия” олон улсын байгууллагаас Орос Улсын 137404 депутат, албан тушаалтны хөрөнгө, орлогын мэдүүлэгтэй танилцан судлах явцдаа зарим мэдүүлэг гаргагчийн эд хөрөнгө санаанд багтамгүй их хэмжээтэй байгааг мэдсэн байна. Тухайлбал Ямало-Ненецийн автономит тойргийн Хууль тогтоох хурлын гишүүн асан, нисэхийн тээврийн “Ямал” компанийн ерөнхий захирал Василий Крюкийн эзэмшлийн газар нь Словени Улсын нутаг дэвсгэрээс илүү 22,9 мянган км2 байна.
Төрийн Думын гишүүн Андрей Палкин 2015 онд мэдүүлэгтээ хагас тэрбум рублийн орлогоо мэдүүлж хууль тогтоогчдоос орлогоороо дээд амжилт тогтоож байжээ. А.Палкин нь депутат болхоосоо өмнө 90 гаруй орон сууц, 200 орчим тээврийн хэрэгсэлтэй байжээ. Төрийн Думд Дагестан улсыг төлөөлж гишүүнээр ажиллаж байсан, талийгаач Владимир Ашурбеков 2015 онд мэдүүлэгтээ 627 606 м2 талбайтай шилтгээнтэй гэж мэдүүлсэн байна. “Архангельское” эдлэн газрын музейн захирал Вадим Задорожный 11 ширхэг нисэх төхөөрөмжтэй гэж мэдүүлэгтээ дурдсан байв.
Орхигдсон “таслал”. Дээр дурдсан их хэмжээний хөрөнгийн тухай сонссон Оросын жирийн иргэдэд тэднийг хаанаас, хэрхэн ийм их хөрөнгөтэй болсон тухай асуулт үүсч, бодит байдалд байхгүй гэсэн эргэлзээ төрдөг. Жишээлбэл Санкт-Петербург мужийн Хууль тогтоох хурлын гишүүн Ольга Романовская хоёр га (19 728 м2) талбай бүхий машины гаражтай байна. Батлан хамгаалах яамны албан тушаалтан Мальцев гэдэг хүн 42 154 м2 талбай бүхий орон сууцтай гэж мэдүүлсэн (цэргийн байгууллагын албан хаагчдын хөрөнгө, орлогын мэдүүлэг нууцлалын зэрэглэлтэй). Мөн цэргийн албан тушаалтны Тереховын эхнэр нь 42 147 км2 талбай бүхий зуслангийн байртай байна.
Новосибирск мужийн Бжуско хотын боловсролын байгууллагын нягтлан бодогч 2015 онд 43 178 м2 талбай бүхий орон сууцтай гэж мэдүүлсэн байна. Свердсловск мужийн 45 дугаар шоронгийн орлогч дарга Константин Арафаилов мөн адил 43 338 м2 талбайтай орон сууцтай болох талаараа мэдүүлжээ.
“Трансперенси интернешнл” байгууллагын шинжээчид дээрх мэдүүлсэн хөрөнгө орлогын тоонуудад алдаа гаргаж, орон андууран таслалыг орхигдуулсан гэж үзсэн байна. Мэдүүлэг гаргагч албан тушаалтнууд хөрөнгө, орлогоо мэдүүлэхдээ хайнга ханддаг мөн авлигатай тэмцэх албаны ажилтнууд мэдүүлгийг нягтлан шалгахгүй, ажилдаа хариуцлагагүй хандаж байгааг нотолж байна.
Их, бага. Зарим албан тушаалтнуудын мэдүүлэгтэй танилцахад ургуулан бодхоор зүйлүүд гарч ирдэг байна. Тухайлбал Эрхүү хотын баян депутатуудын нэг болох Нина Чекотова мэдүүлэгтээ “туршилтын лаборатори” мэдүүлжээ. Батлан хамгаалах яамны албан тушаалтан Н.Г.Легенькая мэдүүлэгтээ өөрийн овгийг мэдүүлсэн байна.
