Урлаг спорт
О.Сарантуяа Олон улсын хэмжээний мастер цол хүртлээ
Хүзүүндээ зүүх медалиа “дааж чадахгүй” болсон ч тэмцээн бүрт алгасалгүй оролцож, амжилт гаргаж яваа түүнийг Оросоогийн Сарантуяа гэдэг.
Тэрбээр 1994 онд тухайн үеийн 019 дүгээр ангид нөөцийн нярав албан тушаалд томилогдон 1997 онд Зэвсэгт хүчний 326 дугаар ангийг байгуулагдхад үргэлжлүүлэн 26 дахь жилдээ ажиллаж байна.
Тэрээр 2001 онд дэд ахлагч цол хүртэж, мөрдэстэй эмэгтэйчүүдийн эгнээнд орж, тус ангид Хими, инженерийн нярав албан тушаалд энгийнээр ажилладаг, шүхрийн спортын мастер зэрэгтэй.
“Хүн хөгширч үхдэггүй, хөшиж үхдэг” гэж хэлэх дуртай О.Сарантуяа “Олон улсын хэмжээний мастер”-ын болзол хангачихвал миний зорилго биелнэ хэмээн ярьж, зорилгынхоо төлөө хичээнгүйлэн зүтгэж ирсний илэрхийлэл нь 2015 онд хөнгөн атлетикаар тогтсон нормыг биелүүлж, “Спортын мастер”-ын болзол хангаж байжээ.
Энэ удаа түүний хүсэл биелж, 2020 оны 06 дугаар сарын 19-ны өдөр “Олон улсын хэмжээний мастер” цолоо Зэвсэгт хүчний 326 дугаар ангийн захирагч хурандаа С.Батболдоос гардан авлаа.
Анх 5 дугаар ангид байхаасаа л хөнгөн атлетикийн дугуйланд хамрагдаж ирсэн О.Сарантуяа тухайн үед дөрвөн төрөлт буюу өндөр, уртын харайлт, 100, 1500 метрийн гүйлт зэргээр зохиогддог байсан үеэс л гүйж эхэлсэн юм.
“Архангай аймгийн таван сумын дунд зохион байгуулагддаг спартакиадын тэмцээнд 7 дугаар ангидаа анх удаа, түүнээс хойш 10 дугаар ангиа төгсөн төгстөлөө тасралтгүй оролцож, 9 дүгээр ангидаа Пионер сурагчдын улсын аварга шалгаруулах VII спартакиадааас улсын чанартай тэмцээний анхны медалиа хүртэж байсан. Мөн өвөлдөө тэшүүрээр их гулгадаг хүүхэд байсан бөгөөд 8 дугаар ангидаа сум дундын спартакиадад орж I байрт эзэлж байсан маань тод санагддаг” хэмээн хуучилж суусан.
Одоо тэрбээр Зэвсэгт хүчний аварга шалгаруулах тэмцээний хөнгөн атлетикийн төрөлд 41-ээс дээш насны ангилалд оролцдог бөгөөд түүний нөхөр спортын мастер, дэд хурандаа Д.Энхбат мөн хөнгөн атлетикаар хичээллэдэг юм.
Өнгөрсөн оны 9 дүгээр сард Зэвсэгт хүчний 326 дугаар ангид зохион байгуулагдсан ЗХЖШ-ын цогцолбор шалгалтын өмнөх өдөр нь тэрбээр Өмнөговь аймагт зохион байгуулагдсан “Ахмад мастеруудын Улсын аварга шалгаруулах тэмцээн”-д оролцож, хос мөнгөн медаль өвөртлөн шөнөжингөө давхисаар өглөө нь ангидаа шууд ирээд аранзаа үүрэн шалгуулж байсан.
Энэ бүхнээс харахад түүний спортод ямар их хорхойтой, даруухан хирнээ дотроо том зорилго тээж яваа, спортоор хичээллэхийн ач холбогдлыг ойлгож мэдэрсэн, тамирчин бүсгүй гэдгийг илтгэнэ.
