Бидэнтэй нэгдэх

Үзэл бодол

Я.Долгоржав: Хоёр ч Ерөнхийлөгчийн багт олон сайхан нөхөдтэйгөө сэтгэл нийлэн ажиллаж байсан

Огноо:

4 жил 11 сар.өмнө

,

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын 30 жилийн ойг тохиолдуулан Ерөнхийлөгчийн зөвлөхөөр ажиллаж байсан Я.Долгоржавтай  хийсэн ярилцлагыг хүргэж байна.

-Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн ажлын алба бусад төрийн байгууллагаас хэрхэн ялгардаг вэ?

-Миний бие 2004-2008  онд Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн улс төрийн зөвлөх, хэсэг хугацаанд Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын даргын үүрэг гүйцэтгэгчээр давхар ажиллаж байсны хувьд таны асуултанд өөрийнхөө харж буй өнцгөөс хариулъя.

Бүхэл хийгээд хэсгийн учир холбогдлын үүднээс үзвэл, Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газар бол Монгол Улсын Ерөнхийлөгч хэмээх хүрээлэн(институц)-гийн нэг бүрдэл хэсэг нь юм. Улс, ард түмэн, ер нь нийгмийн аливаа бүлгийн өмнө тавигдсан тодорхой зорилтыг хариуцаж үйл ажиллагаагаа зохих хууль дүрмийн дагуу хэрэгжүүлэхээр зохион байгуулагдсан бүтцийг манай монголчууд хүрээ, хүрээлэн гэж нэрийдэж байсан нь цэрэг-улс төр, иргэн, шашин-сүм хийдийн түүхээс тодорхой харагддаг. “Монголын нууц товчоо”-нд ч энэ талаар тэмдэглэсэн зүйл бишгүй бий. Иймээс би Ерөнхийлөгчийн институц гэж гадаад үг хэрэглэлгүй, хүрээлэн гэх үг хэрэглэж байгааг минь болгооно биз ээ. Тэгэхээр Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын бүтцийн болоод үйл ажиллагаа (функц)-ны онцлог нь Монгол Улсын Үндсэн хууль болон бусад хуулиар Ерөнхийлөгч, Ерөнхийлөгчийн хүрээлэнд бүхэлд нь хүлээлгэсэн  үүргээс хамаардаг зүйл. Чухам үүгээрээ л Тамгын газрын бүтэц, үйл ажиллагаа нь давхцал хийгээд хийдэлгүй, төрийн бусад байгуулгаас ялгарах учиртай.

Улсын тэргүүнийхээ хувьд Ерөнхийлөгч бүрэн эрхээ хэрэгжүүлэхэд нь Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын үйл ажиллагаа бүхэлдээ дэмжлэг үзүүлдгээрээ онцлог. Үе үеийн Тамгын газар, зөвлөхүүдийн зорилго, чиг үүрэг ижил юм. Зөвлөхүүд хэдийгээр Тамгын газарт харьяалагддаг ч зөвхөн  Ерөнхийлөгчид зөвлөх үүрэгтэй учраас шугаман удирдлагын бүтцэд ордоггүй штаб маягийн бүтэц үүсгэн ажилладаг. Энэ мэтийг зарим хүмүүс анзаардаггүйгээс, таны асуултандаа хөндсөнчлөн  “Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын  бодит үйл ажиллагаа” болон түүний талаарх “олон нийтийн санаа бодол” хоёрын хооронд  ойлголтын зөрүү байхыг үгүйсгэхгүй. Тиймээс ард иргэдийнхээ улс төрийн боловсролыг дээшлүүлэх чиглэлээр хэвлэл, мэдээлэл, нийгмийн сүлжээ, албан ба албан бус сургалтын байгууллагаар идэвхитэй үйл ажиллагаа явуулах хэрэгтэй. Нөгөө талаар, олон түмний зүгээс гарч буй шударга, зөв санал,  шүүмжлэлийг Тамгын газар анхаарч, ажилдаа тусгаж байх нь чухал.

-Ерөнхийлөгчийн зөвлөхөөр ажиллаж байх үед тулгарч байсан сорилт, бэрхшээлүүд, тэдгээрийг даван туулсан түүхүүд, хоёр Ерөнхийлөгчийн сонгуульт хугацаанд улиран ажилласан хүний хувьд Ерөнхийлөгч Н.Багабанди, Н.Энхбаяр нарын бодлого, үйл ажиллагааны ялгаатай ба ижил талын тухай бодлоо хуваалцана уу?

