Цаг үе
“Хурд хэтрүүлэхэд үхэл отно”

Үхэл, амьдралын зааг даар өр зүрх нь цохилох залуу ийн ярина.
Бороо зөөлөн шиврэхэд бодол болон сууж байсансан. Ээжтэйгээ байсан өдрүүдээ бодож тэр өдрүүд аз жаргалтай хэрнээ ямар хурдан өнгөрсөн юм бэ? Ижий минь намайг ганцааранг минь орхиж яваад хоёрхон л жил болсон. Харин би энэ хоёр жилийн хугацаанд ганцаараа биш дөрвүүлээ болсон байна. Энхрий хайрт эхнэр минь, эрвийж дэрвийсэн хоёр үрлүүгээ очоё хэмээн бодон суусан.
Утас дуугарлаа. Танихгүй дугаар байна. Байна уу? хэмээхэд чихний хэнгэрэг хангинам орилолдож байх нь тэр. Их сургуулийн ангийн маань залуу байлаа. “Бид нар бараг бүгдээрээ байна чи хурдан хүрээд ирээ” гэхэд нь шууд л за гээд догдлоод гараад гүйлээ.
Арван хоёр жил уулзаагүй ангийнхантайгаа уулзана гэхээс сэтгэл минь цаанаа л нэг догдлоостой. Яг л оюутан ахуй насандаа оччихсон юм шиг. Догдолсон, баярласан явж байснаа л санаж байна. Цаашаа юу болсныг мэдэхгүй байна. Гэтэл би эмнэлэгийн орон дээр, эхнэр минь надад хоол халбагадаж өгөөд сууж байв.
Юу болсныг асууж, яагаад энд байгааг тодруулахад, нөгөө зөөлөн шивэрч байсан бороо маань ширүүсч, үзэгдэх орчин хязгаарлагдсан тэр үед би гэдэг хүн хурдаа тохируулаагүйгээс яг одоо энэ орон дээр хэвтэж байгаа юм байна.
Ингээд хэвтэж байхдаа бодлоо, судаллаа, мэдлээ.
Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрэм, олон улсын жишигт тээврийн хэрэгслийн хурдыг суурин газарт цагт 60 км, суурин газрын гадна цагт 80 км, тууш замд цагт 100 км-ээс хэтрүүлэхийг хориглоно гэж заасан байдаг. Энэ нь жолооч бид үүнээс хурдлах юм бол үйлдлийг таслан зогсоох, хариу арга хэмжээ авах, ослоос урьдчилан сэргийлэх зэрэг боломж үгүй болж, зам тээврийн осол гаргадаг байна.
Мөн жилд дунджаар 500 гаруй хүн зам тээврийн ослоос болж нас бардаг гэх судалгаа байна. Үүний шалтгаан нөхцөлийг нь судлахад авто машин онхолдох хэлбэрээр 160 гаруй, явган зорчигч мөргөх хэлбэрээр 140 гаруй, мотоциклийн ослоор 150 гаруй, унадаг дугуйтай хөдөлгөөнд оролцсон 2 тохиолдол байв.
Бид энэ хорвоо дэлхий дээр сайхан амьдарч, сайн явахыг л хичээдэг. Согтууруулах ундаа хэрэглэсэн үедээ тээврийн хэрэгсэл барихгүй байх, хурд хэтрүүлэхгүй байх, явганаар зорчихдоо гарцаар гарах гэдгийг та наснаасаа олон сонссон байх. Энэ нь бидний үнэт амийг л хайрлаж хамгаалсандаа байж.
Хэрвээ та согтууруулах ундаа хэрэглэсэн үедээ замын хөдөлгөөнд оролцож, тээврийн хэрэгсэл жолоодохгүй бол, гарцаараа гарч хөдөлгөөнд оролцож буй өөрийгөө болон бусад жолоочийг хүндэтгэх юм бол, орон нутгийн замд явахдаа машиныхаа бүрэн бүтэн байдлыг шалгах, гэрлээ шилжүүлэх, хурдаа хэтрүүлэхгүй байх юм бол маргааш аз жаргалтайгаар инээмсэглэн, хайртай дотны хүмүүстэйгээ баяр хөөртэй, өглөөний нар, үдшийн сарыг харах буй за.
