Бидэнтэй нэгдэх

Үзэл бодол

Х.Баасанжаргал: Хүний эрхийг хангах үндэсний II хөтөлбөрийн төсөлд олон нийтийн санал бодлыг тусгах үйл ажиллагаа эхэлж байна

Огноо:

,

“Бидний эрх, бидний оролцоо” сургалтын оролцогчдод зориулан НҮБ-ын Залуучуудын зөвлөх хорооны гишүүд технологи ашиглан үйлдэж байгаа жендэрт суурилсан хүчирхийллийн асуудлыг театрчилсан хэлбэрээр үзүүлэв. Өсвөр насны охин гэр бүл, сургуулийн орчинд, үе тэнгийнхэн, насанд хүрэгчдийн бодит болон цахим хүчирхийлэлд өртөж буй агуулга бүхий “Анир чимээгүйг эвдэх нь” хэмээх энэхүү үзүүлбэрийн дараа залуучууд энэ сэдвийн хүрээнд нээлттэй хэлэлцүүлэг өрнүүлсэн. 






Хоёр дахь өдрөө (2024.12.08) үргэлжилж буй, эрх чөлөөт нийгмийн үнэ цэн, хүний эрхийн талаарх мэдлэгийг түгээх, залуусыг хүний эрхийн хамгаалагч болгоход дэмжлэг үзүүлэх зорилготой хүний эрхийн сургагч багш бэлтгэх сургалтад Глоб интернэшнл төвийн судлаач, хуульч Л.Галбаатар “Технологи ба хүний эрх” сэдэвт хичээл заав. Тэрбээр технологи нь эерэг, сөрөг нөлөөтэйг дурдаад, эдгээрийг хүний эрхийн талаас нь тайлбарласан. Хүн цахим орчинд үзэл бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх, халдашгүй чөлөөтэй байх эрхтэй. Харин эдгээр эрхийг хэрэгжүүлэхийн тулд интернэтэд холбогдох, төхөөрөмж хүртээмжтэй байх шаардлагатай. Дэлхийн хүн амын 50 хувь нь интернэт хэрэглэдэг гэсэн тооцоо байдаг бол Монгол Улсын хувьд харьцангуй өндөр буюу нийт хүн амын 90 гаруй хувь нь интернэт хэрэглэдэг байна. Үргэлжлүүлэн хуульч Л.Галбаатар монголчуудын интернэтийн хэрэглээ, цахим орчин дахь хүний эрхийн асуудал, энэ талаарх эрх зүйн зохицуулалт, олон улсын чиг хандлагын талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгөв.


Интернэт орчинд иргэдийн эдэлж болох олон давуу талын нэг нь төр, шийдвэр гаргагчдад дуу хоолойгоо хүргэх бөгөөд Улсын Их Хурал үйл ажиллагаандаа технологийг нэвтрүүлэн нийтийн цахим өргөдөл, гомдлын системийг хүлээн авах D-Petition талбарыг хөгжүүлснээр Монгол Улсын иргэд аливаа хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлт, олон нийтийн анхаарал татсан асуудлаарх санал асуулгад оролцох боломж нээгдсэн болохыг хэлээд хэд хэдэн жишээ дурдав. Мөн төрийн аливаа үйл ажиллагааны нээлттэй, ил тод байдлыг хангахад цахим орчин нэн чухал түшиц болж байгаа гээд иргэд идэвхтэй, үр ашигтай ашиглах нь олон талын ач холбогдолтой талаар мэдээлэл өгсөн.
Цахим орчин дахь халдашгүй байх эрхийн талаар танилцууллаа. Цахим орчинд нээгдэж буй боломжуудтай зэрэгцэн бий болсон эрсдэлүүд, тэдгээрийн талаарх зарим баримт, тохиолдол, бусад орны жишээ, эдгээрээс сэргийлэхийн тулд технологийн компаниудаас эхлэн хувь хүн хүртэлх үүрэг, сэрэмж, арга хэлбэрийн талаар мэдээлэл өгсөн. Мөн Хүний хувийн мэдээлэл хамгаалах тухай, Кибер аюулгүй байдлын тухай хуулиуд дахь онцлог зохицуулалтуудын талаар тайлбарлав. Түүнчлэн хүний интернэттэй байх эрхийг баталгаажуулсан олон улсын баримт бичгүүдийн талаар нэгбүрчлэн дурдаж, тус бүрд нь тайлбарлав.



