Улстөр нийгэм
“Мөнх тэнгэрийн бичиг-2021” монгол уран бичгийн шилдгүүд тодорлоо
“Мөнх тэнгэрийн бичиг-2021” үзэсгэлэнгийн нээлт Төрийн ордонд болж, шилдэг бүтээлийн эздэд Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга Я.Содбаатар, Соёлын сайд Ч.Номин, Ерөнхийлөгчийн Соёл, шашны бодлогын асуудал хариуцсан зөвлөх Д.Бум-Очир, Ерөнхийлөгчийн дэргэдэх Хэлний бодлогын үндэсний зөвлөлийн дарга, Ардын багш С.Дулам нар шагналыг нь гардууллаа.
Үзэсгэлэнд дотоодын уран бүтээлч, ерөнхий боловсролын сургуулийн багш, сурагчдаас гадна ОХУ-ын Бүгд Найрамдах Буриад Улс, Бүгд Найрамдах Халимаг Улс, БНХАУ-ын Өвөр Монголын Өөртөө Засах Орон, Шинжаан-Уйгарын Өөртөө Засах Орны уран бичээчид бүтээлээ ирүүлжээ. “Мөнх тэнгэрийн бичиг-2021”-ийн шилдэг бүтээл, оролцогч:
УРАН БҮТЭЭЛЧДИЙН АНГИЛАЛ:
Тэргүүн байр- “Монголын нууц товчоо”. Монголын урчуудын эвлэлийн гишүүн, Голомт банкны дизайнер Цэгмэдийн Тамир;
Дэд байр-“Чингисийн билиг сургаал”. БНХАУ-ын Өвөр Монголын Өөртөө Засах Орны Монгол уран бичлэгийн нийгэмлэгийн уран бүтээлч Дэгжилт;
Гутгаар байр-“Байгал нуур”. ОХУ-ын “Хараацай” уран бичлэгийн нийгэмлэгийн тэргүүн Оксана Жербанова Владимировна;
Тусгай байр:
- “Билиг барамид хэмээх судар оршвой”. БНХАУ-ын Өвөр Монголын Өөртөө Засах Орны “Монгол уран бичлэг” нийгэмлэгийн дэд тэргүүлэгч Содномын Цэнгэлбаяр;
- “Монголын их амар амгалан”. “Содон чимээ” монгол хэлний сургалтын төвийн багш Баттулгын Алтантуяа;
- “Мандухай цэцэн хатны домог”. Иргэний нисэхийн ерөнхий газрын инженер Мандахнарын Долгор;
- “Тамга”. “Хөх бичиг” төвийн уран бүтээлч Шаравын Гэрэлсайхан;
- “Арван зүгийн ачит Гэсэр хаан”. ОХУ-ын Бүгд Найрамдах Буриад Улсын “Тэнгэрийн бичиг” уран бичлэгийн холбооны уран бүтээлч Чингис Бутханов;
- “Бумбын орон”. БНХАУ-ын Шинжаан Уйгарын Өөртөө Засах Орны уран бүтээлч Баатар;
- “Мэгзэм ерөөл”. ОХУ-ын Бүгд Найрамдах Халимаг Улсын “Заяасан бичиг” уран бичлэгийн холбооны уран бүтээлч Корнин Геннадий;
БАГШ НАРЫН АНГИЛАЛ:
Тэргүүн байр- “Мөнх тэнгэрийн бичиг”. Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын “Авьяас” ерөнхий боловсролын сургуулийн багш Баярцэнгэлийн Отгонтуяа;
Дэд байр-“Монголын нууц товчоо”. Монгол Улсын Консерваторын монгол хэл бичиг, уран зохиолын багш Төмөрбаатарын Цолмон;
Гутгаар байр-“Эхийн сэтгэл”. Хөвсгөл аймгийн Тосонцэнгэл сумын Ерөнхий боловсролын сургуулийн багш Лхагвасүрэнгийн Ууганжаргал;
Тусгай байр:
- “Орчлонд би азтай төржээ”. Дорнод аймгийн Хэрлэн сумын 12 дугаар сургуулийн багш Өлзийбатын Одмандах;
- “Монголын нууц товчоо”. Нийслэлийн 21 дүгээр сургуулийн багш Цэрэнлонжидын Найдан;
- “Ногоон Дарь эхийн тууж”. Нийслэлийн 38 дугаар сургуулийн багш Ганхуягийн Сайнжаргал;
- “Бид ялав”. Нийслэлийн 52 дугаар сургуулийн багш Ядамжавын Сэргэлэн;