Тэмцээн уралдаанд оролцохдоо өөрийгөө хэрхэн дасгалжуулдаг, бэлтгэл сургуулилтаа яаж хийдэг талаар түүнээс тодруулахад, “Тусгайлсан багш байхгүй, уралдаан тэмцээнд оролцохдоо өөр баг, тамирчидтай хамтарч бэлтгэл хийдэг. Гэхдээ ихэвчлэн нөхрийнхөө заавар, зөвлөгөөг дагаж бэлтгэлээ хангадаг. Өөрөөр хэлбэл, гэр бүлийн хүн маань миний дасгалжуулагч...” хэмээн тайлбарлаж, цаашид өөрийн гэсэн шавиа төрүүлэх нууцхан бодол тээж явдгаа ч нуугаагүй.
Тэрбээр “Хөнгөн атлетик нь бүх спортын хаан гэдэг утгаар хичээллэхэд маш гоё спорт. Ямар ч үед гүйгээд ирэхэд сэтгэл сэргээд, тайвшрах шиг мэдрэмж төрдөг. Хүнд дасгал хөдөлгөөн маш чухал. Тиймээс заавал гүйлт гэлтгүй ямар нэгэн спортоор хичээллэж байх хэрэгтэй. Өөрсдийн сонирхдог спортоор хичээллэж, авьяас чадвараа хөгжүүлэн уралдаан, тэмцээнд оролцож байгаарай. Тэр нь цаашид амжилт болдог. Залуучуудыг дагуулаад бэлтгэл сургуулилт хийхийг хүсдэг. Тэмцээний ч гэлтгүй жирийн үед бэлтгэлээ таслахгүйг хичээх ба ажлын цагаар бол зав зайг ашиглан хийнэ. Тогтмол дасгал, сургуулилт хийж байж амжилтад хүрдэг учраас аль болох чадах чинээгээрээ өөрийгөө дасгалжуулдаг” гэж байлаа.
Эцэст нь тэрбээр “Энэхүү нэр хүндтэй шагналыг авсандаа туйлын их баяртай байна. Зэвсэгт хүчний 326 дугаар анги үүсэн байгуулагдсан цагаас өнөөдрийг хүртэл хамтарч ажиллаж ирсэн удирдлага, хамт олондоо энэ завшааныг ашиглаад баярлаж талархаж явдгаа илэрхийлье. Та бүхний юу санасан есөн цагаан хүсэл биелэх болтугай” гэсэн юм.
СҮҮЛИЙН ХОЁР ЖИЛИЙН ХУГАЦААНД ТҮҮНИЙ ҮЗҮҮЛСЭН АМЖИЛТУУД:
• Монголын хэт холын марафон гүйлтийн холбооны нэрэмжит гүйлтийн УАШТ-ий 10 км-ын зайд I байр алт 2017.04.29
• Монголын хэт холын марафон гүйлтийн холбооны нэрэмжит “Багахангай марафон” УАШТ-ий 10 км-ын зайд I байр; алт 2018.05.31
• “Алтан шипи-2018” мастеруудын хөнгөн атлетикийн УАШТ-ий дөрвөн төрөлд 100 метрт алт, 400 метрт хүрэл, 1500 метрт алт;
• Төв аймгийн Батсүмбэр сумын харьяат МУ, ЗХУ-ын цанын спортын мастер Б.Дамдинжав агсны нэрэмжит өвлийн спортын наадмын гүйлтийн цанын төрөлд I байр алт 2017.02.05
• “Тал нутгийн Монгол-2019” Олон улсын марафонд 5 км-ын зайд I байр, алт 2019.09.10
• Монголын хэт холын марафон гүйлтийн холбооны нэрэмжит “Багахангай марафон” УАШ 50 км-ын гүйлтийн төрөлд 35-49 насны ангилалд I байр эзэлж, алт 2019.05.29
• 2019 оны Ахмад мастеруудын хөнгөн атлетикийн УАШТ-д 45-49 насны ангиллын 100, 1500 км-ын хоёр төрөлд тус бүр II байрт шалгарч, хоёр мөнгө 2019.09.29
