Урлаг спорт
“Токио-2020” зуны олимп, паралимпод амжилттай оролцсон тамирчин, дасгалжуулагч, шүүгчдэд шагнал гардууллаа
Монгол Улсын Үндэсний шигшээ багийн тамирчид, “Токио-2020” зуны олимпын наадамд спортын 10 төрлөөр 43 тамирчин, Паралимпын наадамд 6 төрлөөр 11 тамирчин оролцож, нэг алт, нэг мөнгө, гурван хүрэл медаль хүртсэн. Монгол Улсын Ерөнхий сайд, Олимпын наадамд бэлтгэх үндэсний хорооны дарга Л.Оюун-Эрдэнэ олимпын наадамд амжилттай оролцсон тамирчин, дасгалжуулагч, шүүгчдэд өнөөдөр шагнал гардууллаа.
Монгол Улс 1961 онд НҮБ-д элсэж, 1964 оны Токиогийн олимпод анх оролцсон түүхтэй. Үүнээс хойш хагас зууны дараа, цар тахлын үед зохиогдсон “Токио-2020” зуны олимпын наадамд манай тамирчид амжилттай оролцлоо. Амаргүй сорилт дундаас манай тамирчид нэг алт, хоёр мөнгө, гурван хүрэл медаль хүртэж, Төрийнхөө далбааг Токиогийн тэнгэрт мандуулсанд Ерөнхий сайд баяр хүргэлээ.
Сар гаруйн өмнө Монгол Улсын Ерөнхий сайдын ахалсан үндэсний таван хороо байгуулсны нэг нь Олимпизмийг дэлгэрүүлж, хүний хөгжлийн шалгуур үзүүлэлтүүдийг сайжруулж, амьдралын чанарыг дээшлүүлэх хороо юм. Энэ хүрээнд Монгол Улсад олимпизмийг дэлгэрүүлж, эрүүл, эртэч, жингийн илүүдэлгүй, боловсролтой монгол иргэнийг төлөвшүүлэх зорилт дэвшүүлснээ Ерөнхий сайд тэмдэглээд олимпын тамирчдыг энэ хорооны ажилд манлайлан оролцохыг урилаа.
Гурван жилийн дараа болох Парис-2024 зуны олимпын наадамд бэлтгэх үндэсний хорооны даргын хувьд шаардлагатай асуудлуудыг Засгийн газар анхаарч дэмжин ажиллах болно гэдгээ илэрхийлэв.
Монгол Улсын Засгийн газраас үндэсний шигшээ багийн бэлтгэл сургуулилалтын орчин нөхцөл, тамирчдын залгамж халааг бэлтгэхэд онцгой анхаарч “Үндэсний шигшээ багийн бэлтгэл сургалтын төв” улсын төсөвт үйлдвэрийн газрыг байгуулахаар ажиллаж байгааг Ерөнхий сайд дурдаад Парис-2024 зуны олимп, паралимпын наадамд олон эрх авч, Европын тэнгэрт Монгол Улсын Төрийн дууллыг олон удаа эгшиглүүлэн Төрийн далбаагаа мандуулахын ерөөлийг дэвшүүллээ.
“Токио-2020” наадамд амжилт гаргасан дараах тамирчин, дасгалжуулагч, шүүгчдэд шагнал мөнгөн шагнал гардууллаа.
Монгол Улсын Төрийн далбаагаа олимпын тэнгэрт мандуулсан бахдам амжилт, дэлхий дахинд эх орноо сурталчлан таниулж, биеийн тамир, спортоор хичээллэхийн ач холбогдол, үлгэр дуурайллыг үзүүлсэн дараах тамирчдад “Тамирчин, дасгалжуулагчдад мөнгөн шагнал олгох тухай” Засгийн газрын 2021 оны 8 дугаар сарын 11-ний өдрийн 240, 2021 оны 9 дүгээр сарын 22-ны өдрийн 292 дугаар тогтоолын дагуу шагнал гардууллаа.