Санкт-Петербург хотын Улсын орон сууцны газрын даргын орлогч, байцаагч Егор Тратников мэдүүлэгтээ 20 км2 талбайтай “амьтан тэжээх байр” гэж мэдүүлснийг авилгалтай тэмцэх албаны шинжээчид эдлэн газраа ийнхүү мэдүүлсэн гэж үзжээ.
Зарим албан тушаалтнууд мэдүүлэгтээ инээдтэй зүйл мэдүүлэх тохиолдол гардаг.
“Крымский” агрохимийн үйлчилгээний төвийн нягтлан бодогч 2014 онд мэдүүлэгтээ эхнэрийн эзэмшлийн 22,49 см2 хэмжээтэй газрыг мэдүүлсэн бол Томск мужийн захирагчийн орлогч Андрей Кнорр чимэглэлийн модон шон, Приморийн хязгаарын Улсын бүртгэлийн газрын дарга Евгений Русецкий нүүрсээ хадгалах амбаар, шорлог бэлтгэх төхөөрөмжтэй гэж мэдүүлсэн байна.
Чечень улсын Цагдаагийн дарга, хошууч генерал Апт Алаудинов олон хүүхэдтэй, жилд 2- 4 сая рублийн орлоготой гэсэн мөртлөө мэдүүлэгтээ зөвхөн эхнэрийн эзэмшлийн орон сууцнаас өөр зүйл мэдүүлээгүй байна.
Гарч байгаа алдааг яаж засах вэ? Авлигатай тэмцэх албаны хариуцсан байгууллага нь хуулиар тогтоосон хяналт шалгалтын үйл ажиллагаандаа ёс төдий хандаж байгаагаас албан тушаалтнууд хөрөнгө, орлогоо мэдүүлэхдээ хайнга хандаж байна гэж Трансперенси интернешнл олон улсын байгууллагын шинжээчид үзсэн байна.
“Дээрх алдаанууд нь мэдүүлэг дэх хөрөнгө орлогыг эд хөрөнгийн бүртгэлийн лавлагаа мэдээлэлтэй харьцуулан шалгаж байгаа эсэх, эд хөрөнгийн өсөлт нь орлого, хуримтлалтай тохирч байгаа, мэдүүлгээ үнэ зөв бодитой мэдүүлж байгаа эсэхд эргэлзэхэд хүргэж байна. Тиймээс мэдүүлгийг тодорхой хэмжээнд цахимжуулж дээр дурдсан алдааг гаргахгүй байж болно гэсэн саналыг Трансперенси интернешнл байгууллагаас гаргасан.
Мэдүүлэг дэх мэдээллээс ажил хэргийн, мэргэжлийн, хувийн ашиг сонирхлын шинж чанар, байдлыг мэдэх боломжтой бөгөөд сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх боломж нээгдэх юм.
Эх сурвалж: https://pasmi.ru
Цаг үе
БНСУ-д хөдөлмөрийн гэрээний ажилтан илгээсээр байна
Монгол Улсын Засгийн газар Гэр бүл, хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яам болон БНСУ-ын Засгийн газар Хөдөлмөр эрхлэлт, хөдөлмөрийн яам хооронд байгуулсан гэрээ, хэлэлцээрийн дагуу хөдөлмөрийн гэрээт ажилтан илгээх үйл ажиллагааг ХХҮЕГ тасралтгүй зохион байгуулан ажиллаж байна.
БНСУ нь 17 улс орноос гадаад ажилтан хүлээн авдаг бөгөөд Монгол Улс 2004 оноос өнөөг хүртэл жил бүр ажиллах хүсэлтэй иргэдийг бүртгэх, илгээх үйл ажиллагааг зохион байгуулдаг Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Цорын ганц Төрийн байгууллага юм.