 -Сорилт, бэрхшээлгүй юм гэж байдаггүй. Их үү, бага уу, хүнд үү хөнгөн үү, хөрөнгө мөнгөний юу, улс төрийн үү, хүн хүчний юу, санаачлагагүй, салан задгайнх уу гэдэгтээ л байдаг. Тэр бүх жишээ, кэйсийг энд яриад яахав дээ. Ерөнхийлөгч Н.Багабанди, Н.Энхбаяр нарын хувьд аль аль нь  Тамгын газрын удирдлага, зөвлөхүүдийн орон тоон дээр  тухай, тухайн салбартаа танигдаж хүлээн зөвшөөрөгдсөн, улс төрийн мэдлэг, туршлагатай, тулхтай хүмүүс авч ажиллуулж байсан учраас элдэв сорилт, бэрхшээлд нийгмээ нэг их “сэгсэргээ”, “донсолгоо”-нд оруулаад байлгүй туулсан. Тамгын газар, зөвлөхийн баг ч Ерөнхийлөгчөө улсын тэргүүн, Монголын ард түмний эв нэгдлийг илэрхийлэгчийнх нь хувьд тодотгож ажиллахыг хичээсэн. Хэдийгээр манай Үндсэн хуулинд “төрийн тэргүүн” гэх томъёол бий ч улсаа тэргүүлж буй Ерөнхийлөгч юу юунаас урьд, Statehood (аулсынхаа нутаг дэвсгэрийн бүрэн бүтэн байдал, бард түмний эв нэгдэл,эх оронч үзэл, вБүрэн эрхт байдал, гзасаг төрийн тогтолцоондоо анхаарал хандуулж ажиллах) гэх ойлголтын агуулгыг  бүрдүүлж байдаг учиртай. Дээр нэр дурьдсан хоёр Ерөнхийлөгчийн үед statehood-тэй холбоотой хийдэл доголдол, хэрүүл маргаан гараагүй, харин ч бэхжих, батжих талдаа байсан. Үүнд зөвлөхүүдийн зүгээс зөвлөж Ерөнхийлөгчийн хүрээлэн институц-гээс хийж хэрэгжүүлсэн бодлого, үйл ажиллагаа нөлөөлсөн нь тодорхой. Бодлого, үйл ажиллагааны хувьд хоёр Ерөнхийлөгчид ижил зүйл байлгүй яахав, нэг л ижил хууль, эрх зүйн орчинд ажиллаж байсан юм чинь. Гэхдээ цаг үе, улс төр, нийгэм-эдийн засаг, гадаад орчин, эрэлт хэрэгцээ нь өөр болохоор ялгаатай зүйл гарах нь ойлгомжтой. Угаас “Нэг голын усанд хоёр дахин орж болдоггүй” гэдэг биз дээ. Тухайлбал, даяаршлыг хэт туйлчлан үзэх хандлага илт мэдрэгдээд ирсэн үед Ерөнхийлөгч Н.Багабанди үндэсний онцлог, ард түмнийхээ нийтлэг үнэт зүйлсийг хамгаалан хөгжүүлэх талаар  тусгайлан анхаарч морин хуураа дээдлэх, монгол сурын харвааг хөгжүүлэх, эзэн Чингис хааны одон бий болгох, ”Монголын нууц товчоо”-г эрхэмлэн дээдлэх, монгол бичиг болон эх оронч үзлийн талаар  цуврал зарлиг гарган ард түмнийхээ дунд түгээн дэлгэрүүлэхэд хэрэгжүүлсэн бодлого, үйл ажиллагаа нь ард түмнийхээ талархлыг хүлээж эдүгээ ч түүний нэртэй холбогдон яригддаг. Залгамж чанар байсан. Ерөнхийлөгч Н.Багабанди Их  Монгол Улс байгуулагдсаны 800 жилийн ойг 2006 онд Монгол Улс даяар төрт ёсны их баяр болгон тэмдэглэх зарлиг гаргасныг  биечлэн хэрэгжүүлэх үйлс Ерөнхийлөгч Н.Энхбаярын үед тохиож их ажил өрнөж, Засгийн газрын ордны өргөтгөл баригдаж эзэн Чингис хааны хөшөө сүндэрлэж, төрийн ёслол хүндэтгэлийн өргөөг бүтээж УИХ энэ ойд зориулж Хүндэтгэлийн чуулган чуулж, Ерөнхийлөгч утга төгөлдөр илтгэл тавин ард түмэндээ хүргэсэн нь үүний нэг нотолгоо юм. Энэ үеэр Ерөнхийлөгч Н.Энхбаяр улсын тэргүүн дипломатын хувьд санаачилга гарган АНУ, ОХУ, АБН Египет Улс зэрэг дэлхийн олон улсын төр засгийн газрын тэргүүн хийгээд алдар суу нь бөмбөрцгийн хэмжээнд түгсэн эрхмүүдэд хандан Их Монгол Улсын түүхэн ойтой холбогдуулж санал, сэтгэгдэлээ илэрхийлэхийг хүсч дипломат шугамаар шаргуу ажилласны хүчинд “ИХ МОНГОЛ УЛС-800” гэдэг ном бүтсэн. Энэ бол орчин цагт улсынхаа бүрэн эрхт байдал, их түүхийг  дэлхий нийтээр  өвөрмөц маягаар давтан хүлээн зөвшөөрүүлсэн хэрэг болсон билээ. Ер нь үе үеийн Ерөнхийлөгч, түүний Тамгын газрын хооронд залгамж холбоо байхыг бэлгэдэж, бас сануулж Н.Багабанди Ерөнхийлөгч Чингис хааны одонгоор анхны Ерөнхийлөгч П.Очирбатыг шагнах зарлиг гаргаад шинээр сонгогдсон гурав дахь Ерөнхийлөгч Н.Энхбаяр уг одонг түүнд гардуулахаар зохицуулж байсан түүх бий.

