Бидэнтэй нэгдэх

Улстөр нийгэм

Арилжааны болон Төлбөрийн чадваргүйдлийн тухай хуулийн төслүүдийн талаарх мэдээллийг сонслоо

Огноо:

,

Арилжааны болон дампуурлын харилцааг зохицуулсан хууль, эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгох асуудлыг судалж, санал, дүгнэлт гаргах, холбогдох хуулийн төсөл боловсруулах үүрэг бүхий ажлын хэсгийн хуралдаан 2025 оны гуравдугаар сарын 25-ны өдөр боллоо.

Хуралдаанд Хууль зүй, дотоод хэргийн яам болон Монгол Улсын Их Сургуулийн Хууль зүйн сургуулийн багш, хуульчдаас бүрдсэн дэд ажлын хэсгээс Арилжааны хуулийн болон Төлбөрийн чадваргүйдлийн тухай хуулийн төслүүдийг танилцуулав.

Улсын Их Хурлын гишүүн, ажлын хэсгийн ахлагч П.Сайнзориг хуулийн төслүүдийн үзэл баримтлал, концепцыг боловсруулах, холбогдох судалгааг хийх ажил багагүй хугацаанд үргэлжилснийг танилцуулж, төслийг боловсруулахад ажлын хэсгээс санал, чиглэл өгч тусгуулаад, Засгийн газраар өргөн бариулах нь зүйтэй гэсэн байр суурьтай байгаагаа хэлсэн юм.

Хуулийн төслүүдийн үзэл баримтлал, онцлох зарчмуудын талаар Хууль зүй, дотоод хэргийн яамны Хууль зүйн бодлогын газрын хэлтсийн дарга Н.Жамьянхүү, тус хэлтсийн шинжээч О.Оюунзул нар танилцуулсан юм. Арилжааны хуулийн төсөлд гэрээнд итгэх итгэлийг нэмэгдүүлэх, биенес эрхлэгчдийн ашгийн төлөөх зорилгыг дэмжих, тэдний ажил үүргийн хүрээнд тогтсон заншил, түүний хэм хэмжээг хэрэглэх, бизнесийн ёс зүй, хариуцлагыг төлөвшүүлэх болон хэрэг, маргааныг түргэн шуурхай шийдвэрлэх зарчмуудыг тусгасан байна. Арилжаа эрхлэгчдийг Монголын Үндэсний худалдаа, аж үйлдвэрийн танхим бүртгэхээр төсөлд тусгасан бөгөөд бүртгэл нь арилжааны гэрээнд оролцогчдын хооронд харилцан итгэлцэл бий болох чухал хэрэглүүр болно гэдгийг хэлтсийн дарга Н.Жамьянхүү танилцуулгадаа онцолсон юм. Мөн арилжаа эрхлэгчийг төлөөлөх эрх, гэрээ хийсэн төлөөлөгчид тавигдах хязгаарлалтуудыг үл хэрэгсэх тохиолдлууд, арилжааны нэр, түүнийг хамгаалах, захиргааны болон бусад шийдвэр, хэрэг маргааныг шийдвэрлэх процессын үед бизнес эрхэгчийн ашиг олох зорилгыг хамгаалах зэрэг нарийвчилсан харилцааг зохицуулахаар төсөлд тусгасан байна. Түүнчлэн арилжааны гэрээний харилцааг нарийвчлан зохицуулж, мөнгөн зээлийн, санхүүгийн түрээсийн, франчайз, мерчандайзын, комиссын, аялал жуулчлалын болон илгээмж, тээвэрлэлтийн зэрэг гэрээний зохицуулалтыг хуульчилахаар тусгажээ.

Хуулийн төсөлд бизнес эрхлэгчдийн арилжааны үйл ажиллагааны онцлогийг харгалзан үзсэн нь онцлог болж буй бөгөөд Иргэний хуульд зааснаас илүү нарийвчилсан зохицуулалт бий болгож буйн зэрэгцээ арилжаа эрхлэгчдийн хоорондын маргааныг шийдвэрлэх илүү тодорхой нөхцлүүдийг тусгасан, уламжлалт заншлын хэм хэмжээг хэрэглэх практик хэрэглээний боломжийг бүрдүүлсэн зэрэг давуу талуудыг хуульчлах юм. Ингэснээр хувийн эрх зүйн системчлэл, хууль хэрэглээний нэгдмэл байдал илүү тодорхой болж, арилжааны маргаан үүсэх шалтгаан нөхцөл буурч, шуурхай шийдвэрлэгдэх, улмаар эдийн эдийн засгийн эргэлт сайжрах ач холбогдолтойг Хууль зүй, дотоод хэргийн яамны хэлтсийн дарга Н.Жамьянхүү танилцуулгадаа онцоллоо.