БНСУ-ын хөдөлмөрийн хөлсний 2024 онд мөрдөгдөж буй хэмжээ цалингийн доод 2,060,740 вон байна.
Өнгөрсөн 2024 онд 722 хүн илгээсэн байна. Хөдөлмөрийн биржийн ажил хайгчаар байршсан иргэдэд улирал тутам ажлын санал ирж, сар бүрийн тогтсон өдөр илгээсээр байна.
Өнөөдөр буюу 2025 оны 04 сарын 02-ны өдөр аж үйлдвэрийн салбарт 22 ажилтан ажиллахаар тус улсыг зорилоо.
Мөн 04 дүгээр сарын 08-нд тогтвортой 13 ажилтан, ХАА, газар тариалан 2 ажилтан, Үйлчилгээ 2 салбарт 5, Барилга 1 ажилтан тус тус илгээхээр бэлтгэл ажил хийгдэж байна.
Мөн барилгын салбарт илгээгдэх иргэн хувийн шалтгаанаар явах боломжгүй гэх хариу өгөөд байгаа аж.
Сүүлийн үед БНСУ-аас ажлын санал ирсний дараа иргэдийн өөрсдийн хариуцлагагүй байдлаас шалтгаангүйгээр хойшлуулах, явахгүй гэх мэт шалтгаан ихээр гарч байгаа тул БНСУ-ын ажил олгогч тухайн ажилтныг 17 улсын ажил хайгч олон дундаас сонгож, тухайн улсдаа татвар төлж, бичиг баримтыг бүрдүүлэн 6 сар орчим хүлээсний дараа хүлээн авах, цаг хугацаа, санхүүгийн тодорхой хохирол амсах эрсдэлтэй байдал удаа дараа үүсгэж байна.
Иймд манай улсын ажил хайгч иргэдийг олноор сонгохгүй байх эрсдлийг үүсгэж байгаа тул ажлын санал ирсэн иргэдийг дээрх асуудал үүсгэхгүй байхыг сануулж байна.
Цаг үе
ХӨСҮТ: Улаанбурхан өвчний батлагдсан тохиолдол 253 болжээ
Цаг үе
Авлигатай тэмцэх газрын даргыг улируулан томилуулах тухай саналыг дэмжив
Улсын Их Хурлын Хууль зүйн байнгын хорооны 2025 оны дөрөвдүгээр сарын 02-ны өдрийн хуралдаанд Монгол Улсын Ерөнхий сайдаас Улсын Их Хуралд ирүүлсэн Авлигатай тэмцэх газрын даргыг улируулан томилуулах тухай саналыг хэлэлцэн шийдвэрлэлээ. Улсын Их Хурлын гишүүн, Засгийн газрын гишүүн, Монгол Улсын сайд, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дарга Н.Учрал Ерөнхий сайдын саналыг танилцууллаа.
Авлигатай тэмцэх тухай хуулийн 21 дүгээр зүйлийн 21.1, 21.4-т заасныг тус тус үндэслэн Авлигатай тэмцэх газрын даргаар Зандраагийн Дашдавааг улируулан томилуулахаар саналаа ирүүлжээ. З.Дашдавааг Монгол Улсын Их Хурлын 2019 оны 37 дугаар тогтоолоор Авлигатай тэмцэх газрын даргаар томилсон бөгөөд бүрэн эрхийнхээ хугацаанд хуульд заасан чиг үүргээ хариуцлагатай, шударгаар, үр дүнтэй хэрэгжүүлэн ажилласан хэмээн танилцууллаа.