Нэг л юм бодон сууна. Тээврийн хэрэгсэл бол тоглоом биш. Өнөөдөр инээгээд явж байгаа хэдий ч маргааш юу болохыг хэн ч таашгүй. Өөрийгөө болон бусдыг хүндэлж замын хөдөлгөөнд оролцоё.
Яараад яахав дээ.
Цаг үе
Хиймэл оюун ухаанд суурилсан камераар иргэнд зөрчлийн мэдээлэл алдаатай ирсэн тохиолдолд алдааг засдаг боллоо
Зам тээврийн осол, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх, замын хөдөлгөөнд оролцогчдын аюулгүй байдал, хууль, тогтоомжийн хэрэгжилтийг хангах зорилгоор Улаанбаатар хотын 176 уулзвар, гарцад нийт 2600 гаруй хиймэл оюун ухаанд суурилсан камерын хяналтын системийг ашиглалтад оруулсан. Ийнхүү өнгөрсөн зургаадугаар сарын 2-ноос эхлэн иргэд, жолооч нарт замын хөдөлгөөний ямар дүрмийг, хаана, хэрхэн зөрчсөн талаарх мэдээллийг нь зургаар баталгаажуулж, холбоос /линк/-оор илгээдэг болсон. Энэ удаа эдгээр сануулах мессеж, зөрчлүүдийн талаар иргэнд саналт хүсэлт байвал, түүнийг нь засаж өөрчлөх боломжтой болжээ.
Энэ талаар ЗХУТ-ийн Сургалт, судалгаа, олон нийттэй харилцах мэргэжилтэн Л.Баярцэцэг “Хиймэл оюун ухаанд суурилсан камерын хяналтын системийн туршилтын хугацаанд иргэдэд зөрчлийн талаар алдаатай сануулах мессеж ирж байгаа талаарх гомдол, санал нэлээд ирж байна. Эдгээр санал хүсэлтийг хүлээн авч иргэний мэдээллийг шалган залруулга мэдээллийг өгдөг. Гэхдээ энэ тал дээр системийн шинэ сайжруулалтыг ирэх долоо хоногт хэрэгжүүлж эхэлнэ. Ингэхдээ иргэдэд очиж буй мессежний холбоос /линк/ хэсэгт санал хүсэлтийн цонхийг шинээр үүсгэсэн. Санал хүсэлтийн цонх зургаан сонголттой. Жишээлбэл, тухайн иргэний өөрийнх нь автомашин биш тохиолдолд цонх хэсэгт байрлах сонголтуудаас идэвхжүүлэн бидэнд хариу мэдээлэл илгээх боломжтой. Тухайн мэдээллийг бид хянан зөв мэдээллийг засварладаг болсон” гэлээ.
Хиймэл оюууха анд суурилсан камерын хяналтын системийн тусламжтайгаар замын хөдөлгөөний дүрмийн дараах зөрчлийг илрүүлэх боломжтой. Тодруулбал,
Хурд хэмжих
Гэрэл дохионы зөрчил илрүүлэх
Чиглэлийн тээврийн эгнээний дүрэм зөрчсөн тохиолдлыг илрүүлэх
Автобусны буудал дээр зогссон зөрчлийг илрүүлэх
Эгнээ байр буруу эзэлсэн зөрчлийг илрүүлэх
Агшин зуурын хурд хэтрүүлэх /Энэ нь жолоочийн яг одоо ямар хурдтай явж байгаа талаарх мэдээллийг өгдөг/
Дундаж хурд хэтрүүлэх /Энэ нь тухайн аялал ямар хурдтай байсан талаарх том зураглал бүхий мэдээллийг өгдөг/
Зогсох шугам давах, үргэлжилсэн цагаан зураас давах, урсгал сөрсөн зөрчлийг илрүүлэх
Түр болон удаан хугацаагаар тээврийн хэрэгслийг байршуулсан зөрчлийг илрүүлэх
Явган хүний зам болон ногоон байгууламж дээр тээврийн хэрэгслийг удаан хугацаагаар байршуулсан зэрэг зөрчлийг илрүүлж байна.
