Урлаг спорт
Наадмаар бохирдуулсан нуурыг тамирчид цэвэрлэж, хогийг нь “Ард” даатгалынхан худалдан авав

Тэсвэр хатуужлын спорт Триатлоны улсын аварга шалгаруулах тэмцээн өнгөрсөн долоо хоногт Архангай аймгийн Өгий нуурт амжилттай зохион байгуулагдлаа. Усанд сэлж, тэндээсээ 5-10 мянган метр замд дугуй жийн, улмаар дахин ийм хэмжээний тойрог замд үргэлжлэн гүйж аваргаа шалгаруулдаг энэхүү гайхамшигт спорт жилээс жилд өргөжин тэлж байгаа юм байна.
Тэмцээнд 305 тамирчин оролцсон нь өмнөх жилүүдээс даруй нэг дахин илүү баг тамирчдыг эгнээндээ нэгтгэн, хүрээгээ тэлсэн амжилт гэнэ. Найман настай балчираас 80 настай буурал хүртэл өөрийгөө сорихыг хүссэн хэн бүхэнд нээлттэй Триатлон гэх тэсвэр хатуужлын туйл, хувь хүний өөрийгөө ялахын сайхныг харуулсан энэхүү спортыг олон нийтэд улам бүр түгээн дэлгэрүүлмээр аж. Триатлоноор хичээллэгч тамирчид, ялангуяа хүүхэд залуусын маань бие бялдрын хөгжил үнэхээр гайхалтай байлаа. Усанд сэлж, дугуй унаж, гүйж харайснаар хүний бие ямар хэмжээнд эрүүл саруул, сайхан байж болохыг биетээр харуулж, цаашлаад хүн гээч амьтан буй биеэрээ хичнээн хүнд бэрх, урт холыг туулж чаддаг болохыг энэ спорт харуулдаг аж.



Тэмцээний усанд сэлэлтийн нөхцөл байдлыг хангахуйц гол нуур нийслэлд ойр байдаггүйгээс Өгий нуурыг сонгодог юм байна. Өгий нуурын тухайд өнөө жил нэлээд салхитай, нуурын ус хүчтэй долгиолж, давалгаалж байсан нь сонирхогчид төдийгүй мэргэжлийн тамирчдад ч бэрхшээлтэй, техник ур чадварыг дээд хэмжээнд сорьж байлаа. Сэлэлтийн үед амьсгал авахаар уснаас гарч ирэх тухай бүрт хүчтэй давалгаа, долгиолсон усанд цохигдож, зарим нэг нь нуурын хүйтэн усанд шөрмөс татсан зэргээс хэд хэдэн тамирчин замаа дуусгалгүй аврагчдаас тусламж хүсэн уснаас гарч байв. Нуурын усны хүчтэй долгио давалгааг үл ажран чадмаг сэлж, түрүүлж гарч ирсэн хүүгийн дугуйн гинж уралдааны замд тасарч тэмцээнээ орхисон, өөр нэг эмэгтэй тамирчин тэмцээний бүх даваагаа эцсийн хүчээ шавхан туулж барианд оруутаа бахардан унасан зэрэг үзэгч, сонирхогчдоо өндөлзүүлж, огшоож, навталзуулсан онцлог агшин олон юм. Бие бялдар, тэсвэр хатуужил, оюун мэдрэмжээ дээд цэгт тултал хөгжүүлж, дайчилж өрсөлддөг энэ тэмцээнийг цэцэрлэг, сургуулийн нь шатнаас хөгжүүлж, Монголын ирээдүй болсон үрсээ бүрэн хамруулаасай гэх хүсэл үзэгчдэд их байлаа. Тийм ч учраас БСШУС-ын сайд Ё.