Улстөр нийгэм
Ерөнхийлөгч Х. Баттулга Өмнөговь аймгийн иргэдтэй уулзлаа
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Халтмаагийн Баттулга /2020.10.07/ Өмнөговь аймгийн иргэдтэй уулзлаа. Уулзалтын эхэнд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Халтмаагийн Баттулга уламжлал ёсоор Монгол орноо тойрч иргэд, хөдөлмөрчдийн санал, хүсэлтийг сонсохоор ирснээ дуулгаж, иргэдийн төлөөлөгчдийг уулзалтад идэвхтэй оролцохыг хүсэв.
Ийнхүү уулзалт иргэдийн санал хүсэлтийг сонссоноор эхэллээ. Уулзалтын үеэр иргэдийн хэлсэн санал, хүсэлтийг тоймлон хүргэж байна.
Өмнөговь аймгийн иргэн Бараадууз:
“…Өмнөговь аймагт сүүлийн 15 жилд ган болоогүй ганцхан сум байгаа нь Даланзадгад сум. Өмнөговь аймгийн аль ч суманд 3-5 жилд нэг удаа зуд болдог. 1949 оны зудаас хойших зуд болсон жилүүдийг бүгдийг нь мэдэж байгаа учраас би баталгаатай хэлж байна. 3 жилд нэг удаа зуд болдог байсан энэ газар сүүлийн 15 жил дараалан ган болоогүй вэ гэхээр Өмнөговь аймгийн хөдөлмөрчид Ханхонгор сумын нутагт 500 га газар хайлаасан ой байгуулсантай холбоотой болов уу.
Яагаад гэвэл 100 га газрыг бүрхсэн ой хур тунадас татах чадвартай гэдгийг дэлхийн олон орны эрдэмтэд судалж, нотолсон байдаг. Ерөнхийлөгч Та ойжуулах ажилд их анхаарал тавьж, санаачилга гаргадаг. Тэгэхээр энэ ажлаа улам эрчимжүүлж, аймаг болгонд, тухайлбал, говийн аймгуудын гурван сумын дунд 500 га газрыг ойжуулж, ташуурдаж өгөөч.”
Өмнөговь аймгийн иргэн Д.Гантуяа:
“…Би төрд 28 жил, үүнээс авто тээврийн салбарт 18 жил ажилласан хүн. Би намын харъяаллаас болж тэтгэвэрт гарах хугацаанаасаа зургаан сарын өмнө халагдсан. Би өнөөдөр гомдол мэдүүлэх гээгүй. Тээврийн байгууллага гэдэг бол үндсэндээ хөдөлмөрийн аюулгүй байдлын хамгийн өндөр стандартыг мөрдүүлж байх хариуцлагатай том байгууллага юм. Өнөөдөр маш олон хүн авто замын ослоор өөд болж байна.
Олон олон залуучууд гэр орноо тэжээх гэж тээвэр хийж яваад залуу насандаа, архины хамааралтай болоод хамааралгүйгээр амиа алдаж байна. Энэ асуудлаар би яам болон бусад газарт санал, хүсэлтээ тавьсан боловч ямар ч арга хэмжээ авахгүй байна. Намын харъяаллаар ямар ч мэргэжилгүй хүмүүсээр мэргэжлийн байгууллагыг дүүргэж байна. Хүний амь насны төлөө, тээвэрчдийн төлөө та онцгой анхаарч, тээврийн стандартыг мөрдүүлж байх энэ том байгууллагад ач холбогдол өгч ажиллаач гэж хүсье.”
Өмнөговь аймгийн иргэн Х.Одонтуяа:
“…Өмнөговь бол уул уурхайн салбараас ихэнх төсвөө бүрдүүлдэг аймаг. Өнөөдөр Өмнөговь болон Дорноговь аймгийн нутагт 700 км төмөр замын бүтээн байгуулалтын ажлыг гүйцэтгэж байна. Эндээс манай Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сум болон Гашуунсухайтын боомт руу 59 км төмөр зам нь орж ирэх юм билээ. Үүнийг дагаад бид зөвхөн Гашуунсухайт боомтоор экспортын бүтээгдэхүүн гаргахгүйгээр ОХУ руу нүүрсээ экспортолж, уул уурхайн бүтээгдэхүүний нийлүүлэх боломж нь бүрдэж байгаа. Энэ нь Өмнөговь аймгийн залуучуудад маш таатай мэдээ болж байгааг Ерөнхийлөгчид дуулгаж, баярлалаа гэж хэлмээр байна.”