1. Токио-2020 Паралимпын наадмын алтан медальт, гавьяат тамирчин Э.Содномпилжээд орон сууц, 120 сая төгрөг, Монгол Улсын Ерөнхий сайдын батламж;
2. Токио-2020 Олимпын наадмын мөнгөн медальт, Жүдо бөхийн Үндэсний шигшээ багийн тамирчин С.Моллайд орон сууц, 60 сая төгрөг, Монгол Улсын Ерөнхий сайдын батламж;
3. Токио-2020 Олимпын наадмын хүрэл медальт, гавьяат тамирчин, Жүдо бөхийн Үндэсний шигшээ багийн тамирчин М.Уранцэцэг орон сууц, 30 сая төгрөг, Монгол Улсын Ерөнхий сайдын батламж;
4. Токио-2020 Олимпын наадмын хүрэл медальт, Жүдо бөхийн Үндэсний шигшээ багийн тамирчин Ц.Цогтбаатар орон сууц, 30 сая төгрөг, Монгол Улсын Ерөнхий сайдын батламж;
5. Токио-2020 Олимпын наадмын хүрэл медальт, Чөлөөт бөхийн Үндэсний шигшээ багийн тамирчин Б.Болортуяа орон сууц, 30 сая төгрөг, Монгол Улсын Ерөнхий сайдын батламж;
6. Жүдо бөхийн Үндэсний шигшээ багийн ахлах дасгалжуулагч Х.Болдбаатарт 45 сая төгрөг, Монгол Улсын Ерөнхий сайдын батламж;
7. Жүдо бөхийн Үндэсний шигшээ багийн дасгалжуулагч М.Бундмаад 15 сая төгрөг, Монгол Улсын Ерөнхий сайдын батламж;
8. Чөлөөт бөхийн Үндэсний шигшээ багийн дасгалжуулагч Б.Баттулгад 15 сая төгрөг, Монгол Улсын Ерөнхий сайдын батламж;
9. Пауэрлифтингийн Үндэсний шигшээ багийн дасгалжуулагч Д.Баттулгад 60 сая төгрөг, Монгол Улсын Ерөнхий сайдын батламж гардуулав.
Мөн олимпын наадамд амжилттай оролцож, IV, V байр эзэлсэн болон анх удаа багийн спортын төрлөөр оролцсон тамирчид, олон улсын шүүгчийн эрх авч шүүгчээр ажилласан шүүгч нарт нэг удаагийн мөнгөн урамшуулал, Ерөнхий сайдын батламж гардуулав. Үүнд,
1. “Токио-2020” олимпийн наадмын шагналт 4 дүгээр байрт шалгарсан, гавьяат тамирчин, Хүндийн өргөлтийн Үндэсний шигшээ багийн тамирчин М.Анхцэцэг 20 сая төгрөг, Монгол Улсын Ерөнхий сайдын батламж;
2. “Токио-2020” олимпын наадмын шагналт 4 дүгээр байрт шалгарсан, гавьяат тамирчин, Боксын Үндэсний шигшээ багийн тамирчин Э.Цэндбаатар 20 сая төгрөг, Монгол Улсын Ерөнхий сайдын батламж;
3. Токио-2020” олимпын наадмын шагналт 5 дугаар байрт шалгарсан Чөлөөт бөхийн Үндэсний шигшээ багийн тамирчин С.Батцэцэгт 20 сая төгрөг, Монгол Улсын Ерөнхий сайдын батламж;
4. “Токио-2020” олимпын наадмын шагналт 5 дугаар байрт шалгарсан Чөлөөт бөхийн Үндэсний шигшээ багийн тамирчин М.Лхагвагэрэл 20 сая төгрөг, Монгол Улсын Ерөнхий сайдын батламж;
5. “Токио-2020” олимпын наадмын шагналт 5 дугаар байрт шалгарсан Чөлөөт бөхийн Үндэсний шигшээ багийн тамирчин Б.Хонгорзулд 20 сая төгрөг, Монгол Улсын Ерөнхий сайдын батламж;
6. “Токио-2020” олимпын наадмын шагналт 5 дугаар байрт шалгарсан Чөлөөт бөхийн Үндэсний шигшээ багийн тамирчин Ц.Намуунцэцэгт 20 сая төгрөг, Монгол Улсын Ерөнхий сайдын батламж;
7. “Токио-2020” паралимпийн наадмын шагналт 5 дугаар байрт шалгарсан Пара жүдо бөхийн Үндэсний шигшээ багийн тамирчин Н.Алтанцэцэгт 20 сая төгрөг, Монгол Улсын Ерөнхий сайдын батламж;
8. “Токио-2020” олимпын наадамд анх удаа багийн спортын төрлөөр эрх авч оролцсон 3х3 сагсан бөмбөгийн эмэгтэй багийн тамирчдад 30 сая төгрөг, Монгол Улсын Ерөнхий сайдын батламж;
9. “Токио-2020” олимпын наадамд Хүндийн өргөлтийн тэмцээнд шүүгчээр ажилласан Л.Одгэрэлд 10 сая төгрөг, Монгол Улсын Ерөнхий сайдын батламж;
10. “Токио-2020” олимпын наадамд жүдо бөхийн шүүгч Т.Энхцэцэгт 10 сая төгрөг, Монгол Улсын Ерөнхий сайдын батламж;
11. “Токио-2020” олимпын наадамд байт харвааны шүүгч Э.Саруулд 10 сая төгрөг, Монгол Улсын Ерөнхий сайдын батламж;
12. “Токио-2020” олимпын наадамд боксын шүүгч Т.Цогтгэрэлд 10 сая төгрөг, Монгол Улсын Ерөнхий сайдын батламж;
13. “Токио-2020” олимпын наадамд пара триатлоны шүүгч Б.Цагаанбаатарт 10 сая төгрөг, Монгол Улсын Ерөнхий сайдын батламж гардууллаа.