Баатарбилэг тэмцээний туршид тамирчид, үзэгчидтэй хамт байж, дэмжиж суусан болов уу. Олон улсын Триатлоны холбооны дүрмийн дагуу кросс триатлоны төрлөөр (уулын дугуйтай) элит, өсвөр үе, сонирхогчдын Age групп эрэгтэй, эмэгтэй болон багийн төрлөөр зохион байгуулагддаг тус тэмцээнд 2005 оны анхны УАШТ-ийн мөнгөн медальт, дугуйн спортын ОУХМ Х.Пүрэвсүрэн БНСУ-аас ирж оролцсон. Мөн Монгол Улсын Ерөнхийлөгч асан Н.Энхбаяр, Сангийн дэд сайд Х.Булгантуяа, “Ард” санхүүгийн нэгдлийн гүйцэтгэх захирал Ч.Ганхуяг зэрэг олны танил эрхмүүд энэ спортоор хичээллэдэг, яггүй өрсөлдөөнт тамирчид гэдэг нь ч харагдаж байлаа. Триатлоны спортыг дэргэдээс нь хараагүй, зовлон жаргалыг нь мэддэггүй нэгэнд улстөрчид, бизнесийн төлөөлөгчид спортыг өөртөө ашигтай шоу болгон ашигладаг гэх хардлага төрдөг байж мэдэх. Гэвч триатлон гэх энэ спорт бусдад ашиглагдах ямар ч найраагүй төрөл аж. Тэмцээнийг анх үзсэн зарим үзэгч Н.Энхбаяр ерөнхийлөгч асныг унасан нэр хүндээ сэргээх гэсэн арга хэмээн хардаг байснаа нуухгүй байлаа. Үнэндээ Н.Энхбаяр, Х.Булгантуяа, Ч.Ганхуяг гээд хэн нь ч ялгаагүй бусад тамирчдын нэгэн адил нуурын хүйтэн, хүчтэй долгиот усанд 500 метр сэлж, 10000 м замыг дугуйгаар туулан, 5000 м тойрог замыг өөрийн хөлөөр, хүч шавхан барианд орж ирж байна. Тэдний өмнөөс хэн ч оролцож, туулах боломжгүй давааг өөрсдөө давж, үнэхээр эл спортод зүрх сэтгэлээ бүрэн зориулж, бүтэн жилийн турш бэлтгэл сургуулилтаа ханган хичээллэдэг нь ил. Триатлон хэмээх гайхамшигт спортын холбоо ч энэ спортод дурласан, сэтгэл оюунаа бүрэн зориулж зүтгэх хүнээ зөв олж Ц.Сандуйг Ерөнхийлөгчөөрөө сонгосон нь жилээс жилд өргөжин, гадаад дотоодын тэмцээнд тамирчдаа явуулдаг болсон зэрэг олон амжилтын үүдийг нээсэн бололтой. Үнэндээ спортоор халхавчлан МАХН-ын дарга Н.Энхбаяр, намынхаа нэр хүндэд чиглэсэн сэвийг үүрэн ганцаар хариуцлага хүлээсэн Ц.Сандуй нарыг нэгдэж, нийлэх болоо юу гэх хардлага улстөрчдийн дунд бий болсон нь нууц биш. Гэвч Өгий нуурын эрэг дээр зохиогдсон хүч тамир, тэсвэр хатуужлын спорт нь спортоороо байж, тамирчид тамирчдаараа л байдгийг триатлон сонирхон үзсэн хэн бүхэн мэдэрсэн биз ээ. Товчхондоо, нуурын усанд цаг хугацаатай уралдан сэлж, бартаат замыг дугуйгаар туулж, хар гүйхээрээ хөлсөө асган барианд орж буй Н.Энхбаяр, Х.Булгантуяа нарын дэргэд Ц.Сандуй аахилан гүйж улстөр хийх ямар ч нөхцөл алга.









