Үзэл бодол
Х.Янжингаажид: Даварсан, худалч, хулгайч, жүжигчин, завхай эрчүүдэд эмэгтэйчүүд бид амьдралынхаа ихэнхийг зориулж ашиглуулах ёсгүй
Нэг үе нэр төртэй бизнесмэн, улс төр сонирхож УИХ-д хүртэл нэр дэвшиж явсан Тордайн Ганболд өөрийнхөө дөрвөн үрийн ээжид хэрхэн хандсан нь олны анхаарлын төвд ороод буй. Хэдийгээр энэ гэр бүлийн маргаан боловч өнөөгийн нийгэмд байгаа хортой идээ бээр мөн. Тордайн Ганболдын эхнэр Х.Янжингаажид гэр бүл салалтаас болж хохирч үлдсэн олон ээжүүдийн өмнөөс "Шүгэл үлээж" чадсан. Энэ удаа ч өөрийн фэйсбүүк хуудсаараа дамжуулан нөхцөл байдлын талаар бичсэн байна. Та бүхэнд Х.Янжингаажидын бичсэнийг бүрэн эхээр толилуулж байна.
Би хулгайч болжээ. Чимээгүй байя гэхээр өөрөө өдөөд байх юм.
Салсаны дараа ханилж байсан хүн чинь, хүүхдүүдийн чинь эцэг чиний мэддэгээс хэд дахин хортой, санаатай, муу хүн байх энүүхэнд юм. Хүний санаа бодолд оромгүй үйлдлүүдийг хийж эхэлж байна.
Өндөр хашаа, 24 цагийн хамгаалалтын ажилчидтай, дотор гадна, ард урдгүй камертай, давхар давхар төмөр хаалгатай Шамбала дах Ганболдын гэрт нь хулгай орсон гэх зохиомол хэргийг цагдаатай нийлж хэрэг үүсгэн нэгэн цагт ханилж байсан эхнэр, 4 хүүхдийнхээ ээжийг цагдаад өгөх хүн хэр олон байдаг бол?
Ганболдын тухай бүх үнэнг бичсэний минь дараа Хан-Уул дүүргийн цагдаагаас Хүдэр-Эрдэнэ, Аюурзана гэх байцаагчид дуудаж энэ “хулгайн” талаар мэдүүлэг өгөхийг шаардлаа. Би ч очлоо. Хүүхдүүдийн маань паспорт, Ганболдын нэг бугуйн цаг алга болсон гэнээ. Үнэн үг хэлсэн хүнд хүн өшөөтэй, үхэр унасан хүнд нохой өшөөтэй гэж. Одоо бүр ийм арчаагүй аргаар, зохиомол хэрэг үүсгэж, сэжигтэн гэх нэрийдлээр миний утасны яриаг чагнах, хаана хэнтэй хэзээ уулзаж байгааг өөрийн халаасны цагдаа нартай нийлж, хуулиар хамгаалагдаж байгаад мөрдөх гэж байгаа юм байна. Зөвхөн энэ хэрэг дээр зориулж бүхэл бүтэн ажлын хэсэг гарсан гээд л бод. Орон байрны хулгай бүр дээр ажлын хэсэг гардаг билүү?
Корпорейт Конвеншн, Корпорейт Нүхт, Шамбала зэрэг манай бүх том үл хөдлөхүүд, баар ресторан, лоунж, караоке зэрэг гол бизнесүүд Хан-Уул дүүрэгт байрладаг. Ганболд орой шөнөөр ажиллах цагаа сунгах, уушийн газар гардаг зодоон цохионы асуудлаа нууж зохицуулахын тулд ХУД-ын цагдаа нарыг олон жилийн турш ашиглаж, тэжээсээр ирснийг би мэднэ. Цагдаа нарыг буудлуудаараа идэж уулгана, төрсөн өдөр, хүүхэд хамаатнуудынх нь хурим найрыг нь зохион байгуулж, “хэрэгтэй үед” нь орой шөнө буудлын өрөө гаргаж өгдөг. Одоо тэд нарыгаа миний эсрэг тавьж байгаа юм байна.
Ер нь Ганболдын хамаг асуудлыг нууж хааж, зохицуулж өгдөг Хан-Уулын нэр бүхий цагдаа нар, хамаатнуудаас нь гадна доорх дөрвөн хүн байдаг. Над руу, миний эсрэг хөдлөөд байгаа мөнгөний төлөө юу ч хийхээс буцахгүй эдгээр хүмүүсийн зургуудыг нь хавсаргав.
