Цаг үе
“Шинэ Хөдөө” төслийн хүрээнд Түлүүгийн даваанд худалдааны цэг байгуулах, тохижилтын ажил эхэллээ
“Шинэ хөдөө” төслийн хүрээнд орон нутгийн иргэдийн ажлын байр, орлогыг бодитоор нэмэгдүүлэхээр төлөвлөж байгаа ажлын нэг нь Түлүүгийн даваа, Булган сумын 1-дүгээр багын зам дагуу худалдааны цэг байгуулах, түүнийг тойрсон орчны тохижолтыг бий болгох ажил юм.
Улсын чанартай хэвтээ тэнхлэгийн авто замын гол сүлжээ болсон Булган аймгийн авто зам дамжин өнгөрөгчдийн хувьд ачаалал ихтэй, тэр дундаа Түлүүгийн даваа нь байгалийн үзэсгэлэн бүрдсэн, тус даваагаар зорчин өнгөрөгсдийн үдэлж амардаг гол цэг болдог. Үүнийг дагаад ойролцоох 3-4 сумдаас айраг цагаа, жимс жимсгэнэ гээд ХАА-н бүтээгдэхүүнээ борлуулах хүсэлтэй, түүгээр амьжиргаагаа залгуулдаг айл өрхүүд Түлүүгийн даваан дээр борлуулалт хийдэг бөгөөд авто замын аюулгүй байдлыг хангах үүднээс гарч буй эргүүл пост, цагдаагийнхан, мэргэжлийн хяналтынханд хөөгдөж туугдсан ч өнөөдрийг хүртэл халуунд халж хүйтэн салхи шуурганд хөлдчих шахан зогссоор ирсэн.
Аялал жуулчлалын борлуулалт нэмэгддэг тул худалдаа хийхээр 40 гаруй айл өрх ирдэг боловч зогсох газаргүйгээс үргэлж маргаан дэгддэг дээр нь орон нутгийн тээврийн том тэрэгнүүд зогсох зай талбайгүй зэргээс хаана хаанаа асуудал үүсээд байсан юм аа.
Тэгвэл УИХ-ын гишүүн Ж.Бат-Эрдэнийн санаачлагаар иргэдийнхээ аюулгүй байдлыг хангаж, бүтээгдэхүүнээ борлуулж амьдралаа сайжруулахад дэмжлэг үзүүлэх зорилгоор стандартад нийцсэн, аюулгүй, зам багтаамж хангалттай худалдааны цэг байгуулах ажил “Шинэ хөдөө” төслийн хүрээнд тохижилтын ажил хийгдэхээр боллоо.
Түлүүгийн давааны одоо ашиглагдаж байгаа 20 гаруй м.кв шороон талбайг замын хоёр тал руу тэгшилж сунган машины зогсоол, худалдаа үйлчилгээний цэг, био нойл, хогийн цэг зэрэг бүтээн босголтын ажлуудыг энэ сарын 11-ний өдрөөс эхлүүллээ.
Төслийн хүрээнд нийт 200 сая төгрөгийн төсөвт өртөгтэйгээр эхний ээлжинд 2 газар ийнхүү худалдааны цэг байгуулагдах юм. Тус ажлын гүйцэтгэгчээр шалгарсан “Өлзий хутагын наран” ХХК-ын захирал Ц.Гантулгаас зарим зүйлийг тодрууллаа.
-Танай компани байгуулагдаад хэдэн жил болж байна вэ? Голчлон ямар ажлууд хийж байсан туршлагатай вэ?
-Манайх 12 жилийн туршлагатай эрдэнэтийн харьяат замын засвар барилгын компани. Байгуулагдсанаасаа хойш тасралтгүй орон нутгийн авто зам дээр ажиллаж байна.
-Түлүүгийн давааны энэ талбай одоо байгаагаасаа яаж өөрчлөгдөхөөр зураг төсөлдөө тусгагдсан бэ?
-Одоо ашиглагдаж байгаа газар нь ойролцоогоор 24 м.кв талбайтай байсныг 71 м.кв хүртэл сунгана. Зураг төслөөрөө орон нутгийн худалдаа үйлчилгээний цэг болгох зорилготой түүнээ дагаад авто машины зогсоол, гэрэлтүүлэг, павилонууд, био жорлон, хогийн цэг зэрэг зүйлүүд нэмж барихаар төлөвлөж байна.
-Хоёр сарын хугацаанд хийж дуусгахаар төлөвлөөд байгаа юм байна. Төлөвлөсөн хугацаандаа хийж амжих уу?