Иргэд тээврийн хэрэгслийн стандартын бус номер, дугаар зүүж байгаатай холбоотойгоор хиймэл оюун ухаанд суурилсан камерын хяналтын систем буруу таних тохиолдол гарч байгаа тул иргэдийг стандартын номер зүүхийг албаныхан санууллаа. Мөн бүртгэлийн газартай хамтран мэдээллийг нарийн шалгаж хариу илгээдэг боллоо.
Цаг үе
А.БАЯР: Дрифт хийх сонирхолтой иргэдийн хүслийг хааж боож болохгүй
Нийслэлийн ИТХ-ын хурлын даргын А/190 захирамжаар хэт чанга дуу чимээ болон дуут дохиог хэрэглэж буй тээврийн хэрэгсэлд хяналт шалгалт хийх, цаашид авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээний саналыг боловсруулах зорилго бүхий Ажлын хэсэг байгуулагдан ажиллаж байна.
Ажлын хэсгийг НИТХ-ын төлөөлөгч Г.Батсайхан ахалж байна. Тус Ажлын хэсэг НИТХ-ын төлөөлөгч Б.Хуягбаатар, О.Зундуйдорж, Нийслэлийн Газар зохион байгуулалтын албаны даргын албан үүргийг түр орлон гүйцэтгэгч Г.Мөнхбаатар, Тээврийн цагдаагийн албаны дэд дарга бөгөөд Замын цагдаагийн газрын дарга, цагдаагийн дэд хурандаа С.Галбадрах, ЗХУТ ОНӨТҮГ-ын захирал Ч.Хувьзаяа зэрэг 11 хүний бүрэлдэхүүнтэй.
Ажлын хэсгийн хурлаар НИТХ-ын дарга А.Баяр “Хотод дрифт хийж чанга дуу чимээ гаргаад байгаа байдлыг таслан зогсоохын тулд хотоос гадна буюу Налайх, Эмээлт, Төв аймагт дрифт хийх боломжит газруудыг судлах чиглэл өглөө. Тодруулбал, дрифт хийх сонирхолтой иргэдийн эрхийг хүндэтгэнэ. Хүслийг нь хааж боож болохгүй” гэдгийг анхаарч ажиллахыг үүрэг болголоо.
Эх сурвалж: НИТХ-ХМОНХА
Цаг үе
Согтууруулах ундаа хэрэглэсэн жолооч машинтайгаа урсгал сөрж, осол гаргажээ
Цагдаагийн байгууллагад наймдугаар сарын 13-ны өдрийн 06 цагийн үед Чингэлтэй дүүрэг, Бага тойруугийн замд зам тээврийн осол гарсан байна” гэх дуудлага мэдээлэл ирүүлжээ. Энэ дуудлага мэдээллийг шалгахад “Иргэн Ө нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ Toyoto sai автомашиныг жолоодож яваад урсгал сөрж Hyundai Aerocity маркийн автобустай мөргөлдсөний улмаас автобусанд зорчиж явсан 1 хүний амь хохирч, 5 хүн гэмтсэн” хэргийг Тээврийн цагдаагийн албаны Мөрдөн шалгах хэлтэст шалгаж байна.
Иймд Жолооч та Замын хөдөлгөөний дүрмээ баримталж хориглосон нөхцөлд урсгал сөрөх үйлдлийг хийхгүй байх мөн согтууруулах ундаа хэрэглэсэн үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодохгүй байх өөрийн болон бусдын аюулгүй байдлыг хангаж анхаарал болгоомжтой хөдөлгөөнд оролцохыг цагдаагийн байгууллагаас анхааруулж байна.