1. Ганболдын бүх хууль бус, цагдаа, шүүх, прокурортой холбоотой асуудлыг нь зохицуулж өгдөг эмэгтэйг Оюунцацрал гэдэг. Гэр бүл, хамаатнууд нь хуулийн хүмүүс. 2011 оноос хойш Ганболдын “юмсыг” нь хууль хүчний байгууллагынхантай ярьж өгдөг хүн нь. Хүчний байгууллагынханд бэлэг сэлт, өгөх ёстой юмыг нь барьж гүйдэг эгч. Шамбалад гэр бүлээрээ хаусанд үнэгүй амьдарч, цалин урамшуулал авдагийнхаа төлөө хичнээн ч жил, хичнээн ч их нүглийг Ганболд, Ариунболдын өмнөөс үйлдэж байна даа та. Үйлийн үр гэж байдаг юм шүү. Танд биш юмаа гэхэд үр хүүхэд, удам сударт чинь хүрч л таарна. Оюунцацрал, Ганболд хоёр ХУД-ийн цагдаа нартай ах дүү, амраг садан болж олон жил явааг нь мэдэх хүний хувьд цагдаатай хуйвалдаж зохиомол хэрэг үүсгэх нь энүүхэнд хийж чадах зүйл. Ингэж төрийн байгууллагыг ашиглан олуулаа нийлж нялх хүүхдээ дагуулж яваа эмэгтэй рүү дайрч, хуулиар хамгаалагдан элдэв бусын арга хэрэглээд хэр хол явахыг чинь харъя. Хууль бус олон үйлдлийг чинь мэдэх ч хүүхдүүдийн маань эцэг гээд өнөөг хүртэл дуугүй явж ирлээ. Өт хүртэл өөрөөр нь оролдоход арваганадаг. Намайг энэ мэтээр оролдож байгаа бол би зүгээр суудаг хүн биш. Хэн хэнийгээ хэмлэмээр байгаа бол чиний муу түүх минийхээс хэд дахин арвин гэдгийг бүү мартаарай Ганболдоо. Түрээслэж байгаа байранд минь түлхүүр тааруулж, цүнхэнд минь хулгайд алдсан гэх бугуйн цагаа шургуулж зохиомол хэрэг тохох гэсэн санаатай явж байгааг чинь мэдээд байна. Чамаас ийм санаа өлхөн гарах юм байна. Цагдаагийн хавтаст хэргээс хууль бусаар янз бүрийн яриа, бичлэгүүд алдагддаг гэдгийг бид сошиалаар бишгүй харсан. Одоо над дээр хэрэг тохохын тулд элдэв бичлэг монтаж эвлүүлэх тэр аргаа хэрэглэх юм байна энэ хэд.
2. Ганболдын хувийн хэвлэлийн төлөөлөгч гэх Оюунсүрэн. 2019 онд Ганболдыг сонгуульд нэр дэвшихээр шийдсэнээс хойш дагаж байгаа сэтгүүлч эмэгтэй. Ганболдыг заригт яриа өгмөгц урьдчилан бэлдсэн намайг гүтгэсэн мэдээг сайтуудаар нийтэлж, Дарханы сонгуулиар ажиллуулсан троллын баг, хиймэл хүмүүсийг удирдаж сошиалаар сэвсэн, хэвлэлийнхэнд төлбөр мөнгө, чиглэл өгдөг гол хүн нь.
3. Тордайн Ганболдын төрсөн ах Тордайн Ариунболдын эзэмшдэг Сенсаци Медиа Групп, Папараци.мн зэрэг компаниудыг нь хариуцдаг Ари буюу Ариунжаргал гэх сэтгүүлч бүсгүй миний сүүлд бичсэн бичвэрийг Зөв.мн гэх мэт шударга гэгддэг сайтуудаас өөрийн танил талаа ашиглан хэдхэн минутад устгуулсан байна лээ. Зөв.мн-хээн зөв байгаарай. Нэрэндээ таарахгүй үнэт зүйлтэй, үзэл бодолтой хэвлэл байгаад хэрэггүй шүү. Тэрний оронд Буруу.мн болсон нь дээр.
4. Золбоо гэх залуу Ганболдын зөвлөхөөр нь ажилладаг. Офицерт байдаг MIU их сургуулийн төгсөгч. Байгаль орчин, аялал жуулчлалын яам хавиар карьер хөөж явсан. Улстөрийнхэнтэй ойр ажилладаг. Мөн л 2020 оны сонгуулиас эхлэн Ганболдын гар хөл болж бохир заваан юманд нь орооцолдож яваа. Миний сүүлийн постны дараа надад туслаж байгаа хүмүүс дээр биеэр очин “Гаажид худлаа миний нэрийг ашиглаж байна. Би Гаажидад туслаагүй гээд өөрсдийнхөө фейсбүүк дээр бичээд өг. Ганболд ахтай хамт очиж уулзъя. Та нар тийм юм бичвэл Ганболд ах шагнана” гэх мэтээр ярьж явсан нь гэрчүүдтэй, нотлох баримттайгаа надад байна.
Би дахиад хэлье. 4 хүүхдийг нь төрүүлж өгсөн, ханилж байсан хүнээсээ гар утасны дугаарыг нь хүртэл дээрэмдэн авч, цагдаад хулгайн хэргээр өгч байгаа хүн та нарыг нойлын цаас шиг хэрэглэчихээд яаж хаяхыг тун удахгүй та хэд харж, үйлийн үрээ эдлэх болноо.
