Цаг үе
Өнөөдөр, маргааш, арван жилийн дараа...
Та одоо хэдэн настай вэ? 20, 40, 50-тай ч байж магадгүй. Юутай ч 10 жилийн дараа толинд нэг хараад үзээрэй. Ганц нэг үрчлээс нэмэгдсэнээс өөр онцын зүйл мэдрэгдэхгүй байж болно. Үүнд хууртсаны хэрэггүй. Эрдэмтдийн үзэж байгаагаар хүний бие махбодь 10 жил тутам ямар нэгэн хэмжээгээр өөрчлөгдөж, хөгширдөг байна. Харин амьдралын зөв хэв маягийн ачаар хүн оюун ухааны чадавхаа хадгалж үлдэх боломжтой аж.
20-30 нас. Хүний бие махбодийн оргил үе. Бодисын солилцоо, биологийн үйл ажиллагаа нь эрч хүчтэй байна. Эрэгтэй, эмэгтэй хэний ч болов арьс нь толигор, бие бялдар нь үзэсгэлэнтэй “Давид” шиг харагдана. Оюуны чадавх, ой тогтоолт ч маш сайн байна. Хүн энэ үед гадаадын орны хэл сурч чадвал насан туршдаа хэлний сайн боловсролтой байх үүдээ нээж байна гэсэн үг. Хүний ид оргил үедээ сурч мэдсэн зүйл хожмын амжилтын суурь болж өгдөг тул гуч хүрэхээсээ өмнө оюуны чадавх шаардсан хөдөлмөрт өөрийгөө зориулах ёстой. 26 наснаас хүний уураг тархины үйл ажиллагаа удааширч, жин болон эзлэхүүнээрээ арван жил тутамд бүтэн хоёр хувиар агшдаг аж. Эрчүүд 17-26 насандаа бэлгийн гармонийг их хэмжээгээр ялгаруулдаг. 26 наснаас нь ерөнхийдөө буурч, булчингийн хүч чадал нь муудаж эхэлдэг байна. Тийм болохоор амьдралын хэв маягтаа анхаарах нь чухал. Тамхи татаж, архи уух нь биологийн хөгшрөлтийн үйл явцад маш муугаар нөлөөлдөг. Бас байнга өлөн зэлмэг явж, тааралдсан болгоноо идэх нь хоол боловсруулах эрхтний хэвийн үйл ажиллагааг алдагдуулаад зогсохгүй, үсний өнгө, нүүрний арьсанд сөргөөр нөлөөлдөг.
30-40 нас. Өөрийгөө онцгой анхаарах үе. Орчин цагт 30, 40 гэдэг нь залуу нас боловч одоохондоо биологийн хөгшрөлтийг зогсоох “ид шид” олдоогүй гэдгийг санахад илүүдэхгүй. Эмэгтэйчүүдийн хувьд бэлгийн амьдрал ид оргилно. Гэхдээ арьс нь нимгэрч, үрчлээс ихэснэ. Эрчүүд нийгэмд идэвхтэй байр суурь эзэлж, амжилтанд хүрэхийг эрмэлзэх болно. Харамсалтай нь энэ үед толгойтой үс нь бууралтаж, халзарч эхэлдэг. Бас эрэгтэй, эмэгтэй хоёр хүний аль нь ч ямар нэгэн өвчинтэй болох боломжтой. Ходоод муудах, толгой өвдөх, уур уцаартай болох магадлалтай. Энэ үед юуны өмнө хоол хүнсэндээ онцгой анхаарах ёстой. Жимс, ногоо, сүү сүүн бүтээгдэхүүн өргөн хэрэглэж заншвал зүгээр. Бас мах идэж, өдөрт ганц удаа ч болов халуун шөл ууж занших нь чухал. Харин гурилан бүтээгдэхүүн, элдэв төрлийн амттанаас татгалзаж сур. Энэ нь хожмын өдөр танд жин нэмэгдэх, овортой харагдуулах аюул учруулна. Эрүүл мэндийн зөвлөгөөг анхаарч, биеэ арчлан тордож өөрийгөө хайрлаж бай.