Технологийн сөрөг нөлөөний талаарх танилцуулгадаа тэрбээр Ковид-19 цар тахлын үеийн нөхцөл байдлыг жишээ болгосон. Хүний давтагдашгүй өгөгдлийн сан бүрдүүлж, янз бүрийн зорилгоор хэрэглэж байгаа нөхцөл байдал, түүнээс үүдэх сөрөг үр дагавар, бусад орны жишээг хуваалцсан. Технологийн хэрэглээ, хөгжил нь хүний эрхийн зөрчил үүсгэж байгаа олон жишээг дурдаад, энэ чиглэлээр бусад улс орон хэрхэн шийдвэрлэж, ямар арга хэмжээ авч хэрэгжүүлж байгааг Л.Галбаатар хуульч “Бидний эрх, бидний оролцоо” сургалтын оролцогчдод танилцуулав.



Сургалтад их, дээд сургуулиудын 100 гаруй оюутан оролцож байгаа бөгөөд “Технологи ба хүний эрх” хичээлийн дараа хэлэлцүүлэг өрнүүлж Л.Галбаатар хуульчаас сонирхсон асуултуудаа асууж, хариулт авсан юм.
Сургалт "Хүний эрхийн сургалтыг төлөвлөх, заах арга зүй” сэдэвт хичээлээр үргэлжиллээ. Хүний эрхийн хамгаалагч болохоор суралцаж буй оюутан, залууст хүний эрхийн боловсрол олгох үйл ажиллагаа, сургалтыг хэрхэн бие даан төлөвлөх, гүйцэтгэх талаар Энхийг цогцлоох хүрээлэнгийн захирал, энэхүү сургалтын чиглүүлэгч Б.Болорсайхан заасан юм. НҮБ-ын Хүний эрхийн Дээд комиссар буюу НҮБ-ын тогтолцоонд хүний эрхийн асуудлыг дагнан хариуцдаг байгууллагын дэргэд хүний эрхийн боловсрол олгох сургалтын нэгж ажилладаг байна. Тус байгууллага “Өөрийн амьдарч байгаа нийгэмдээ хүний эрхийг бодит болгох нь хамтын, дундын хариуцлага” хэмээн хүний эрхийн боловсролыг тодорхойлжээ. Өөрөөр хэлбэл аль тив, ямар улсад амьдарч байгаагаас үл хамааран хүн бүр оршин буй орчин, нийгэмдээ хүний эрхийг хүндэтгэх, хамгаалах, хангахад хувь нэмрээ оруулах үүрэгтэйг онцлов.


Монгол Улсын залуучууд хүний эрхийн мэдрэмжтэй байж, хаа байгаа газартаа, эх орондоо, гадны улс оронд ч хүний эрхийг хүндэтгэдэг, хамгаалдаг, хангадаг байхын ач холбогдлыг дурдаад, хэн нэгэн хүний эрх зөрчигдөж байгааг, хэн нэгний эрхэд халдаж байгааг таслан зогсоож, хамгаалдаг байхын чухлыг тайлбарласан. Мөн хүний эрхийн чиглэлээр ямарваа нэгэн арга хэмжээ авах, шийдвэр гаргах үйл явцад оролцож, нөөцийг хуваарилахад дуу хоолойгоо хүргэх нь хүний эрхийг хангах үйл явцад оролцож байгаа хэлбэр гэдгийг тодотгов. Энэ агуулгаараа оролцогчид хөтөлбөрийн хүрээнд суралцсан мэдлэг, мэдээлэлдээ тулгуурлан байгаа орчныхоо, өөрийн хүрээллийн нөхцөл байдалд үнэлгээ хийх, тухайн нөхцөл байдалтай хүний эрхийн асуудлыг холбон тодорхойлж, шаардлагатай агуулга, чиглэлээр хүний эрхийн боловсрол олгох үйл ажиллагаагаа явуулах боломжтойг хуваалцаж, холбогдох арга зүйг хуваалцав.
“Хүний эрхийн сургалтыг төлөвлөх, заах арга зүй” сэдэвт хичээлийнхээ төгсгөлд сургалтын чиглүүлэгч Б.Болорсайхан “Сургууль, хамт олон цаашилбал нийгмээ өөрчлөх, хүний эрхийн боловсрол, сургалтын үйл ажиллагаа зохион байгуулах бид бүгдийн хамтын ажиллагаа эхэлж байна. Монгол Улсын парламентын зүгээс бодлого боловсруулах, шийдвэр гаргахдаа оюутан, залуусын оролцоог хангах, дуу хоолойг тусгахад бэлэн байгаагаа илэрхийлэн энэхүү хөтөлбөрийг зохион байгуулж байгааг дахин хэлэхэд таатай байна” гэв.