-56 хоногийн хугацаанд хийж дуусгана гэж төлөвлөж байгаа. Одоогоор 15 ажилтан ажиллаж байна. Эхний техник тоног төхөөрөмж ирж ажил эхлээд явж байна.
Түлүүгийн давааны бүтээн босголтын ажил эхлэхэд хамгийн баярлаж байгаа хүмүүс бол худалдаа эрхлэгчид. Тэдний амьжиргааны гол үндэс бол энд ирж айраг цагаагаа зарах юм. Биднийг очиход цас орсон хүйтэн өдөр байсан тул цөөхөн худалдаачид зогсож байсны нэг нь Эрдэнэт хотоос ээжтэйгээ хамт ирж айраг, жимс жимсгэнэ худалддаг Б.Ариунцэцэг охин юм. Түүнийг айргаа зарах хооронд цөөн асуултад хариулт авлаа.
- Сайн уу, миний дүү айраг литр нь хэд вэ?
-Сайн, сайн байна уу. 3000 гэж байна
-Зөндөө олон хүн айраг зараад зогсож байдаг, хүйтрээд буучихсан уу?
-Тийм, 6 сарын 15-наас 10 сарын 15 хүртэл зогсдог юм. Манайх ч гэсэн маргааш нөгөөдрөөс буунаа, тэгэхгүй бол айраг хөлдөөд хийж болохгүй болчихдог юм.
-Аан тийм үү, чи хэдэн жил зогсож байна вэ?
-Өө би бол дөнгөж 2 жил, ээж маань 6 жил зогсож байгаа.
-Хаанаас голцуу хүмүүс ирж айраг цагаагаа зардаг юм бэ?
-Энэ хавийн зөндөө сумаас ирдэг. Сайхан, Булган, Бугат, Могод гээд ойролцоох сумдаас ирж зардаг. Эрдэнэтээс хүртэл ирдэг.
-Пөөх...тэгээд өдөр болгон Эрдэнэтээс айраг зарах гэж ирдэг гэж үү?
-Тийм, өөр хийх ажил олдохгүй болохоор ирэхээс яахав /инээв/. Нэг айл өдөрт 100 литр айрагтай ирээд зардаг, өдөртөө 200-300 мянган төгрөгийн орлого хийчихдэг дажгүй шдээ. Даанч дулааны үед зогсох газар олдохгүй хэцүү. Заримдаа бүр муудалцана, хаяаа бас хөөгдөнөө.
-Одоо энд тохижилт хийгдсэнээр асуудалгүй болохюм юм байна. Мэдээж худалдаа эрхлэгчид маань сонссон байх, ямархуу сэтгэгдэлтэй байна?
-Тийм гэнээ, манай аймгаас сонгогдсон УИХ-ын гишүүн Ж.Бат-Эрдэнэ гуай энийг бариулж байгаа гэсэн. Өмнө нь нэлээн олон удаа ирж бидэнтэй уулзаж санал солилцож гарц гаргаалгааны талаар ярьж байсан. Мэргэжлийн хяналтынхан ирээд хөөж байхад болиулж, амьжиргаагаа залгуулж тав арван цаас олж байгаа иргэдээ бооомилоод баймааргүй байна. Аль болох дэмжмээр байна, аюулгүй байдал дээр нь анхаараад худалдаа эрхлэх боломжоор нь хангаж өг гэж хэлж байсан. Энд зогсдог хүмүүс маш их хүлээлттэй байсан. Өнөөдөр ирээд энэ ажлыг эхлүүлж байгаа гэнэ. Ээж бид нар харин яриад баярлаад л байна. Энэ жил ч худлаа, дараа жил харин булаацалдахгүй гоё газар зогсох юм байна. Үйлчлүүлэгчид ч их ирнэ байх.
Цаг үе
Өнөөдөр ихэнх нутгаар цаг агаар тогтуун байна
Малчид, иргэд, тээвэрчдэд зориулсан мэдээ: Өнөөдөр ихэнх нутгаар цаг агаар тогтуун байна.
2024 оны арваннэгдүгээр сарын 22-ны 08 цагаас 20 цаг хүртэл: Баруун аймгуудын нутгаар үүлшинэ. Монгол-Алтайн уулархаг нутгаар цас орж, цасан шуурга шуурна. Бусад нутгаар багавтар үүлтэй, цас орохгүй. Салхи ихэнх нутгаар баруун өмнөөс секундэд 5-10 метр. Монгол-Алтайн уулсаар секундэд 13-15 метр хүрч ширүүснэ. Монгол-Алтайн уулархаг нутаг, Завхан голын эх, Хүрэнбэлчир орчмоор 9-14 хэм, Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутаг, Идэр, Тэс голын хөндийгөөр 3-8 хэм хүйтэн, говийн бүс нутаг, Дорнод-Дарьгангын тал нутгаар 4-9 хэм, бусад нутгаар 2 хэм хүйтнээс 3 хэм дулаан байна.