Өмнөговь аймгийн иргэн Ө.Ваанчиг:
“…Өмнөговь аймаг байгалийн баялагтай. Говь нутгийнхаа хөгжил дэвшил, улс эх орондоо хувь нэмэр оруулж байгаа Өмнөговь аймгийг төр, засгаас харж үзэх хэрэгтэй. Оюутолгой, Тавантолгойн ордууд маш их нөөцтэй. Олон жил яригдсан Оюутолгой, Тавантолгойн нөөцийг ашиглан дулааны цахилгаан станцууд барих ажлыг хэрэгжүүлж, урд хөршөөс цахилгаан авахаа больж, өөрсдөө цахилгаан экспортолдог болох арга хэмжээ авч өгөөч.”
Өмнөговь аймгийн иргэн Идэрзориг:
“…Би төмөр замын бүтээн байгуулалтын ажилтай биечлэн танилцаад ирсэн. Тэнд монголчууд нэгдээд хийж, бүтээн байгуулж чаддаг, хөрөнгө оруулалтынхаа үр өгөөжийг монголдоо шингээж чаддаг гэдгийг харуулсан сайхан ажил явж байна. Таны санаачилсан ажил хурдтай явж, Монгол Улсын эдийн засгийн баазыг бэхжүүлэхэд үүрэг гүйцэтгэж байгаад баяртай байна.
Төмөр замын бүтээн байгуулалтыг дагаад Монгол Улсын стратегийн ач холбогдол бүхий 17 ордын үнэлэмж сэргэх юм байна. Түүнийг дагаад Өмнөговь аймагт ус зайлшгүй хэрэгтэй. Ханбогд сумын иргэдэд усыг заавал авчраарай гэж Төрийн тэргүүн танд дамжуулах үүргийг надад өгч энэ уулзалтад явуулсан. Өмнөговь аймагт ус зайлшгүй хэрэгтэй байгаа учраас “Орхон говь”, “Хэрлэн говь” зэрэг төслүүд болон бусад боломжтой хувилбараар манай аймгийг устай болгох ажлыг гардан хийгээрэй гэж захья.”
Өмнөговь аймгийн иргэн Т.Чимэгмаа:
“…Би Дундсайхан сумын 4 дүгээр багийн иргэн байна. Манай багийн бүх иргэд, айл, өрхүүдийг хамруулсан “Хөршийн холбоо” байгуулаж ажиллаж байгаа. “Хөршийн холбоо” нь багийн ард иргэд, айл, өрхүүдэд бүгдэнд нь хүрч ажилладаг. Тухайн өрхөд ямар хүмүүс амьдардаг, хэн нь халамжаа авч чадахгүй байна гэх зэрэг асуудлыг нь мэдэж, иргэн бүртэй харьцдаг. Иймээс засаг захиргааны анхдагч нэгж болох баг дээрх “Хөршийн холбоо”-ны ажилтныг багийн төв дээр ажиллуулж, төсвөөс цалинжуулж болдоггүй юм уу гэсэн санал тавих гэсэн юм” гэлээ.
Уулзалтын төгсгөлд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Халтмаагийн Баттулга иргэдийн асуултад хариулж, уулзалтыг дүгнэж үг хэллээ. Энэ үеэрээ Дорноговь, Өмнөговь аймгийн нутагт өрнөж буй Зүүнбаян-Цогтцэций, Цогтцэций-Гашуунсухайт чиглэлийн 700 орчим км төмөр замын бүтээн байгуулалтын ажил болон цаашид Төрөөс төмөр замын тээврийн талаар баримтлах бодлогын дагуу зүүн, баруун бүсийг төмөр замаар холбох ажлын талаар мэдээлэл өглөө.
Мөн “…Өнөөдрийн уулзалтаар олон малчин усны асуудлыг ярилаа. Ус бол манай орны суурь асуудал юм. Говийн бүсэд төмөр замын дэд бүтцийг тавьж, улмаар Сүхбаатар аймгийн Баруун-Уртаас Говь-Алтай аймаг хүртэл төмөр зам дагасан хоолой тавих юм. Энэ хоолойг дагаад газар тариалан хөгжиж, малын бэлчээр усжаад эхэлнэ. Үүн дээр орон нутгийн удирдлагууд санаачилгатай ажиллах ёстой” гэв.
