Цаг үе
Бүх нийтийн бэлэн байдлын зэрэгт шилжсэн үед хэрэгжүүлэх арга хэмжээ

Бүх нийтийн бэлэн байдал гэдэг нь…
10 дугаар зүйл. Гамшгаас хамгаалах бэлэн байдлыг хангах
10.1.Гамшгаас хамгаалах бэлэн байдал нь дараах зэрэгтэй байна:
- 10.1.1.өдөр тутмын бэлэн байдал;
- 10.1.2.өндөржүүлсэн бэлэн байдал;
- 10.1.3.бүх нийтийн бэлэн байдал.
10.2.Гамшгийн бэлэн байдлыг хангах үзлэг, шалгалт явуулах журмыг онцгой байдлын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагын дарга батална.
10.3.Өдөр тутмын бэлэн байдлын үед дараахь арга хэмжээг авна:
10.3.1.гамшгийн эрсдэлийн үнэлгээ хийлгэх, гамшгаас хамгаалах үйл ажиллагааг төлөвлөх, хэрэгжүүлэх, хянах;
10.3.2.харилцаа холбоо, зарлан мэдээлэх хэрэгслийн бэлэн байдлыг хангах, тогтоосон дохиогоор ажиллах арга, ажиллагаанд хүн амыг сургаж дадлагажуулах;
10.3.3.гамшгаас хамгаалах хүч хэрэгслийн бэлэн байдлыг хангах;
10.3.4.гамшгаас хамгаалах судалгаа, шинжилгээний мэдээллийг түгээх;
10.3.5.гамшгийн болон орон нутгийн нөөц бүрдүүлэх;
10.3.6.гамшгийн үед дайчлан гаргах хүч хэрэгслийн бүртгэл, тооцоог гаргах.
10.3.7.салбар дундын төлөвлөгөө, мэдээ, мэдээлэл солилцох, хамтран ажиллах.
10.4.Гамшгаас хамгаалах өндөржүүлсэн бэлэн байдлын зэрэгт шилжүүлсэн үед энэ хуулийн
10.3-т зааснаас гадна дараах арга хэмжээг авч хэрэгжүүлнэ:
10.4.1.гамшгийн зарлан мэдээллийн дохиог хүн амд хүргэх, гамшгаас хамгаалах төлөвлөгөөнд тодотгол хийх, хэрэгжүүлэх;
10.4.2.засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, төрийн болон нутгийн захиргааны байгууллага, хуулийн этгээдийг ажлын тусгай горимд шилжүүлэх;
10.4.3.гамшгийн зарлан мэдээллийг хүн амд шуурхай, хүртээмжтэй хүргэх;
10.4.4.хорио цээр, хязгаарлалтын дэглэм тогтоох, хүч хэрэгсэл, гамшгийн болон орон нутгийн нөөцийг дайчлах;
10.4.5.гамшгийн нөөцийг улсын хэмжээнд Засгийн газрын шийдвэрээр, орон нутагт тухайн шатны Засаг даргын шийдвэрээр нэмэгдүүлэх.
10.4.6.соёл урлаг, олон нийтийн арга хэмжээ зохион байгуулахыг хязгаарлах, цуцлах, хориглох;
10.4.7.харилцаа холбоо, эрчим хүч, хүнс хангамж, шатахуун түгээх газар болон стратегийн зориулалттайгаас бусад худалдаа, үйлдвэрлэл, нийтийн үзвэр, үйлчилгээний газар, боловсролын байгууллагын үйл ажиллагааг бүрэн болон хэсэгчилсэн байдлаар түр зогсоох, хилийн боомтыг түр хаах, эсхүл түүгээр нэвтрэх хөдөлгөөнийг хязгаарлах;
10.4.8.голомтын бүсээс хүн, мал, амьтан, эд хөрөнгийг түр нүүлгэн шилжүүлэх, нэрвэгдэгсдэд тусламж үзүүлэх, түр орон байр, хүнс тэжээлээр хангах арга хэмжээг зохион байгуулах;
10.4.9.нийгэм-эдийн засгийн аюулгүй, тогтвортой байдал, хүн амын үйлчилгээний хэвийн нөхцөлийг хангахад чухал үүрэг бүхий хуулийн этгээдэд тусгай дэглэм тогтоож мөрдүүлэх;
10.4.10.төрийн болон төрийн өмчит байгууллагын үүрэг, зориулалт, хөдөлмөрийн нөхцөл, ажлын цагийн хуваарийг тогтоосон хугацаагаар өөрчлөх;
10.4.11.улсын онц чухал болон стратегийн ач холбогдол бүхий объект, байгууллагын хэвийн үйл ажиллагаа, аюулгүй байдлыг хангах шаардлагатай арга хэмжээг авах;
