Үзэл бодол
МЗХ-ны Ерөнхийлөгч О.Гэрэлт-Од : Залуучуудаа АЛТ болгоё
-Монголын Залуучуудын Холбооны 5 дахь Ерөнхийлөгчөөр сонгогдсонд баяр хүргэе.
- Баярлалаа. 100 жилийн түүхтэй, Төв Азийн ууган залуучуудын байгууллага болох Монголын Залуучуудын Холбооны 100 жилийн ойн босгон дээр надад итгэл хүлээлгэж МЗХ-ны Ерөнхийлөгчөөр сонгосон Монголын нийт залуучууд болон Өнгөрсөн 100 жил МЗХ-г үүсгэн байгуулж, удирдаж ирсэн үе үеийн удирдлагууд болон идэвхитэн гишүүд тэдний гэр бүлийхэнд, МЗХ-ны Гүйцэтгэх хорооны хамт олондоо Монголын залуучуудын нэрийн өмнөөс талархал илэрхийлье. Мөн МЗХ-г өнгөрсөн 100 жилийн турш дэмжин ажиллаж ирсэн Засгийн газар, төрийн болон төрийн бус байгууллагууд, олон улсын байгууллагууд, аж ахуйн нэгж, иргэддээ талархал илэрхийлье.
МЗХ ДАХИН ШИНЭЭР ТӨРЖ БАЙНА
-Гадаад болон дотоод онцгой нөхцөл байдал үүссэн хүнд үед та болон танай баг шинээр ажиллаж эхэлж байна. Энэ хэрээр үе үеийн шилдэг залуучуудыг нэгтгэдэг энэхүү том байгууллагын өөрчлөлт, шинэчлэлт шийдлийн он жилүүдийг таныг болон танай багийнхныг угтаж байгаа байх?
-Бид энэ жил өнгөрсөн 100 жилийнхээ алдаа оноо, ололт амжилтыг дүгнэж, дараагийн 100 жилийнхээ бат бөх ганхашгүй суурийг тавин дахин шинээр мэндэлж байна.
МЗХ цаашдын үйл ажиллагаа Залуучуудын хөгжлийг дэмжих тухай хууль болон ТББ-ын тухай хуулийн хүрээнд, “НҮБ-ын тогтвортой хөгжлийн зорилт-2030”, “Монгол Улсын алсын хараа-2050”, “Залуучуудын хөгжлийн үндэсний хөтөлбөр”-тэй уялдуулж ажиллана.
МЗХ-ны дүрмээр холбооны Ерөнхийлөгч дөрвөн жилээр сонгогддог бөгөөд нэг удаа улиран сонгогдох боломжтой. Тэр утгаараа 2012 оноос хойш МЗХ-г тэргүүлж ажилласан А.Мөнхбатын сонгуульт ажлын бүрэн эрхийн хугацаа дууссан учраас МЗХ-ны VI их хурал хуралдсан. Бид өнөөдөр өмнөх удирдлагуудаа шүүж, буруутгахгүй, цаг хугацаа хамгийн зөв шүүлт гэдэг. Залуучууд өнгөрсөнтэй биш ирээдүйтгээ ажилладаг байх хэрэгтэй.
Энэ удаагийн үндэсний хэмжээний VI их хурал маань V их хурлаасаа нэг дахин их төлөөлөгч оролцож, анх удаа цахимаар хуралдсан. Манай баг 100 жилийн түүхт Монголын Залуучуудын үндэсний хэмжээний цорын ганц энэ байгууллагын үйл ажиллагааг бүрэн шинэчилж, алдагдсан нэр хүндийг буцаан сэргээх, залуучуудын хөгжлийн төлөө бодлогын дорвитой арга хэмжээ авч томоохон хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлэх зайлшгүй шаардлагатай цаг үед энэ байгууллагын удирдлагаар сонгогдлоо. Манай холбоо үеийн үед нийгмээ, залуучуудаа сэрээсэн, манлайлсан залуучуудынхаа бахархал болсон байгууллага байсан. МЗХ-ны цаашдын бүх үйл ажиллагаа судалгаан дээр үндэслэсэн, хийх арга замтай, гарах үр дүн нь тодорхой, тэр нь нийгэмд нээлттэй байх бөгөөд залуучуудын холбооны дансыг ч шилэн болгож жил бүр санхүүгийн тайлангаа залуучууддаа тайлагнадаг байна.
Корона бол боломж
-Цаг үеийн нөхцөл байдлаас болж, олон нийтийн арга хэмжээ тасалдаж, бизнест хүндрэл үүсч байгаа. Та бүхний хувьд онцгой нөхцөл байдал хэрхэн нөлөөлөхөөр байна вэ?
-Би хувьдаа “Ковид-19” вирус дэлхий дахинд маш хүнд сорилтыг тулгаж, хэмжээлшгүй уй гашууг авчирсан боловч нөгөө талаараа хүн төрөлхтөнд их ухаарал, боломжийг авчирсан гэж боддог. Мэдээж энэ цар тахлыг хүн төрөлхтөн ялан дийлнэ. Тэр үед хүн төрөлхтний амьдралд маш том өөрчлөлт, дэвшил гарсан байх болно.
Ялангуяа боловсролын систем болон хөдөлмөрийн зах зээл бүрэн өөрчлөгдөхөөр байна.