 -Та Ерөнхийлөгчийн зөвлөхөөр ажиллаж байх хугацаандаа Тамгын газрын үйл ажиллагааг сайжруулах, шинэчлэх чиглэлд оруулсан хувь нэмэр хийгээд таны үед ЕТГ-ын үйл ажиллагааг эрдэм шинжилгээ, судалгааны агуулгаар баяжуулж байсан талаар дурсамжаа хуваалцаач?

-Биднийг Ерөнхийлөгчийн Тамгын газар, зөвлөхийн багт ажиллаж байх үеийн нэг онцлог бол аливаа тулгамдсан асуудалд аль болохоор олон түмний санаа бодлыг сонсох, эрдэм шинжилгээний байгууллагуудтай хамтарч ажиллахыг чухалчилдаг байлаа. Иймээс ч үе үе томоохон хэмжээний эрдэм шинжилгээний хурлыг Ерөнхийлөгчийн ивээл дор зохион байгуулдаг байсан. Тэдгээр хуралд анхны Ерөнхийлөгч өөрөө ч бас эрдэмтэн хүн юм П.Очирбат, хуульч Б.Чимид, Г.Совд нараас аваад Л.Түдэв, Ш.Бираа тэргүүтэй нэрт эрдэмтэд идэвхтэй оролцоно. Тухайлбал, “Үндсэн хууль ба ардчилсан эрхзүйт төр” сэдэвт эрдэм шинжилгээний хурал дээр Үндсэн хуулийг  шинэчлэх, “дордуулсан долоон өөрчлөлтийг засах” гэх мэт саналууд анхлан нухацтай  хэлцэгдэж  байсныг санаж байна.

 Миний тухайд онцгойлж хэлээд байх юу байхав. Монгол Улсынхаа хоёр ч Ерөнхийлөгчийн багт Б.Батхишиг, Т.Билэгт, Ц.Дашзэвэг, Д.Цогтсайхан, Г.Баясгалан Д.Готов, Л.Лхагва, Б.Намхайжанцан, Д.Нэргүй Б.Очирбат, Б.Чойжилсүрэн нарын олон сайхан нөхөдтэйгөө гар сэтгэл нийлэн ажиллаж, хажуугийн хамжаа, дэргэдийн дэмжээ болж явсандаа сэтгэл хангалуун байдаг.

 -Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын үйл ажиллагааг цаашид хэрхэн сайжруулах шаардлагатай гэж үздэг вэ. Танд нэмж тэмдэглэн хэлэх зүйл байна уу. Санал сэтгэгдлээ хуваалцана уу?

 -Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын үйл ажиллагааг цаашид байнга сайжруулж ажиллах хэрэгцээ, арга механизмыг ирээдүйтэй залуу, залгамж  үе маань  харж байгаа гэдэгт итгэж байна. Тэгэхдээ, их зохиолч Д.Нацагдоржийн “Хойших мөрийг харж, урагшлах замыг давшилттай” гэсэн ухаантай үг байдгийг санах нь чухал. Энэ жил Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын 30 жилийн ойг тэмдэглэж  байна. Хойших мөрөө арай холхон харвал Их Монгол Улсын  тэргүүний институц, Тамгын газар одоохондоо тод харагддаггүй юм аа гэхэд нэгэн үе Монгол Улсаа тэргүүлж явсан Богд Жибзундамба хутагтын хүрээлэн(институц) харагдаж л байгаа. Хэдийгээр Богд хаан маань хутагтын дүртэй ч улсынхаа улс төрхт төлөв байдал(statehood)-ыг хадгалж бэхжүүлэхийн тулд шаардлагатай үед бүхнийг хийхэд бэлэн, тэр бүү хэл, таван замаар, түмэн цэрэг хөдөлгөж явсан түүхтэй хүн шүү дээ. Үүнийг дурдсаны учир нь улсын тэргүүний институцийн хөгжлийн түүхийг цаг хугацааны хувьд ч орон зай, агуулга, багтаамжийн хувьд ч илүү өргөн хүрээнд судлан үзэж сургамж ухаарал авах хэрэгтэй.

Уншсан:3354
Дэлгэрэнгүй унших
АНХААРУУЛГА: УИХ-ын 2024 оны ээлжит сонгуулийн хуулийн холбогдох заалтын хүрээнд тус сайтын сэтгэгдэл хэсгийг түр хугацаанд хаасан болно.

Үзэл бодол

Г.Гэрэл: “ABU GENERAL ASSEMBLY” олон улсын хуралд 40 гаруй орны хэвлэл мэдээллийн байгууллагууд оролцоно

Огноо:

7 өдрийн өмнө

,

“ABU GENERAL ASSEMBLY” олон улсын хурал есдүгээр сарын 10-15-ны хооронд болно. Энэхүү хурлын талаар "МҮОНРТ-ийн Ерөнхий захирал Г.Гэрэлтэй "Монголын мэдээ" сувгийн сэтгүүлч ярилцсаныг хүргэж байна.

-МҮОНРТ “ABU GENERAL ASSEMBLY” олон улсын хурлыг эх орондоо хоёр дахь удаагаа зохион байгуулах гэж байна. “ABU GENERAL ASSEMBLY”олон улсын хурлын бэлтгэл ажил хэр хангагдаж байгаа вэ?