• Монгол Улсын холын зайн гүйлтийн нэрт тамирчин спортын мастер, улсын 24 удаагийн аварга зөвлөх багш Б.Вандан-Очирын нэрэмжит тэмцээний 100, 800 метрийн хоёр төрөлд оролцож мөнгө, хүрэл 2019.07.01
• Улаан-Үүд хотод хоёр дахь удаа зохион байгуулагдсан Олон Улсын найрамдал “PURE BAIKAL” тэмцээний 21 км-ын зайд мөнгө 2019.08.10-11
• “Ахмадын цаначдын УАШТ-2018”-д 2,5 км-ын зайд II байр мөнгө 2018.01.17
• “Солонгос-Монголын хамтарсан марафон 2019” тэмцээний 5 км-ын зайд мөнгө 2019.08.03
• БНӨСУ-ын Чежү аралд 2019.11.10-17, Малайз улсад 11.24-12.08-ны хооронд зохион байгуулагдсан Хөнгөн атлетикийн Азийн аварга шалгаруулах тэмцээнд тус тус оролцож хос хүрэл
• Ахмад цаначдын УАШТ-ий 3 км-ын зайд хүрэл 2019.03.11-14
• “Энхийг сахиулагчдын өдөр”-ийг тохиолдуулан зохион байгуулагдсан 5 км-ын гүйлтийн тэмцээнээс хүрэл 2019.05.29
• Монголын цанын холбооны нэрэмжит гүйлтийн цанын Ахмад мастеруудын УАШТ-ий 3 км-ын зайд III байр хүрэл 2017.01.24
• “Богдхан уулын трэйл 2019” Олон Улсын трэйл гүйлтийн тэмцээнд 50-55 насны 21 км-ын зайд III байрт шалгарч хүрэл 2019.07.28
• Улаанбаатар хотод зохион байгуулагдсан Монгол, Хятад, Улаан-Үүд гурван орны нөхөрсөг тэмцээнээс III байрт шалгарч хүрэл 2019.09.03
• “Итгэл найдвар, Боломж-Улаанбаатар 2019” Бүх нийтийн марафон гүйлтийн 21 км-ын зайд III байр хүрэл 2019.09.14
• Солонгос улсын Daegu хотод Их мастеруудын ДАШТ-ий 8 км-ын зайд Дэлхийн аваргын хүрэл 2017.03.27
• Олон улсын цахим гүйлтийн тэмцээнд Зэвсэгт хүчний 326 дугаар ангиас 10 офицер, ахлагчийн хамт багийн ахлагчаар оролцож, 56 багийн дүнгээр IV байр 2020.05.23-25
• Хэнтий аймагт зохион байгуулагдсан улсын V их наадмын 3 км-ын зайд III байр 2019.08.26-27
• Улаанбаатар марафон-2019 Олон Улсын гүйлтийн тэмцээний 21 км-ын 34-54 насны ангилалд VI байр 2019.05.18
Урлаг спорт
“Мөнгөн мод-2024” наадмын шилдгүүд тодорлоо
16 дахь удаагийн “Мөнгөн мод-2024” шагнал гардуулах ёслол Улсын Дуурь Бүжгийн Эрдмийн театрт Соёл, урлагийн салбарын оны шилдэг уран бүтээлч, уран бүтээлийг тодрууллаа. “Мөнгөн мод” наадам нь Монгол Улсын Засгийн газрын 2008 оны “Оны шилдэг уран бүтээлч” шалгаруулах 195 дугаар тогтоолын хүрээнд “Соёлын тухай хууль”-ийн хэрэгжилтийг хангах, соёлын ажилтны бүтээлч үйл ажиллагааг төрөөс дэмжиж урамшуулах, алдаршуулах зорилго бүхий ёслол хүндэтгэлийн үйл ажиллагаа юм.