14. “Токио-2020” зуны олимп, паралмпийн наадамд оролцсон Монгол Улсын Үндэсний шигшээ багийн бүрэлдэхүүний ёслолын болон бэлтгэлийн хувцасны иж бүрдлийг үйлдвэрлэн нийлүүлсэн үндэсний үйлдвэрлэгч Мичел Амазонка ХХК-ийн хамт олонд төлөөлж захирал Ч.Мөнхжаргалд 10 сая төгрөг, Монгол Улсын Ерөнхий сайдын батламж гардууллаа.
Урлаг спорт
“Мөнгөн мод-2024” наадмын шилдгүүд тодорлоо
16 дахь удаагийн “Мөнгөн мод-2024” шагнал гардуулах ёслол Улсын Дуурь Бүжгийн Эрдмийн театрт Соёл, урлагийн салбарын оны шилдэг уран бүтээлч, уран бүтээлийг тодрууллаа. “Мөнгөн мод” наадам нь Монгол Улсын Засгийн газрын 2008 оны “Оны шилдэг уран бүтээлч” шалгаруулах 195 дугаар тогтоолын хүрээнд “Соёлын тухай хууль”-ийн хэрэгжилтийг хангах, соёлын ажилтны бүтээлч үйл ажиллагааг төрөөс дэмжиж урамшуулах, алдаршуулах зорилго бүхий ёслол хүндэтгэлийн үйл ажиллагаа юм.
Оны шилдэг уран бүтээлчид:
1. Тайз, дэлгэцийн шилдэг найруулагч - Бат-Өлзийн Тамир (Фантастик продакшн)
2. Тайз, дэлгэцийн бүтээлийн шилдэг зохиолч - Ганбатын Бямбасүрэн (Хувьсал продакшн)
3. Шилдэг хөгжмийн зохиолч - Орхонбаатарын Чинбат (Хувьсал продакшн)
4. Шилдэг продюсер - Хүрэлбаатарын Дамдинсүрэн (Саунд ов монголиа ХХК)
5. Шилдэг удирдаач - Дашцэрэнгийн Нямдаш (Улсын филармони)
6. Шилдэг бүжиг дэглээч - Эрдэнэбатын Эрдэнэжаргал (Номадик балет продакшн)
7. Тайз, дэлгэцийн шилдэг зураач - Чулуунбаатарын Батболд (Монгол театр)
8. Шилдэг жүжигчин - Дашнямын Цэрэндарьзав (Скай прамид студи)
9. Шилдэг дуучин - Алтанхуягийн Отгонболд (Улаанбаатар театр)
10. Шилдэг бүжигчин - Амартүвшингийн Түвшинбаяр (Үндэсний урлагийн их театр)
11. Шилдэг хөгжимчин - Төмөрчөдөрийн Өлзийжаргал (Үндэсний урлагийн их театр)
12. Шилдэг судлаач - Циен-Ойдовын Батсайхан (Судлаач)
Оны шилдэг уран бүтээл:
1. Соёлын өвийн шилдэг бүтээл
"Чингис хаан - Монголчууд дэлхийг өөрчилсөн нь" тусгай үзэсгэлэн (Чингис хаан Үндэсний музей)
2. Ном хэвлэлийн шилдэг бүтээл
“Дэлхийд тархсан монгол өв” цогц бүтээл” (Сампилдондовын Чулуун)
3. Дүрслэх урлагийн шилдэг бүтээл
“Хүн сүрэг” өрөг урлаг (Батмөнхийн Мөнхцэцэг)
4. Дуу хөгжмийн шилдэг бүтээл
“Solongo” ятга хөгжмийн пянз (Ганхуягийн Солонго)
5. Тайзны урлагийн шилдэг бүтээл
“Клеопатра” түүхэн сэдэвт сонгодог драмын жүжиг (Монгол театр)
6. Кино урлагийн шилдэг бүтээл
“Хувь заяа” уран сайхны кино (Хувьсал продакшн)
7. Уран сайхны нийтлэл, нэвтрүүлгийн шилдэг бүтээл
“Монголын баялаг-330” цуврал нэвтрүүлэг (Монголын баялаг өв соёл ХХК)
8. Хувцас загварын шилдэг бүтээл
“Цагаан зүрх-london fashion week” (Ачитын Түвшинзаяа)
9. Дизайны шилдэг бүтээл
“Шинэ хар хорум хотын лого бэлгэдэл” (Сугарын Чулуунбааатар)
10. Архитектурын шилдэг бүтээл
“Хүрээ майдар” дуганы архитектур (Галсанцэрэнгийн Нямцогт)
11. Цахим шилдэг бүтээл
"М караоке дижитал үйлчилгээ" (М Мюзик)