-МҮОНРТ Ази, Номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн Радио телевизийн холбооны гишүүнээр 1991 онд элсэн орж, 2006 оноос хойш үйл ажиллагаанд нь маш идэвхтэй оролцсоор ирсэн. 2009 онд манай телевиз Улаанбаатар хотод "ABU” чуулга уулзалтын үндсэн зохион байгуулагчаар ажиллаж байсан. 2025 онд хоёр дахь удаагаа Улаанбаатар хотод олон улсын нэр хүндтэй чуулга уулзалтыг зохион байгуулахаар бэлтгэл ажлаа хангаж байна.

-Энэ хурлаар ямар асуудал яригдах вэ. Энэ талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгнө үү?

-“ABU байгууллага нь Ази, Номхон далайн телевиз радиогийн өргөн нэвтрүүлгийн идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулж байгаа мэргэжлийн редакцтай байгууллагуудыг гишүүнээр элсүүлдэг. Монгол Улсаас хоёр гишүүн байна. Хамгийн эхэнд TV5 телевиз гишүүнээр элсэж байсан.

Үүний дараа МҮОНРТ гишүүнээр элссэн юм. Холбоонд элсэх нь мэргэжил арга зүйн хувьд хөгжиж дэвших, суралцах боломжийг олгодог. Гадаад хамтын ажиллагааг өрнүүлэхээс гадна нэвтрүүлэг, уран бүтээлтэй холбоотой хамтын ажиллагаа чухал байдаг. Мэргэжлийн байгууллагын хувьд маш чухал хүний нөөцийн хөгжиж дэвших үйл ажиллагаа “ABU” холбоо харилцаанд явдаг.

Энэ жил болох гэж байгаа “ABU GENERAL ASSEMBLY” олон улсын хуралд 40 гаруй орны хэвлэл мэдээллийн тэргүүлэх байгууллагуудын захирал, ерөнхий захирал, продюсер, ажилчид ирэх гэж байна. 2025 онд зохион байгуулагдаж байгаа "ABU GENERAL ASSEMBLY" олон улсын хурал “Үндэсний өв соёлыг хамгаалах, түгээн дэлгэрүүлэхэд хэвлэл мэдээллийн байгууллагын оролцоо” сэдвийн хүрээнд явагдана.

-Бидэнд их ойр сэдэв байна?

-МҮОНРТ үндэсний өв соёлоо түгээн дэлгэрүүлэх үндсэн үүрэг бүхий хөтөлбөрийн бодлогыг эрхлэн гаргадаг. Манай орны үзэгчид болон энэ чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг хэвлэл мэдээллийн байгууллагын хувьд их чухал. Есдүгээр сарын 11-нд спортын болон хөтөлбөрийн бодлого, техникийн салбарын уулзалт хурал болно. Есдүгээр сарын 12-ны өдөр спорт, радиогийн болон техникийн бүх форумд оролцогчдын салбар хуралдаан болно.

Есдүгээр сарын 13-ны өдөр Монгол Улсыг зорьж ирсэн хэвлэл мэдээллийн байгууллагын зочдод зориулж, Монголынхоо өв соёлыг харуулсан бэсрэг наадмыг зохион байгуулахаар бэлтгэл ажлаа хангаж байна.

Мөн "ABU GENERAL ASSEMBLY” олон улсын хурлын үеэр дууны наадам зохион байгуулна.

Энэ арга хэмжээнд 10 гаруй орны уран бүтээлчид оролцоно. МҮОНРТ эдгээр орны уран бүтээлчдийн тоглолтыг шууд дамжуулж үзэгчдэд хүргэнэ. Энэ дууны наадамд дэлхийд алдартай “THE HU” хамтлаг оролцоно. 

-40 гаруй улсын хэвлэл мэдээллийн байгууллагын удирдлагууд Монгол Улсад ирнэ. Энэ нь Монгол Улсаа сурталчлах сайхан боломж болох нь ээ?

-Дэлхийн хэвлэл мэдээллийн салбарт МҮОНРТ тод мөртэй, 1991 оноос хойш энэ үйл ажиллагаанд идэвхтэй оролцогч байгууллага гэдгээ дэлхий нийтэд зарлана. Мөн телевизийн гадаад харилцаа илүү өргөжин тэлж хамтын ажиллагааг сайжруулах, чуулга уулзалтын үеэр бүх орны хэвлэл мэдээллийн байгууллагаар дамжуулж эх орноо сурталчлах, Монголын өв соёлоо дэлхий нийтэд таниулах боломж нээгдэж байгаа учраас маш их ач холбогдолтой.

Есдүгээр сарын 14-нд шагнал гардуулах ёслол болно. Эндээс бид мэргэжлийн сэтгүүлзүйн үйл ажиллагаа ямар хандлагатай байна. Бид ямар зураглаачийн бүтээлийг шилдэг гэж үзэж байна. Ямар редакцын бодлого, ямар нэвтрүүлэг шилдэг болохыг зарлана гэх зэрэг мэргэжлийн чиг хандлагад чиглэсэн сонирхолтой үйл ажиллагаануудыг зохион байгуулахаар бэлтгэлээ ханган ажиллаж байна. 