Сэтгүүлч Өнөрцэцэг намайг “Ганболдыг чи байхгүй болгоод өг. Мөнгө өгье. Нэр хүндийг нь шороотой хутгаад өг” гэж гуйсан гэж фейсбүүк дээрээ бичсэн байна лээ. Гэрчүүд байгаа шүү Өнөрөө. Битгий худлаа яриад байгаарай. Тэгж явах байсан бол саяхныг хүртэл би чимээгүй явах байсан гэж үү? Монгол улсад чи ганцаараа сэтгүүлч биш шүү дээ. Маш олон чадалтай, шударга, мөнгөнд хууртдаггүй сэтгүүлчид бий. Би чамд “Ганболд намайг ингэж хохироож яваа. Одоо Алтан Дорнод Койн буюу ADMC гэх койн гаргаж өөрийг нь шударга гэж боддог олон мянган гэмгүй хүмүүсийг хохироох гээд байна. Тэрийг нь сурвалжилж, ухаж ойлгуулж, болиулах гэж оролдоочээ” гэж гуйсан. Дахиад хэлье. Тэр өрөөнд чи бид 2 хоёулахнаа байгаагүй шүү. 1 төгрөгөөр гарсан нэг ширхэг ADMC өнөөдөр 0.34 төгрөг байна. Мэдлэг, мэдээлэлгүйгээсээ, Ганболдын шударга дүрд итгэдэг хичнээн мянган хүн хэдхэн сарын дотор ариун хөдөлмөрөөрөө олсон мөнгөнийхөө 66%-ийг алдаад сууж байгаа бол? Ихэнх койны үнэ унасан ч миний чамд өгсөн мэдээллийг аваад тэр бүрийг нөгөө айхтар хөөцөлдөж, хүн амьтны ам асуудаг шигээ сурвалжилсан бол ядаж ADMC койнд орсон олон хүнийг хохироохгүй, сэргийлэх боломж байсан юм шүү. Сэтгүүлч хүн мөнгө биш үнэнг л дагах ёстой доо уул нь.
Ганболдоо, чи надад туслаж байгаа хамаатан садан, найз нөхөд, ойрын хүмүүсийг маань өөрийн тэжээдэг цагдаа нараараа дуудуулж өөрийн зохиосон хулгайн хэрэгтээ сэжигтнээр татаад байх юм. Тэд залхаж надад туслахаа болих биш улам миний чамтай туулсан хэцүү амьдралыг ойлгож, улам ойртож, сэтгэл санаа, мөнгө төгрөгөөр туслаж бид улам нягт ойр болж байгаа шүү. Хорлох гэж байгаад туслаад байгаад чинь баярлалаа. Хэцүү үед л хамт байсан эдгээр хүмүүс жинхэнэ миний төлөө зогсож, хамгаалж, дуугарч чаддаг гэдгийг би өдөр бүр харж талархаж явна.
Жил гаран гэр бүлийн маргаанаар шүүх цагдаа болж явахад мөнгөтэй, нөлөөтэй гэр бүлийн маргаанууд хэзээ ч хуулийн дагуу шударга явж байгаагүйг олон тохиолдлоос олж мэдлээ. Нөгөө л “тогоон дотроо асуудлаа шийд” гэсээр чимээгүй өнгөрч, даварсан эрс дараа дараагийн эмэгтэйчүүд, хүүхдүүдийг хохирсоор л байна. Гэр бүлийн тухай хууль нь байгаа ч яагаад ээжүүд, эхнэрүүд хохирч үлдээд байна вэ? Гэр бүлийн хуулийг шинэчлэх, сайжруулах, шударга болгох асуудлаар зоригтой дуугарах УИХ-ын гишүүн байдаггүй юм уу? Нийгмийн суурь нь гэр бүл шүү дээ.
Намайг бодит үнэнг 2022.04.26-нд бичсэнээс хойш олон мянган хүнээс талархал, дэмжлэгийн захиас ирсэн. Хохироод үлдсэн эмэгтэйчүүд дундаас шүгэл үлээгч болж “ганцаараа бүх гэр бүл, амьдрал, хөрөнгөө босгосон” мэт аашилдаг эрчүүдийн төлөөлөл болсон Ганболдын эсрэг зоригтой дуугарч байгаад урамшсан, зориг орсон эмэгтэйчүүд, ээжүүд байна. Тэдний зарим нь Улсын Бүртгэлийн Ерөнхий газарт нөхрийн хамт очиж өөрсдийн нэрээ байр, хамтарсан бизнес дээрээ давхар бүртгүүлж ирээдүйд гарах эрсдэлээс өөрсдийгөө хамгаалж байгаад өмнөөс нь маш их бахархаж суулаа. Олон хүнд сургамж болсон миний амьдралын алдаа нийгэмд эерэг үр дүнгээ өгч байгаад баярлаж байна.
Даварсан, худалч, хулгайч, жүжигчин, завхай эрчүүдэд эмэгтэйчүүд бид амьдралынхаа ихэнхийг зориулж ашиглуулах ёсгүй. Охинтой, эмэгтэй дүүтэй, эгчтэй, ээжтэй хүн бүрт сэрэмжлэх түүх, кейс болоод үлдээсэй гэж би үнэхээр чин сэтгэлээсээ хүсч байна. Хөвгүүд, залуус ч Ганболд шиг байж болохгүй юм байна, муухай юм байна гэж жигших хэрэгтэй гэж бодож байна.
Би энэ салалт Монголын шүүх, хууль, хүчний байгууллагаар үнэн, шударгаар шийдэгдэх хүртэл дуустал нь явна. Хуулийн байгууллага нь худалдагдаад, шударга байж чадахгүй юм бол суулт, өлсгөлөн ч зарлана гэдгээ эрт хэлчихье. Би залуу байна, эрч хүч байна. Надад хор шар, гомдол бас амьдралынхаа хамгийн гоё 16 жилийг буруу хүнд зориулсан харуусал байна. Амин эрдэнэ болсон 4 хүүхдүүд, өөрийн оруулсан хөдөлмөрийнхөө хувийг авах эх хүний хуулиар олгогдсон эрх байна. Дахиж нэг ч эх хүн, эмэгтэй хүн Ганболд мэтийн эрийн сүгээс болж хохирч үлдэхгүйн тулд, сэрэмжүүлэхийн тулд бүхнийг нээлттэй байлгана гэдгээ амлая.