Улсын Их Хурлын даргын 2024 оны 287 дугаар захирамжаар Хүний эрхийг хангах үндэсний хоёрдугаар хөтөлбөрийн төслийг олон талт төлөөллөөр хэлэлцүүлэх, Хүний эрхийг хангах үндэсний хөтөлбөрийн ач холбогдлын талаар таниулан сурталчлах, залуусын оролцоог хангаж, санал бодлыг сонсох арга хэмжээ зохион байгуулах үүрэг бүхий ажлын хэсгийг байгуулсан. Улсын Их Хурлын гишүүн С.Эрдэнэболдын ахалж буй энэхүү ажлын хэсгийн бүрэлдэхүүнд Улсын Их Хурлын гишүүн А.Ариунзаяа, Х.Баасанжаргал, Ш.Бямбасүрэн, П.Ганзориг, М.Ганхүлэг, Б.Жаргалан, Г.Лувсанжамц, Ц.Мөнхтуяа, М.Нарантуяа-Нара, Г.Очирбат, М.Сарнай, Г.Уянгахишиг, С.Цэнгүүн, М.Энхцэцэг нар ажиллаж байгаа юм.


“Бидний эрх, бидний оролцоо” сургалтын энэ өдрийн хичээлд Улсын Их Хурлын гишүүн, Улсын Их Хурлын даргын 2024 оны 287 дугаар захирамжаар байгуулагдсан ажлын хэсгийн гишүүн Х.Баасанжаргал оролцсон. Тэрбээр хоёр өдрийн сургалтын төсгөлд хэлсэн үгэндээ “Та бүхний сайн дурын санал, санаачилгад тулгуурлсан энэхүү хөтөлбөрийг Улсын Их Хурал дэмжин ажиллаж байна. Хоёр өдрийн сургалтаар та бүхэн Хүний эрхийн Үндэсний Комиссын гишүүд, мэргэжилтэн, судлаачдаас хүний эрхийн талаарх дэлгэрэнгүй, сургалт, хичээл сонсож, суралцлаа. Цаашид та бүхний санал, санаачилгад суурилж хүний эрхийн боловсрол түгнэ. Энэхүү үйл ажиллагаатайгаа холбоотойгоор бидэнд нээлттэй хандаарай, дэмжин ажиллах болно” гэлээ. Мөн тэрбээр Монгол Улсад хүний эрхийг хангах үндэсний хөтөлбөрийг Монгол Улсын Хөдөлмөрийн баатар, Ардын багш, Гавьяат хуульч, доктор, профессор Б.Чимидээр ахлуулсан хамт олон боловсруулж, 2003 онд Улсын Их Хурал баталж байсныг дурдав. Үүнээс 21 жилийн дараа Хүний эрхийг хангах үндэсний хоёрдугаар хөтөлбөрийг боловсруулж, энэхүү хөтөлбөрийн төсөлд олон нийтийн санал бодлыг тусгах үйл ажиллагаа “Бидний эрх, бидний оролцоо” сургалтын оролцогчдоор эхэлж байгааг Х.Баасанжаргал гишүүн онцлоод “Энэ танхимд суугаа оюутан та бүхэн нэг талдаа Монгол Улсын парламентын түвшинд залуучуудыг төлөөлөх, дуу хоолойг хүргэх, шийдвэр гаргалтад оролцох өндөр хариуцлага, итгэл хүлээж байгаа" хэмээгээд хүний эрхийг хангах, хамгаалах, энэ төрлийн боловсролыг түгээх чиглэлээр нээлттэй хамтран ажиллахыг уриаллаа.


Их, дээд сургуулийн 100 гаруй оюутан, залуус хамрагдаж буй “Бидний эрх, бидний оролцоо” хөтөлбөрийг Улсын Их Хурлын даргын 2024 оны 287 дугаар захирамжаар байгуулагдсан ажлын хэсгээс санаачлан Хууль зүйн байнгын хороо, Хүний эрхийн дэд хороо, Парламентын судалгаа, хөгжлийн хүрээлэн, Хүний эрхийн Үндэсний Комисс хамтран зохион байгуулж байна. Хүний эрхийн хамгаалагчдыг бэлтгэх зорилготой энэхүү сургагч багшийн хөтөлбөр нь 9, 10-ны өдрүүдэд үргэлжилнэ гэж Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээллийн газраас мэдээлэв.
 
Дэлгэрэнгүй унших
АНХААРУУЛГА: УИХ-ын 2024 оны ээлжит сонгуулийн хуулийн холбогдох заалтын хүрээнд тус сайтын сэтгэгдэл хэсгийг түр хугацаанд хаасан болно.