Дэлгэрэнгүй унших

Үзэл бодол

Б.Ариунаа: Бид зумба бүжгийг зохиомол бус олон улсын стандартад нийцсэн хөтөлбөрийн дагуу заадаг

Огноо:

15 өдрийн өмнө

,

“Зумба дасгалт бүжгийн холбоо”-ны тэргүүн, олон улсын зумба бүжгийн багш, эрүүл зөв хооллолт, идэвхтэй амьдралын зөвлөх Б.Ариунаатай ярилцлаа. 

-“Зумба дасгалт бүжгийн холбоо” хэдэн онд өрхөө татаж, үүдээ нээсэн бэ. Холбооныхоо талаар манай уншигчдад танилцуулна уу?

-Манай холбоо 2018 оноос эхлэн идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулж байна. Улаанбаатар хотод зургаа, орон нутагт буюу Өвөрхангай, Сэлэнгэ, Замын-Үүд, Эрдэнэт, Цогтцэций, Дорноговь, Говь-Алтай зэрэг арван аймагт төдийгүй сумдад салбартай.

Бид зумба заахаас гадна олон улсын хэмжээний багш бэлтгэдэг. Эхний ээлжид Монгол дахь багшаа бэлдэж, улмаар тухайн багшийн идэвх зүтгэл, шавь нартай болж буй эсэхээс шалтгаалан олон улсын сертификат олгодог. Хэрэв тухайн багш маань гадаадад ажиллах хүсэл сонирхолтой гэвэл бид чиглүүлж өгдөг. Тэгэхээр “Зумба дасгалт бүжгийн холбоо” маань олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн, баталгаатай холбоо гэсэн үг.

-Ижил төрлийн үйл ажиллагаа явуулдаг газруудаас танай клубийн ялгарах онцлог, давуу тал юу вэ?

-Нэгдүгээрт, зумба бүжгийг зохиомол хөтөлбөрөөр бус харин олон улсын стандартын дагуу заадаг. Тодруулбал, АНУ дахь Зумба бүжгийн холбооноос боловсруулан гаргасан хөтөлбөр, чиглэлийн дагуу хичээлээ ордог. Холбооны гишүүн улс орны холбоо болгон сар бүр нэг ижил бүжиг заана гэсэн үг. Жишээлбэл, энэ сард эдгээр 20 бүжгийг заагаарай гэсэн чиглэл ирвэл манай бүх салбар тэрхүү хөтөлбөрийн дагуу л хичээллэдэг. Ингэснээр холбооны гишүүд маань аль ч улс оронд очсон хэлний шаардлагагүйгээр зумба бүжгээ дагаад бүжиглэчихдэг. Ийм том давуу талтай. Хоёрдугаарт, эрүүл зөв хооллолтод нэлээд анхаарч, хувь хүнд нь болон нийтэд нь зөвлөмж зөвлөгөө өгдөг. Гуравдугаарт, идэвхтэй амьдралын хэв маягийг бий болгож, хэвшүүлэхэд түлхүү анхаардаг.

Ер нь бол зумбагаар хичээллэснээр хүний амьдралын хэв маяг өөрчлөгддөг.  Жишээлбэл, эрт унтаж, эрт босдог болно. Өдрийн ажлаа зөв зохион байгуулалттай хийж эхэлдэг. Ажлаа хэрхэн яаж үр дүнтэй хийх үү, гэр бүлдээ хэзээ яаж цаг зав гаргах уу, баяр ёслолыг хэрхэн яаж тэмдэглэх вэ гэдгээ төлөвлөж, зохицуулж сурдаг. Бид дасгал хөдөлгөөн, бүжиг зааж, эрүүл зөв хооллолтын хичээл орохоос гадна уур бухимдлаа хянах, өөрийгөө гомдлоос суллаж чөлөөлөх, эхнэр, нөхрийн харилцаа хандлага гэх мэт сэтгэлзүйн талын хичээлийг ч мөн зааадаг.

-Долоо хоногт хэдэн удаа цагийн ямар сонголтоор хичээллэх боломжтой вэ?

-Манай өглөөний анги 06:00, 07:30, 10:00, оройн анги 19:00, 20:00 гэсэн цагийн сонголттой. Эдгээр цагийн дагуу өдөр бүр хичээллэдэг учраас тухайн хүн долоо хоногт хэдэн удаа явахаа өөрөө шийдэж, түүндээ нийцүүлэн төлбөрөө төлөх боломжтой. Сүүлийн үед албан байгууллагууд оффис дээрээ хичээл заалгадаг болсон байна. Энэ нь бас нэг ахиц дэвшил шүү. 

-Жишээлбэл, би өглөөний 07:00 цагийн ангид явъя гэж бодоход, тухайн нэг цагийн хугацаанд ямар хөтөлбөрийн дагуу хичээллэх вэ?

-Та 07:00 цагаас өмнө ирээд өөрийгөө бэлдчихсэн байх ёстой. Тэгээд эхний таван минутад таныг аппаратад оруулж, жин, өөхлөлт, бэлхүүсний тойрог гэх мэт биеийн шаардлагатай үзүүлэлтийг хянаж, өмнөх өдрүүдэд гаргасан үр дүн эсвэл алдаа дутагдлын талаар ярилцаж, зөвхөн танд тохирсон зөвлөгөө мэдээллийг өгнө. Тэгээд 45 минутад иога, дасгал, “belly dance”, бачата зэрэг олон бүжгийн хөдөлгөөнийг хийнэ. Зумба өөрөө бүх төрлийн бүжгийн техникийг оруулсан дасгал шүү дээ. Харин үлдсэн 10 минутад нийтэд нь буюу бүх хүмүүсийн дунд эрүүл, зөв  хооллолтын тухай хичээлийг заадаг. Ингэхдээ бодит үр дүнд хүрсэн хүмүүс туршлагаасаа хуваалцаж, бусдадаа урам зориг өгөх жишээтэй.