Оны шилдэг уран бүтээлчид:
1. Тайз, дэлгэцийн шилдэг найруулагч - Бат-Өлзийн Тамир (Фантастик продакшн)
2. Тайз, дэлгэцийн бүтээлийн шилдэг зохиолч - Ганбатын Бямбасүрэн (Хувьсал продакшн)
3. Шилдэг хөгжмийн зохиолч - Орхонбаатарын Чинбат (Хувьсал продакшн)
4. Шилдэг продюсер - Хүрэлбаатарын Дамдинсүрэн (Саунд ов монголиа ХХК)
5. Шилдэг удирдаач - Дашцэрэнгийн Нямдаш (Улсын филармони)
6. Шилдэг бүжиг дэглээч - Эрдэнэбатын Эрдэнэжаргал (Номадик балет продакшн)
7. Тайз, дэлгэцийн шилдэг зураач - Чулуунбаатарын Батболд (Монгол театр)
8. Шилдэг жүжигчин - Дашнямын Цэрэндарьзав (Скай прамид студи)
9. Шилдэг дуучин - Алтанхуягийн Отгонболд (Улаанбаатар театр)
10. Шилдэг бүжигчин - Амартүвшингийн Түвшинбаяр (Үндэсний урлагийн их театр)
11. Шилдэг хөгжимчин - Төмөрчөдөрийн Өлзийжаргал (Үндэсний урлагийн их театр)
12. Шилдэг судлаач - Циен-Ойдовын Батсайхан (Судлаач)
Оны шилдэг уран бүтээл:
1. Соёлын өвийн шилдэг бүтээл
"Чингис хаан - Монголчууд дэлхийг өөрчилсөн нь" тусгай үзэсгэлэн (Чингис хаан Үндэсний музей)
2. Ном хэвлэлийн шилдэг бүтээл
“Дэлхийд тархсан монгол өв” цогц бүтээл” (Сампилдондовын Чулуун)
3. Дүрслэх урлагийн шилдэг бүтээл
“Хүн сүрэг” өрөг урлаг (Батмөнхийн Мөнхцэцэг)
4. Дуу хөгжмийн шилдэг бүтээл
“Solongo” ятга хөгжмийн пянз (Ганхуягийн Солонго)
5. Тайзны урлагийн шилдэг бүтээл
“Клеопатра” түүхэн сэдэвт сонгодог драмын жүжиг (Монгол театр)
6. Кино урлагийн шилдэг бүтээл
“Хувь заяа” уран сайхны кино (Хувьсал продакшн)
7. Уран сайхны нийтлэл, нэвтрүүлгийн шилдэг бүтээл
“Монголын баялаг-330” цуврал нэвтрүүлэг (Монголын баялаг өв соёл ХХК)
8. Хувцас загварын шилдэг бүтээл
“Цагаан зүрх-london fashion week” (Ачитын Түвшинзаяа)
9. Дизайны шилдэг бүтээл
“Шинэ хар хорум хотын лого бэлгэдэл” (Сугарын Чулуунбааатар)
10. Архитектурын шилдэг бүтээл
“Хүрээ майдар” дуганы архитектур (Галсанцэрэнгийн Нямцогт)
11. Цахим шилдэг бүтээл
"М караоке дижитал үйлчилгээ" (М Мюзик)
12. Зар сурталчилгааны шилдэг бүтээл
“Соёл танаас эхэлнэ” нөлөөллийн аян (ЦЕГ- Урьдчилан сэргийлэх хэлтэс)
13. Гэрэл зургийн шилдэг бүтээл
“Анир гүм" зургийн цомог (Пүрвээгийн Баттулга)
Урлаг спорт
“Морин хуурын үүсэл, хөгжил, өв соёл” сэдэвт эрдэм шинжилгээний бага хурал боллоо
Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн ивээл дор “Морин хуурын үүсэл, хөгжил, өв соёл” сэдэвт эрдэмт шинжилгээний хурал 2025 оны гуравдугаар сарын 25-ны өдөр Төрийн ордны “Чингис хаан” танхимд боллоо.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга Г.Занданшатар эрдэм шинжилгээний хурлыг нээж хэлсэн үгэндээ, морин хуур бол хүн төрөлхтний соёлын нандин өв, монгол үндэстний хөгжмийн урлагийн ноён оргил, монголчуудын ахуй, сэтгэлгээний онцлогийг бүрэн илэрхийлдэг хөгжмийн зэмсэг гэдгийг тэмдэглэв.