Үзэл бодол

Ө.Цогт-Эрдэнэ: “Алтан төлийн эзэн” шагналыг төл малаа сайн бойжуулсан малчинд олгоно

Огноо:

,

Монголын Үндэсний Олон Нийтийн Радиогийн “Таван эрдэнэ” нэвтрүүлгийн нэрэмжит “Алтан төлийн эзэн” шагналыг Сар шинийн босгон дээр  47 дахь жилдээ шалгаруулан олгоно. Энэ шагналын талаар  МҮОНРТ-ийн Хөдөө аж ахуйн тоймч Ө.Цогт-Эрдэнэтэй ярилцлаа.  

-“Алтан төлийн эзэн шагналыг хэзээнээс олгож эхэлсэн юм бэ. Энэ шагналын шалгаруулалтын талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгнө үү?

-"Алтан төлийн эзэн" шагнал 1978 оны Шороон морин жилийн Хаврын тэргүүн сард  эхэлсэн түүхтэй. Энэ жил 47 дахь жилдээ олгож байгаа шагнал. “Алтан төлийн эзэн” шагналыг төл малаа сайн бойжуулсан малчинд олгодог. Нэг үгээр хэлбэл, төлчний шагнал юм. Сүүлийн гурван жилийн үзүүлэлтээр төлөө хэрхэн сайн бойжуулсан бэ гэдгийг харгалзан үзнэ. Зудтай хэцүү цаг үед төлөө сайн авчихсан, онцгой сайн малчид байдаг. Зөвхөн малын тоо харж, олон малтай айлд өгдөг шагнал биш.

-Малчны тодорхойлолт материалыг хэдэн хүртэл авах вэ?

-Бид удирдамжаа зарласан байгаа. Материалаа 2025 оны хоёрдугаар сарын 10 хүртэл хүлээж авна. “Таван эрдэнэ” нэвтрүүлгийн нэрэмжит “Алтан төлийн эзэн” шагналын гол болзол нь сүүлийн гурван жилийн төл хүлээн авсан үзүүлэлтээс гадна, сүргийн чанар бүтэц, үүлдэр угсааг нь сайжруулсан байдлыг хардаг. Сум орон нутагтаа шинэ залуу малчин бэлтгэх, залуу малчныг ажлын байраар хангахад хэр хувь нэмэр оруулж, нийгмийн идэвх санаачилга гарган ажилласныг хардаг.

Мөн мал сүргээ эдийн засгийн эргэлтэд оруулж, өрхийн ашиг орлогоо хэрхэн нэмэгдүүлж байна вэ гэдэг нь бас нэг үзүүлэлт. Малчин өрхийн гишүүн бүр Эрүүл мэнд болон Нийгмийн даатгалд хамрагдсан байх хэрэгтэй. Түүнчлэн татвар, даатгал, сум орон нутгийнхаа хөгжил дэвшил, малчдын бүлэг, хоршоо, нөхөрлөл,  хамтын ажиллагаанд хэр идэвхтэй оролцож байгаа гэдгийг нь харж байгаа. Одоо хоршоо, хамтын ажиллагааг төр засаг дэмжиж, малчдаас хоршиж ажил үйлсээ хамтын хүчээр бүтээхийн төлөө ажиллах болсон. Эдгээр үзүүлэлтийг авч үзнэ дээ…

-Ямар бичиг баримт бүрдүүлэх вэ?

-Сум болгонд хөдөө аж ахуйн тасаг гэж байдаг. Хуучин бол Мал эмнэлгийн үржлийн тасаг шүү дээ. Хөдөө аж ахуйн тасгийн мэргэжилтэн, багийн Засаг дарга, сумын Засаг дарга нарын тодорхойлолтоос эхлээд цөөнгүй материал бүрдүүлнэ.

Бид нэг аймгаас 10-аас доошгүй материал явуул гэдэг шаардлага тавьж байгаа

-Эхлээд аймгийнхаа Хүнс, хөдөө аж ахуйн газарт хандаж, материалаа бүрдүүлэх эсэхээ шийдэх юм уу?

-Эхлээд тухайн багийн Засаг дарга шийднэ. Сумын хөдөө аж ахуйн тасаг дэмжинэ. Одоо малчин болгоно А данстай. А данс нь цахимжсан байгаа. Хэдэн малтай, хэдэн төл авсан, хэдийг нь зарсан. Сүүлийн жилийн өсөлт ямар байна. Мөн бэлчээр зохион байгуулалт, бэлчээрийн менежментийг хэрхэн сайн хийж байгаа гэдгийг ч тусгаж болно. Ингээд мэдээллээ харьяа аймгийнхаа Хүнс хөдөө ахуйн газарт явуулна. Аймгийн Хүнс хөдөө аж ахуйн газрын дарга "Улсын аварга малчин" шалгаруулж явуулдгийн адил сумдаас хэдэн  малчны материал явуулах вэ гэдгээ шийднэ. Бид нэг аймгаас 10-аас доошгүй материал явуул гэдэг шаардлага тавьж байгаа. Тухайлбал, Төв аймаг 27 сумтай. Бид 27 материал авахгүй. Шигшээд тухайн аймгаас 10 хүртэл материал явуул гэсэн. 