Улстөр нийгэм
Ой, хээрийн гал түймэртэй тэмцэх, шуурхай хариу арга хэмжээ авахад шаардлагатай 6,7 тэрбум төгрөгийг Засгийн газрын нөөц сангаас гаргана
Засгийн газрын ээлжит бус хуралдаан өнөөдөр боллоо. Ой, хээрийн гал түймэртэй тэмцэх, шуурхай хариу арга хэмжээ авахад шаардлагатай Онцгой байдлын албаны тусгай зориулалтын багаж хэрэгсэл, холбоо мэдээллийн техник тоног төхөөрөмж, туулах чадвар сайтай автомашин, гал түймрийн шалтгаан нөхцөл тогтоох шинжилгээний багажийн иж бүрдэл болон гал түймрийг унтраахад орон нутгаас зарцуулсан шатахуун, хоол хүнсний зардлыг шийдвэрлэхэд Засгийн газрын нөөц сангаас 6,7 тэрбум төгрөг гаргахаар тогтлоо.
Онцгой байдлын байгууллагын салбар нэгжийг стандартад нийцүүлж нэмэгдүүлэх, тусгай зориулалтын хувцас, техник, тоног төхөөрөмж, багаж хэрэгслийг шинэчлэн сайжруулахад шаардагдах санхүүжилтийг 2026 оноос жил бүр улсын төсөвт тусган гамшигтай тэмцэх чадавхыг бэхжүүлэх, том оврын нисдэг тэрэг болон туулах чадвар сайтай автомашин, техникийн хангалтыг гадаад улсын зээл, тусламж, олон улсын төсөл хөтөлбөрийн санхүүжилтээр шийдвэрлэх асуудлыг судалж энэ оны дөрөвдүгээр улиралд багтаан Засгийн газрын хуралдаанд танилцуулахыг Сангийн сайд Б.Жавхланд даалгав.
Улсын хэмжээнд 2025 он гарсаар 12 аймгийн 65 сум, нийслэлийн гурван дүүрэгт, нийт 151 удаагийн ой, хээрийн гал түймэр бүртгэгдсэн нь өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад 50.3 хувь өссөн дүнтэй байна.
Өнөөдрийн байдлаар Сэлэнгэ аймгийн Баянгол, Ерөө суманд гарсан ой, хээрийн хоёр түймрийг цурамд оруулсан, Сэлэнгэ аймгийн Ерөө суманд гурав, Хүдэр суманд нэг , Мандал сумдад нэг, нийт 5 түймрийг унтраахаар Онцгой байдлын байгууллага, орон нутгийн мэргэжлийн ангийн нийт 417 хүн, 38 автомашинтай ажиллаж байна.
Улстөр нийгэм
УИХ: Өнөөдөр чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар...
Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы өнөөдрийн /2025.07.04/ нэгдсэн хуралдааны тов, хэлэлцэх асуудлуудыг та бүхэнд танилцуулж байна.
|
Д/Д |
ХУРАЛДААН |
ХЭЛЭЛЦЭХ АСУУДАЛ |
ЦАГ |
ТАНХИМ |
|
|
1 |
· Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн 2025 оны 05 дугаар дүгнэлт /Хувь хүний орлогын албан татварын тухай хуулийн 21 дүгээр зүйлийн 21.1 дэх хэсэг Монгол Улсын Үндсэн хуулийг зөрчсөн эсэх маргааныг хянан шийдвэрлэсэн тухай/ · Нийгмийн даатгалын үндэсний зөвлөлийн гишүүнийг томилох, чөлөөлөх тухай асуудал · Олон хүүхэд төрүүлж өсгөсөн эхийг урамшуулах тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл /Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Үүрийнтуяа нарын 6 гишүүн 2025.06.24-ний өдөр өргөн мэдүүлсэн, хэлэлцэх эсэх, асуулт, хариулт 60 минут/ · Харьяатын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төсөл /Улсын Их Хурлын гишүүн П.Сайнзориг нарын 9 гишүүн 2025.06.19-ний өдөр өргөн мэдүүлсэн, хэлэлцэх эсэх, асуулт, хариулт 60 минут/ · Нийслэл Улаанбаатар хотын замын хөдөлгөөний түгжрэлийг бууруулах, гэр хорооллыг орон сууцжуулах тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүд /Засгийн газар 2025.06.20-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, хэлэлцэх эсэх, асуулт, хариулт 60 минут/ · Монгол Улсын 2025 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Үндэсний баялгийн сангийн 2025 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Нийгмийн даатгалын сангийн 2025 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Эрүүл мэндийн даатгалын сангийн 2025 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслүүд /Засгийн газар 2025.06.25-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, дөрөв дэх хэлэлцүүлэг/ |
10.00 |
“Их хуралдай” |
||
Улстөр нийгэм
УИХ: “Зээлийн хүүг бууруулах хүрээнд авах зарим арга хэмжээний тухай” тогтоолын төслийг хэлэлцлээ
Улсын Их Хурлын чуулганы 2025 оны долоодугаар сарын 03-ны өдрийн нэгдсэн хуралдаанаар “Зээлийн хүүг бууруулах хүрээнд авах зарим арга хэмжээний тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг хэлэлцлээ. Эдийн засгийн байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг УИХ-ын гишүүн Л.Соронзонболд танилцуулав.