10.4.12.стратегийн хүнс, бараа, бүтээгдэхүүний хомсдол, үнийн хөөрөгдөл болон нийтийг хамарсан эмх замбараагүй байдал үүсэхээс урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэхийг холбогдох байгууллагад чиглэл болгох, хяналт тавих;
10.4.13.олон нийтийн хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэл болон нийгмийн сүлжээн дэх гамшгийн тухай илт худал мэдээллийн тархалтыг бууруулах, зогсоох арга хэмжээг тухайн нөхцөлийн хэр хэмжээнд тохируулан тодорхой хүрээ, хугацаатайгаар авч хэрэгжүүлэх;
10.4.14.эдийн засгийн тогтвортой байдлыг хангахад чиглэсэн арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэх шийдвэр гаргах, хэрэгжилтийг хангуулах;
10.4.15.гамшиг, гамшгийн онцгой нөхцөл байдал үүссэн үед улсын хил хамгаалах байгууллага холбогдох байгууллагатай хамтран хилийн боомтод тусгай дэглэм тогтоож, мөрдүүлэх;
10.4.16.химийн хорт болон аюултай бодис, ачаа тээвэрлэлтийг хязгаарлах, шаардлагатай тохиолдолд түр хугацаагаар зогсоох;
10.4.17.зайлшгүй шаардлагатай тохиолдолд иргэн, байгууллага, хуулийн этгээдээс холбогдох мэдээллийг авах бөгөөд тухайн мэдээллийн нууцлалыг хадгалах, түүнчлэн гамшгаас хамгаалахаас бусад зорилгоор урвуулан ашиглахгүй байх.
10.5.Харилцаа холбоо, хэвлэл мэдээллийн байгууллага нь өндөржүүлсэн болон бүх нийтийн бэлэн байдлын үед гамшигтай холбоотой мэдээ, мэдээллийг дараалал харгалзахгүй хүлээн авч дамжуулна.
10.7.Бүх нийтийн бэлэн байдлын зэрэгт шилжүүлсэн үед энэ хуулийн 10.3, 10.4-т заасан арга хэмжээг бүхэлд нь хэрэгжүүлнэ.
ГАМШГААС ХАМГААЛАХ ТУХАЙ/Шинэчилсэн найруулга/-тай бүрэн эхээр нь танилцахыг хүсвэл ЭНД дарна уу.


Цаг үе
Эмгэнэл
1932-2025
Mонгол Улсын Хөдөлмөрийн баатар, Монгол Улсын Соёлын гавьяат зүтгэлтэн, сэтгүүлч Хорлоогийн Цэвлээ нь 2025 оны 10 дугаар сарын 19-нд таалал төгссөнд гэр бүл, үр хүүхэд, төрөл төрөгсөд, хамтран зүтгэгчдэд нь гүн эмгэнэл илэрхийлж байна.
Х.Цэвлээ нь 1932 онд Баянхонгор аймгийн Бөмбөгөр суманд төржээ. Бага, дунд сургуулиар дамжин, 1962-1966 онд МАХН-ын Төв Хорооны дэргэдэх Д.Сүхбаатарын нэрэмжит Намын дээд сургууль, 1970-1972 онд Москвад ЗХУКН-ын дээд сургууль төгссөн улс төр судлаач, сэтгүүлч.
Баянхонгор аймгийн Бөмбөгөр сумын бага сургуульд багш, сумын МХЗЭ-ийн үүрийн дарга, аймгийн намын хороонд зааварлагч, 1956-1959 онд Баянхонгор аймгийн “Лениний зам” сонинд хариуцлагатай нарийн бичгийн дарга, 1959-1962 онд Баянхонгор аймгийн Гүйцэтгэх Захиргааны Соёлын хэлтсийн дарга, 1966-1970 онд аймгийн МАХН-ын хорооны лектор-суртал нэвтрүүлэгч, 1972-1980 онд МАХН-ын Төв Хороонд лектор-суртал нэвтрүүлэгч, 1980-1990 онд МАХН-ын Төв Хороо, БНМАУ-ын Засгийн газрын төв хэвлэл “Үнэн” сонины нэгдүгээр орлогч эрхлэгч, “Тоншуул” сэтгүүлийн эрхлэгч, 1990-1991 онд БНМАУ-ын Мэдээлэл Радио Телевизийн Улсын Хорооны дарга, 1991-1996 онд Засгийн газрын төв хэвлэл “Засгийн газрын мэдээ” сонины ерөнхий эрхлэгчээр ажиллаж байв. 2004 -2015 онд “Их Монгол” дээд сургуульд зөвлөх багшаар ажилласан сэтгүүлзүйн профессор юм.