“Алтан төлийн эзэн” шагналыг зохион байгуулах комисс буюу ажлын хэсэг батлагдсан. Тухайн ажлын хэсэг материалыг хүлээн авч хэлэлцэж, шалгаруулдаг. Шалгаруулалт хийхдээ зөвхөн ирсэн материалаа харж шалгаруулахгүй. Малчдын мэдээллийг нягталж хянаж байж олгоно. Өөрөө аймгийн төвд оршин суудаг. Олон малчнаар малаа маллуулдаг төлийн тоо хэмжээ болон бусад үзүүлэлтээ хангачихсан малчны тодорхойлолт олон ирдэг. Тухайн хүнийг бид малчин гэж үзэх үү, үгүй юу гэдгээ судална.

-Шалгаруулах комисс байгуулагдсан гэж байна. Салбарын яамнаас хүмүүс байдаг уу? 

-Энэ шагналыг 1978 онд анх бий болж байхад Нэгдэлчдийн дээд зөвлөлтэй хамтарч олгож эхэлсэн түүхтэй юм билээ. Бид энэ уламжлалаар Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яамтай хамтарч ажилладаг. Яамнаас шалгаруулалтын ажлын хэсэгт хоёр хүн оролцдог. Тус яамны Мал аж ахуйн бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газар энэ шагналтай байнга хамтарч ирсэн. Энэ жил ч гэсэн уламжлалаараа хамтарч ажиллана. ХХААХҮЯ хамтарч ажиллаж байна гэдэг нь Засгийн газартай хамтарч олгож байгаа шагнал гэсэн үг.

-Энэ шагналыг жилд хэдэн малчинд олгодог вэ?

-2007 он хүртэл улсын хэмжээнд төрөл тус бүр дээр нэг нэг, өөрөөр хэлбэл, тавхан ширхэгийг л өгдөг байсан. 200 мянган малчин өрхөд ийм тоо харьцангуй цөөн байгаа биз дээ. Ингээд тухайн үеэс тоог нэмэгдүүлсэн. Гэхдээ тоог нэмэгдүүлэхдээ олон биш 20-30 ширхэгт барьж байсан. "Улсын аварга малчин" шагналыг 60-70 малчинд өгдөг байсан. Одоо бол 120 гаруй малчинд өгч байгаа. Улсын аварга малчны шагналыг 100 гаргачихаар манай шагнал цөөхөн байгаад байхаар бас өрөөсгөл. Монголын радиогийн 90 жилийн ой өнгөрсөн онд тохиосон. Энэ ойтойгоо уялдуулж, улсын хэмжээнд 90 ширхэг шагнал өгсөн. Энэ жил ч гэсэн мөн тийм хэмжээний малчныг шалгаруулан олгоно гэсэн төсөв төлөвлөгөөтэй ажиллаж байна.

-Шагналыг хэзээ гардуулах вэ? 

-Энэ жил цас, зуд харьцангуй гайгүй байна. Сар шинийн босгон дээр өгдөг уламжлалтай шагнал учраас Цагаан сарын өмнө олгох товтой байгаа. Энэ шагналд өрсөлдөгч их болжээ. Сүүлийн үед 300-400 малчны тодорхойлолт материал ирдэг болчихсон. Аймгийн Хөдөө аж ахуйн газруудад албан тоот, чиглэл өгч ажилладаг. Гэхдээ сумдаас материал шууд хүрээд ирдэг. Тоо хэмжээ олон болчихдог. Бидэнд ажлын ачаалал нэмэгддэг. Тэр олон материалаас 90 ширхэгийг л шалгаруулна гэдэг амаргүй ажил. Иймээс Аймгийн хөдөө аж ахуйн газрууд сумдад чиглэл өгч хамтарч ажиллах хэрэгтэй гэдгийг хэлмээр байна.

"Улсын аварга малчин" -д “Алтан төлийн эзэн” шагналыг олгохгүй

-Зарим аймаг зудтай байна. Эдгээр аймаг, сумдаас материал ирэх нь бага байна уу?

-Өнгөрсөн өвөл, хавар Сүхбаатар, Хэнтий, Дундговь, Завхан, Булган, Төв аймагт зуд нүүрлэж, ихээхэн хохирол амссан. Тэгэхээр төл малын хувь хэмжээ ч маш доогуур үзүүлэлттэй байгаа. 2024 оны хаврын төлийн үзүүлэлт л чухал шүү дээ. Тухайлбал, Сүхбаатар аймгаас л гэхэд 300-400 толгой унага бойжуулсан гэх тодорхойлолт ирдэг байсан. Энэ удаа харьцангуй бага байна. Зудад нэлээд нэрвэгдсэн хүнд хэцүү байсан газруудаас малчдын шагналын материал маш бага ирж таарна.