Шударгын дүр эсгэгч, жүжигчин, жүжээч Ганболд “МАНАН миний эсрэг шүүх цагдаа ажиллуулаад байна” гэж ярьдаг ч өөрөө жинхэнэ шүүх цагдааг өөртөө ажиллуулдаг. Зочид буудалтай нэрийдлээр улстөр, бизнесийнхнийг идэж уулгаж, дайлж цайлж, хонуулчихаад буцаад тэрийг нь баримтжуулж дарамталдаг, хүссэн юмаа хийлгэдэг гэдэг нь нэгэнт хүмүүс дунд яригдаад эхэлсэн байна лээ. Түүний золиосуудынх нь нэг нь нэгэн цагт Ерөнхий сайд байсан хүн гээд л бод. Хүүхдүүдийн маань эцэг гээд тэвчээд яваад байх тусам давраад хулгайн хэрэгт хэлмэгдүүлэх шинжтэй.
Миний постоос хойш маск нь хууларсан, бузар явдал нь ил болчихоороо одоо буцаад нэр төрөө авч үлдэхийн тулд “Би Гаажидтай нийлэх гээд л гуйгаад яваад байгаа” гэдэг үлгэр дундын найзуудад маань ярьж өрөвдүүлэх тактиктай, матрын нулимс унаган жүжиглэж яваа юм билээ. Буцаж нийлье гэж бодсон хүн улс даяар Заригт намайг явдалтайгаар нь цоллож муулаад, үнэнг бичсэн постонд минь хорсож цагдаад өөрийн зохиосон зохиомол хулгайн хэрэгт гүтгэж гүжирдэж явдаггүй юмаа. Үг үйлдэл хоёр чинь зөрөөд байна жүжигчээн.
Чамд угаасаа улс даяар шал арчсан нэрээ аврахын тулд хоёрхон л сонголт байгаа. Нэг нь намайг ямар нэгэн аргаар буцаж ирүүлж “мундаг эр” гэдэг цол аван дахин тамын тайван бус амьдралаар амьдруулах, нөгөө нь хүүхдүүдийг маань, хууль ёсны дагуу авах ёстой хөрөнгө, хувийг маань өгөөд хоншоортой эр байна лээ гэж түмэнд хэлүүлэх. Чамд жаахан ч гэсэн ухаан, алсын хараа үлдсэн бол, хажууд чинь зөвлөөд өгчих саруул ухаантай хүн байвал бол хоёр дах хувилбарыг сонговол чамд болон чиний цаашдын амьдралд хэрэгтэй. Түүхэнд хуншгүй, хүний мөсгүй өвөг эцэгтэй байсан гэж үр хүүхдүүддээ муулуулж, нэрээ чамтай холбохоос ичдэг үр сад үлдээмээр байгаа эсэхээ чи өөрөө шийд.
Хэрвээ эхний хувилбарыг бодоод, намайг буцна гэж жаахан ч гэсэн найдаад байгаа бол би чамд жилийн өмнө хэлж байснаа өнөөдөр дахиад хэлье. Би үхэж байсан ч, үхсэний дараа ч чамтай хамт битгий хэл ойр ч байхгүй. Би өвдөж зовсон үед чи ирвэл би илүү ихээр өвдөнө. Үхсэн үед ирвэл сүнс минь чамайг үзэн ядна. Чи бид хоёрын дунд БҮХ зүйл дууссан. Чи энэ салалтыг удааж, шүүхээр давж заалдах тусам чи илүү нэр хүндгүй болно, бүх бузар булайг чинь ил болсоор байна, чи нэр ч үгүй юу ч үгүй хоцорно. Надад алдах юм байхгүй. Чи ичихгүй бол би хэзээ ч ичихгүй.
Хэдийгээр асуудлаа тогоон дотроо шийд гэдэг ч та бүхний харж байгаагаар Ганболд надаар өөрөө оролдсоор байна. Оролдох бүрт нь би өшөө баримтууд ил гаргана, мөнгөөр худалдагдаж миний эсрэг ажиллуулаад байгаа хүмүүс, байгууллагуудыг нь нэр ус, зурагтай нь тавьсаар байна гэдгийг хэлье. Би дээрэлхүүлдэг хүн биш. Олон охид эмэгтэйчүүдэд ч миний амьдрал туршлага болоосой гэж чин сэтгэлээсээ хүсч байна. Олон эрчүүдэд ч эмэгтэй хүнд, эхнэртээ Тордайн Ганболд шиг ийм өлөн, ёс зүйгүй, хуншгүй хандаж болохгүй гэдэг жигшсэн бодол суугаасай гэдэг үүднээс бичсээр байх болно.
Худалч хүний хамар урт. Хулгайч л хулгайчийг бариарай гэж хамгийн чанга орилдог юм.
Х.Янжингаажид
2022.05.17
Үзэл бодол
Б.Бат-Эрдэнэ: Бидний хувьд роботоо найдвартай ажиллах байдал дээр нэлээд анхаарч ажилласан
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн ивээл дор "РОБОКОН 2025" Олон улсын роботын тэмцээн 2025 оны наймдугаар сарын 22-ноос 26-ны өдрүүдэд Улаанбаатар хотноо зохион байгуулагдана. Энэ тэмцээн Монгол Улсаас хоёр баг оролцож байгаа. Багуудын бэлтгэл хэрхэн хангагдаж байгаа талаар ШУТИС-ийн МХТС-ийн Электроникийн тэнхмийн багш Б.Бат-Эрдэнэтэй ярилцлаа.