- “Тэмээн жингийн цуваа”. Нийслэлийн 5 дугаар сургуулийн багш Бямбацэрэнгийн Даваачулуун;
- “Түүхийн шүлэг”. Баянхонгор аймгийн Өлзийт сумын Ерөнхий боловсролын сургуулийн багш Эрдэнэбилэгийн Мөнхдалай;
- “Цагаан сар ба хар нулимс”. Нийслэлийн 38 дугаар сургуулийн багш Хишигсайханы Оюундарь;
СУРАГЧДЫН АНГИЛАЛ (АХЛАХ):
Тэргүүн байр-“Хөх судар”. Нийслэлийн 24 дүгээр сургуулийн 11 дүгээр ангийн сурагч Цэрэндоржийн Анхцэцэг;
Дэд байр-“Цогтын хадны бичиг”. Нийслэлийн 23 дугаар сургуулийн 11 дүгээр ангийн сурагч Ням Очирын Бадармаа;
Гутгаар байр-“Цагаан”. Хөвсгөл аймгийн Тосонцэнгэл сумын Ерөнхий боловсролын сургуулийн 11 дүгээр ангийн сурагч Үүрцайхын Энхжин;
Тусгай байр:
- “Хөгжмийн гурвал”. Нийслэлийн 16 дугаар сургуулийн 11 дүгээр ангийн сурагч Алтанцэцэгийн Маралмаа;
- “Оюун түлхүүр”. Нийслэлийн 3 дугаар сургуулийн 11 дүгээр ангийн сурагч Хүрэлбаатарын Номин;
- “Тусгаар тогтнол”. Төв аймгийн Жаргалант сумын Ерөнхий боловсролын сургуулийн 11 дүгээр ангийн сурагч Чимэддоржийн Өнөрзаяа;
- “Авах гээхийн дөрвөн мөрт”. Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын “Авьяас” сургуулийн 12 дугаар ангийн сурагч Цогтын Пүрэвсүрэн;
- “Өөртөө нэвтрэхэд”. Санхүү, эдийн засгийн их сургуулийн харьяа “Эрхэм баян эрдэм” сургуулийн 12 дугаар ангийн сурагч Мөнхжингийн Оюу;
- “Малчин”. Нийслэлийн 23 дугаар сургуулийн 12 дугаар ангийн сурагч Ёндонжамцын Золбоо;
- “Хос уянга”. Нийслэлийн 67 дугаар сургуулийн 11 дугаар ангийн сурагч Ерөөжавын Энхжин;
СУРАГЧДЫН АНГИЛАЛ (ДУНД):
Тэргүүн байр- “Эрдэнийн чимэг”. Нийслэлийн 50 дугаар сургуулийн 10 дугаар ангийн сурагч Амгалансэнгийн Ариунзаяа;
Дэд байр- “12 жил”. Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын “Авьяас” сургуулийн 10 дугаар ангийн Батдэлгэрийн Нандин-Эрдэнэ;
Гутгаар байр- “Тусгаар тогтнол”. Увс аймгийн Наранбулаг сумын Ерөнхий болосвролын сургуулийн 10 дугаар ангийн сурагч Оросоогийн Тэмүүлэн;
Тусгай байр:
- “Тэрбум мод үндэсний хөдөлгөөн”. Нийслэлийн 3 дугаар сургуулийн 10 дугаар ангийн сурагч Ган-Эрдэнийн Өнө-Энх;
- “Нэгэн үсгийн эрдэм”. Нийслэлийн 50 дугаар сургуулийн 10 дугаар ангийн сурагч Б.Баттуяа;
- “Нууцыг задруулсан захиа”. Хөвсгөл аймгийн “Эрдмийн далай” сургуулийн 10 дугаар ангийн сурагч Баатархүүгийн Номин;
- “Тэмүжиний нөхөрлөл”. Сэлэнгэ аймг Сайхан сумын 1 дүгээр сургуулийн 10 дугаар ангийн сурагч Эрдэнэбилэгийн Учрал;
- “Монгол ухаан сургаал”. Хөвсгөл аймгийн “Эрдмийн далай” цогцолбор сургуулийн 10 дугаар ангийн сурагч Гансүхийн Цолмон;
- “Чингис”. Баянхонгор аймгийн Өлзийт сумын Ерөнхий боловсролын сургуулийн 8 дугаар ангийн сурагч Амарсайханы Одонтуяа;
- Т.Галсангийн “Монгол бичиг” шүлгээс”. Нийслэлийн “Хобби” сургуулийн 10 дугаар ангийн сурагч Батсумын Очирдарь.