З.Дашдаваа нь 1974 онд Хэнтий аймгийн Өндөрхаан хотод төрсөн. 51 настай, яс үндэс халх, эрэгтэй. Дээд боловсролтой, хуульч мэргэжилтэй, хууль зүйн ухааны доктор, Монгол Улсын гавьяат хуульч болохыг Н.Учрал сайд танилцуулав. Тэрбээр 1995 оноос 2019 оныг хүртэл цагдаагийн байгууллагад хэрэг бүртгэгч эрүүгийн төлөөлөгчөөс эхлээд Цагдаагийн ерөнхий газрын Дотоод хяналт шалгалт, аюулгүй байдлын хэлтэс, тасгийн дарга, хэлтсийн дарга, дэд даргаар дэвшин ажиллаж улмаар 2019 онд Авлигатай тэмцэх газрын даргаар томилогдсон байна. Тэргүүн комиссар З.Дашдаваа нь цагдаагийн байгууллагад 24 жил, Авлигатай тэмцэх газарт зургаа дахь жилдээ, хууль сахиулах байгууллагад 30 дахь жилдээ ажиллаж байгаа аж.
Үргэлжлүүлэн З.Дашдаваагийн томилогдон ажилласан хугацааны үйл ажиллагааны талаар дэлгэрэнгүй танилцуулав. Өнгөрсөн хугацаанд төрийн өндөр албан тушаалтнууд холбогдсон, улсын аюулгүй байдал, эдийн засагт сөрөг үр дагавар бүхий олон их наяд төгрөгөөр хэмжигдэх хохиролтой авлигын хэргүүдийг богино хугацаанд шалган тогтоох ажлыг удирдан, хууль сахиулах байгууллагуудтай хамтран хянан шийдвэрлэсэн байна. Мөн олон улсын байгууллагуудын хамтын ажиллагааны хүрээнд Ази-Номхон далайн орнуудын хууль сахиулах байгууллагуудын сүлжээ байгуулах эхлэлийг тавьж, хөрөнгө буцаах байгууллага хоорондын авлигын эсрэг сүлжээний харилцаа хамтын ажиллагааг улам бүр өргөжүүлэн батжуулахад үнэтэй хувь нэмрээ оруулсан гэв. Гадаад улсын ижил чиг үүрэг бүхий байгууллага болон олон улсын байгууллагатай хамтран ажиллаж, гадаад улсад байгаа гэмт хэрэг үйлдэж олсон хөрөнгө орлогыг битүүмжлэх, хураан авах, хөрөнгө буцаан авах үйл ажиллагааны хүрээнд 2021-2024 онд нийт 13.9 сая ам.долларын үнэ бүхий хулгайлагдсан хөрөнгийг улс орондоо буцаан авчирч, улсын орлого болгосон байна. Мөн хуулийн дагуу ХАСХОМ гаргагч нийтийн албан тушаалтан өөрийн болон гэр бүлийн гишүүдийн татвар ногдох орлогоо үнэн зөв мэдүүлээгүй нөхцөл байдлыг шалган 2023 онд 8.3 тэрбум төгрөгийн зөрчил илрүүлж, 637 сая төгрөг, 2024 онд 2.1 тэрбум төгрөгийн зөрчилд 136.4 сая төгрөгийн нөхөн татвар, торгууль, алданги ногдуулж барагдуулсан юм байна.
Авлигын эсрэг олон нийтийг соён гэгээрүүлэх урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр хүүхэд залуучуудад шударга ёсны үнэ цэн, үнэт зүйлийг ойлгуулах, хүмүүжил дадлын бий болгоход туслах, авлигыг үл тэвчих үзэл санааг түгээн дэлгэрүүлэх үйл ажиллагааг өргөн хүрээнд тодорхой бүлгийн онцлогийг харгалзан зохион байгуулсан нь зохих үр дүнд хүрч үнэлгээгээр хүүхэд залуучуудын шударга байдлын түвшин 0.8 пунктээр нэмэгдсэн үзүүлэлттэй байгааг Н.Учрал сайд онцолсон юм. З.Дашдаваа нь улс төр, бизнесийн бүлэглэлийн нөлөөллөөс ангид, хууль шударга, ёсны зарчмыг дээдэлж, хүний эрхийг хангаж, хуулиар хүлээсэн чиг үүргээ чин шударгаар нэр төртэй биелүүлж ирснийг онцлон Авлигын эсрэг хуулийн 21 дүгээр зүйлийн 21.4-т заасныг баримтлан Монгол Улсын Ерөнхий сайд Авлигатай тэмцэх газрын даргаар албан тушаалд улируулан томилуулах саналтай байгаа гэв.