Бидний ажил, амьдралын хэв маяг ч маш ихээр өөрчлөгдөж байна. Тэр шинэ өөрчлөлт, дэвшлийг холбооны үйл ажиллагаандаа нэвтрүүлнэ. Нэн түрүүнд МЗХ-ны дансыг шилэн болгож, үйл ажиллагаагаа цахимжуулж, бичгийн цаас хэрэглэдэггүй анхны байгууллага болно. Бичгийн цаасыг халж цахим хэлбэрээр ажил хийдэг болсноор цаасны үндсэн түүхий эд зуу, зуун сая модоо хамгаалан байгаль дэлхийдээ үлдээснээр дэлхийн цаг уурыг тэнцвэржүүлэхэд өөрсдийн хувь нэмрээ оруулж буй бөгөөд дэлхийн дулаарлаас үүдсэн байгалийн гамшгуудаас урьдчилан сэргийлэхэд тустай. Засгийн газраас төрийн 181 үйлчилгээг цахимаар авах боломжтой.
www.e-mongolia.mn сайтыг ажиллуулж эхэлсэн нь хүнд суртал, авлигаас ангижирч, иргэдийн маш их цаг хугацаа, хөрөнгө мөнгийг хэмнэх боломжийг бүрдүүлсэн сайхан ажил болсон нь сайшаалтай бөгөөд цаашид 11250 төрлийн төрийн үйлчилгээг цахимаар өгдөг болохоор зорьж буйд нь амжлт хүсье.
Ковид 19 гэх энэхүү вирус нь 150 жилийн түүхт дэлхийн боловсролын одоо буй системд эрс шинэчлэл хийж магадгүй байна. Цахим сургалт нь дэлхийн боловсролыг гэрээсээ авах боломжийг бүрдүүлсний дээр боловсрол эзэмшихийн тулд зарцуулдаг сургалтын төлбөрөөс бусад зардлыг хэмнэж, танхимын сургалтаас 40-60 хувь бага цаг зарцуулдаг тул залуучуудад өөрийгөө хөгжүүлэх чөлөөт цаг илүү их болж байна. Гэхдээ технологийн тэгш бус хүртээмжтэй байдал, газар нутгийн байршил, гэр бүлийн орлогын хэмжээ зэргээс хамааран цахим сургалт нь үр өгөөжөө бүгдэд ижил тэгш өгч чадахгүй байгаа тул Засгийн газраас анхаарах шаардлага байна.
МЗХ улс төрийн болоод шашны үйл ажиллагаа явуулахгүй
-Өнгөрсөн жилүүдэд МЗХ-ны талаар багагүй шүүмжлэл өрнөж байсан гэдэгтэй та санал нийлэх байх. Тухайлбал, улстөржсөн үйл ажиллагаа явуулдаг, шагналыг хавтгайруулдаг гэх мэт. Та энэ талаар юу хэлэх вэ? НАМЗХ, АЗХ гэх мэт улстөрийн намын дэргэдэх залуучуудын байгууллага болон бусад клубууд, олон нийтийн байгууллагуудтай хэрхэн хамтран ажиллах вэ?
-МЗХ улс төрийн болоод шашны үйл ажиллагаа явуулахгүй. Гэхдээ НАМЗХ, АЗХ болон бусад бүх улс төрийн намын дэргэдэх залуучуудын байгууллагын залуучууд бүгд манайд харьяалагддаг. Тийм учраас бид томоохон хөтөлбөр хэрэгжилтэнд оролцох боломжийг нь бүрдүүлнэ. МЗХ бол Монгол Улсын иргэн, 16-40 насны залуучуудыг нэгтгэдэг, үндэсний хэмжээний цорын ганц төв байгууллагын хувьд энэ насны бүх залуучуудыг улс төрийн намын харъяалал, шашин шүтлэгийг үл харгалзан нэгтгэж тэдний эрх ашигт нөлөөлөх аливаа асуудалд шийдвэр гаргах үйл явц болон хэрэгжилтэнд оролцож, биелэлтэд хяналт тавин ажиллахад нь тэгш боломж, идэвхитэй оролцоогоор ханган ажиллана. Энэ боломж 2018 оны 1-р сарын 01-нээс Залуучуудын хөгжлийг дэмжих тухай хууль хэрэгжиж эхэлснээр боломжтой болсон байгаа. Мөн МЗХ залуучуудын сонирхлын клубууд болон залуучуудын иргэний нийгмийн бүх байгууллагуудыг эгнээндээ нэгтгэж тэдний оролцоотойгоор Залуучуудын хөгжлийн бодлогын баримт бичиг болон Залуучуудын хөгжлийн индексийг боловсруулахад мөн Залуучууд судлалыг хөгжүүлэхэд манлайлан ажиллана.
Шагнал эзнээ олдог, эзэн нь шагналаараа бахархдаг байх ёстой
-Шагналтын тухайд МЗХ-100 жилийнхээ ойн хүрээнд шагналын загвар болон нэр төрлөө өөрчилж байгаа. Шагнал олгох журмаа ч мөн бүрэн өөрчилж, шагнах шалгуур үзүүлэлтээ чангатгасан. Шаардлага хангасан хүнийг бахархалтайгаар шагнадаг байна. Би өөрийн бүрэн эрхийн хугацаандаа МЗХ-ноос нэг жилд олгодог байсан шагналтын тоог 90 хувь буруулна. Шагналын материалыг цахимаар хүлээн авч, шагналын хороо хуралдан олгох эсэхээ шийддэг журам батлагдсан бөгөөд шагналд тодорхойлсон материалууд болон шагнагдсан хүний мэдээлэл олон нийтэд ил цахим хэлбэрээр манай залуучуудын холбооны үндсэн сайт болох www.izaluu.mn сайтад байршина. Шагнал эзнээ олдог, шагнал авсан хүн шагналаараа бахархдаг байх ёстой.