12. Зар сурталчилгааны шилдэг бүтээл
“Соёл танаас эхэлнэ” нөлөөллийн аян (ЦЕГ- Урьдчилан сэргийлэх хэлтэс)
13. Гэрэл зургийн шилдэг бүтээл
“Анир гүм" зургийн цомог (Пүрвээгийн Баттулга)
Урлаг спорт
“Морин хуурын үүсэл, хөгжил, өв соёл” сэдэвт эрдэм шинжилгээний бага хурал боллоо
Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн ивээл дор “Морин хуурын үүсэл, хөгжил, өв соёл” сэдэвт эрдэмт шинжилгээний хурал 2025 оны гуравдугаар сарын 25-ны өдөр Төрийн ордны “Чингис хаан” танхимд боллоо.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга Г.Занданшатар эрдэм шинжилгээний хурлыг нээж хэлсэн үгэндээ, морин хуур бол хүн төрөлхтний соёлын нандин өв, монгол үндэстний хөгжмийн урлагийн ноён оргил, монголчуудын ахуй, сэтгэлгээний онцлогийг бүрэн илэрхийлдэг хөгжмийн зэмсэг гэдгийг тэмдэглэв.
Морин хуур нь үүссэн цагаасаа эхлэн монголчуудын дуу хуур, бүжиг наадам, ардын баяр цэнгэлд голлох байрыг эзэлж ирсэн бөгөөд монгол ардын уртын дуу, үлгэр тууль, ардын бий, биелгээг морин хуургүйгээр төсөөлөхийн аргагүй байдаг нь үүний нотолгоо мөн хэмээн онцоллоо.
Иймд монгол үндэстний хөгжмийн зэмсэг, морин хуурыг уламжлан хөгжүүлэхэд төр засгаас анхаарч Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн 2002 оны 8 дугаар сарын 27-ны өдрийн 183 дугаар зарлигаар морин хуурыг “Үндэсний хөгжмийн зэмсэг” болохыг зарлаж, улмаар 2008 оны 11 дүгээр сард “Уламжлалт морин хуур хөгжмийн урлаг” нь ЮНЕСКО-гийн хүн төрөлхтний соёлын биет бус өвийн төлөөллийн жагсаалтад бүртгэгдсэн юм.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх 2024 оны 02 дугаар сарын 01-ний өдөр “Морин хуурыг эрхэмлэн дээдэлж, түгээн дэлгэрүүлэх тухай” зарлиг гаргаж,
- Ерөнхий боловсролын сургуулиуд, дотоод гадаад дахь соёлын төвүүдэд морин хуурын сургалтын хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх,
- Морин хуурын чуулгыг найрал хөгжим болгон өргөжүүлэх, морин хуур хөгжмийн зэмсгийн үйлдвэрлэл урлалыг дэмжин хөгжүүлэх,
- Монгол айл өрх бүр морин хуурыг эгшиглүүлэн, үр хойчдоо өвлүүлэн сургаж, үндэсний урлаг, монгол өв соёлоо түгээн дэлгэрүүлэхэд хувь нэмрээ оруулах,
- Морин хуурын олон улсын наадмыг тогтмол хугацаанд зохион байгуулж байх талаар чиглэл өгсөн билээ.
Түүнчлэн морин хуурыг түгээн дэлгэрүүлэх үйл хэрэгт тулгамдаж буй асуудлуудыг тодорхойлохоор 2024 оны 05 дугаар сард Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн ивээл дор “Морин хуурын анхдугаар чуулган”-ыг зохион байгуулж, морин хуур хөгжмийг хөгжүүлэх, зааж сургах, үйлдвэрлэх хүний нөөц, материаллаг баазыг нэмэгдүүлэх, судалгаа шинжилгээг нь дэмжин хөгжүүлэх, олон нийтэд сурталчлах зэрэг ажлыг хэрэгжүүлэх талаар төрийн болон төрийн бус байгууллагууд хамтран ажиллаж эхлээд байгааг Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга хэлсэн үгэндээ дурдлаа.