Морин хуур нь үүссэн цагаасаа эхлэн монголчуудын дуу хуур, бүжиг наадам, ардын баяр цэнгэлд голлох байрыг эзэлж ирсэн бөгөөд монгол ардын уртын дуу, үлгэр тууль, ардын бий, биелгээг морин хуургүйгээр төсөөлөхийн аргагүй байдаг нь үүний нотолгоо мөн хэмээн онцоллоо.
Иймд монгол үндэстний хөгжмийн зэмсэг, морин хуурыг уламжлан хөгжүүлэхэд төр засгаас анхаарч Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн 2002 оны 8 дугаар сарын 27-ны өдрийн 183 дугаар зарлигаар морин хуурыг “Үндэсний хөгжмийн зэмсэг” болохыг зарлаж, улмаар 2008 оны 11 дүгээр сард “Уламжлалт морин хуур хөгжмийн урлаг” нь ЮНЕСКО-гийн хүн төрөлхтний соёлын биет бус өвийн төлөөллийн жагсаалтад бүртгэгдсэн юм.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх 2024 оны 02 дугаар сарын 01-ний өдөр “Морин хуурыг эрхэмлэн дээдэлж, түгээн дэлгэрүүлэх тухай” зарлиг гаргаж,
- Ерөнхий боловсролын сургуулиуд, дотоод гадаад дахь соёлын төвүүдэд морин хуурын сургалтын хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх,
- Морин хуурын чуулгыг найрал хөгжим болгон өргөжүүлэх, морин хуур хөгжмийн зэмсгийн үйлдвэрлэл урлалыг дэмжин хөгжүүлэх,
- Монгол айл өрх бүр морин хуурыг эгшиглүүлэн, үр хойчдоо өвлүүлэн сургаж, үндэсний урлаг, монгол өв соёлоо түгээн дэлгэрүүлэхэд хувь нэмрээ оруулах,
- Морин хуурын олон улсын наадмыг тогтмол хугацаанд зохион байгуулж байх талаар чиглэл өгсөн билээ.
Түүнчлэн морин хуурыг түгээн дэлгэрүүлэх үйл хэрэгт тулгамдаж буй асуудлуудыг тодорхойлохоор 2024 оны 05 дугаар сард Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн ивээл дор “Морин хуурын анхдугаар чуулган”-ыг зохион байгуулж, морин хуур хөгжмийг хөгжүүлэх, зааж сургах, үйлдвэрлэх хүний нөөц, материаллаг баазыг нэмэгдүүлэх, судалгаа шинжилгээг нь дэмжин хөгжүүлэх, олон нийтэд сурталчлах зэрэг ажлыг хэрэгжүүлэх талаар төрийн болон төрийн бус байгууллагууд хамтран ажиллаж эхлээд байгааг Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга хэлсэн үгэндээ дурдлаа.
Морин хуур хөгжмийг сурталчлан таниулах, судлан шинжлэх ажлыг эрчимтэй үргэлжлүүлэхэд “Морин хуурын үүсэл, хөгжил, өв соёл” сэдэвт эрдэм шинжилгээний хурал бодит хувь нэмэр оруулна гэдэгт итгэлтэй байгаагаа илэрхийлэв.