Залуучуудын хөгжлийн Түдэв танхим байгуулна
-Та бүхэн 100 жилийнхээ ойд олон ажил хийхээр төлөвлөж байгаа байх. Онцлог ажлаасаа товч дурдвал?
-100 жилийн ойн хүрээнд олон ажил хийхээр төлөвлөөд эхнээсээ хэрэгжүүлж эхлээд байгаа. Баяр наадмын гэхээс ээ илүү залуучуудынхаа оюун санаа, хөгжил рүү чиглэсэн ажлууд хийнэ.
Жишээ нь: МЗХ 100 жилийнхээ ойн хүрээнд Монгол Улсын Хөдөлмөрийн баатар, Төрийн шагналт зохиолч Л.Түдэв гуйан нэрэмжит Монголын хамгийн том Цахим номын сан болон залуучууд хөгжлийн Түдэв танхимыг холбоондоо нээнэ. Л.Түдэв агсан бол манай МЗХ-той салшгүй холбоотой хүн. МХЗЭ-ийн ерөнхий нарийн бичгийн дарга, Хүүхэд, залуучуудын хэвлэлийн редакцийг удирдаж байсан. Хүүхэд залуучуудын нэвтэрхий толийг санаачлан гаргаж байсан энэ агуу хүний бүтээл, алдар гавъяаг залуучууддаа таниулан сурталчлах, тэдгээрээс суралцах, өвлүүлэх ажлыг үе шаттайгаар зохион байгуулна.
-100 жилийн түүхтэй байгууллагын хувьд олон улсын харилцаа, гадаад хамтын ажиллагаа яг одоо ямар түвшинд байгаа вэ?
-МЗХ-ны ерөнхийлөгч статусаараа Дэлхийн залуучуудын байгууллагын дэд ерөнхийлөгч байдаг. Төв Азийн анхны залуучуудын байгууллага гэдэг утгаараа Монголын залуучуудын байгууллагын гадаад харилцаа өргөн, идэвхтэй байсан.
Бид догдолдсон гадаад харилцаанд онцгойлон анхаарч, зорилго, чиглэл нэгтэй дэлхийн бүх орны залуучуудын байгууллагатай хамтын ажиллагаатай байхыг зорино. Өөрсдөө хөгждөг, бусдаас суралцдаг, сурсан мэдсэнээ бусадтай хуваалцдаг байна. Залуучууд хөгжинө гэдэг бол улс хөгжинө, цаашлаад дэлхий хөгжинө гэсэн үг. Тийм учраас хамтын ажиллагааг өргөжүүлж, санамж бичиг зурсан, тав арван хүн харилцан аялсан төдийгөөр дуусчихдаг биш тодорхой хийх ажлуудаа гэрээгээр баталгаажуулдаг, гэрээнийхээ биелэлт, үр дүнг гаргахын төлөө хөөцөлддөг байна.
-Залуучуудын эрүүл мэнд, боловсрол мэдээж анхаарал татсан асуудал. Холбооны зүгээс энэ тал дээр хэрхэн ажиллах вэ?
-Өсвөр үеийнхнийг хөдөлгөөний хомсдол, илүүдэл жингээс сэргийлж, архи, тамхи бусад хорт зуршлаас хол, эрүүл амьдралын дадал, хэв маягийг мөрдүүлж сургах нь насанд хүрсэн хойно нь асуудлыг шийдвэрлэхээс нийгмийн болоод эдийн засгийн хувьд илүү үр дүнтэй.
Боловсролын салбарт реформ хийх цаг болсон
-Бэлтгэгдсэн гарч буй боловсон хүчний чадамж хөдөлмөрийн зах зээл дээрх ажил олгогчдын шаардлагад нийцэхгүй байна. Тиймээс Монголын боловсролын салбарт реформ хийх цаг болсон. Эс бөгөөс Монгол Улс дэлхийн хөгжлөөс хоцорсоор байх болно. Залуучуудын ажил мэргэжлийн ур чадварыг хөдөлмөрийн зах зээлийн хэрэгцээ шаардлагад нийцүүлэхийн тулд салбарын яамд, ажил олгогчид, их дээд сургуулиуд, МСҮТ-үүдийн хоорондын уялдаа холбоог сайжруулах шаардлагатай байна. Эдгээр асуудал дээр төрийн болон төрийн бус байгууллага, эрүүл мэнд боловсролын салбарынхныг манлайлан ажиллана. Монгол улс цаашдаа байгалийн баялагтаа найдаж биш залуучуудынхаа чадварт түшиглэж хөгжих ёстой гэж боддог. Байгалийн баялгаа түүхийгээр нь экспортлох биш эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж экспортлодог болохын тулд, залуучуудаа өндөр хөгжилтэй орнуудад хар ажил хийлгэхээр явуулах биш дэлхийн хэмжээний өндөр чадвартай боловсон хүчин болгохын тулд “Залуучуудаа АЛТ болгоё” хөтөлбөрийг МЗХ-оос санаачлан хэрэгжүүлнэ. Залуучуудаа өөрийнхөө, гэр бүлийнхээ, нийгмийнхээ, эх орныхоо, эх дэлхийнхээ хариуцлагатай эзэн нь байгаарай гэж хүсье. Дагаж биш дагуулж хөгжицгөөе.