Үзэсгэлэнг 2022 оны 02 дугаар сарын 21-ний өдрөөс 03 дугаар сарын 04-нийг хүртэл Хүүхдийн урлан бүтээх төвд үнэ төлбөргүй толилуулах юм. Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн санаачилгаар 2011 оноос эхлэн Их эзэн Чингис хааны мэндэлсэн өдөр, Монгол бахархлын өдрийг тохиолдуулан монгол уран бичгийн үзэсгэлэнг жил бүр зохион байгуулж ирсэн. 2021 онд гаргах байсан ч цар тахлын улмаас түр хойшлуулжээ.
Улстөр нийгэм
Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн шүүгч бус гишүүний сонгон шалгаруулалтын томилгооны сонсголыг зохион байгуулна
Сонгон шалгаруулалтын ажлын хэсэг 2024 оны 11 дүгээр сарын 18-ны өдөр хуралдаж Улсын Их Хуралд санал болгох нэр дэвшигчдийг тодруулсан.
Утас: 51-267155
Бүртгэлийн хуудсыг эндээс татаж авна уу
Улстөр нийгэм
Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн эрхийг хамгаалах өдрийг тохиолдуулан УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан мэндчилгээ дэвшүүллээ
Үе үеийн Улсын Их Хурлаас хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний асуудлыг зөвхөн халамж, эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээгээр хязгаарлах бус салбар дундын зохицуулалт шаардлагатай чухал асуудал болохыг хүлээн зөвшөөрч, бүхий л харилцаанд алагчлалгүйгээр оролцуулах нөхцөл, боломжийг бүрдүүлэх эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгохын төлөө анхаарсаар ирсэн.
2024 онд шинээр бүрэлдсэн Улсын Их Хурал нь “Гурван төгөлдөршил”-ийн бодлого буюу хүн төвтэй, цаг үеийн шаардлагад нийцсэн, хоцрогдолгүй, иж бүрэн бөгөөд ойлгомжтой зохицуулалттай хууль, эрх зүйн орчныг бий болгож, иргэдийнхээ эрх тэгш байдлыг хангах нөхцөлийг бүрдүүлэх, шийдвэр гаргах түвшинд хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн өөрсдийн оролцоог нэмэгдүүлэхийг зорьж байна. Энэ хүрээнд Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний эрхийн тухай хуулийн хэрэгжилтэд хяналт тавьж, холбогдох сайжруулалт, нэмэлт, өөрчлөлтийг хийх, Саадгүй байдал, хүртээмжийн тухай анхдагч хуулийн төсөл, Дохионы хэлний тухай анхдагч хуулийн төсөл зэргийг боловсруулж байна. Түүнчлэн, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн төрийн бус байгууллагуудын хүсэлт, хэрэгцээ шаардлагад үндэслэн Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн нөхөн сэргээх, бие даан амьдрах үйлчилгээний тухай анхдагч хуулийн төслүүдийг боловсруулж, батлуулах Засгийн газрын санаачилгыг сайшаан дэмжиж, хамтран ажиллахаа илэрхийлэхэд таатай байна.
Цаашид хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд тулгамддаг асуудлыг шийдэх, хууль тогтоомж боловсруулах үйл явцад хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн оролцоог бүрэн хангаж, тэдний дуу хоолойг тусгаж, оролцоог ханган ажиллахыг чухалчлах болно.
Хөдөлмөрлөж, баялаг бүтээдэг, эрх тэгш нийгмийг бий болгохын төлөө хамтдаа хичээж ажиллацгаая.