Энэ жил бас Монгол орон даяар өнтэй сайхан байгаа юм биш. Баян-Өлгий, Ховд, Баянхонгор, Увс, Завхан зэрэг аймагт цагийн байдал хүндхэн сум, орон нутаг цөөнгүй байгаа. Тухайн бүсэд өнгөрсөн хавар төлөө сайн авчихсан айл өрхүүд бий. Зудтай газраас тодорхойлолт ирүүлж, малчид шалгаруулалт хангаад шагнал өглөө гэж бодоход заавал Сар шинийн өмнө өгнө гэж айл өрхийг хүндрүүлэхгүй. Сар шинийн дараа өгсөн ч болно.

-Нэг аймгаас хэдэн ч “Алтан төлийн эзэн тодрох боломжтой юу? 

-Шагналын тоо цөөн учраас хүртээмжтэй байдлаар зохицуулах тал бий. Төв аймаг л гэхэд 27 сумтай, Хөвсгөл, Завхан 24 сумтай. Тэгэхээр сумынхаа тоогоор материал ирүүлээд байж болохгүй. Аймгуудын Хүнс хөдөө аж ахуйн газар нь шийднэ. Ерөнхийдөө малч, хөдөлмөрөөрөө бусдыгаа манлайлж байгаа малчдыг л шалгаруулж олгоно доо. Харин "Улсын аварга малчин" болчихсон малчин өрхөд энэ шагналыг олгохгүй.

-Яагаад?

-“Алтан төлийн эзэн” босго шагнал юм. "Алтан төлийн эзэн" болчихвол "Улсын аварга малчин" болох үүд хаалга нээгдэж байгаа. "Улсын аварга малчин", "Хошой аварга", "Гавьяат малчин", "Хөдөлмөрийн баатар" гээд өндөр дээд алдар цол хүртсэн малчид манай Алтан төлийн эздийн дунд олон бий дээ... Тухайлбал, Өнмөговь аймгийн Ханбогд сумын малчин, Монгол Улсын Хөдөлмөрийн баатар Ж.Тогтохсүрэн, Төв аймгийн Эрдэнэсант сумын малчин, Хөдөлмөрийн баатар,  Гавъяат малчин Я.Нямдорж, Баянхонгор аймгийн Баянлиг сумын малчин, Хөдөлмөрийн баатар, Гавьяат малчин Тойвгоо, Сугар-Очир гээд дурдаад байвал манай “Алтан төлийн эзэн” шагналтнууд дундаас төрсөн гавьяат, баатрууд олон байдагт бид бүхэн бахархаж явдаг даа... Ийм л бахархалт урам зоригоор малчин бүрийн хотноос “Таван эрдэнэ” нэвтрүүлгээ дуугаргах юмсан гэж хичээдэг юм. 

-Ярилцсанд баярлалаа.

Дэлгэрэнгүй унших

Үзэл бодол

Б.Тэгшбаяр: Далд зогсоолын ажил 95 хувьтай, цэцэрлэгт хүрээлэнгийн тохижилтыг ирэх гуравдугаар сард эхлүүлнэ

Огноо:

,

“Урт цагаан” худалдаа, үйлчилгээний төвийн барилгыг 2024 оны нэгдүгээр сард нурааж, далд зогсоол бүхий цэцэрлэгт хүрээлэн байгуулах ажлыг есдүгээр сард эхлүүлсэн. Өнөөдрийн байдлаар далд зогсоолын ажил 95 хувьтай үргэлжилж байна. Харин хүрээлэнгийн тохижилтыг ирэх гуравдугаар сард эхлүүлэх юм. Энэ талаар “Бодь Пропертийз” ХХК-ийн удирдлагаас тодрууллаа.

“Бодь Пропертийз” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал Б.Тэгшбаяр: “Урт цагааны суурин дээр нийт таван блок далд гарааш бүхий цэцэрлэгт хүрээлэн барина. Өнөөдрийн байдлаар 109 машины зогсоолтой далд гараашны төмөр, бетон бүтээцийн ажлыг бүрэн дуусгасан буюу нийт ажил 95 хувьтай байна. Цэцэрлэгт хүрээлэнг дулаарч эхлэхээр буюу гуравдугаар сараас барихад тохиромжтой. Тиймээс ирэх гуравдугаар сараас ногоон байгууламж, явган хүний зам, усан оргилуурыг хийж эхэлнэ. Манай компани энэхүү цэцэрлэгт хүрээлэнг зундаа багтааж нээх зорилгоор тасралтгүй ажиллаж, давхардсан тоогоор 4400 гаруй хүн ажиллаж байна” гэв. Биднийг очиход хамгийн доод B1 давхартайгаа нийлээд нийт 4 давхар жуулчдад зориулсан үйлчилгээний барилгын баганын арматур хийгдэж байв. Хүйтний улиралд барьж байгаа учраас бетоны чанарыг алдагдуулахгүйн тулд дулаан хадгалах технологи ашигладаг байна. Одоо баригдаж буй барилга нь 30х32 харьцаатай бөгөөд нийт цэцэрлэгт хүрээлэнгийн талбайн 10 хувийг эзлэх юм. 