-Ер нь зумбагаар хэдий хэр хугацаанд хичээллэж байж үр дүнд хүрэх вэ?

-Cарын хугацаанд 20 кг жин хассан хүн бий. Гэхдээ энэ бол нэлээд чанга дүрэм. Харин зөөлөн дүрмээр бол хүн өдөрт 300 грамм хасдаг гэж тооцож болно. Гэхдээ ер нь бол тухайн хүний өөрийн сахилга батаас л бүх зүйл шалтгаална. Зөвлөгөө зөвлөмж өгөөд байхад хөргөгчин дахь хүнс, идэж уух зүйлсээ өөрчлөхгүй л бол үр дүн хүлээх хэрэггүй. Мөн эрт унтахгүй бол бас үр дүн гарахгүй. Хүний амьдрал баялаг учраас хөдөө гадаа явах, баяр наадамд очих ч гэдэг юм уу юу ч тохиолдож болно. Гол нь ийм үед багшдаа хэлээд зөвлөгөө авах хэрэгтэй.

-Та бүхэн “Зумба фестиваль” зохион байгуулах гэж байгаа юм билээ. Энэхүү фестиваль нь сонирхогч хүмүүст нээлттэй юү?

-Бид олон улсын хэмжээний “Зумба фестиваль”-ийг есдүгээр сарын 6-нд 11:00-17:00 цагийн хооронд зохион байгуулахаар бэлтгэл ажлаа хангаж байна. Фестивальд Япон улсаас олон улсын зумба бүжгийн дэглээч багш, мөн БНСУ-аас нэг багш, зургаан хамтрагч багштайгаа ирж оролцоно. Зумба гэж ямар дасгал бүжиг байдаг, түүний ач холбогдол гэх мэт цогц ойлголтыг өгч, олон нийтэд таниулах зорилгоор зохион байгуулж байгаа учир хүссэн хүн бүрд нээлттэй. Гэхдээ тодорхой хэмжээний такстай. Холбооны салбар болон гишүүдийн дунд мөн сонирхогчдыг татан оролцуулсан тэмцээн уралдааныг зохион байгуулахаар төлөвлөж байгаа. Зохиомол хөтөлбөрөөр хичээллэдэг зумбачид олон улсын том фестиваль дээр очоод хамтран ойлголцож хийж чаддаггүй. Харин олон улсын стандартын дагуу боловсруулсан хөтөлбөрөөр хичээллэсэн хүмүүс бол хаана ч, хэзээ ч хамтдаа нэгэн зэрэг бүжиглэж чаддаг.

-Ер нь бүх л төрлийн бүжиг, дасгал хөдөлгөөн өөр өөрийн давуу тал, ач холбогдолтой байдаг болов уу. Зумба бүжгийн тухайд та юу хэлэх вэ?

-Нэгдүгээрт, дасгал хөдөлгөөн хийж л байгаа учраас тодорхой хэмжээнд жингээ хасна. Хоёрдугаарт, хүний сэтгэлзүйг тайвшруулдаг. Өөрөөр хэлбэл, хөгжмийн аянд бүжиглэдэг учраас тухайн хүнийг зөөлөн сэтгэлзүйтэй болгодог. Гуравдугаарт, аз жаргалын гармон ялгаруулдаг. Дөрөвдүгээрт, өөрийнхөө хүсэл сонирхлыг олж, түүнийгээ амьдралынхаа хэв маяг болгож чаддаг. Жишээлбэл, та зумбагаар хичээллэж байгаад тэдгээр төрлөөс иог хийх эсвэл монгол бүжиг бүжиглэхэд илүү дуртай байвал түүн рүү нь бид чиглүүлж өгдөг. Гурван сарын хугацаанд зумбагаар хичээллэсэн хүн монгол бүжигт дурлан хичээллэдэг болох жишээтэй. Ер нь бол манай клуб зөвхөн жин хасахад төвлөрдөггүй. Харин өөрийгөө олж мэдэрч, эрүүл амьдралын хэв маягтай болгоход илүү анхаардаг.

-Ажил, амьдралаа зумбатай холбосон таны түүхийг хуваалцъя?

-Би 2015 онд элэгний вирустэй гэдэг онош сонссон. Энэ нь удамшсан байх магадлалтай. Яагаад гэвэл, миний эмээ, ээж болон нагац талын олон хүн элэгний өвчнөөр нас барсан. Тиймээс би хувь тавилантайгаа эвлэрч, ер нь бол бууж өгч байсан. Гэсэн ч эмч маань надад урам зориг, хүч өгч намайг урагш түлхсэн. Тиймээс би эмчилгээгээ хийлгэхийн хажуугаар эрүүл зөв хооллолт, идэвхтэй амьдралыг эрэлхийлж явсаар 2018 онд өөрийгөө олсон. Өөрөөр хэлбэл,  тэр цагаас хойш зумбатай ажил, амьдралаа холбож Ингээд би тухайн үед 82 кг-аас 60 кг жинтэй болж чадсан. Түүнээс хойш энэ жингээ тогтмол барьж байгаа.