Эдийн засгийн байнгын хороо 2025 оны 06 дугаар сарын 30-ны өдрийн хуралдаанаараа Монгол Улсын Их Хурлын хяналт шалгалтын тухай хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 9.6, 9.8 дахь хэсгүүдийг баримтлан хянан шалгах ажлын хэсгийн санал, дүгнэлтийн дагуу “Зээлийн хүүг бууруулах хүрээнд авах зарим арга хэмжээний тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл боловсруулах асуудлыг хэлэлцжээ.
Байнгын хорооны хуралдаанаар тогтоолын төслийг хэлэлцэх үед УИХ-ын гишүүн М.Бадамсүрэн Ирээдүйн өв сангийн хөрөнгийн хэдэн төгрөгийг ямар банкнуудад, хэдэн хувийн хүүтэйгээр, хэдэн жилийн хугацаатай хадгалж, үр шим, хүүгийн өгөөжийг хэрхэн хүртэх талаар, Ирээдүйн өв сангийн хуримтлагдсан хүүгийн өссөн дүнг хүүхдийн хөгжлийг дэмжих чиглэл рүү шилжүүлэх талаар хийгдсэн судалгаа, тооцоолол байгаа эсэх, энэ хөрөнгийг дотооддоо эргэлтэд оруулах, хөнгөлөлттэй зээлийн эх үүсвэрт ашиглах боломжтой эсэх талаар, УИХ-ын гишүүн П.Сайнзориг арилжааны банкнуудын зээлийн хүү батлах аргачлалын талаар, зээлийн хүү өндөр байгаагийн шалтгаан, авах арга хэмжээний талаар, арилжааны банкин дахь иргэдийн хадгаламжийн дундаж хугацааны талаар, арилжааны банкнууд дахь банк бус санхүүгийн байгууллага, ломбардад олгосон зээлийн хэмжээ, давтамж, ипотек, цалингийн зээлийн хураамжтай холбоотой шийдвэрийн талаар, УИХ-ын гишүүн С.Эрдэнэбат ахмадын тэтгэврийн зээл, зээлдэгчийн эрх ашгийг хамгаалах институтийг хэрхэн байгуулах талаар асуулт асууж, хариулт авсан байна.
Тогтоолын төслийг чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцүүлж батлуулахыг Байнгын хорооны хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх дэмжжээ.
Тогтоолын төсөлтэй холбогдуулан УИХ-ын гишүүн Ц.Баатархүү, Бидний арга барил буруу тийшээ яваад байна. Утааг бууруулъя гэхээр яндан, зуух, түлш, дотоод орчны агаар шүүгчтэй ажилладаг. Зээлийн хүүг бууруулъя гэхээр бодлогын хүү яриад эхэлдэг. Зээлийн хүү бол эдийн засгийн суурь илэрхийлэл. Үүнтэй механикаар тэмцэх гээд тогтоол гаргаад байдаг ч үр дүн гардаггүй. Бодлогын хүү, инфляцын балансыг барьж явах нь хэцүү. Монголбанк монголын банкнуудыг төрөлжүүлэх талаар юу хийх вэ хэмээн асуусан. Мөн санхүүгийн салбар, банкны ил тод байдал, засаглалыг сайжруулах чиглэлээр хэрэгжүүлсэн ажлын үр дүнг тодруулсан. Тэрбээр банк санхүүгийн салбарыг тойрч яриад байвал зээлийн хүү буурахгүй. Иргэд цалингийн зээлтэй, ахмадууд нь тэтгэвэр барьцаалсан зээлтэй байна гээд, санхүүгийн бусад эх үүсвэрийг татах чиглэлээр хэрхэн ажиллах вэ гэлээ.