УЛААНБААТАР ХОТ ОРЧМООР: Үүлшинэ. Цас орохгүй. Салхи баруун өмнөөс секундэд 5-10 метр. 1-3 хэм дулаан байна.
БАГАНУУР ОРЧМООР: Үүлшинэ. Цас орохгүй. Салхи баруун өмнөөс секундэд 5-10 метр. 0-2 хэм дулаан байна.
ТЭРЭЛЖ ОРЧМООР: Үүлшинэ. Цас орохгүй. Салхи баруун өмнөөс секундэд 5-10 метр. 0 хэм орчим байна.
2024 оны арваннэгдүгээр сарын 23-наас 2024 оны арваннэгдүгээр сарын 27-ныг
хүртэлх цаг агаарын урьдчилсан төлөв
Арваннэгдүгээр сарын 23-нд нутгийн баруун хагаст, 24-нд баруун аймгуудын нутгийн зүүн, төв, говь, зүүн аймгуудын ихэнх нутгаар, 25-нд нутгийн зүүн хэсгээр, 26-нд төв, говь болон зүүн аймгуудын нутгийн зарим газраар цас орж, цасан шуурга шуурна. Салхи ихэнх хугацаанд секундэд 6-11 метр, 23-нд нутгийн баруун хагаст, 24-26-нд говь, тал, хээрийн нутгаар секундэд 15-17 метр хүрч ширүүснэ. 23-нд нутгийн баруун хэсгээр, цаашдаа ихэнх нутгаар хүйтэрч Завхан голын эх, Хүрэнбэлчир орчмоор шөнөдөө 30-35 хэм, өдөртөө 16-21 хэм, Дархадын хотгор, Алтай, Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Идэр, Тэс, Хараа, Ерөө, Туул, Тэрэлж голын хөндийгөөр шөнөдөө 24-29 хэм, өдөртөө 12-17 хэм, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр шөнөдөө 12-17 хэм, өдөртөө 2-7 хэм, бусад нутгаар шөнөдөө 18-23 хэм, өдөртөө 8-13 хэм хүйтэн байна.
Цаг үе
Газрын тосны хайгуулын Хэрлэнтохой XXVIII талбайд бүтээгдэхүүн хуваах гэрээ байгуулав
Монгол Улсын Засгийн газрын 2024 оны 10 дугаар сарын 23-ны өдрийн 137 дугаар тогтоолоор Газрын тосны хайгуулын Хэрлэнтохой XXVIII талбайд “Монголиа Фойсон Энержи” ХХК-тай Бүтээгдэхүүн хуваах гэрээг холбогдох хууль тогтоомжийн дагуу байгуулах эрхийг Ашигт малтмал, газрын тосны газарт олгосон юм.
Энэ хүрээнд Ашигт малтмал, газрын тосны газрын дарга Л.Баярмандал “Монголиа Фойсон Энержи” компанийн гүйцэтгэх захирал Мен Зи Ли нар Бүтээгдэхүүн хуваах гэрээг өнөөдөр үзэглэлээ.
Ёслолын арга хэмжээнд Ашигт малтмал, газрын тосны газрын Газрын тосны бүтээгдэхүүний газрын дарга Б.Түвшинжаргал, Төрийн захиргааны удирдлагын газрын дарга Ш.Ганхуяг, Газрын тосны хайгуулын хэлтсийн дарга Э.Мөнх-Ирээдүй, Аж үйлдвэр, эрдэс баялгийн яамны Эрдэс баялгийн бодлогын газрын Газрын тосны бодлого хариуцсан ахлах шинжээч А.Пүрэв болон яам, агентлагийн холбогдох газрын удирдлагуудаас гадна “Фойсон Энержи Холдингс Лимитед” компанийн хөрөнгө оруулагч “Бээжин Фуайер хөрөнгө оруулалт” компанийн захирал Луй Күн нарын бусад зочид төлөөлөгчид оролцов.
Монгол Улс газрын тосны бүтээгдэхүүний хэрэгцээгээ дотоодын эх үүсвэрээр хангахыг зорин, Дорноговь аймгийн Алтанширээ сумын нутагт Газрын тос боловсруулах үйлдвэрийг барьж, 2027 онд ашиглалтад оруулахаар ажиллаж байна. Иймд тус үйлдвэрийг түүхий тосоор хангах, нөөцийг нэмэгдүүлэхэд “Монголиа Фойсон Энержи” ХХК-ийн Хэрлэнтохой XXVIII талбайн хайгуулын ажил маш чухал үүрэгтэй гэдгийг Ашигт малтмал, газрын тосны газрын дарга Л.Баярмандал нээлтэд хэлсэн үгэндээ онцоллоо.