Эрдэм шинжилгээний хурлаар Ардын багш, Соёл урлагийн их сургуулийн зөвлөх профессор, доктор С.Дуламын “Хуурч болох зан үйлийн мета домог зүй”, БНХАУ-ын ӨМӨЗО-ы Улсын дэсийн бодисын бус соёлын өвийг өвлөн тээгч, морин хуурын их багш, соён гэгээрүүлэгч, сурган хүмүүжүүлэгч Чи Булагийн “Морин хуурын үүсэл, хөгжил”, яруу найрагч, Чингис хаан одонт, Монгол Улсын Соёлын гавьяат зүтгэлтэн Г.Мэнд-Ооёогийн “Морин хуур-монгол соёлын ой санамж”, БНХАУ-ын ӨМӨЗО-ы Багшийн их сургуулийн доктор, профессор Хөгжилтийн “Хялгасан хуурын эрт ба эдүгээгийн тухай” зэрэг нийт 16 илтгэл хэлэлцүүлэв.
Хуралд Соёл, спорт, аялал жуулчлал, залуучуудын яамны Соёлын өвийн бодлогын хэрэгжилтийн газрын удирдлагууд, Шинжлэх ухааны академи, Соёлын өвийн үндэсний төв, морин хуур судлаач, урлаач, багш, эрдэмтэн, докторууд, зохиолчдоос гадна төрийн болон төрийн бус байгууллагуудын холбогдох төлөөллүүд оролцлоо.
Урлаг спорт
“Наурызын баяр-2025” арга хэмжээ төв талбайд маргааш болно
Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар, нийслэлийн Аялал жуулчлалын газар, Баян-Өлгий аймгийн нутгийн зөвлөлтэй хамтран “Наурызын баяр -2025” арга хэмжээг жанжин Д.Сүхбаатарын талбайд гуравдугаар сарын 22-ны өдөр зохион байгуулна. Энэ үеэр
- Казах үндэстний урлагийн болон жүжигчилсэн тоглолт
- Казах үндэстний бүрэн тоноглол бүхий гэр үзэсгэлэн
- Кураш бөхийн барилдаан
- Үндэсний тоглоом наадгай
- Хоол амталгаа,
- Гар урлалын үзэсгэлэн худалдаа,
- “Монгол банхар”-ын хүрээ зэрэг олон сонирхолтой арга хэмжээ зохион байгуулна.
Монгол Улс олон үндэстэн ястнаас бүрдсэн нүүдэлчдийн дайчин уламжлал, ёс зан заншил, дахин давтагдашгүй өвөрмөц соёл, өвийг хадгалан ирсэн арвин түүхтэй ард түмэн. 2024 онд ЮНЕСКО-ийн Соёлын биет бус өвийг хамгаалах тухай конвенцын Засгийн газар хоорондын хорооны 19 дүгээр чуулганаар Монгол Улсаас “Наурыз” буюу “Нарны баяр”-ыг бүртгүүлэн батлуулснаар дэлхийн биет бус өвийн жагсаалтад багтсан байдаг. Эдүгээг хүртэл хэдэн зуун жил хадгалагдаж, үе дамжин өвлөгдсөөр ирсэн Казах түмний дахин давтагдашгүй соёл, уламжлал, ахуй амьдралын онцлогийг олон улсын жуулчид төдийгүй нийслэл хотын иргэд маргааш үзэж сонирхох боломжтой юм.
НЗДТГ-ЫН ХЭВЛЭЛ МЭДЭЭЛЭЛ, ОЛОН НИЙТТЭЙ ХАРИЛЦАХ ХЭЛТЭС
-
Урлаг спорт2019/06/26
УДЭТ төслийн баг сонгон шалгаруулна
-
Улстөр нийгэм2022/07/28
УИХ-ын дарга Г.Занданшатар Монголбанкны Ерөнхийлөгчтэй цаг үеийн асуудлаар санал...
-
Цаг үе2021/12/03
Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй
-
Улстөр нийгэм2022/09/13
Засгийн газрын гишүүд иргэний нисэхийн салбарт ажиллалаа