Монголбанкны ерөнхийлөгч Б.Лхагвасүрэн, Манай улс 1991 онд Банкны тухай хуулийг баталсан. Энэ хуулиар төв банк, арилжааны банк хоёр нь нэг хуультай байсан бөгөөд 1996 Төв банкны тухай хууль, Арилжааны банкны тухай хуультай болсон. Хоёр жилийн өмнө Хөрөнгө оруулалтын төрөлжсөн банкны тухай хуулийг баталж, үнэт цаасны зах дээр үйл ажиллагаа явуулах хууль, эрх зүйн орчин бий болсон. Гэхдээ өнөөдрийг хүртэл хөрөнгө оруулалтын төрөлжсөн банкны үйл ажиллагааны зөвшөөрлийг дотоодоос ч, гаднаас авах хүсэлт гаргаагүй байна байна. Өнөөдөр манайд үйл ажиллагаа явуулж байгаа 12 банк ижил үйл ажиллагаатай байгаа. Гадны орнуудад худалдааны банк, барилгын банк, замынх гэх мэт төрөлжсөн байна. Тэгэхлээр хууль, эрх зүйн орчныг шинэчлэх зайлшгүй шаардлага гарна гэж банкны зүгээс харж байгаа. 2021 онд Банкны тухай хуульд өөрчлөлт оруулаад банкийг нээлттэй ХК-ийн хэлбэрт шилжүүлж, нэг хувьцаа эзэмшигчийн хувьцаа эзэмшлийн дээд хязгаарыг 20 хувиар тогтоогоод өгсөн. Үүний дагуу 2023 онд арилжааны таван банк хувьцаат компанийн хэлбэрт шилжсэн. Энэ шинэчлэлтийг үргэлжлүүлж зайлшгүй шаардлага байгаа ч хөрөнгийн зах дээрээс нэмж хөрөнгө босгох боломж нь гүйцсэн байна. Учир нь хувьцааны үнэ ханш хөдөлгөөнгүй болсон. Нэмж хувьцаа авъя гэсэн хүсэлт орж ирэхгүй байгаа. Тэгэхээр гадны зах зээл рүү гарахаар манай банкнууд бол Нью-Иорк, Лондон, Хонконгийн хөрөнгийн биржид нэмж хувьцаа гаргахаар ажиллаж байна. Гадны хөрөнгө оруулагчид 20 хувь гэдэгт шүүмжлэлтэй хандаж байгаа. Хэрвээ хяналтын багц буюу Компанийн тухай хуульд заасан 33 хувийг авахгүй юм болмонголын банкнаас хувьцаа авах шаардлагагүй гэдэг. Тиймээс хуульдаа тодорхой хэмжээний өөрчлөлт оруулаач гэсэн хүсэлт тавьдаг гэлээ
УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан, Өр, орлогын харьцаатай холбоотой асуудлаа хэдхэн сарын дотор дахин дахин өөрчлөх нь зохисгүй гэсэн байр суурьтай байгаагаа илэрхийлсэн. Мөн банкны салбар богино хугацаатай, өндөр хүүтэй хэрэглээний зээл өгөх сонирхолтой. Хүү багатай урт хугацааны хөрөнгө оруулалтын зээл өгөх сонирхол бага, богино хугацааны өндөр ашиг боддог салбар болчихсон байна хэмээсэн. Тэрбээр, Бодлогын хүү аж ахуйн нэгж, бизнес эрхлэгчдэд ээлтэй байх, иргэд нь хэрэглээний зээлд дарлуулахгүй байлгахын төлөө Монголбанк мөнгөний бодлогоо чиглүүлж ажиллах учиртай. Засгийн газар төсвийн тодотгол хэлэлцүүлж байх үед өр, орлогын харьцааг өөрчлөх шийдвэр хэлэлцүүлж байгаа нь зөв шийдвэр эсэхэд эргэлзэж байгаагаа илэрхийлсэн. Байнгын хороогоор хэлэлцсэн тогтоолын төсөлд хуулийн зөрчлүүд байгааг УИХ-ын дарга тодотгоод Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуульд заасны дагуу төслийг дахин хэлэлцүүлэхээр Эдийн засгийн байнгын хороонд буцаалаа.