Н.Учрал сайдын дээрх танилцуулга болон хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн Ц.Сандаг-Очир, Г.Уянгахишиг, Ж.Алдаржавхлан, Ч.Ундрам, Д.Цогтбаатар нар асуулт асууж, хариулт авсан юм. Мөн Улсын Их Хурлын гишүүн П.Сайнзориг, Д.Ганбат, Г.Уянгахишиг, Б.Энхбаяр, М.Нарантуяа-Нара, Ч.Ундрам нар үг хэлэв.
Авлигатай тэмцэх нь бүх нийтийн үйл хэрэг бөгөөд үүнд Авлигатай тэмцэх газар бүхий л үйл ажиллагааг нэгтгэн, энэ төрлийн гэмт хэргийг таслан зогсоож, илрүүлж, хариуцлага тооцох ажлыг гүйцэтгэдэг онцлогтойг гишүүд тодотгон тэмдэглээд, цаашид бүх нийтийн соён гэгээрүүлэх, авлигыг үл тэвчих хандлагыг түгээн дэлгэрүүлэх чиглэлээр илүү эрчимтэй ажиллахыг хүссэн юм. Түүнчлэн Авлигын төсөөллийн индексийг сайжруулах чиглэлд анхаарах, шаардлагатай бол санал хүсэлтээ Улсын Их Хурал, Хууль зүйн байнгын хороонд нээлттэй ирүүлж, түүнийг нь дэмжин ажиллахаа илэрхийлж байв. Г.Уянгахишиг гишүүн, Авлигатай тэмцэх газрын даргын үйл ажиллагааны үнэлгээг бүрэн эрхийнх нь хугацаагаар тодорхойлдог үнэлгээ, шалгууртай байх нь зүйтэй хэмээсэн бол Д.Ганбат гишүүн З.Дашдаваа даргын авлигатай тэмцэх эрмэлзлэл, үйл ажиллагааг үнэлж, дэмжиж байгаагаа илэрхийлсэн. Төрийн өмчийн компаниудад авлигын гол асуудлууд үүсдэг бөгөөд үүнийг хянахад бэрх болж байгаа талаарх З.Дашдаваа даргын үгэнд анхаарал хандуулахыг Б.Энхбаяр гишүүн онцлоод, аливаа улсын авлигын эсрэг тэмцэл нь улс төрөөс, Засгийн газраас, улс төрчдийн манлайллаас ихээхэн хамаардаг гэв.
Ингээд санал хураалт явуулахад хуралдаанд оролцсон Улсын Их Хурлын 18 гишүүний 16 нь Монгол Улсын Ерөнхий сайдаас Улсын Их Хуралд ирүүлсэн Авлигатай тэмцэх газрын даргыг улируулан томилуулах тухай саналыг дэмжив. Иймд энэ талаарх санал, дүгнэлтээ чуулганы нэгдсэн хуралдаанд танилцуулахаар боллоо.
-
Улстөр нийгэм2021/10/05
Мянган боломжийн түлхүүрийг атгуулагч багш танд баярын мэнд хүргэе
-
Цаг үе2020/11/10
Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй
-
Улстөр нийгэм2023/11/28
УИХ: Нотлох баримтыг шинжлэн судлах сонсголыг ирэх сард хоёр үе шаттайгаар явуул...
-
Шударга мэдээ2023/09/26
Дорнод аймаг боомтын боймыг тайлж, экспортын гарц нэмэгдүүлэх төслүүдээ Ерөнхий ...