-Эрүүл зөв хооллолт, идэвхтэй амьдралд уриалдаг, томоохон төлөөллийн хувьд та манай уншигчдад товчхон зөвлөгөө өгөөч?

-Хамгийн түрүүнд амьдралын хэв маягаа л өөрчлөх хэрэгтэй. Гол нь та өглөө 05:00 цагт “зомби” шиг сэрж байна уу эсвэл үнэхээр аз жаргалтай сэрж байна уу гэдэг нь амьдралын хэв маяг. Таны өглөө хэдэн цагаас эхэлдэг вэ. Миний өглөө 22:00 цагт унтахаас эхэлдэг. Хэрэв, би 00:00 цагт унтвал өглөө “зомби” шиг сэрнэ. Харин 02:00 цагт унтвал би өөрийгөө унтаагүйд тооцдог. Дараагийн анхаарах зүйл бол мэдээж хооллолт. Эрүүл хооллолт гэхээр хүмүүс би энийг иднэ, тэрийг идэхгүй гээд таваг дээрх хоолоо ялгаж эхэлдэг. Бас хоолоо сойж, юу ч идэхгүй гэж ярьдаг. Энэ бол маш буруу. Харин ч эрүүл мэндэд илүү их эрсдэлтэй. Тиймээс хооллолтын  хувийн зөвлөхтэй болох хэрэгтэй. Учир нь, “Тэр зумбагаар хичээллээд тураад гоё болчихсон байна, би бас явна” гээд л шийдээд явчихдаг. Гэтэл үнэндээ тэр хоёр хүний сэтгэлзүй, бие махбодь харилцан адилгүй, ялгаатай байдаг учраас тэр хэрээр хооллолт ч мөн өөр байна шүү дээ. Тиймээс бидэнтэй нэгдэн хувийн өмгөөлөгчтэй, хувийн хүүхэд асрагчтай болдог шиг таныг анхаарах хооллолтын зөвлөх дасгал хөдөлгөөн таны эрүүл мэндэд анхаарах дасгалжуулагчийг манайхаас сонгоорой,өөрийгөө олж, амьдралынхаа хэв маягийг өөрчлөхийг хүсэж бас уриалж байна.

С.Юмсүрэн

Эх сурвалж: "Монголын үнэн" сонин №032/24659/ дэх дугаарын цахим сониныг  ЭНД-ээс уншина уу.

Дэлгэрэнгүй унших

Үзэл бодол

Б.Бат-Эрдэнэ: Бидний хувьд роботоо найдвартай ажиллах байдал дээр нэлээд анхаарч ажилласан

Огноо:

27 өдрийн өмнө

,

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн ивээл дор "РОБОКОН 2025" Олон улсын роботын тэмцээн 2025 оны наймдугаар сарын 22-ноос 26-ны өдрүүдэд Улаанбаатар хотноо зохион байгуулагдана. Энэ тэмцээн Монгол Улсаас хоёр баг оролцож байгаа. Багуудын бэлтгэл хэрхэн хангагдаж байгаа талаар ШУТИС-ийн МХТС-ийн Электроникийн тэнхмийн багш Б.Бат-Эрдэнэтэй ярилцлаа.  

“ABU Робокон 2025 ” олон улсын тэмцээн удахгүй болох гэж байна. Энэ тэмцээнд оролцох багууд бэлтгэлээ хэр хангаж байна бэ?

-Үндэсний аварга шалгаруулах тэмцээндээ амжилттай оролцсон. Олон улсын тэмцээнд гаднын томоохон улс орны аваргууд оролцох учраас догдлол, бага зэргийн айдастай байна. Туршилтын роботуудаар бэлтгэлээ боломжийн хангаж байна.

-Энэ удаагийн тэмцээнд 14 орны баг оролцож байгаа. Өрсөлдөгч багуудаа хэр судалсан бэ?

-Бид Япон улсын Робокон тэмцээнийг очиж үзсэн. Япон багууд бол үнэхээр сайн юм байна лээ. Мөн Тайланд, Хонконг, Вьетнам улсын үндэсний тэмцээний бичлэгийг үзсэн. Эдгээр улсын багуудын тоглолтын стратегийн талаар ерөнхий ойлголтыг авсан. Бид хэрхэн тоглох стратеги төлөвлөгөө гаргаж, бэлтгэлээ хийж байна. Олон улсын тэмцээн Монгол Улсад зохион байгуулагдаж байгаа учраас оролцогч оюутнуудын маань хувьд нутгийн тэнгэр ивээнэ гэдэгт итгэж байна. Бидний хувьд роботоо найдвартай ажиллах байдал дээр нэлээд  анхаарч ажилласан.

-Тоглолтын үед техникийн саатал гэмтэл гарахыг үгүйсгэхгүй. Техникийн бүрэн бүтэн байдлаа хэр хангаж байна?

-Тоглолтын үед гарч болох томоохон эвдрэл, гэмтэл саатлаа гаргахаас урьдчилан сэргийлэх сэлбэг хэрэгслээ бэлдэн ажиллаж байна.