Улаанбаатар
Улстөр нийгэм
ТБХ: Төсвийн тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийг хэлэлцэхийг дэмжлээ
Улсын Их Хурлын Төсвийн байнгын хорооны 2024 оны арванхоёрдугаар сарын 02-ны өдрийн хуралдаанаар Төсвийн тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийн хэлэлцэх эсэхийн хэлэлцүүлгийг хийлээ.
Хуулийн төслийн талаар Сангийн сайд Б.Жавхлан танилцууллаа.
Тэрбээр танилцуулгадаа, Монгол Улсын Ерөнхийлөгч хуульд заасан бүрэн эрхийнхээ хүрээнд Монгол Улсын 2025 оны төсвийн тухай хууль болон хамт өргөн мэдүүлж, Улсын Их Хурлаас баталсан хууль тогтоомжид 2024 оны 11 дүгээр сарын 20-ны өдөр бүхэлд нь хориг тавьсан. Улсын Их Хурлын чуулганы 2024 оны 11 дүгээр сарын 22-ны өдрийн нэгдсэн хуралдаанаар Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн хоригийг хэлэлцэн хүлээн авсан. Улсын Их Хурлын чуулганы 2024 оны 11 дүгээр сарын 29-ний өдрийн нэгдсэн хуралдаанаар Монгол Улсын 2025 оны төсвийн тухай хууль болон хамт баталсан хууль тогтоомжийг хүчингүй болгосон бөгөөд үүнтэй холбогдуулан “Хууль, тогтоол хүчингүй болсонтой холбогдуулан авах арга хэмжээний тухай” Улсын Их Хурлын тогтоол баталсан. Уг тогтоолоор Монгол Улсын 2025 оны төсвийн төслийг 2024 оны 12 дугаар сарын 10-ны дотор Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлэхийг Засгийн газарт даалгасныг онцлов.
Мөн Төсвийн тухай хуулийн 8 дугаар зүйлийн 8.4 дэх хэсэгт заасан төсвийн цаглаврын дагуу жилийн төсвийн төслийг Засгийн газар 09 дүгээр сарын 01-ний өдрийн дотор Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлэх, Улсын Их Хурал жилийн төсвийн төслийг 11 дүгээр сарын 15-ны өдрийн дотор батлахаар тус тус заасан. Харин Улсын Их Хуралд улсын төсөв, Ирээдүйн өв сангийн төсөв, Үндэсний баялгийн сангийн төсөв, Нийгмийн даатгалын сангийн төсөв, Эрүүл мэндийн даатгалын сангийн төсвийн тухай хуулийг хуульд заасан үндэслэлээр хүчингүй болгосон тохиолдолд Засгийн газар төсвийн төслийг дахин боловсруулж, өргөн мэдүүлэх тусгайлсан зохицуулалт байхгүй тул хуулийн төслийг боловсруулсан гэж байлаа.
Хуулийн төсөл батлагдсанаар жилийн төсвийн төслийг Засгийн газар дахин боловсруулж, Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлэх боломж бүрдэнэ гэж хууль санаачлагчид үзжээ.
Хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн Г.Тэмүүлэн хуулийн төсөлд орон нутгийн шат шатны төсвийг хэлэлцэн батлах хугацааг нарийвчлан тусгах боломжтой эсэх талаар тодруулахад, Сангийн сайд Б.Жавхлан, хуулийн төсөлд тодорхой хугацаа заах асуудлыг олон талаас нь ярилцсан. Дарааллын хувьд улсын төсөв батлагдсаны дараа, аймаг, нийслэл үргэлжлүүлэн сум, дүүргийн төсөв батлагддаг. Гэвч хуулийн хугацаанд төсвөө баталж чадахгүй бол яах вэ гэдэг эрсдэлийг тооцож, ондоо багтааж цаглаврыг батлах зохицуулалтыг тусгах нь зүйтэй гэж үзсэн гэлээ.