“ABU Робокон 2025 ” олон улсын тэмцээн удахгүй болох гэж байна. Энэ тэмцээнд оролцох багууд бэлтгэлээ хэр хангаж байна бэ?
-Үндэсний аварга шалгаруулах тэмцээндээ амжилттай оролцсон. Олон улсын тэмцээнд гаднын томоохон улс орны аваргууд оролцох учраас догдлол, бага зэргийн айдастай байна. Туршилтын роботуудаар бэлтгэлээ боломжийн хангаж байна.
-Энэ удаагийн тэмцээнд 14 орны баг оролцож байгаа. Өрсөлдөгч багуудаа хэр судалсан бэ?
-Бид Япон улсын Робокон тэмцээнийг очиж үзсэн. Япон багууд бол үнэхээр сайн юм байна лээ. Мөн Тайланд, Хонконг, Вьетнам улсын үндэсний тэмцээний бичлэгийг үзсэн. Эдгээр улсын багуудын тоглолтын стратегийн талаар ерөнхий ойлголтыг авсан. Бид хэрхэн тоглох стратеги төлөвлөгөө гаргаж, бэлтгэлээ хийж байна. Олон улсын тэмцээн Монгол Улсад зохион байгуулагдаж байгаа учраас оролцогч оюутнуудын маань хувьд нутгийн тэнгэр ивээнэ гэдэгт итгэж байна. Бидний хувьд роботоо найдвартай ажиллах байдал дээр нэлээд анхаарч ажилласан.
-Тоглолтын үед техникийн саатал гэмтэл гарахыг үгүйсгэхгүй. Техникийн бүрэн бүтэн байдлаа хэр хангаж байна?
-Тоглолтын үед гарч болох томоохон эвдрэл, гэмтэл саатлаа гаргахаас урьдчилан сэргийлэх сэлбэг хэрэгслээ бэлдэн ажиллаж байна.
-Энэ жилийн тэмцээний онцлог нь сагс бөмбөг учраас хөдөлгөөн шидэлт нэлээд их хийгдэнэ?
-Үндэсний тэмцээн болон бусад орны тэмцээнүүдийг харахад Роботуудын эвдрэл их ажиглагдаж байна. Залах үед, хурдтай явж байгаад мөргөлдөх үед эвдрэл гэмтэл гарах тохиолдол ажиглагдаж байна.
- Роботод бүтээх явцад хүндрэлтэй зүйл гарч байсан уу. Роботоо бүтээхэд хэр их хугацаа зарцуулсан бэ?
-Үндэсний роботын тэмцээнд оролцох бэлтгэлээ есөн сараас эхэлж хангасан. Роботуудаа 11 дүгээр сараас хойш эхлэн бүтээж 7-8 төрлийн робот бүтээн туршсан. Робот бүтээж туршиж үед бидний хүссэн үр дүнд хүрэхгүй тохиолдолд дараа санаагаа хэрэгжүүлж ажилласан. Үндэсний аваргад оролцохдоо 7-8 робот бүтээж туршсан бол олон улсын тэмцээнд зориулж 10 орчим робот бүтээж туршсан байна. Олон улсын багууд маш хурдтай хүчтэй, технологийн шийдэл нь сайн зүйлүүд ажиглагдаж байгаа. Бид ч гэсэн дутахгүй өрсөлдөнө гэж төлөвлөж байна.
-Роботоо бүтээхдээ тоног төхөөрөмжөө яаж шийддэг бэ?
-Оюутнууд өөрсдийн роботын бүтээж байгаа учраас багш нараас зөвлөгөө авч роботын шийдлээ өөрсдөө олж бүтээдэг. Манай сургууль электроник програмчлалын сургууль учир роботын механик шийдлийг бүтээж туршихад хугацаа их зарцуулдаг. Сүүлийн жилүүдэд “Робот ба Хиймэл оюун ухаан” механик, электроник, хиймэл оюун ухаан нийлсэн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж буй учир энэ дутагдлыг нөхөж чадаж байгаа гэж үзэж байна. Робот бүтээхэд хөрөнгө санхүүгийн зардал мөш их гардаг. Зарим тохиолдолд үүнээс үүдэн рбоботын шийдлээ турших боломжгүй тохиолдол ч байдаг. Нэг, хоёрдугаар курсийн оюутнуудын хувьд дөнгөж мэргэжлийнхээ хичээлтэй танилцаж байгаа учраас роботуудаа хялбар, энгийн шийдлээр бүтээсэн. Үндэсний аварга шалгаруулах тэмцээний роботоо сайжруулаад оролцож байна. Харин нөгөө баг маань 3-4 курсийн оюутнууд байгаа учраас ахисан түвшний шийдлүүдийг роботууддаа хэрэгжүүлэн ажиллаж байна.
-Өрсөлдөгч багтай тоглох тактикаа боловсруулж байгаа биз дээ?