Харин ус, дугуй, гүйлтийн спортод зүрх сэтгэлээ 100 хувь зориулсан тэд энэ спортын хөгжлийн төлөө хар буруу, хардлага сэрдлэгийг үл тоон хамтран зүтгэдэг аж. Түүнчлэн тэмцээний бооцоо болох 10 мянган төгрөг бүрийг Өгий нуурын ойр орчмыг цэвэрлэх, хамгаалах ажилд зарцуулж, тэрбайтугай аялж, зугаалж, тэмцээн уралдаан сонирхохоор ирсэн хэн бүрийн түүсэн хог хаягдлыг “Ард” санхүүгийн нэгдлийнхэн худалдан авч, урамшуулж байлаа. Дашрамд сонирхуулахад, Н.Энхбаяр даргыг уралдан гүйж байхад Ц.Сандуй биш нутгийн иргэд зэрэгцэн гүйж “Даргаа, ядарч байна уу, ганц халуун шавиа үмхчих, халуун гэдэс чанаад ирлээ” гэх зэргээр угтаж, тамирчны хурдыг сааруулж байсан гэх хошигнол дуулдаж байсныг энд тэмдэглэе.







УАШТ-2019-ийн дүн
Эрэгтэй элит ангилал (21 тамирчин):
1. Г.Амарсанаа (Виста) 1 цаг 5 минут 35 секунд�
2. Ч.Гансүх (Хангарьд) 1.08:45�
3. Г.Галбадрах (Хангарьд) 1.13:22
4. П.Ханмөнх (Ironman) 1.13:31
5. А.Хэнтий (Ironman) 1.13:40
6. Т.Алекс (Виста) 1.14:54
7. С.Бат-Отгон (Вагнер Ази) 1.15:04
8. Ц.Цэрэнбат (Булган) 1.16:02
9. С.Билгүүтэй (Виста) 1.17:40
10. Б.Буянтогтох (Хангарьд) 1.21:03
Эмэгтэй элит (6 тамирчин):
1.Б.Энхжин (Хангарьд) 1 цаг 21 минут 59 секунд�
2.О.Эрдэнэзул (Хангарьд) 1.25:23�
3.Б.Ариунтуяа (Эрдэнэт) 1.34:55
4.Б.Мөнхзаяа (Жардин) 1.37:37
5.Э.Амина () 1.49:45
Багийн буухиа (9 баг):
1.Хангарьд-1 (Г.Галбадрах, Б.Энхжин, Ч.Гансүх) 1.18:15
2.Хангарьд-2 (Г.Мөнхжин, О.Эрдэнэзул, О.Анх-Учрал) 1.22:05
3.Виста-1 (Г.Амарсанаа, Б.Марал, С.Билгүүтэй) 1.26:33
U19 хөвгүүд (20 тамирчин)
1.Г.Амарсанаа (Виста) 1 цаг 5 минут 35 секунд�
2. Г.Галбадрах (Хангарьд) 1.13:22
3.П.Ханмөнх (Ironman) 1.13:31
U19 охид (2 тамирчин)
1.Б.Мөнхзаяа (Жардин) 1.37:37
2.Б.Биндэрьяа (Ironman) 2.03:56
U15 хөвгүүд (27 тамирчин)
1.С.Содмандах (Төв бассейн) 24:40
2.Т.Алекс (Виста) 24:51
3.Г.Галбадрах (Хангарьд) 25:01
U15 охид (6 тамирчин)
1.О.Эрдэнэзул (Хангарьд) 28:43
2.Г.Номуунаа (Виста) 31:03
3.Б.Марал (Виста) 32:21
Age group 20-29 нас, эрэгтэй (26 тамирчин)
1.А.Сумьяабат (Улаанбаатар) 1.34:55
2.Ч.Янзганбүүвэй (2-р эмнэлэг) 1.39:19
Age group 20-29 нас, эмэгтэй (4 тамирчин)
1.Э.Оюун-Эрдэнэ (Баянзүрх) 1.49:37
2.Э.Амина (Жардин) 1.49:45
3.Л.Анударь (Улаанбаатар) 2.16:19
Age group 30-39 нас, эрэгтэй (32 тамирчин)
1.С.Бат-Отгон (Вагнер Ази) 1.15:04