Төлбөрийн чадваргүйдлийн тухай буюу одоогийн Дампуурлын тухай хуулийг шинэчлэн найруулах хуулийн төсөлд энэ талаарх олон улсын эрх зүйн дэвшилтэт зохицуулалтуудыг тусгасан талаар шинжээч О.Оюунзул танилцуулав. Бизнесийн байгууллага төлбөрийн үүргийг гэрээнд заасны дагуу биелүүлж чадахгүй буюу төлбөрийн чадваргүй болох үйл явцыг бүртгэж, олон нийтэд нээлттэй мэдээлэх нь тухайн компанийн бизнесийн харилцагчид, хөрөнгө оруулагчдын эрсдлийг хаах ач холбогдолтойг тэрбээр онцлоод дампуурлын харилцаа, түүний ажиллагааг илүү тодорхой болгож байгаа гэдгийг тэмдэглэв. Одоо мөрдөгдөж байгаа Дампуурлын тухай хууль 1997 онд батлагдсан бөгөөд сүүлийн 10 жилийн хугацаанд дампуурлын 39 хэрэг шүүхээр шийдвэрлэгдсэний тав нь хариуцагчийн, 34 нь нэхэмжлэгчийн талд шийдэгдсэнээс хариуцагч ямар хэмжээний өр төлбөрийн харилцаа үүсгэсэн, тэр нь өөрийн хөрөнгийнх хэдэн хувьтай тэнцэхүйц байсан зэргийг мэдэх боломжгүй байгаа юм. Олон улсын эрх зүйн практикт компанийн төлбөрийн чадварыг бүртгэн, төлбөр төлөлтийг зогсоох, бэлэн мөнгөний урсгалын, балансын зэрэг аргыг хэрэглэн хянадаг зохицуулалтыг нэвтрүүлэхээр хуулийн төсөлд тусгаж буй талаар шинжээч О.Оюунзул танилцуулгадаа дурдсан юм. Мөн дампуурлын хэрэг үүсгэх нотлох баримтын шаардлага, уг нотлох баримтыг бүрдүүлэх боломжийг хэрэгжихүйц болгож холбогдох хуультай уялдуулах, нэхэмжлэлийн шаардлага баталгаажуулах ажиллагааг боловсронгуй болгох, тусгайлсан процессыг хуульчлах, дампуурлын хэрэг гүйцэтгэгчийн эрх зүйн байдал, ажилла нөхцлийг тодорхой болгох, дампуурлы болон татан буулгах харилцааны зааг ялгааг нарийвчлан тодорхойлох, дахин хөрөнгөжүүлэх төлөвлөгөө, төлбөр төлөлтийн хуваарийг шинэчлэх зэрэг нарийвчилсан олон зохицуулалтыг тусгасан байна.

Хуулийн төслүүд бизнесийн харилцаанд урь өмнө зохицуулагдаагүй шинэ харилцааг зохицуулж байгаа тул дэмжиж байгаагаа Улсын Их Хурлын гишүүн С.Цэнгүүн илэрхийлээд, ялангуяа Төлбөрийн чадваргүйдлийн тухай хууль чөлөөт зах зээлийн урсгалыг нээж байгаагаараа ихээхэн ач холбогдолтой гэдгийг онцолсон юм. Тэрбээр Ардчилсан Намын хуульдын бүлгийг оролцуулан Арилжааны Ерөнхий хуулийн болон Төлбөрийн чадваргүйдлийн тухай хуулийн төслүүдэд дүн шинжилгээ хийлгэж, санал дүгнэлт боловсруулснаа дараагийн хуралдаанд танилцуулахаар боллоо. Улсын Их Хурлын гишүүн М.Мандхай хуулийн төслүүдийг төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн болон монополыг хязгаарлахтай холбоотой эрх зүйн харилцаатай уялдуулах, мөн дампуурахаас урьдчилан сэргийлэх, эрсдлийг хаахтай холбоотой харилцааг төслүүдэд түлхүү тусгаж өгөх нь зүйтэй гэсэн саналыг хэллээ гэж Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээллийн газраас мэдээлэв.

Дэлгэрэнгүй унших
АНХААРУУЛГА: УИХ-ын 2024 оны ээлжит сонгуулийн хуулийн холбогдох заалтын хүрээнд тус сайтын сэтгэгдэл хэсгийг түр хугацаанд хаасан болно.