-Энэ жилийн тэмцээний онцлог нь сагс бөмбөг учраас хөдөлгөөн шидэлт нэлээд их хийгдэнэ?

-Үндэсний тэмцээн болон бусад орны тэмцээнүүдийг харахад Роботуудын эвдрэл их ажиглагдаж байна. Залах үед, хурдтай явж байгаад мөргөлдөх үед эвдрэл гэмтэл гарах тохиолдол ажиглагдаж байна.

- Роботод бүтээх явцад хүндрэлтэй зүйл гарч байсан уу. Роботоо бүтээхэд хэр их хугацаа зарцуулсан бэ?

-Үндэсний роботын тэмцээнд оролцох бэлтгэлээ есөн сараас эхэлж хангасан. Роботуудаа 11 дүгээр сараас хойш эхлэн бүтээж 7-8 төрлийн робот бүтээн туршсан. Робот бүтээж туршиж үед бидний хүссэн үр дүнд хүрэхгүй тохиолдолд дараа санаагаа хэрэгжүүлж ажилласан. Үндэсний аваргад оролцохдоо 7-8 робот бүтээж туршсан бол олон улсын тэмцээнд зориулж 10 орчим робот бүтээж туршсан байна. Олон улсын багууд маш хурдтай хүчтэй, технологийн шийдэл нь сайн зүйлүүд ажиглагдаж байгаа. Бид ч гэсэн дутахгүй өрсөлдөнө гэж төлөвлөж байна.

-Роботоо бүтээхдээ тоног төхөөрөмжөө яаж шийддэг бэ?

-Оюутнууд өөрсдийн роботын бүтээж байгаа учраас багш нараас зөвлөгөө авч роботын шийдлээ өөрсдөө олж бүтээдэг. Манай сургууль  электроник програмчлалын сургууль учир роботын механик шийдлийг бүтээж туршихад хугацаа их зарцуулдаг. Сүүлийн жилүүдэд “Робот ба Хиймэл оюун ухаан” механик, электроник, хиймэл оюун ухаан нийлсэн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж буй учир энэ дутагдлыг нөхөж чадаж байгаа гэж үзэж байна. Робот бүтээхэд хөрөнгө санхүүгийн зардал мөш их гардаг. Зарим тохиолдолд үүнээс үүдэн рбоботын шийдлээ турших  боломжгүй тохиолдол ч байдаг. Нэг, хоёрдугаар курсийн оюутнуудын хувьд дөнгөж мэргэжлийнхээ хичээлтэй танилцаж байгаа учраас роботуудаа хялбар, энгийн шийдлээр бүтээсэн. Үндэсний аварга шалгаруулах тэмцээний роботоо сайжруулаад оролцож байна. Харин нөгөө баг маань 3-4 курсийн оюутнууд байгаа учраас ахисан түвшний шийдлүүдийг роботууддаа хэрэгжүүлэн ажиллаж байна.

-Өрсөлдөгч багтай тоглох тактикаа боловсруулж байгаа биз дээ?

-Тодорхой хэмжээнд боловсруулж байна. Япон улсын роботод тохолт хийдэг. Бидний хувьд тохолт гэхээс илүүтэй шидэлтүүд дээр анхаарч тоглоно. Мөн хамгаалалтаа сайн хийж тоглоно. Тухайн үед тоглолт явц хэрхэн өөрчлөгдөхийг таашгүй. Амжилт гаргахын төлөө хичээнэ дээ. Алдаа бага гаргаж хугацаа сайн тооцоолох, багийн гишүүд хоорондоо сайн ойлголцож, тоглох ёстой. Өмнө зохион байгуулагдаж байсан робокон тэмцээнд спортын чиглэл байгаагүй. Талбай дээр уралдаж, янз бүрийн зүйлийг байрлуулдаг байсан. Энэ жилийн тэмцээний хувьд спортын чиглэл, хоорондоо хөдөлгөөн хийж тоглох учраас нэлээд өвөрмөц болно. Бидний хувьд өөрсдөө сагс тоглож үзээд роботын хөдөлгөөн ийм байх ёстой гэдэг тооцооллоо хүртэл гаргаж байгаа.

-Тоглолтын хугацаа ямар байх вэ?

-Тоглолтын хугацаа 2 минут 40 секунд, нэг удаагийн довтлогын хугацаа 20 секунд байдаг Бидний хувьд 4-5 удаагийн довтолгоондоо нэлээд сайн оноо цуглуулахаар хичээж байна.

-Үндэсний аварга шалгаруулах тэмцээнд ШУТИС-ийн Мэдээлэл холбоо технологийн сургуулийн хоёр баг амжилттай оролцож тэргүүлсэн?

-Нэг, хоёрдугаар курсийн оюутнуудын баг буюу “Түвшин электроник” баг тоглолтын бэлтгэлээ маш сайн хангасан. Харин нөгөө багт ахлах курсийн оюутнууд байсан. Роботын шийдлүүд нь арай өөр байсан учраас роботоо бүтээхэд их хугацаа зарцуулж тоглолтын бэлтгэлээ арай бага хийсэн нь үндэсний тэмцээний явцад ажиглагдсан.

Дэлгэрэнгүй унших

Санал болгох