-Тодорхой хэмжээнд боловсруулж байна. Япон улсын роботод тохолт хийдэг. Бидний хувьд тохолт гэхээс илүүтэй шидэлтүүд дээр анхаарч тоглоно. Мөн хамгаалалтаа сайн хийж тоглоно. Тухайн үед тоглолт явц хэрхэн өөрчлөгдөхийг таашгүй. Амжилт гаргахын төлөө хичээнэ дээ. Алдаа бага гаргаж хугацаа сайн тооцоолох, багийн гишүүд хоорондоо сайн ойлголцож, тоглох ёстой. Өмнө зохион байгуулагдаж байсан робокон тэмцээнд спортын чиглэл байгаагүй. Талбай дээр уралдаж, янз бүрийн зүйлийг байрлуулдаг байсан. Энэ жилийн тэмцээний хувьд спортын чиглэл, хоорондоо хөдөлгөөн хийж тоглох учраас нэлээд өвөрмөц болно. Бидний хувьд өөрсдөө сагс тоглож үзээд роботын хөдөлгөөн ийм байх ёстой гэдэг тооцооллоо хүртэл гаргаж байгаа.
-Тоглолтын хугацаа ямар байх вэ?
-Тоглолтын хугацаа 2 минут 40 секунд, нэг удаагийн довтлогын хугацаа 20 секунд байдаг Бидний хувьд 4-5 удаагийн довтолгоондоо нэлээд сайн оноо цуглуулахаар хичээж байна.
-Үндэсний аварга шалгаруулах тэмцээнд ШУТИС-ийн Мэдээлэл холбоо технологийн сургуулийн хоёр баг амжилттай оролцож тэргүүлсэн?
-Нэг, хоёрдугаар курсийн оюутнуудын баг буюу “Түвшин электроник” баг тоглолтын бэлтгэлээ маш сайн хангасан. Харин нөгөө багт ахлах курсийн оюутнууд байсан. Роботын шийдлүүд нь арай өөр байсан учраас роботоо бүтээхэд их хугацаа зарцуулж тоглолтын бэлтгэлээ арай бага хийсэн нь үндэсний тэмцээний явцад ажиглагдсан.
Үзэл бодол
Г. Агааноров: “ABU РОБОКОН 2025 ULAANBAATAR ” олон улсын тэмцээнд 13 орны 14 баг оролцоно
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн ивээл дор “ABU РОБОКОН 2025 ULAANBAATAR ” олон улсын тэмцээн 2025 оны наймдугаар сарын 22-ноос 26-ны өдрүүдэд Улаанбаатар хотноо зохион байгуулагдана. Энэ удаагийн тэмцээн Монгол Улсаас хоёр баг оролцож байгаа. “ABU РОБОКОН 2025 ULAANBAATAR” олон улсын төслийн Ерөнхий продюсер Г.Агааноровтой ярилцлаа. Тэрбээр 2004 оноос “ABU Robocon” олон улсын роботын тэмцээнтэй холбогдож, өнөөг хүртэл сэтгэл зүрхээ зориулан ажиллаж байна.
-Та манай уншигчдад “ABU Робокон” олон улсын роботын тэмцээний талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгөөч?
-“Робокон” тэмцээн Япон улсаас үүсэлтэй. Анх зөвхөн тухайн орны үндэсний тэмцээн байсан бол хожим Ази, Номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн холбоо (ABU)-гоор дамжин, Ази, номхон далайн бүсийн орнуудын тэмцээн болсон түүхтэй. Монголын үндэсний олон нийтийн радио, телевиз, Ази номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн холбоо (ABU)-ны гишүүн телевиз. Энэ хүрээнд тус холбооноос зохион байгуулдаг “Робокон” тэмцээнд Монгол Улсын баг 2002 оноос оролцож эхэлсэн түүхтэй.
Манай улс “Робокон” тэмцээнд 23 жил оролцож байгаа. Олон улсын “Робокон” тэмцээнийг жил бүр гишүүн орнуудад зохион байгуулагддаг. онцлогтой. Монгол Улс “ABU Robocon” олон улсын тэмцээнийг анх 2019 онд зохион байгуулж байсан. Зургаан жилийн дараа буюу 2025 онд Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн У.Хүрэлсүхийн ивээл дор зохион байгууллагдаж байна.
-Энэ удаагийн тэмцээнд хэчнээн баг оролцож байгаа бэ?
“ABU ROBOCON 2025 ULAANBAATAR” олон улсын тэмцээнд Камбож, Египет, Фижи, БНХАУ-ын засаг захиргааны онцгой бүс Хонконг, Энэтхэг, Индонез, Япон, Малайз, Монгол Непал, Шри Ланка, Тайланд, Вьетнам улсын багууд оролцоно. Нийт 13 орны 14 багийн 400 гаруй оролцогчид ирнэ. Зохион байгуулагч улс давуу эрхтэйгээр хоёр баг оролцуулдаг.
Монгол Улсаас оролцож байгаа хоёр багийн хувьд 2025 оны дөрөвдүгээр сарын 24-нд болсон “Робокон” үндэсний аварга шалгаруулах тэмцээнд ШУТИС-ийн Мэдээлэл холбоо технологийн сургуулийн “Түвшин Электроникс”, “HICH TECH” багууд амжилттай оролцож тэргүүн байр болон дэд байрыг эзэлж олон улсын тэмцээнд оролцох эрхтэй болсон.
-Монголд зохион байгуулагдаж буй “ABU Робокон” тэмцээн өмнөх жилүүдээс юугаараа онцлог вэ?