 

НЗДТГ-ЫН ХЭВЛЭЛ МЭДЭЭЛЭЛ, ОЛОН НИЙТТЭЙ ХАРИЛЦАХ ХЭЛТЭС

Дэлгэрэнгүй унших

Үзэл бодол

Л.Оюун-Эрдэнэ: Төрийн өмчит компанийн засаглалд өмнө хийгдэж байгаагүй далайцтай реформ хийнэ

Огноо:

,

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Төрийн болон орон нутгийн өмчит компанийн бүтээмж, ил тод байдал, засаглалыг сайжруулах тухай хуулийн төслийг танилцуулж УИХ-ын чуулганд үг хэллээ. Түүний хэлсэн үгийг бүрэн эхээр нь хүргэж байна. Тэрбээр,
“Улсын Их Хурлын дарга, эрхэм гишүүд ээ,

“Алсын хараа-2050” урт хугацааны хөгжлийн бодлогыг хэрэгжүүлж, цар тахлаас хойш хурдтай өсөж буй эдийн засгийн өсөлтийг тогтвортой хадгалахын тулд Засгийн газар 14 мега төслийг хэрэгжүүлж, хөрөнгө оруулалт, бизнесийн орчныг сайжруулахад үндсэн анхаарлаа хандуулсаар байна.

2021 онд 43 их наяд төгрөг байсан Монгол Улсын эдийн засгийн багтаамж, 2024 онд 82 их наядад хүрч хоёр дахин тэлсэн нь чамлахааргүй өсөлт боловч цаашид эдийн засгийн шинэ бүтцийг бүрдүүлэхийн тулд хүний нөөц, хиймэл оюун ухаан, дэвшилтэт технологи, ногоон шилжилт хийж, хөрөнгө оруулалт, бизнесийн орчныг сайжруулах шаардлагатай байна.

Өчигдрийн Засгийн газрын хуралдаанаар “Бизнест ээлтэй Монгол” буюу “Business Friendly Mongolia” хөтөлбөрийг хэлэлцэж, Бахрейн улсын жишгээр эдийн засгийг төрөлжүүлсэн сайн туршлагад үндэслэн хөрөнгө оруулалт, бизнесийн орчныг сайжруулах Засгийн газрын тогтоол баталж, Ерөнхий сайдын дэргэдэх Эдийн засгийн зөвлөлд олон улсын экспертүүдийг урьж ажиллуулах шийдвэр гаргалаа.

Дэлхийд үнэлэгдсэн шилдэг мэргэжилтнүүдийг Монгол Улсад урьж ажиллуулахад алт, мөнгө, хүрэл Гэрэгэ өгч байхаар энэхүү тогтоолд туссан болно.

Өмнө нь бид Эстони улсын цахим шилжилтийн сайн туршлагад үндэслэн E-Mongolia хөтөлбөрийг амжилттай хэрэгжүүлж чадсан шиг хөрөнгө оруулалт, татварын орчин, бизнес эрхлэхэд бүртгэлээс эхлээд дампуурах хүртэлх эрх зүйн орчин, маргаан шийдвэрлэх процесст цогц байдлаар дүн шинжилгээ хийж, Улсын Их Хурлын хаврын чуулганд хэлэлцүүлэхээр бэлтгэл хангаж байна.

Бизнесийн орчныг сайжруулах нэгдсэн зорилтын хүрээнд төрийн өмчит компанийн бүтээмж, ил тод байдал, засаглалыг сайжруулах хуулийн төслийг Улсын Их Хуралд өргөн барьж байна.

2012 оноос хойш OECD буюу Эдийн засгийн хамтын ажиллагаа, хөгжлийн байгууллага Төрийн өмчит компанийн төлөөлөн удирдах зөвлөл болон бизнес төлөвлөгөө, санхүүгийн гүйцэтгэлийн оновчгүй байдал, улс төрийн нөлөө бүхий томилгоо, хүний нөөцийн бүтээмжгүй байдал зэргээс шалтгаалж төрийн өмчит нийт компанийн 44 хувь нь засаглалын хямралд орж, төрийн өмчит 120 гаруй компани үйл ажиллагаа явуулж байгаа боловч 10 компани нь л нийт ашгийн 85 хувийг бүрдүүлж байна. 43 нь алдагдалтай ажилласан байна.