Эх сурвалж. “Залуу үе” сэтгүүл
Үзэл бодол
Г.Гэрэл: “ABU GENERAL ASSEMBLY” олон улсын хуралд 40 гаруй орны хэвлэл мэдээллийн байгууллагууд оролцоно
“ABU GENERAL ASSEMBLY” олон улсын хурал есдүгээр сарын 10-15-ны хооронд болно. Энэхүү хурлын талаар "МҮОНРТ-ийн Ерөнхий захирал Г.Гэрэлтэй "Монголын мэдээ" сувгийн сэтгүүлч ярилцсаныг хүргэж байна.
-МҮОНРТ “ABU GENERAL ASSEMBLY” олон улсын хурлыг эх орондоо хоёр дахь удаагаа зохион байгуулах гэж байна. “ABU GENERAL ASSEMBLY”олон улсын хурлын бэлтгэл ажил хэр хангагдаж байгаа вэ?
-МҮОНРТ Ази, Номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн Радио телевизийн холбооны гишүүнээр 1991 онд элсэн орж, 2006 оноос хойш үйл ажиллагаанд нь маш идэвхтэй оролцсоор ирсэн. 2009 онд манай телевиз Улаанбаатар хотод "ABU” чуулга уулзалтын үндсэн зохион байгуулагчаар ажиллаж байсан. 2025 онд хоёр дахь удаагаа Улаанбаатар хотод олон улсын нэр хүндтэй чуулга уулзалтыг зохион байгуулахаар бэлтгэл ажлаа хангаж байна.
-Энэ хурлаар ямар асуудал яригдах вэ. Энэ талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгнө үү?
-“ABU байгууллага нь Ази, Номхон далайн телевиз радиогийн өргөн нэвтрүүлгийн идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулж байгаа мэргэжлийн редакцтай байгууллагуудыг гишүүнээр элсүүлдэг. Монгол Улсаас хоёр гишүүн байна. Хамгийн эхэнд TV5 телевиз гишүүнээр элсэж байсан.
Үүний дараа МҮОНРТ гишүүнээр элссэн юм. Холбоонд элсэх нь мэргэжил арга зүйн хувьд хөгжиж дэвших, суралцах боломжийг олгодог. Гадаад хамтын ажиллагааг өрнүүлэхээс гадна нэвтрүүлэг, уран бүтээлтэй холбоотой хамтын ажиллагаа чухал байдаг. Мэргэжлийн байгууллагын хувьд маш чухал хүний нөөцийн хөгжиж дэвших үйл ажиллагаа “ABU” холбоо харилцаанд явдаг.
Энэ жил болох гэж байгаа “ABU GENERAL ASSEMBLY” олон улсын хуралд 40 гаруй орны хэвлэл мэдээллийн тэргүүлэх байгууллагуудын захирал, ерөнхий захирал, продюсер, ажилчид ирэх гэж байна. 2025 онд зохион байгуулагдаж байгаа "ABU GENERAL ASSEMBLY" олон улсын хурал “Үндэсний өв соёлыг хамгаалах, түгээн дэлгэрүүлэхэд хэвлэл мэдээллийн байгууллагын оролцоо” сэдвийн хүрээнд явагдана.
-Бидэнд их ойр сэдэв байна?
-МҮОНРТ үндэсний өв соёлоо түгээн дэлгэрүүлэх үндсэн үүрэг бүхий хөтөлбөрийн бодлогыг эрхлэн гаргадаг. Манай орны үзэгчид болон энэ чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг хэвлэл мэдээллийн байгууллагын хувьд их чухал. Есдүгээр сарын 11-нд спортын болон хөтөлбөрийн бодлого, техникийн салбарын уулзалт хурал болно. Есдүгээр сарын 12-ны өдөр спорт, радиогийн болон техникийн бүх форумд оролцогчдын салбар хуралдаан болно.
Есдүгээр сарын 13-ны өдөр Монгол Улсыг зорьж ирсэн хэвлэл мэдээллийн байгууллагын зочдод зориулж, Монголынхоо өв соёлыг харуулсан бэсрэг наадмыг зохион байгуулахаар бэлтгэл ажлаа хангаж байна.
Мөн "ABU GENERAL ASSEMBLY” олон улсын хурлын үеэр дууны наадам зохион байгуулна.
Энэ арга хэмжээнд 10 гаруй орны уран бүтээлчид оролцоно. МҮОНРТ эдгээр орны уран бүтээлчдийн тоглолтыг шууд дамжуулж үзэгчдэд хүргэнэ. Энэ дууны наадамд дэлхийд алдартай “THE HU” хамтлаг оролцоно.
-40 гаруй улсын хэвлэл мэдээллийн байгууллагын удирдлагууд Монгол Улсад ирнэ. Энэ нь Монгол Улсаа сурталчлах сайхан боломж болох нь ээ?
-Дэлхийн хэвлэл мэдээллийн салбарт МҮОНРТ тод мөртэй, 1991 оноос хойш энэ үйл ажиллагаанд идэвхтэй оролцогч байгууллага гэдгээ дэлхий нийтэд зарлана. Мөн телевизийн гадаад харилцаа илүү өргөжин тэлж хамтын ажиллагааг сайжруулах, чуулга уулзалтын үеэр бүх орны хэвлэл мэдээллийн байгууллагаар дамжуулж эх орноо сурталчлах, Монголын өв соёлоо дэлхий нийтэд таниулах боломж нээгдэж байгаа учраас маш их ач холбогдолтой.