Улстөр нийгэм

Зайсангийн зүүн гүүрийг шинээр барих ажлын явц 85 хувьтай байна

Огноо:

,

Зайсангийн хуучин гүүрийг анх 1968 онд ашиглалтад оруулж байсан. Үүнээс хойш засвар, шинэчлэлт огт хийгдээгүй явсаар 2012 онд гүүрийг ашиглах боломжгүй гэсэн дүгнэлтэд хүрсэн.

Иймээс Зайсангийн баруун, зүүн гүүрийг шат дараатай буулгаж, 225 метр урт дөрвөн эгнээ бүхий төмөрбетон хос гүүрээр шинэчлэх, өргөтгөх ажлыг гүйцэтгэж эхэлсэн.

Улмаар баруун гүүрийг шинэчилж, 2023 оны есдүгээр сард ашиглалтад оруулж байсан бол зүүн гүүрийг ирэх зургаадугаар сард барьж дуусгана.

Өнөөдрийн байдлаар гүүрийг шинэчлэх ажлын явц 85 хувьтай байна. Суурийн арматур, дам нуруу байрлуулах, газрын түвшнээс доош 17 метр гүнд шон суурилуулсан буюу доод бүтээцийн ажил дууссан. Дээд бүтээцийн ажилд нийт 10 алгасал угсарна. Үүнээс долоон алгаслыг угсраад байна. Зайсангийн гүүр барих ажлын гүйцэтгэгчээр үндэсний бүтээн байгуулагч “ЗМЗ” компани ажиллаж байгаа юм.

Ташрамд, Зайсангийн зүүн гүүрийг өнгөрсөн гуравдугаар сард буулгаж, 225 метр урт төмөрбетон гүүр шинээр барьж эхэлсэн.

Дэлгэрэнгүй унших

Улстөр нийгэм

УИХ: Өнөөдөр хуралдах байнгын хороо, ажлын хэсэг

Огноо:

,

Монгол Улсын Их Хурлын байнгын хороо, ажлын хэсгийн өнөөдрийн /2025.05.21/ хуралдааны товыг та бүхэнд хүргэж байна.

Д/Д

ХУРАЛДААН

ХЭЛЭЛЦЭХ АСУУДАЛ

ЦАГ

ТАНХИМ

НЭГ. АЖЛЫН ХЭСГИЙН ХУРАЛДААН

1

Эдийн засгийн байнгын хороо

“Монгол Улсын хөгжлийн 2026 оны төлөвлөгөө батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үүрэг бүхий ажлын хэсгийн хуралдаан

17.00

“Үндсэн хууль”

ХОЁР. БАЙНГЫН ХОРООНЫ ХУРАЛДААН

1

Төсвийн байнгын хороо

· “Монгол Улсын хөгжлийн 2026 оны төлөвлөгөө батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл /Засгийн газар 2025.04.30-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, хоёр дахь хэлэлцүүлэг, санал, дүгнэлтээ Эдийн засгийн байнгын хороонд хүргүүлнэ./

· Монгол Улсын нэгдсэн төсвийн 2026 оны төсвийн хүрээний мэдэгдэл, 2027-2028 оны төсвийн төсөөллийн тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн тогтоолын төсөл /Засгийн газар 2025.04.30-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, анхны хэлэлцүүлэг/

· Улсын Их Хурлын даргын 2025 оны 192 дугаар захирамжаар байгуулагдсан ажлын хэсгийн санал, дүгнэлт

· Байнгын хорооны тогтоолын төсөл /Нэр дэвшигчийг бүртгэх тухай/

09.00

“Жанжин Д.Сүхбаатар”

2

Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, спортын байнгын хороо

· “Монгол Улсын хөгжлийн 2026 оны төлөвлөгөө батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл /Засгийн газар 2025.04.30-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, хоёр дахь хэлэлцүүлэг, санал, дүгнэлтээ Эдийн засгийн байнгын хороонд хүргүүлнэ./

· Улсын Их Хурлын даргын 2024 оны 114 дүгээр захирамжаар байгуулагдсан ажлын хэсгийн мэдээллийг сонсох

11.00

“Их Эзэн Чингис хаан”

3

Байгаль орчин, хүнс, хөдөө аж ахуйн байнгын хороо

· “Монгол Улсын хөгжлийн 2026 оны төлөвлөгөө батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл /Засгийн газар 2025.04.30-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, хоёр дахь хэлэлцүүлэг, санал, дүгнэлтээ Эдийн засгийн байнгын хороонд хүргүүлнэ./

· Улсын Их Хурлын 2022 оны 36 дугаар тогтоолын хэрэгжилт, үр дүнтэй танилцаж, санал, дүгнэлт гаргах үүрэг бүхий ажлын хэсгийн санал, дүгнэлт

· Байнгын хорооны тогтоолын төсөл /Засгийн газарт чиглэл өгөх тухай/

13.00

“Жанжин Д.Сүхбаатар”