2.Ц.Цэрэнбат (Булган) 1.16:06
3.Л.Батбаяр (Булган) 1.25:28
4.Э.Батмөнгөн (Хан-Уул дүүрэг) 1.27:03
Age group 30-39 нас, эмэгтэй (4 тамирчин)
1.Б.Ариунтуяа (Эрдэнэт) 1.34:55
2.Г.Шинэцэцэг (Энканто) 2.05:00
Age group 40-49 нас, эрэгтэй (14 тамирчин)
1.Б.Түвшинбаяр (Виста) 1.30:50
2.Оливер Тирлуол (Top Gun Team) 1.33:59
3.Ч.Ганхуяг (Team Ard) 1.40:41
Age group 50-59 нас, эрэгтэй (7 тамирчин)
1.П.Гантулга (Хангарьд) 1.30:49
Try-Tri эрэгтэй (89 тамирчин)
1.М.Жамьянпүрэв (Cannondale Mongolia) 21:31
2.Э.Ижилмөрөн (Road Mongolia) 22:04
3.Д.Есүхэй (Ironman) 22:12
Try-Tri эмэгтэй (12 тамирчин)
1.А.Оюун-Эрдэнэ (Road Mongolia) 23:06
2.У.Энх-Ану (Cube Mongolia)
3.Б.Мөнгөнтуяа (ЦЕГ МБА) 25:47
Урлаг спорт
Монголын бүх ард түмний спортын наадмын галт бамбарыг улсын арслан Э.Батмагнай асаалаа
Дөрвөн жилд нэг удаа зохион байгуулдаг Монголын бүх ард түмний спортын зуны XVI наадам Улаанбаатар, Баянхонгор аймагт нэгэн зэрэг болж байна. Өчигдөр тус наадмын нээлтийн ёслол Баянхонгор аймагт болж, Баянхонгор аймгийн Засаг дарга Д.Мөнхсайхан МБАТСН-ыг албан ёсоор нээж, ССАЖЗЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга Б.Даваацэрэн мэндчилгээ дэвшүүллээ.
Наадмын тамирчдын тангарагийг жүдо бөхийн залуучуудын дэлхийн аварга, Оюутны дэлхийн аварга, армийн дэлхийн аварга, Үндэсний шигшээ багийн тамирчин, ОУХМ Л.Сосорбарам, таеквондогийн Азийн АШТ-ий хүрэл медальт, Монгол Улсын есөн удаагийн аварга, Д.Чинзориг нар өргөв.
XVI наадмын тугийг пара таеквондогийн “Парис-2024” паралимпын аварга, Хөдөлмөрийн баатар У.Сүрэнжав, боксын Дэлхийн цомын хошой хүрэл медальт, Азийн АШТ-ий хүрэл медальт, ОУХМ Т.Энхтөр, пауэрлифтингийн улсын аварга, бодибилдингийн спортын ОУХМ Н.Нэмэхбаяр, чөлөөт бөхийн улсын аварга, Азийн АШТ-ий мөнгөн медальт, ОУХМ Э.Бямбадорж нар өргөн мандуулав.
Харин тус наадмын галт бамбарыг үндэсний бөхийн улсын арслан, чөлөөт бөхийн Армийн дэлхийн аварга, Азийн АШТ-ий хүрэл медальт, ОУХМ Э.Батмагнай асаалаа. Тэрбээр хоёр жилийн өмнө Монголын хүүхдийн спортын VII их наадмын галт бамбарыг Хөдөлмөрийн баатар, гавьяат тамирчин М.Уранцэцэгийн хамтаар асааж байв.
Монголын бүх ард түмний спортын ХVI наадам спортын 28 төрөлд, 163 жин, зайд, 879 багц медалийн төлөө 21 аймаг, 9 дүүргийн 3146 тамирчин өрсөлдөж байна.