Дараа нь Улсын Их Хурлын гишүүн Дав.Цогтбаатар, Монгол Улсын Ерөнхийлөгч төсөвт хориг тавьсантай холбоотой нарийвчилсан зохицуулалтыг хуулийн төсөлд тусгах боломжтой, эсэх талаар лавласан. Төсвийн байнгын хорооны дарга Ц.Даваасүрэн, Улсын Их Хурал Монгол Улсын 2025 оны төсвийн тухай хуулийг хүчингүй болгосон тул Засгийн газар төсвийн төслийг шинээр өргөн мэдүүлнэ. Шинээр өргөн мэдүүлсэн нөхцөлд төсвийн хэлэлцүүлэг дөрвөн үе шатаараа явна. Харин үүнд нэг зохицуулалт тусгах шаардлагатай. Төсвийн тухай хуулиар 5 хоногийн зайтай хэлэлцүүлэг хийхээр хуульчилсан байдаг. Төсвийн төслийг дахин хэлэлцэхэд цаг хугацааны хайчинд шахагдсан байгаа тул дээрх зохицуулалтыг нэг удаагийн горимоор өөрчилж, хэлэлцэхгүй бол орон нутгийн шат шатны төсөв хугацаандаа батлагдахгүй байх нөхцөл үүсэж болзошгүй хэмээх тайлбарыг хийсэн.
Харин Сангийн сайд Б.Жавхлан, Ерөнхийлөгч хориг тавьсан нөхцөлд Засгийн газарт буцаалгүйгээр хэлэлцдэг хуулийн зохицуулалт оруулж ирэх асуудал нээлттэй үлдэж байгаа. Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн 90 дүгээр зүйлийн 90.8, 90.9 дэх хэсгээр Ерөнхийлөгч төсөвт хориг тавьсантай холбоотой асуудлыг тодорхой зохицуулсан гэж үздэг хүмүүс бий. Харин зарим хэсэг нь үүний эрх зүйн чадамж сул байна гэдэг. Энэ удаагийн нэмэлт нь Улсын Их Хурлаас төсвийг буцаасан тохиолдолд Засгийн газар хэрхэн дахин өргөн мэдүүлэх вэ гэдэг асуудлыг зохицуулж байгаа. Ер нь цаашид гишүүний асууж буй зохицуулалтыг хуульд тодорхой тусгах шаардлагатай хэмээн хариулав.
Үргэлжлүүлэн Улсын Их Хурлын гишүүн Ж.Батжаргал, Б.Мөнхсоёл, Б.Заяабал нар үг хэлж, байр сууриа илэрхийлсэн. Тухайлбал, Улсын Их Хурлын гишүүн Ж.Батжаргал, Монгол Улсын Ерөнхийлөгч төсөвт бүхэлд нь тавьсан хоригийг Улсын Их Хурал хүлээн авч, холбогдох хууль тогтоомжийг хүчингүй болгож байгаа тул дахин өргөн мэдүүлэх шаардлага үүсэж байгаа юм. Тиймээс Төсвийн тухай хуульд ийм шинэ зохицуулалт нэмж буйг дэмжиж байна гэв. Мөн тэрбээр хуулийн төслийн анхны хэлэлцүүлгийг явуулах үед шинэ зохицуулалтаар өргөн барьсан төсвийн төслийг Улсын Их Хурал хэд хоногийн хугацаанд хэлэлцэн батлах, үргэлжлүүлэн аймаг нийслэл гээд шат шатны төсөв батлах хугацааг цаглаварт тусгах асуудлыг олон талаас нь ярилцах шаардлагатай талаар санал хэлэв.
Эцэст нь Төсвийн тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийг үзэл баримтлалын хүрээнд хэлэлцэх нь зүйтэй гэсэн саналын томьёоллоор санал хураалт явуулахад, хуралдаанд оролцсон 19 гишүүний 15 нь буюу 78.9 хувь нь дэмжив. Иймд энэ талаарх Байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг Улсын Их Хурлын чуулганы нэгдсэн хуралдаанд танилцуулахаар тогтлоо хэмээн Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээллийн газраас мэдээлэв.
-
Урлаг спорт2019/12/31
“Улаанбаатарын мөнгөн шөнө” баярын цэнгүүн болно
-
Улстөр нийгэм2024/10/09
Нийслэлийн 14-р сургуулийн өргөтгөлийн барилгыг улсын комисс хүлээн авлаа
-
Цаг үе2024/10/15
Хиймэл оюун ухаан ашиглан гэрлэн дохионы ухаалаг удирдлагыг бий болгоно
-
Шударга мэдээ2022/03/24
Улаанбаатар хот анх удаа “Хотын стандарт”-тай боллоо