-“Робокон” тэмцээнийг зохион байгуулж буй улс орон дүрмээ өөрсдөө боловсруулдаг. Тэмцээний дүрмийг хоёр жилийн хугацаанд Токио хотын их сургуулийн доктор, МУИС-ийн багш Ө.Батбаяр боловсруулж 2024 оны наймдугаар сард Вьетнам болсон олон улсын тэмцээн дээр Монгол Улс дүрмээ танилцуулсан юм.
2019 онд анх зохион байгуулж байхдаа Монгол орны газар нутаг бүсчлэлийг харуулсан говь, хангай, тал хээр, уулын бүсэд түүх соёлыг уялдсан даалгаварыг биелүүлж байсан. Нэг зүйлийг хэлэхэд Монголчууд XIII зуунд Чингис хаан алт, мөнгөн гэрэгэг бусад орнуудад элч илгээж байсан нь өнөө цагийн гадаад паспорт, шуудан харилцааны эхлэлийг тавьж байсан. Монгол Улсын түүх соёлыг олон улсад Робоконоор дамжуулан сурталчилан танилцуулж байсан. Харин энэ жилийн тухайд дэлхийн дахинд оюутанзалуучуудын сонирхлыг маш их татаж байгаа Сагсан бөмбөгийн спортоос санаа сэдэл авч хийж байгаа. Тухайлбал, хоёр роботод стандарт сагсны шалыг бодвол арай бага буюу 15x8 харьцаатай, сагсны шийдний өндөр нь 2м 43 см болгосон. Улаан, хөх талын багууд талбай дээр сагсан бөмбөгийн дүрмээр тоглоно.
-“Робокон” тэмцээн зохион байгуулах орныг хэрхэн шалгаруулдаг юм бэ?
-Манай улсын дараа буюу 2026 онд Хонконг олон улсын Робокон тэмцээнийг зохион байгуулна. Ерөнхийдөө 2-3 жилийн өмнө саналаа өгдөг. Тухайн саналдаа тэмцээн зохион байгуулах дүрмээ боловсруулж, танилцуулдаг. Тэмцээн зохион байгуулах асуудлыг Ази, Номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн холбоо шийддэг.
-Монгол Улсаа төлөөлж оролцож байгаа хоёр багийн бүрэлдэхүүн хэчнээн оюутан залуучууд багтаж байгаа бэ?
-Робокон тэмцээнд зөвхөн оюутнууд оролцдог. Нэг багт үндсэндээ гурван гишүүн, багштайгаа хамт оролцдог. Багийн туслах гишүүдтэйгээ 12-15 хүний бүрэлдэхүүнтэй байдаг юм. Бусад хөгжөөн дэмжигчээр оролцдог.
Оюутнуудын мэдлэг чадвар ур ухаан, хэр их хөдөлмөрлөж, бэлтгэл сургуулилт сайн хийж, үйлдлээ сайн гүйцэтгэсэн амжилт гаргадаг. Монголын баг үйлдлээ хурдан гүйцэтгэж олон оноо авах тал дээр илүү анхаарч, бэлтгэлээ хангаж байгаа.
Манай улсын хувьд хоёр удаа дэд байрт шалгарч байсан. Өнгөрсөн 2019 онд эх орондоо зохион байгуулахдаа дэд байр эзэлж байсан. Мөн цар тахлын үед онлайноор оролцож дэд байранд шалгарч байсан. Энэ удаа Монгол Улсын баг амжилтаа ахиулж, тэргүүн байранд орохын төлөө бэлтгэлээ хангаж байна. Энэ олон жилийн хугацаанд хамгийн их амжилт үзүүлсэн роботуудтай баг бол Вьетнам, БНХАУ, Япон улс юм.
-Тэмцээн хэзээ болох вэ?
-“ABU ROBOCON 2025 ULAANBAATAR” олон улсын тэмцээн 2025 оны наймдугаар сарын 24- нд “Аса Арена”-д 10:00 цагт хэсгийн тоглолт эхэлнэ.
-“ABU ROBOCON 2025 ULAANBAATAR” олон улсын тэмцээний нээлтэд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх үг хэлж, оролцож байгаа оюунтан залуучуудад мэндчилгээ дэвшүүлнэ. Тэмцээнийг МҮОНРТ шууд дамжуулна.
-Тэмцээний тоглолтын минут богино уу?
-Өнгөрсөн жилүүдэд зохион байгуулагдаж байсан тэмцээн талбай дээр хоёр зэрэг үйлдлээ гүйцэтгэдэг байсан. Хугацаан гурван минут байсан. Энэ жилийн тэмцээн сагс учраас том талбай дээр явагдаж байгаа учраас 7-10 минутын хугацаанд явагдана. Зарим тохиолдол 12 минут ч болж байгаа. Ерөнхийдөө хугацаа харилцан адилгүй байна.
-Тэмцээн эхлэхэд цөөхөн хоног үлдлээ. Бэлтгэл ажил хэдэн хувь хангагдсан бэ?