Урлаг спорт
ABU GENERAL ASSEMBLY 2025: Спортын салбар хорооны уулзалт, хэлэлцүүлгүүд эхэллээ
Эхний хэлэлцүүлэг “Үндэсний болон соёлын өвийг хамгаалахад спортын хэвлэл мэдээллийн гүйцэтгэх үүрэг” сэдвийн хүрээнд боллоо. Тус хэлэлцүүлэгт МҮОНТ-ийн “MNB Спорт” сувгийн захирал О. Ууганбаяр, БНСУ-ын Үндэсний Олон Нийтийн Телевизийн Спортын төлөвлөлт, продюсерын багийн дэд дарга Нам Сан Вон, Ази, Номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн холбооны ерөнхий нарийн бичгийн дарга Ахмед Надим нарын олон орны хэвлэл мэдээлэл болон спортын байгууллагуудын удирдлагууд, төлөөлөгчид оролцсон юм.
Хэлэлцүүлгийг Турк улсын үндэсний өргөн нэвтрүүлгийн байгууллагын Спортын газрын захирал (TRT) Эмре Ботан Күмэт удирдан явуулсан байна. Оролцогч орнуудаас БНХАУ, БНСУ, Япон, БНАСАУ, Малайз, Шри Ланк, Индонези, Вьетнам зэрэг орнуудаас тухайн салбарын мэргэжлийн төлөөлөгчид олноор ирж оролцлоо.
Монголын Үндэсний Спортын Хорооны ерөнхийлөгч Ц.Магалжав эхний илтгэлийг тавьж манай улсын үндэсний спортын тухай хууль, өнөөгийн нөхцөл байдал, олон улсад танигдсан байдал, хөгжлийн чиг хандлага зэргийг танилцуулсан юм. Мөн сурын харваа, хурдан морины уралдаан, бөхийн барилдаан эртний уламжлалт спортын төрлүүдийн түүхэн цаг хугацааны өөрчлөлт, өв соёлыг танилцуулсан юм.
Мөн эрийн гурван наадмын спортын төрлүүдээс гадна шагайн харваа, мөсний шагай, мөсний харваа, тэмээн уралдаан, тэмцээн поло, тулам булаалдах тэмцээн гээд бусад олон төрлүүд байдгийг ч онцолсон юм. Түүнчлэн үндэсний бөхийн спорт дээр тулгуурлаж хөгжүүлсэн чөлөөт бөх, жүдо бөхийн спортын төрлүүдээр тив дэлхий, олимпын наадмуудад олон амжилт гаргасаар ирснийг үндэсний спортын түүх уламжлалтайгаа уялдуулан танилцуулав. Мөн дэлхийн монголчуудын наадмыг энэ жил Бельги улсын Брюссель хотноо анх удаа зохион байгуулахын зэрэгцээ дэлхийн олон орон дахь монголчууд үндэсний спортын төрлүүдээр дамжуулан өв соёлоо түгээн дэлгэрүүлж байдгийг чухалчиллаа. Тэрээр энэ бүх үйл ажиллагаа болон түүнийг таниулан сурталчлахад хэвлэл мэдээллийн байгууллагуудын үүрэг ямар чухал нөлөөтэй тал өөрийн байр сууриа мөн илэрхийлсэн. Ингэхдээ энэхүү үйл ажиллагаануудыг даган тус салбарт орж ирэх реклам, зар сурталчилгаануудын орлого, ивээн тэтгэгч байгууллагуудын оролцоо нэмэгдэж, маш олон боломжууд гарч ирдэг гэдгийг онцоллоо.
БНСУ-ын Үндэсний Олон Нийтийн Телевизийн Спортын төлөвлөлт, продюсерын багийн дэд дарга Нам Сан Вон өөрийн илтгэлдээ үндэсний ширым бөхийн спортоороо дамжуулж орчин үеийн хүүхэд залууст уламжлалт өв соёлоо хэрхэн түгээж байгаа талаараа хуваалцлаа. Мөн уламжлалт хэв маягийг орчин үеийн хэв загварт шилжүүлж телевизийн шоу хэлбэрээр эх орондоо болон олон улсад хэрхэн гаргаж байгаа туршлагаа танилцууллаа. Тэд олны анхаарлыг татах гадаад төрх, бие бялдрын хөгжилтэй залуучуудыг тус шоунд оролцуулж олны анхаарлыг татдаг байна. Үүний нөлөөгөөр тамирчид нь олон байгууллагуудын нүүр царай болж, реклам сурталчилгаа, загварын ертөнцөд орж, тус спортоор таниулан сурталчилж чаддаг байна.