Хорлоогийн Цэвлээ нь малчны эсгий гэрээс төрсөн энэ цагийн их авьяас билэгтэн, монгол амьдралын гүн ухаантан, энэрэнгүй үзэлтэн, бичиг номын мэргэн буурал, соён гэгээрүүлэгч байв. Тэрбээр өдөр тутмын сонин болоод радио телевизийн байгууллагыг удирдах, залуу авьяастныг төрүүлэх, халамжлан хүмүүжүүлэх, хэвлэл мэдээллийн удирдлагын шинэ арга барил бий болгоход үнэлж баршгүй хувь нэмэр оруулсан төр нийгэм, соёл, боловсролын алдар хүндтэй зүтгэлтэн байлаа.
Х.Цэвлээ нь өөрчлөн байгуулалтын үеийн Монголын сэтгүүл зүйг удирдан зохион байгуулж байсан оройлогчийн нэгэн, дан ганц намын бус ардчиллын үзэл санааг тэр үеийн “Үнэн” сониноор тунхаглан зарлаж, нийгмийн оюун санааны хувьд монголын сэтгүүл зүйд шинэ үеийг эхлүүлсэн гавьяатан юм. Түүний ардчилсан өөрчлөлтийн салхийг хагалан бичиж байсан “Ардчилсан хувьсгалын тохироо бүрдлээ”, “Галбын говийн дөрвөн тэмээчнийд”, “Тэжээгчээ алдвал тэтгэврийг хэн хариуцах бэ?”, “Хөл нүцгэн сэхээтэн” зэрэг нийгмийг донсолгосон хурц хурц өгүүлэл, асуудал дэвшүүлсэн олон арван нийтлэл нь тэр үеийн нийгмийн оюун санааны амьдралд хүчтэй нөлөөлсөн юм.
Х.Цэвлээ бол монголын гэгээлэг, цагаан сэтгүүл зүйг үндэслэгчийн нэг төдийгүй улс орны түүхийг тухайн цаг үеийн хамаг хүндийг үүрч, ажил амьдралын чухамхүү гал дунд явсан бодит хүмүүстэй нь мөнхлөн үлдээсэн хөрөг нийтлэлийн өвөрмөц сэтгүүл зүйн гол төлөөлөгч. Түүний үнэнийг эр зоригтой, эрс шулуун хэлсэн шударга сэтгүүл зүйн өнгө төрх хэзээ ч хувирч өөрчлөгдөөгүйг “Ээж бидэн хоёр”, “Алтан тууж”, “Дээлтэй судар”, “Болор судар”, “Манай үеийн баатрууд”, “Сониндумаа”, “Сүмбэр гурван оргил”, “Хоточ цагаан банхар”, “Нандин чанар”, “Үзэг бидэн хоёр” зэрэг нийтлэлийн томоохон ном бүтээлүүд нь нотолно.
Х.Цэвлээ нь эдүгээ дэлхий дахинд эрч хүчээ авч буй Ногоон хөгжил буюу ногоон сэтгүүл зүйг 1980-аад онд “Үнэн” сонины хуудаснаа эхлүүлсэн эрхэм энэ үйлсийг Монгол даяарт үндэслэгчдийн нэгэн байв. Түүний гардан хариуцаж даацтай дуугарсан “Эх орны ногоон хүрэм сэглэгдэж байна“ цуврал нийтлэлийг одоо ч ногоон сэтгүүл зүйн гол жишээ болгон үзэж судалсаар байна.
Монголын үндэсний сэтгүүл зүйн онолын болоод практик сэтгэлгээг шинэчлэгч Х.Цэвлээгийн “Миний сэтгүүл зүй 1,2”, “Нийтлэл зүйн тухай яриа”, “Өвөөгийн жор 1,2”, “Монголын шилдэг нийтлэлийн 59-р боть” зэрэг ном бүтээл нь үе үеийн оюутан сэтгүүлч, эрдэмтэн судлаач, багш сэхээтнүүдийн гарын авлага, сэтгүүл зүйн сургалт судалгааны энэ цагийн үнэ цэнтэй бүтээл болжээ.
Алдартай нийтлэлч Х.Цэвлээ насан турш эх хэлнийхээ баялгийг баяжуулагч, үлгэрлэн манлайлагч байж эх монгол хэлний хамгийн түвэгтэй, нарийн илэрхийллийг ч шаглан урлаж ирсэн үгийн ид шидийн гайхамшгийг эзэмшсэн сэтгүүл зүйн уран үгийн мастер байлаа.