40-50 нас. Хүний амьдралын эгзэгтэй үе. Бие махбодийн хувьд залуу насны эрч хүч, ялангуяа бодисын солилцоо эрс буурна. Эмэгтэйчүүдийн хувьд жирэмслэх чадвар багасч хөгшрөлтийн үйл явц эхлэх болно. үүнд эмзэглэж болохгүй. амьдрал бол тэмцэл гэдгийг санаж. Тэмцэлд ялахыг зорь. Харин эрчүүд их эрч хүчтэй, идэвхтэй байдаг үе. Амжилт ч олно. Энэ үед эрчүүд хөдөлгөөнийг эрхэмлэж спортоор хичээллэхийг чухалчилж сурахад илүүдэхгүй. Уушиг зүрхний хэвийн үйл ажиллагаа алдагдаж, зүрхний шигдээсээр өвчлөх, даралттай болох нь элбэг байдаг. Гэр бүлийн амьдралын хувьд ч анхаарах зүйл гарч болзошгүй. Эрчүүд нэг хэвийн амьдралаас уйдах магадлалтай байдаг. Ийм үед амьдралын сонирхолтой хэв маяг тус болох нь бий. Хоол хүнсэндээ ч онцгой анхаар. Загас, үхрийн махаар хийсэн хоол идэж, байцаа лууван, улаан манжин байнга хүртэж, ногоон цай ууж байхад гэмгүй. Эмэгтэйчүүд 100-150 гр улаан, эрчүүд 100 гр хатуу дарс хүртэж болно. Харин сард нэг удаа эмчид үзүүлж зөвлөгөө авч заншвал зүгээр.
50-60 нас. Оюуны чадавх дээд зэрэг байна. Олон алдартан хүн сайн бүтээл, чухал нээлтээ 50-иас дээш насандаа хийсэн байдаг. Харин биологийн үйл явцын хувьд баярламаар зүйл ховор аж. Эм бэлгийн дааврын хэмжээ эрс унаж цэвэршилт эхэлнэ. Таван эмэгтэйн нэг нь кальцийн дутагдалд орж, яс нь шохойжих аюул тулгарна. Эрчүүд тамир тэнхээ сульдаж өвдөмтгий болж, бие бялдрын хувьд агшиж, жижгэрч эхэлдэг. 50-иас дээш насанд ялангуяа эмэгтэйчүүд өдөрт тогтмол сүү ууж, зөгийн бал хүртэж байх нь чухал аж. Нимбэгний шүүс, сармисны ханд ч тустай. Эрэгтэйчүүд жимс ногооноос гадна загас, тахианы мах ахиухан хүртэж байвал зүгээр.
60-аас дээш нас. 65 наснаас эхлээд таван жил тутамд хөгшрөлт явагдана. Эрүүл мэндийн хувьд ч доройтоно. Гэвч сэтгэлээр унах хэрэггүй. Хэрэв юмыг ойлгох чадвар муудаж, аливаад самуурч будилж эхэлбэл үүнд та өөрөө буруутай. Биологийн хөгшрөлтийг бүрэн гүйцэд даван туулж чадахгүй ч оюун ухаанаа мөнхийн залуу байлгаж болно шүү дээ. Шатар нүүж, үгийн сүлжээ бөглөж, анд найзуудтайгаа уулзаж, аялал жуулчлалаар явж, сайхан урлагийн бүтээл үзэж байх нь хүнд амьдрах хүсэл төрүүлдэг гэдгийг санавал зүгээр.
Цаг үе
Улаанбаатарт өдөртөө 17 хэм дулаан
Малчид, иргэд, хадланчдын анхааралд: 21-ний өдөр төв, зүүн аймгуудын нутгийн хойд хэсгээр усархаг бороо үргэлжлэн орох тул болзошгүй нөөлөг салхи, аянга цахилгаан, мөндөр, үер усны аюулаас сэрэмжтэй байхыг анхааруулж байна.
2025 оны наймдугаар сарын 21-ний 08 цагаас 20 цаг хүртэл: Ихэнх нутгаар үүлшинэ. Баруун аймгуудын нутгийн зүүн хойд, төвийн аймгуудын нутгийн зарим газар, зүүн аймгуудын нутгийн хойд болон зүүн хэсгээр бороо, дуу цахилгаантай аадар бороо, мөндөр орно. Салхи нутгийн зүүн хэсгээр баруун өмнөөс хойш эргэж, бусад нутгаар баруун хойноос секундэд 5-10 метр, нутгийн зарим газраар борооны өмнө түр зуур ширүүснэ. Алтай, Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Завхан, Заг-Байдраг голын эх, Идэр, Тэс, Эг, Үүр, Орхон, Сэлэнгэ, Хараа, Ерөө, Туул, Тэрэлж голын хөндийгөөр 12-17 хэм, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсэг, Дорнод-Дарьгангын тал нутаг, Халх голын сав газраар 24-29 хэм, бусад нутгаар 18-23 хэм дулаан байна.