Мөн дотооддоо спортын олон төрлийн тэмцээнүүдийн үеэр бүжигчид, хөгжөөн дэмжигч охид зэргийн нөлөөгөөр үзэгчдийн идэвх, оролцоог нэмэгдүүлэх гээд энтертайнмент олон арга хэлбэрүүдийг ашигладаг байна. Илтгэлийнхээ дүгнэлт хэсэгт тэр уламжлалыг тэр хэвээр нь хадгалах боломж маш бага учраас орчин цагийн хөгжлийн чиг хандлагатай нэгтгэн уялдуулж, цааш хөгжүүлэн авч явах нь чухал юм.
Шри Ланкийн Үндэсний Телевизийн ерөнхий захирал Маножа Надишана Амарасинхэ энэ үеэр тавьсан илтгэлдээ мөн үндэсний спортын төрлүүдийнхээ талаар онцоллоо. Волейболын спортын үндэсний хэлбэр болон үндэсний тулааны спортын төрлүүдээ танилцуулсан юм. Монголын үндэсний бөхтэй адил тус улсын үндэсний спортын төрлүүд ч өв соёлыг нь ихээхэн тээдэг, соёлын чухал өвүүд болдог байна. Үүнийг спортын тэмцээн уралдаануудын шууд дамжуулалт, нэвтрүүлгүүдээрээ түгээн дэлгэрүүлж байж л цар хүрээг нэмэгдүүлж, хадгалан авч үлдэж чадна гэдгийг тэр чухалчиллаа.
Хурал, хэлэлцүүлгүүд өнөөдөр мөн спортын хэд хэдэн чухал сэдвүүдээр үргэлжлэх хуваарьтай байна.
Урлаг спорт
"Саньяа 2026" Азийн VI элсний наадамд оролцох урилгыг МҮОХ-нд ирүүллээ
БНХАУ-ын Хайнан мужийн Саньяа хотноо Азийн VI элсний наадмыг 2026 оны дөрөвдүгээр сарын 22-30-ны өдрүүдэд 14 спортын 15 дэд төрөлд зохион байгуулахаар шийдвэрлэж нийт 63 багц медалийн төлөө АОЗ-ийн гишүүн 45 ҮОХ-ны баг тамирчид өрсөлдөх боллоо.
Азийн олимпын зөвлөлийн ивээл дор 2 жил тутамд зохион байгуулагддаг энэхүү наадам нь анх 2008 онд Индонезийн Бали аралд анх удаа зохион байгуулагдаж улмаар Оман (2010), БНХАУ-ын Хайнан (2012), Тайландын Пукет (2014), Вьетнамын Дананг (2016) хотуудад тус тус болсон юм.
Цар тахал болон тодорхой шалтгааны улмаас 10 жил завсарласан энэхүү наадам цар хүрээгээ улам тэлж 2026 онд Саньяа хотод зохион байгуулагдахаар боллоо гэж Монголын Үндэсний Олимпын Хорооноос мэдээллээ.
-
Цаг үе2021/11/10
“Шар дарцаг” аянд нэгдэхийг уриалж байна
-
Шударга мэдээ2024/08/08
ХАА-н салбарын 2024-2025 оны өвөлжилт, хаваржилтын бэлтгэл хангах Засгийн газрын...
-
Цаг үе2022/09/27
Түшиц ханыг засварлаж, нурах эрсдэлгүй болголоо
-
Урлаг спорт2019/08/09
"Дэлхийн Монголчууд" хүүхдийн бэсрэг наадам боллоо