Х.Цэвлээгийн “Монголын нууц товчоо”-г сэтгүүл зүйн онолын судалгааны хүрээнд татан оруулж, “сэтгүүл зүйн түүхийн дурсгалт бичиг мөн” гэж нотлохыг оролдсон судалгааны ажил нь монголын сэтгүүл зүйн онолын практикт төдийгүй Олон улсын “Монголын нууц товчоо” судлалд яах аргагүй үнэ цэнтэй, шинэлэг сэтгэлгээний үүд хаалгыг нээсэн юм.
Монголын сэтгүүл зүйн түүхэн дэх амьд домог, Монголын сэтгүүл зүйн ууган Хөдөлмөрийн баатар, хэвлэл мэдээллийн салбарын мэргэшсэн удирдагч, нэрт сурган хүмүүжүүлэгч, сэтгүүл зүйн онол, практикийг хослуулан хөгжүүлэгч, XX, XXI зууныг дамжсан хүчирхэг нийтлэлч Хорлоогийн Цэвлээгийн оюуны нөр их хөдөлмөр, бахдам үйлс, үндэсний тулхтай сэхээтний дуурайлалт чанар нь Монголын эгэл олон уншигчид, үзэг нэгт үе үеийн сэтгүүлчид, ялангуяа Монголын залуу хойч үеийнхний оюун санаанд үлгэр дуурайл болсоор байх болно.
Цаг үе
Шатахууны худалдаа эрхлэгч 21 аж ахуйн нэгжид торгууль ногдууллаа
Цаг үе
Өнгөрсөн 7 хоногт 1905 зөрчлийн талаарх гомдол, мэдээлэл бүртгэгджээ
Прокурорын байгууллага 2025 оны 10 дугаар сарын 13-ны өдрөөс 17-ны өдрийг хүртэл хугацаанд улсын хэмжээнд зөрчил шалган шийдвэрлэх эрх бүхий албан тушаалтан 1,905 зөрчлийн талаарх гомдол, мэдээллийг хүлээн авч, шалгасан байна.
Үүнээс эрх бүхий албан тушаалтан 602 буюу 31.6 хувийг бүртгэлд авч хялбаршуулсан журмаар торгох шийтгэл оногдуулж, бусад 167 буюу 8.8 хувийг харьяаллын дагуу болон зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагаанд, 1136 буюу 59.6 хувьд нь зөрчлийн хэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээжээ.
Бүртгэгдсэн нийт зөрчлийн Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль зөрчих зөрчил 774 буюу 44.3 хувь, Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хууль зөрчих зөрчил 211 буюу 12.1 хувь, Танхайрах зөрчил 184 буюу 10.5 хувь, Хүний биед халдах зөрчил 120 буюу 6.9 хувийг эзэлж байгаа нь хамгийн их байна.
Прокурор зөрчлийн талаарх гомдол, мэдээллийг хүлээн авахаас татгалзаж шийдвэрлэсэн эрх бүхий албан тушаалтны 357 шийдвэрийг хянаж, 55 шийдвэрийг хүчингүй болгоcон.
Дээрх хугацаанд прокурор зөрчлийн хэргийг хэрэгсэхгүй болгосон 23 шийдвэрийг хянаж, 2 буюу 8.7 хувийг хүчингүй болгож, 15 буюу 65.2 хувийг эрүүгийн хэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээж, 1 буюу 4.3 хувийг эрүүгийн хэрэг үүсгэж, яллагдагчаар татан, мөрдөх байгууллагад шилжүүлж, хохирогчийн зөрчигдсөн эрхийг сэргээсэн.
Прокурор хүний эрхийг хамгаалах, зөрчигдсөн эрхийг сэргээхээр, эрх бүхий албан тушаалтны шийтгэлд өөрчлөлт оруулах, хүчингүй болгуулахаар 4 дүгнэлт бичиж, шүүхээр хэлэлцүүлж шийдвэрлүүлсэн.
Зөрчлийн улмаас нийт 811.558.000 төгрөгийн хохирол учирснаас иргэн, аж ахуй нэгжид учирсан 242.010.000 төгрөгийг, төр, нийтийн ашиг сонирхолд учирсан 449.449.000 төгрөгийн хохирлыг зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагааны явцад нөхөн төлүүлсэн.
-
Цаг үе2021/06/17
Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй
-
Цаг үе2023/04/27
Ихэнх нутгаар хүчтэй салхи, шороон шуургатай байна
-
Үзэл бодол2020/12/25
Б.Баатархүү: Иргэд онцын шаардлагагүйгээр гэрээсээ гарч бүлэг, бөөгнөрөл үүсгэх ...
-
Улстөр нийгэм2022/08/19
УИХ-ын дарга Г.Занданшатар Дэлхийн шатрын олимпиадын аварга Б.Мөнгөнзулыг хүлээн...