Есдүгээр сарын 14-нд шагнал гардуулах ёслол болно. Эндээс бид мэргэжлийн сэтгүүлзүйн үйл ажиллагаа ямар хандлагатай байна. Бид ямар зураглаачийн бүтээлийг шилдэг гэж үзэж байна. Ямар редакцын бодлого, ямар нэвтрүүлэг шилдэг болохыг зарлана гэх зэрэг мэргэжлийн чиг хандлагад чиглэсэн сонирхолтой үйл ажиллагаануудыг зохион байгуулахаар бэлтгэлээ ханган ажиллаж байна.
Үзэл бодол
Б.Ариунаа: Бид зумба бүжгийг зохиомол бус олон улсын стандартад нийцсэн хөтөлбөрийн дагуу заадаг
“Зумба дасгалт бүжгийн холбоо”-ны тэргүүн, олон улсын зумба бүжгийн багш, эрүүл зөв хооллолт, идэвхтэй амьдралын зөвлөх Б.Ариунаатай ярилцлаа.
-“Зумба дасгалт бүжгийн холбоо” хэдэн онд өрхөө татаж, үүдээ нээсэн бэ. Холбооныхоо талаар манай уншигчдад танилцуулна уу?
-Манай холбоо 2018 оноос эхлэн идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулж байна. Улаанбаатар хотод зургаа, орон нутагт буюу Өвөрхангай, Сэлэнгэ, Замын-Үүд, Эрдэнэт, Цогтцэций, Дорноговь, Говь-Алтай зэрэг арван аймагт төдийгүй сумдад салбартай.
Бид зумба заахаас гадна олон улсын хэмжээний багш бэлтгэдэг. Эхний ээлжид Монгол дахь багшаа бэлдэж, улмаар тухайн багшийн идэвх зүтгэл, шавь нартай болж буй эсэхээс шалтгаалан олон улсын сертификат олгодог. Хэрэв тухайн багш маань гадаадад ажиллах хүсэл сонирхолтой гэвэл бид чиглүүлж өгдөг. Тэгэхээр “Зумба дасгалт бүжгийн холбоо” маань олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн, баталгаатай холбоо гэсэн үг.
-Ижил төрлийн үйл ажиллагаа явуулдаг газруудаас танай клубийн ялгарах онцлог, давуу тал юу вэ?
-Нэгдүгээрт, зумба бүжгийг зохиомол хөтөлбөрөөр бус харин олон улсын стандартын дагуу заадаг. Тодруулбал, АНУ дахь Зумба бүжгийн холбооноос боловсруулан гаргасан хөтөлбөр, чиглэлийн дагуу хичээлээ ордог. Холбооны гишүүн улс орны холбоо болгон сар бүр нэг ижил бүжиг заана гэсэн үг. Жишээлбэл, энэ сард эдгээр 20 бүжгийг заагаарай гэсэн чиглэл ирвэл манай бүх салбар тэрхүү хөтөлбөрийн дагуу л хичээллэдэг. Ингэснээр холбооны гишүүд маань аль ч улс оронд очсон хэлний шаардлагагүйгээр зумба бүжгээ дагаад бүжиглэчихдэг. Ийм том давуу талтай. Хоёрдугаарт, эрүүл зөв хооллолтод нэлээд анхаарч, хувь хүнд нь болон нийтэд нь зөвлөмж зөвлөгөө өгдөг. Гуравдугаарт, идэвхтэй амьдралын хэв маягийг бий болгож, хэвшүүлэхэд түлхүү анхаардаг.
Ер нь бол зумбагаар хичээллэснээр хүний амьдралын хэв маяг өөрчлөгддөг. Жишээлбэл, эрт унтаж, эрт босдог болно. Өдрийн ажлаа зөв зохион байгуулалттай хийж эхэлдэг. Ажлаа хэрхэн яаж үр дүнтэй хийх үү, гэр бүлдээ хэзээ яаж цаг зав гаргах уу, баяр ёслолыг хэрхэн яаж тэмдэглэх вэ гэдгээ төлөвлөж, зохицуулж сурдаг. Бид дасгал хөдөлгөөн, бүжиг зааж, эрүүл зөв хооллолтын хичээл орохоос гадна уур бухимдлаа хянах, өөрийгөө гомдлоос суллаж чөлөөлөх, эхнэр, нөхрийн харилцаа хандлага гэх мэт сэтгэлзүйн талын хичээлийг ч мөн зааадаг.
-Долоо хоногт хэдэн удаа цагийн ямар сонголтоор хичээллэх боломжтой вэ?
-Манай өглөөний анги 06:00, 07:30, 10:00, оройн анги 19:00, 20:00 гэсэн цагийн сонголттой. Эдгээр цагийн дагуу өдөр бүр хичээллэдэг учраас тухайн хүн долоо хоногт хэдэн удаа явахаа өөрөө шийдэж, түүндээ нийцүүлэн төлбөрөө төлөх боломжтой. Сүүлийн үед албан байгууллагууд оффис дээрээ хичээл заалгадаг болсон байна. Энэ нь бас нэг ахиц дэвшил шүү.
-Жишээлбэл, би өглөөний 07:00 цагийн ангид явъя гэж бодоход, тухайн нэг цагийн хугацаанд ямар хөтөлбөрийн дагуу хичээллэх вэ?