Өмнө нь төслөг хуулиуд гурван ч удаа боловсруулан Улсын Их Хуралд өргөн барьсан боловч төрийн өмчийн компаниудын лобби-д хөтлөгдөж, эрхзүйн орчныг шинэчлэх реформ бүтэлгүйтэж байсан гэдгийг тэмдэглэн хэлэх нь зүйтэй. 

Холимог тогтолцоогоор бүрдсэн 126 гишүүнтэй шинэ парламент хөгжлийн томоохон төслүүдийг гацаанаас гаргаж, хөдөлгөж чадсан шиг энэ удаа төрийн өмчит компанийн засаглалд өмнө нь хийгдэж байгаагүй далайцтай реформ хийх түүхэн үүргээ гүйцэтгэж чадна гэдэгт эргэлзэхгүй байна.


 
Улсын Их Хурлын дарга, эрхэм гишүүд ээ,

Энэ хууль батлагдсанаар Төрийн өмчит компанийн засаглалд тавигдах шаардлагыг OECD буюу Эдийн засгийн хамтын ажиллагаа, хөгжлийн байгууллагын зарчимд нийцүүлж, уул уурхайн компаниуд “Эрдэнэс Монгол” нэгдэл, уул уурхайн бус компаниуд “Эрчист Монгол” нэгдэл байдлаар зохион байгуулагдаж, олон улсын удирдлагын тогтолцоонд шилжүүлж, компаниудын үр ашиг, үнэлгээ сайжирна.

OECD буюу Эдийн засгийн хамтын ажиллагаа, хөгжлийн байгууллагын зарчимд нийцээгүй бол нэгтгэх, татан буулгах, хувийн хэвшлээр гүйцэтгүүлэх, эсвэл нийтийн үйлчилгээний байгууллага болгон өөрчлөн зохион байгуулна.

Энэ зохион байгуулалт хийгдсэнээр төрийн өмчит хуулийн этгээдийн бүтэц, чиг үүргийн давхардал, зардлыг бууруулж, цаашид төрийн өмчит компанийн тоог хоёр дахин бууруулна.

Нэг үгээр хэлбэл, үндэсний аюулгүй байдалд шууд нөлөөлөхүйц стратегийн хувьд ач холбогдолтой, хувийн хэвшилд шилжүүлэх боломжгүй төрийн өмчит компаниудыг олон улсын засаглалын зарчимд нийцүүлж, бусад компанийг энэ хуулиар өөрчлөн зохион байгуулна.
 
Улсын Их Хурлын дарга, эрхэм гишүүд ээ,

Төрийн болон орон нутгийн өмчит компанийн бүтээмж, ил тод байдал, засаглалыг сайжруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хууль тогтоомжийн төслийг хэлэлцэх эсэхийг шийдвэрлэж өгнө үү” гэлээ.


 

Дэлгэрэнгүй унших
сурталчилгаа
Урлаг спорт16 цаг 35 минут

“Улаанбаатар” өвлийн наадам энэ сарын 15, 16-ны өдрүүдэд болно

Улстөр нийгэм16 цаг 41 минут

УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан Ховд аймгийн Жаргалант суманд ажиллаж б...

Улстөр нийгэм16 цаг 46 минут

Сонгуулийн хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийн талаар хэлэлцэв

Урлаг спорт17 цаг 14 минут

“Улаанбаатар” өвлийн явган алхалтын фестиваль зохион байгуулагда...

Улстөр нийгэм17 цаг 20 минут

“Нээлттэй парламент” хөтөлбөрт оролцогчид Улсын Их Хурлын чуулга...

Улстөр нийгэм20 цаг 39 минут

“Гашуунсухайт-Ганцмод боомтын төмөр зам” төслийн хэлэлцээрт гары...

Улстөр нийгэм20 цаг 43 минут

Бизнес эхлүүлэхэд тулгардаг хүндрэл, шат дамжлагыг бууруулахыг даалг...

Улстөр нийгэм20 цаг 46 минут

"Нимерикс” вакциныг "Пфайзер" компаниас худалдан авахаар ажиллаж б...

Улстөр нийгэм20 цаг 50 минут

Шуурхай штабын IV хуралдаанаар өгсөн үүрэг даалгаврыг Засгийн газрын...

Цаг үе20 цаг 54 минут

Улаанбаатарт өдөртөө 24 хэм хүйтэн

Санал болгох