Мөн тэрбээр “Монгол Улсын урт, дунд хугацааны хөгжлийн бодлогод газрын тосны хайгуулын ажлыг эрчимжүүлж, нөөцийг өсгөх, олборлолтыг нэмэгдүүлэх зорилтыг тусгаж, эдийн засгийн үр өгөөж өндөртэй төслүүдэд хөрөнгө оруулагчдыг урьж, эрх зүйн таатай, тогтвортой орчин бүрдүүлэхэд онцгой анхаарч, олон шинэчлэл хийсэн энэ цаг үед та бид энэхүү гэрээг үзэглэж байна. Тиймээс газрын тосны салбарын төр засгийн бодлого, хууль тогтоомжтой уялдаж, хариуцлагатай уул уурхайн зарчмыг хэрэгжүүлж, орон нутагтайгаа харилцан ойлголцож, сум, орон нутгийн хөгжилд хувь нэмрээ оруулах, байгаль орчин, нийгмийн нөлөөллийг харгалзах, үйл ажиллагаагаа сурталчлан таниулах зэргээр гэрээгээр хүлээсэн үүргээ сайтар биелүүлж ажиллах”-ыг “Монголиа Фойсон Энержи” компанийн удирдлагуудад сануулж, эрэл хайгуулын ажилд нь амжилт хүссэн юм.
“Монголиа Фойсон Энержи” компанийн гүйцэтгэх захирал Мен Зи Ли хэлсэн үгэндээ “Монгол Улсын холбогдох бүх л хууль тогтоомжийг чанд мөрдөж, гэрээгээр хүлээсэн үүргээ биелүүлж ажиллана” гэдгээ илэрхийлэв.
Газрын тосны хайгуулын Хэрлэнтохой XXVIII талбайд “Монголиа Фойсон Энержи” ХХК-тай байгуулсан энэхүү гэрээ нь Монгол Улсын Засгийн газар газрын тосны хайгуулын шинэ талбайд 8 жилийн дараа хийж буй Бүтээгдэхүүн хуваах гэрээ юм.
“Монголиа Фойсон Энержи” ХХК нь хайгуулын 8 жилийн хугацаанд нийт 49,7 сая ам.долларын хөрөнгийг хайгуулын талбайн геологийн мэдээлэл цуглуулах, тайлал хийх, соронзон болон хүндийн хүчний судалгаа 20,000км2, 2 хэмжээст чичирхийллийн судалгаа 2000 тууш/км, 3 хэмжээст чичирхийллийн судалгаа 400 км2 талбайд тус тус хийж, хайгуулын 13 цооног өрөмдөх, дээжлэлт, цооногийн иж бүрэн судалгаа, туршилт, шингэн хагалбар, хайгуул, судалгаа, нөөцийн тайлан боловсруулах зэрэг ажлуудад зарцуулахаар төлөвлөсөн бөгөөд байгаль орчныг хамгаалах, нөхөн сэргээх ажилд 575,000 ам.долларыг зарцуулахаар төлөвлөсөн байна.
“Монголиа Фойсон Энержи” ХХК-ийн хөрөнгө оруулагч “Бээжин Фуайер хөрөнгө оруулалт” ХХК нь 2007 оноос хойш газрын тос, уламжлалт бус газрын тосны хайгуул, ашиглалтын чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулж ирсэн олон улсын туршлагатай компани бөгөөд тус талбайд өрөмдлөг, шингэн хагалбар болон каротажийн ажлуудыг гүйцэтгэнэ гэж Ашигт малтмал, газрын тосны газраас мэдээллээ.
Цаг үе
Хог шатсан дуудлага нэмэгдэх хандлагатай байна
Он гарснаас хойш нийслэлийн хэмжээнд гал түймрийн 1700 гаруй дуудлага бүртгэгдэж, үүнээс 17 хувийг хогийн цэг, хогийн суваг шатсан дуудлага мэдээлэл эзэлж байна.
Сүүлийн өдрүүдэд энэ төрлийн дуудлага нэмэгдэх хандлагатай байна.
Иймд хогийн суваг, хогийн цэгт ил гал гаргахгүй, тамхины ишийг бүрэн унтрааж, аюулгүй байдлаа хангахыг Нийслэлийн Онцгой байдлын газраас онцгойлон анхааруулж байна.