-Та 07:00 цагаас өмнө ирээд өөрийгөө бэлдчихсэн байх ёстой. Тэгээд эхний таван минутад таныг аппаратад оруулж, жин, өөхлөлт, бэлхүүсний тойрог гэх мэт биеийн шаардлагатай үзүүлэлтийг хянаж, өмнөх өдрүүдэд гаргасан үр дүн эсвэл алдаа дутагдлын талаар ярилцаж, зөвхөн танд тохирсон зөвлөгөө мэдээллийг өгнө. Тэгээд 45 минутад иога, дасгал, “belly dance”, бачата зэрэг олон бүжгийн хөдөлгөөнийг хийнэ. Зумба өөрөө бүх төрлийн бүжгийн техникийг оруулсан дасгал шүү дээ. Харин үлдсэн 10 минутад нийтэд нь буюу бүх хүмүүсийн дунд эрүүл, зөв хооллолтын тухай хичээлийг заадаг. Ингэхдээ бодит үр дүнд хүрсэн хүмүүс туршлагаасаа хуваалцаж, бусдадаа урам зориг өгөх жишээтэй.
-Ер нь зумбагаар хэдий хэр хугацаанд хичээллэж байж үр дүнд хүрэх вэ?
-Cарын хугацаанд 20 кг жин хассан хүн бий. Гэхдээ энэ бол нэлээд чанга дүрэм. Харин зөөлөн дүрмээр бол хүн өдөрт 300 грамм хасдаг гэж тооцож болно. Гэхдээ ер нь бол тухайн хүний өөрийн сахилга батаас л бүх зүйл шалтгаална. Зөвлөгөө зөвлөмж өгөөд байхад хөргөгчин дахь хүнс, идэж уух зүйлсээ өөрчлөхгүй л бол үр дүн хүлээх хэрэггүй. Мөн эрт унтахгүй бол бас үр дүн гарахгүй. Хүний амьдрал баялаг учраас хөдөө гадаа явах, баяр наадамд очих ч гэдэг юм уу юу ч тохиолдож болно. Гол нь ийм үед багшдаа хэлээд зөвлөгөө авах хэрэгтэй.
-Та бүхэн “Зумба фестиваль” зохион байгуулах гэж байгаа юм билээ. Энэхүү фестиваль нь сонирхогч хүмүүст нээлттэй юү?
-Бид олон улсын хэмжээний “Зумба фестиваль”-ийг есдүгээр сарын 6-нд 11:00-17:00 цагийн хооронд зохион байгуулахаар бэлтгэл ажлаа хангаж байна. Фестивальд Япон улсаас олон улсын зумба бүжгийн дэглээч багш, мөн БНСУ-аас нэг багш, зургаан хамтрагч багштайгаа ирж оролцоно. Зумба гэж ямар дасгал бүжиг байдаг, түүний ач холбогдол гэх мэт цогц ойлголтыг өгч, олон нийтэд таниулах зорилгоор зохион байгуулж байгаа учир хүссэн хүн бүрд нээлттэй. Гэхдээ тодорхой хэмжээний такстай. Холбооны салбар болон гишүүдийн дунд мөн сонирхогчдыг татан оролцуулсан тэмцээн уралдааныг зохион байгуулахаар төлөвлөж байгаа. Зохиомол хөтөлбөрөөр хичээллэдэг зумбачид олон улсын том фестиваль дээр очоод хамтран ойлголцож хийж чаддаггүй. Харин олон улсын стандартын дагуу боловсруулсан хөтөлбөрөөр хичээллэсэн хүмүүс бол хаана ч, хэзээ ч хамтдаа нэгэн зэрэг бүжиглэж чаддаг.
-Ер нь бүх л төрлийн бүжиг, дасгал хөдөлгөөн өөр өөрийн давуу тал, ач холбогдолтой байдаг болов уу. Зумба бүжгийн тухайд та юу хэлэх вэ?
-Нэгдүгээрт, дасгал хөдөлгөөн хийж л байгаа учраас тодорхой хэмжээнд жингээ хасна. Хоёрдугаарт, хүний сэтгэлзүйг тайвшруулдаг. Өөрөөр хэлбэл, хөгжмийн аянд бүжиглэдэг учраас тухайн хүнийг зөөлөн сэтгэлзүйтэй болгодог. Гуравдугаарт, аз жаргалын гармон ялгаруулдаг. Дөрөвдүгээрт, өөрийнхөө хүсэл сонирхлыг олж, түүнийгээ амьдралынхаа хэв маяг болгож чаддаг. Жишээлбэл, та зумбагаар хичээллэж байгаад тэдгээр төрлөөс иог хийх эсвэл монгол бүжиг бүжиглэхэд илүү дуртай байвал түүн рүү нь бид чиглүүлж өгдөг. Гурван сарын хугацаанд зумбагаар хичээллэсэн хүн монгол бүжигт дурлан хичээллэдэг болох жишээтэй. Ер нь бол манай клуб зөвхөн жин хасахад төвлөрдөггүй. Харин өөрийгөө олж мэдэрч, эрүүл амьдралын хэв маягтай болгоход илүү анхаардаг.
-Ажил, амьдралаа зумбатай холбосон таны түүхийг хуваалцъя?