Морин хуур хөгжмийг сурталчлан таниулах, судлан шинжлэх ажлыг эрчимтэй үргэлжлүүлэхэд “Морин хуурын үүсэл, хөгжил, өв соёл” сэдэвт эрдэм шинжилгээний хурал бодит хувь нэмэр оруулна гэдэгт итгэлтэй байгаагаа илэрхийлэв.
Эрдэм шинжилгээний хурлаар Ардын багш, Соёл урлагийн их сургуулийн зөвлөх профессор, доктор С.Дуламын “Хуурч болох зан үйлийн мета домог зүй”, БНХАУ-ын ӨМӨЗО-ы Улсын дэсийн бодисын бус соёлын өвийг өвлөн тээгч, морин хуурын их багш, соён гэгээрүүлэгч, сурган хүмүүжүүлэгч Чи Булагийн “Морин хуурын үүсэл, хөгжил”, яруу найрагч, Чингис хаан одонт, Монгол Улсын Соёлын гавьяат зүтгэлтэн Г.Мэнд-Ооёогийн “Морин хуур-монгол соёлын ой санамж”, БНХАУ-ын ӨМӨЗО-ы Багшийн их сургуулийн доктор, профессор Хөгжилтийн “Хялгасан хуурын эрт ба эдүгээгийн тухай” зэрэг нийт 16 илтгэл хэлэлцүүлэв.
Хуралд Соёл, спорт, аялал жуулчлал, залуучуудын яамны Соёлын өвийн бодлогын хэрэгжилтийн газрын удирдлагууд, Шинжлэх ухааны академи, Соёлын өвийн үндэсний төв, морин хуур судлаач, урлаач, багш, эрдэмтэн, докторууд, зохиолчдоос гадна төрийн болон төрийн бус байгууллагуудын холбогдох төлөөллүүд оролцлоо.
Урлаг спорт
“Наурызын баяр-2025” арга хэмжээ төв талбайд маргааш болно
Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар, нийслэлийн Аялал жуулчлалын газар, Баян-Өлгий аймгийн нутгийн зөвлөлтэй хамтран “Наурызын баяр -2025” арга хэмжээг жанжин Д.Сүхбаатарын талбайд гуравдугаар сарын 22-ны өдөр зохион байгуулна. Энэ үеэр
- Казах үндэстний урлагийн болон жүжигчилсэн тоглолт
- Казах үндэстний бүрэн тоноглол бүхий гэр үзэсгэлэн
- Кураш бөхийн барилдаан
- Үндэсний тоглоом наадгай
- Хоол амталгаа,
- Гар урлалын үзэсгэлэн худалдаа,
- “Монгол банхар”-ын хүрээ зэрэг олон сонирхолтой арга хэмжээ зохион байгуулна.
Монгол Улс олон үндэстэн ястнаас бүрдсэн нүүдэлчдийн дайчин уламжлал, ёс зан заншил, дахин давтагдашгүй өвөрмөц соёл, өвийг хадгалан ирсэн арвин түүхтэй ард түмэн. 2024 онд ЮНЕСКО-ийн Соёлын биет бус өвийг хамгаалах тухай конвенцын Засгийн газар хоорондын хорооны 19 дүгээр чуулганаар Монгол Улсаас “Наурыз” буюу “Нарны баяр”-ыг бүртгүүлэн батлуулснаар дэлхийн биет бус өвийн жагсаалтад багтсан байдаг. Эдүгээг хүртэл хэдэн зуун жил хадгалагдаж, үе дамжин өвлөгдсөөр ирсэн Казах түмний дахин давтагдашгүй соёл, уламжлал, ахуй амьдралын онцлогийг олон улсын жуулчид төдийгүй нийслэл хотын иргэд маргааш үзэж сонирхох боломжтой юм.
НЗДТГ-ЫН ХЭВЛЭЛ МЭДЭЭЛЭЛ, ОЛОН НИЙТТЭЙ ХАРИЛЦАХ ХЭЛТЭС
-
Цаг үе2022/02/10
Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй
-
Шударга мэдээ2022/06/09
Сав баглаа боодлын салбар жилд 150 орчим тэрбум төгрөгийн бараа бүтээгдэхүүн үйл...
-
Цаг үе2023/02/07
Өнөөдөр ихэнх нутгаар жавартай хүйтэн байна
-
Үзэл бодол2020/03/12
SHUDARGA.mn сайт сэтгэгдэлийн талбараа түр хааж байна