4

Инновац, цахим бодлогын байнгын хороо

· “Монгол Улсын хөгжлийн 2026 оны төлөвлөгөө батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл /Засгийн газар 2025.04.30-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, хоёр дахь хэлэлцүүлэг, санал, дүгнэлтээ Эдийн засгийн байнгын хороонд хүргүүлнэ./

· Байнгын хорооны тогтоолын төсөл /Ажлын хэсгийн бүрэлдэхүүнд өөрчлөлт оруулах тухай/

· Улсын Их Хурлын 2024 оны 52 дугаар тогтоолын хэрэгжилтийн талаарх Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайдын мэдээллийг сонсох

· Монгол Улс дахь хүний эрх, эрх чөлөөний байдлын талаарх 24 дэх илтгэл /Санал, дүгнэлтээ Хууль зүйн байнгын хороонд хүргүүлнэ./

15.00

“Их засаг”

5

Аж үйлдвэржилтийн бодлогын байнгын хороо

· “Монгол Улсын хөгжлийн 2026 оны төлөвлөгөө батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл /Засгийн газар 2025.04.30-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, хоёр дахь хэлэлцүүлэг, санал, дүгнэлтээ Эдийн засгийн байнгын хороонд хүргүүлнэ./

· Байнгын хорооны тогтоолын төсөл /Ажлын хэсгийн үйл ажиллагааны удирдамж батлах тухай/

· Хил орчмын худалдаа, бүс нутгийн аж үйлдвэр, эдийн засгийн хамтын ажиллагааг эрчимжүүлэх чиглэлээр хэрэгжүүлж буй арга хэмжээний талаарх Монгол Улсын Тэргүүн шадар сайд бөгөөд Эдийн засаг, хөгжлийн сайд болон холбогдох бусад Засгийн газрын гишүүдийн мэдээллийг сонсох

17.00

“Их Эзэн Чингис хаан”

 

Дэлгэрэнгүй унших

Улстөр нийгэм

Ураны төслийг хэрэгжүүлэхэд ОУ-ын итгэмжлэгдсэн лаборатори байгуулж давхар хяналт хийнэ

Огноо:

,

Монгол-Францын Засгийн газар хоорондын комиссын хуралдаан 11 жилийн дараа Парис хотод болж, дараах асуудлаар харилцан тохиролцоонд хүрлээ. Хуралдаанд Францын талаас Европ, Гадаад хэргийн яамны Ерөнхий нарийн бичгийн дарга, хатагтай Анн-Мари Дэкот, Монголын талаас ЗГХЭГ-ын дарга Н.Учрал нар оролцлоо.

Энэ үеэр:

- Дорноговь аймагт олон улсын итгэмжлэгдсэн лаборатори байгуулж цацраг идэвхит ашигт малтмалын хүн, мал, амьтан, хүрээлэн байгаа орчинд үзүүлэх цацрагийн нөлөөлөлд хийсэн хэмжилт, шинжилгээг давхар хяналтанд оруулах санал гаргалаа.  Хөрөнгө оруулагч талын зүгээс итгэмжлэгдсэн лаборатори байгуулахыг дэмжин ажиллах,

- Төслийн дэргэд хараат бус хяналтын зөвлөлийг иргэний нийгмийн байгууллагууд, мэргэжлийн холбоод, орон нутгийн иргэдийн төлөөллийг оролцуулан байгуулж иргэний хяналт тогтоож, ил тод нээлттэй ажиллах нөхцлийг бүрдүүлж, олон нийтийн мэдэх эрхийг хангаж ажиллах,

- Хоёр улс Онцгой байдлын нисдэг тэрэг, техник төхөөрөмжийн туслалцаа, эрчим хүчний эс үүсвэрийг төрөлжүүлэх, боловсрол, соёлын хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх,

- Ажлын хэсгийн хуралдааны үеэр Монгол Улсын Иргэний нисэхийн ерөнхий газар, Бүгд Найрамдах Франц Улсын Иргэний нисэхийн ерөнхий газар хоорондын “Иргэний нисэхийн салбарт хамтран ажиллах тухай Техник хамтын ажиллагааны гэрээ”-нд гарын үсэг зурлаа.

Мөн 2026 онд Монгол Улсад зохион байгуулагдах Цөлжилттэй тэмцэх тухай НҮБ-ын суурь конвенцын Талуудын 17 дугаар бага хуралд дэмжин оролцохоор тохиролцлоо.

Сануулахад, энэ онд хоёр улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 60 жилийн ой тохиож байна.


Дэлгэрэнгүй унших
сурталчилгаа

Санал болгох