-Би 2015 онд элэгний вирустэй гэдэг онош сонссон. Энэ нь удамшсан байх магадлалтай. Яагаад гэвэл, миний эмээ, ээж болон нагац талын олон хүн элэгний өвчнөөр нас барсан. Тиймээс би хувь тавилантайгаа эвлэрч, ер нь бол бууж өгч байсан. Гэсэн ч эмч маань надад урам зориг, хүч өгч намайг урагш түлхсэн. Тиймээс би эмчилгээгээ хийлгэхийн хажуугаар эрүүл зөв хооллолт, идэвхтэй амьдралыг эрэлхийлж явсаар 2018 онд өөрийгөө олсон. Өөрөөр хэлбэл, тэр цагаас хойш зумбатай ажил, амьдралаа холбож Ингээд би тухайн үед 82 кг-аас 60 кг жинтэй болж чадсан. Түүнээс хойш энэ жингээ тогтмол барьж байгаа.
-Эрүүл зөв хооллолт, идэвхтэй амьдралд уриалдаг, томоохон төлөөллийн хувьд та манай уншигчдад товчхон зөвлөгөө өгөөч?
-Хамгийн түрүүнд амьдралын хэв маягаа л өөрчлөх хэрэгтэй. Гол нь та өглөө 05:00 цагт “зомби” шиг сэрж байна уу эсвэл үнэхээр аз жаргалтай сэрж байна уу гэдэг нь амьдралын хэв маяг. Таны өглөө хэдэн цагаас эхэлдэг вэ. Миний өглөө 22:00 цагт унтахаас эхэлдэг. Хэрэв, би 00:00 цагт унтвал өглөө “зомби” шиг сэрнэ. Харин 02:00 цагт унтвал би өөрийгөө унтаагүйд тооцдог. Дараагийн анхаарах зүйл бол мэдээж хооллолт. Эрүүл хооллолт гэхээр хүмүүс би энийг иднэ, тэрийг идэхгүй гээд таваг дээрх хоолоо ялгаж эхэлдэг. Бас хоолоо сойж, юу ч идэхгүй гэж ярьдаг. Энэ бол маш буруу. Харин ч эрүүл мэндэд илүү их эрсдэлтэй. Тиймээс хооллолтын хувийн зөвлөхтэй болох хэрэгтэй. Учир нь, “Тэр зумбагаар хичээллээд тураад гоё болчихсон байна, би бас явна” гээд л шийдээд явчихдаг. Гэтэл үнэндээ тэр хоёр хүний сэтгэлзүй, бие махбодь харилцан адилгүй, ялгаатай байдаг учраас тэр хэрээр хооллолт ч мөн өөр байна шүү дээ. Тиймээс бидэнтэй нэгдэн хувийн өмгөөлөгчтэй, хувийн хүүхэд асрагчтай болдог шиг таныг анхаарах хооллолтын зөвлөх дасгал хөдөлгөөн таны эрүүл мэндэд анхаарах дасгалжуулагчийг манайхаас сонгоорой,өөрийгөө олж, амьдралынхаа хэв маягийг өөрчлөхийг хүсэж бас уриалж байна.
С.Юмсүрэн
Эх сурвалж: "Монголын үнэн" сонин №032/24659/ дэх дугаарын цахим сониныг ЭНД-ээс уншина уу.
Үзэл бодол
Б.Бат-Эрдэнэ: Бидний хувьд роботоо найдвартай ажиллах байдал дээр нэлээд анхаарч ажилласан
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн ивээл дор "РОБОКОН 2025" Олон улсын роботын тэмцээн 2025 оны наймдугаар сарын 22-ноос 26-ны өдрүүдэд Улаанбаатар хотноо зохион байгуулагдана. Энэ тэмцээн Монгол Улсаас хоёр баг оролцож байгаа. Багуудын бэлтгэл хэрхэн хангагдаж байгаа талаар ШУТИС-ийн МХТС-ийн Электроникийн тэнхмийн багш Б.Бат-Эрдэнэтэй ярилцлаа.
“ABU Робокон 2025 ” олон улсын тэмцээн удахгүй болох гэж байна. Энэ тэмцээнд оролцох багууд бэлтгэлээ хэр хангаж байна бэ?
-Үндэсний аварга шалгаруулах тэмцээндээ амжилттай оролцсон. Олон улсын тэмцээнд гаднын томоохон улс орны аваргууд оролцох учраас догдлол, бага зэргийн айдастай байна. Туршилтын роботуудаар бэлтгэлээ боломжийн хангаж байна.
-Энэ удаагийн тэмцээнд 14 орны баг оролцож байгаа. Өрсөлдөгч багуудаа хэр судалсан бэ?
-Бид Япон улсын Робокон тэмцээнийг очиж үзсэн. Япон багууд бол үнэхээр сайн юм байна лээ. Мөн Тайланд, Хонконг, Вьетнам улсын үндэсний тэмцээний бичлэгийг үзсэн. Эдгээр улсын багуудын тоглолтын стратегийн талаар ерөнхий ойлголтыг авсан. Бид хэрхэн тоглох стратеги төлөвлөгөө гаргаж, бэлтгэлээ хийж байна. Олон улсын тэмцээн Монгол Улсад зохион байгуулагдаж байгаа учраас оролцогч оюутнуудын маань хувьд нутгийн тэнгэр ивээнэ гэдэгт итгэж байна. Бидний хувьд роботоо найдвартай ажиллах байдал дээр нэлээд анхаарч ажилласан.
-Тоглолтын үед техникийн саатал гэмтэл гарахыг үгүйсгэхгүй. Техникийн бүрэн бүтэн байдлаа хэр хангаж байна?