-Бэлтгэл хангагдаад жигдэрч байгаа. Миний хувьд Робокон тэмцээний зохион байгуулалт дээр олон жил ажиллаж байна. Бидний хувьд 2010 оноос хойш олон улсын тэмцээн зохион байгуулна гэж ярьсаар байж 2019 онд анх удаа зохион байгуулж байсан. Энэ төслийг хэрэгжүүлэхэд оролцогч сургууль болон удирдаж оролцож байгаа багш хамгийн чухал нөлөө үзүүлдэг. Олон багшийн хүч чармайлт, хөдөлмөр зүтгэл дээр Монголын багийн амжилт бий болдог. Монголчууд оюуны асар их мэдлэгтэй. Ази, Номхон далайн орнуудын оюутан залуучуудаас дутахгүй. Ер нь энэ тэнцүү өрсөлдөх чадвартай. Робокон тэмцээний 23 жилийн хугацаанд ойролцоогоор 5000 орчим оюутан залуучууд багийн үндсэн болон туслах гишүүн оролцсон байна. Робокон тэмцээн оролцож байсан хүүхдүүд их мундаг явдаг. Онолын мэдлэг, практиктай хослуулж явуулдаг учраас оюутан залуучуудад мэдлэг ур чадвар, бүтээлч сэтгэлгээ, цагийн менежмент зэргийг хослуулж чаддагаар бусдаас давуу талтай. Робокон оролцож байсан оюутан залуучууд Оюутолгой, Эрдэнэс тавантолгой, Эрдэнэт үйлдвэр зэрэг Монголын томоохон бүтээн байгуулалтын ажилд манлайлан ажиллаж байна.
-Зохион байгуулалтын багт нийт хэдэн уран бүтээлч ажиллаж байна вэ?
-“ABU ROBOCON 2025 ULAANBAATAR” олон улсын тэмцээний зохион байгуулалт дээр МҮОНРТ-ийн уран бүтээлчид болон инженер техникийн ажилчид, сайн дурынхантай нийлээд 200 гаруй хүмүүс ажиллаж байна. Энэ жилийн тэмцээнд Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар дэмжигчээр оролцож байгаа. Харин ерөнхий ивээн тэтгэгчээр Зуун манлай бүтээн байгуулалт Монгол Улсын Баатар "Эрдэнэт үйлдвэр" ТӨҮГ, Монголын харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн тэргүүлэгч “ Энгийн ухаалгаар” уриатай Мобиком оролцож байгаа. Мөн “Аса арена”, Z.com, MindTech,KSJ зэрэг компаниуд ивээн тэтгэгчээр оролцож байгаа юм.
Үзэл бодол
Ч.Төгсдэлгэр: РЦНК-ийн баруун талд ногоон байгууламж барих асуудалд хувийн хэвшилтэй зөвшилцөж байна
Баянзүрх дүүргийн 1 дүгээр хороонд байрлах Оросын Шинжлэх ухаан, соёлын төв буюу РЦНК-ийн баруун талд орон сууцны барилга барих асуудлыг тухайн орчмын оршин суугчид эсэргүүцэж байна. Тухайн орчимд ногоон байгууламж барих хүсэлтийг иргэд 10 гаруй жилийн турш холбогдох газруудад өгөөд байгаа боловч одоо болтол шийдэгдээгүй. Гурван аж ахуйн нэгжийн газарт маргаан үүсэж, орон сууцны барилга эхлүүлэх тусгай зөвшөөрлийг шүүхийн шийдвэрт үндэслэн олгосон байна. Тиймээс нийслэлийн Ерөнхий архитектор Ч.Төгсдэлгэр барилга барьж буй аж ахуйн нэгжүүдтэй зөвшилцөж, ногоон байгууламж бариулах иргэдийн хүсэлтийг шийдвэрлэх талаас нь өнөөдөр байршил дээр нь ажиллалаа.
Энэ үеэр нийслэлийн Ерөнхий архитектор Ч.Төгсдэлгэр “Эс энд ви юу” ХХК РЦНК-ийн баруун талд цэцэрлэг, спорт цогцолбор бүхий 22 давхар орон сууцны барилга барих зохих ёсны зөвшөөрөл загвар зургийг 2022 онд батлуулж байжээ. Гэтэл иргэдийн зүгээс уг байршилд ногоон байгууламж бариулах хүсэлтэй байгаа. Шүүхийн маргаан 2025 оны долоодугаар сард эцэслэгдэж, барилга эхлүүлэх зөвшөөрлийг Хот байгуулалт, хотын стандартын газраас өгөөд удаагүй байна. Тиймээс хувийн аж ахуйн нэгжийг ч иргэдийг ч хохироогүй байх талаас нь зөвшилцөл хийхээр бид ирээд байна. Зөвшилцөл хийхдээ газрыг газраар шилжүүлэн олгох зорилт тавьж байна. Газрын маргаантай, иргэдийн эрх зөрчигдөж байгаа асуудалд бидний зүгээс 10 орчим байршилд газрыг газраар шилжүүлж асуудал шийдвэрлэсэн байдаг. Энэ мэт байдлаар асуудлыг шийдэх боломжтой гэж үзэж байна” гэв.
Нийслэлийн Ерөнхий архитектор Ч.Төгсдэлгэр төр иргэдийн хүсэлтийг сонсох үүрэгтэй. Гэвч зохих зөвшөөрөлтэй хувийн аж ахуйн нэгжийг ч хохироохгүй байх үүднээс асуудлыг шийдвэрлэнэ гэдгээ илэрхийллээ.
-
Улстөр нийгэм2023/12/21
ЗГ: Өвлийн аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх төлөвлөгөөг баталлаа
-
Цаг үе2021/05/13
Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй
-
Улстөр нийгэм2024/12/31
Улаанбаатар хотын нутаг дэвсгэрт хөрөнгө оруулалт хийсэн, санхүүгийн дэмжлэг, ха...
-
Цаг үе2020/09/28
Улаанбаатарт өдөртөө 11 хэм дулаан