-Тоглолтын үед гарч болох томоохон эвдрэл, гэмтэл саатлаа гаргахаас урьдчилан сэргийлэх сэлбэг хэрэгслээ бэлдэн ажиллаж байна.
-Энэ жилийн тэмцээний онцлог нь сагс бөмбөг учраас хөдөлгөөн шидэлт нэлээд их хийгдэнэ?
-Үндэсний тэмцээн болон бусад орны тэмцээнүүдийг харахад Роботуудын эвдрэл их ажиглагдаж байна. Залах үед, хурдтай явж байгаад мөргөлдөх үед эвдрэл гэмтэл гарах тохиолдол ажиглагдаж байна.
- Роботод бүтээх явцад хүндрэлтэй зүйл гарч байсан уу. Роботоо бүтээхэд хэр их хугацаа зарцуулсан бэ?
-Үндэсний роботын тэмцээнд оролцох бэлтгэлээ есөн сараас эхэлж хангасан. Роботуудаа 11 дүгээр сараас хойш эхлэн бүтээж 7-8 төрлийн робот бүтээн туршсан. Робот бүтээж туршиж үед бидний хүссэн үр дүнд хүрэхгүй тохиолдолд дараа санаагаа хэрэгжүүлж ажилласан. Үндэсний аваргад оролцохдоо 7-8 робот бүтээж туршсан бол олон улсын тэмцээнд зориулж 10 орчим робот бүтээж туршсан байна. Олон улсын багууд маш хурдтай хүчтэй, технологийн шийдэл нь сайн зүйлүүд ажиглагдаж байгаа. Бид ч гэсэн дутахгүй өрсөлдөнө гэж төлөвлөж байна.
-Роботоо бүтээхдээ тоног төхөөрөмжөө яаж шийддэг бэ?
-Оюутнууд өөрсдийн роботын бүтээж байгаа учраас багш нараас зөвлөгөө авч роботын шийдлээ өөрсдөө олж бүтээдэг. Манай сургууль электроник програмчлалын сургууль учир роботын механик шийдлийг бүтээж туршихад хугацаа их зарцуулдаг. Сүүлийн жилүүдэд “Робот ба Хиймэл оюун ухаан” механик, электроник, хиймэл оюун ухаан нийлсэн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж буй учир энэ дутагдлыг нөхөж чадаж байгаа гэж үзэж байна. Робот бүтээхэд хөрөнгө санхүүгийн зардал мөш их гардаг. Зарим тохиолдолд үүнээс үүдэн рбоботын шийдлээ турших боломжгүй тохиолдол ч байдаг. Нэг, хоёрдугаар курсийн оюутнуудын хувьд дөнгөж мэргэжлийнхээ хичээлтэй танилцаж байгаа учраас роботуудаа хялбар, энгийн шийдлээр бүтээсэн. Үндэсний аварга шалгаруулах тэмцээний роботоо сайжруулаад оролцож байна. Харин нөгөө баг маань 3-4 курсийн оюутнууд байгаа учраас ахисан түвшний шийдлүүдийг роботууддаа хэрэгжүүлэн ажиллаж байна.
-Өрсөлдөгч багтай тоглох тактикаа боловсруулж байгаа биз дээ?
-Тодорхой хэмжээнд боловсруулж байна. Япон улсын роботод тохолт хийдэг. Бидний хувьд тохолт гэхээс илүүтэй шидэлтүүд дээр анхаарч тоглоно. Мөн хамгаалалтаа сайн хийж тоглоно. Тухайн үед тоглолт явц хэрхэн өөрчлөгдөхийг таашгүй. Амжилт гаргахын төлөө хичээнэ дээ. Алдаа бага гаргаж хугацаа сайн тооцоолох, багийн гишүүд хоорондоо сайн ойлголцож, тоглох ёстой. Өмнө зохион байгуулагдаж байсан робокон тэмцээнд спортын чиглэл байгаагүй. Талбай дээр уралдаж, янз бүрийн зүйлийг байрлуулдаг байсан. Энэ жилийн тэмцээний хувьд спортын чиглэл, хоорондоо хөдөлгөөн хийж тоглох учраас нэлээд өвөрмөц болно. Бидний хувьд өөрсдөө сагс тоглож үзээд роботын хөдөлгөөн ийм байх ёстой гэдэг тооцооллоо хүртэл гаргаж байгаа.
-Тоглолтын хугацаа ямар байх вэ?
-Тоглолтын хугацаа 2 минут 40 секунд, нэг удаагийн довтлогын хугацаа 20 секунд байдаг Бидний хувьд 4-5 удаагийн довтолгоондоо нэлээд сайн оноо цуглуулахаар хичээж байна.
-Үндэсний аварга шалгаруулах тэмцээнд ШУТИС-ийн Мэдээлэл холбоо технологийн сургуулийн хоёр баг амжилттай оролцож тэргүүлсэн?
-Нэг, хоёрдугаар курсийн оюутнуудын баг буюу “Түвшин электроник” баг тоглолтын бэлтгэлээ маш сайн хангасан. Харин нөгөө багт ахлах курсийн оюутнууд байсан. Роботын шийдлүүд нь арай өөр байсан учраас роботоо бүтээхэд их хугацаа зарцуулж тоглолтын бэлтгэлээ арай бага хийсэн нь үндэсний тэмцээний явцад ажиглагдсан.