УЛААНБААТАР ХОТ ОРЧМООР: Үүлэрхэг. Бороо орно. Салхи баруун хойноос секундэд 5-10 метр, борооны өмнө түр зуур ширүүснэ. Өдөртөө 15-17 хэм дулаан байна.
БАГАНУУР ОРЧМООР: Үүлэрхэг. Бороо орно. Салхи баруун хойноос секундэд 6-11 метр, борооны өмнө түр зуур ширүүснэ. Өдөртөө 15-17 хэм дулаан байна.
ТЭРЭЛЖ ОРЧМООР: Үүлэрхэг. Бороо орно. Салхи баруун хойноос секундэд 5-10 метр, борооны өмнө түр зуур ширүүснэ. Шөнөдөө 7-9 хэм, өдөртөө 12-14 хэм дулаан байна.
2025 оны наймдугаар сарын 22-ноос 26-ныг хүртэлх
цаг агаарын урьдчилсан төлөв
22-нд баруун, төв, зүүн аймгуудын нутгийн хойд хэсгээр, 23-нд баруун болон төвийн аймгуудын нутгийн зарим газар, говийн аймгуудын нутгийн баруун хэсгээр, 24-нд төв, зүүн аймгуудын нутгийн зарим газар, говийн аймгуудын нутгийн зүүн хэсгээр, 25-нд баруун аймгуудын ихэнх нутгаар бороо, дуу цахилгаантай аадар бороо орно. Салхи ихэнх хугацаанд секундэд 5-10 метр, борооны өмнө түр зуур ширүүснэ. Алтай, Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Хүрэнбэлчир орчим, Тэрэлж голын хөндийгөөр шөнөдөө 3 хэмийн хүйтнээс 2 хэм, өдөртөө 13-18 хэм, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр шөнөдөө 13-18 хэм, өдөртөө 23-28 хэм, бусад нутгаар шөнөдөө 6-11 хэм, өдөртөө 16-21 хэм дулаан байна. 24-нд нутгийн баруун хагаст, 25-нднутгийн зүүн хагаст бага зэрэг дулаарна.
Цаг үе
"Байр түрээслүүлнэ” гэж иргэдийг хохироосон залилах гэмт хэрэг нэмэгдэж байна
Их, дээд сургуулийн элсэлт, бүртгэлтэй холбоотой орон нутгаас Улаанбаатар хотыг зорих оюутан залуусын хөдөлгөөн нэмэгдэж, үүнтэй зэрэгцэн "байр түрээслүүлнэ” гэх нэрийдлээр иргэдийг хохироосон залилах гэмт хэрэг нэмэгдэж байна.
Цахим орчинд нийтлэгдэж буй орон сууц худалдах, байр түрээслүүлэхтэй холбоотой 430 гаруй зарын 30 орчим хувь нь худал мэдээлэл агуулсан, залилах гэмт хэргийн шинжтэй болох нь тогтоогдлоо.
Энэ оны эхний 7 сарын байдлаар цахим орчинд "Түрээсийн үйлчилгээ"-тэй холбоотой 143 гэмт хэрэг үйлдэгдсэн байна.
Иймээс иргэд та бүхэн
- Байр түрээсийн төлбөрөө урьдчилж шилжүүлэхгүй байх,
- Түрээсийн гэрээг заавал нотариатаар баталгаажуулах,
- Байрны улсын бүртгэлийн гэрчилгээ болон өмчлөх эрхийн лавлагааг нягтлах шаардлагатайг Цагдаагийн байгууллагаас анхааруулж байна.
- Хямд үнэтэй яаралтай төлбөр нэхсэн түрээсийн байрнаас болгоомжилж, энэ төрлийн гэмт хэргийн хохирогч болохоос урьдчилан сэргийлээрэй.
Цаг үе
ЕБС-ийн гурав, дөрөвдүгээр ангид англи хэлний хичээл долоо хоногт хоёр цаг орно
2025-2026 оны хичээлийн жилд ерөнхий боловсролын сургуулийн гурав, дөрөвдүгээр ангид англи хэлний нэмэлт хөтөлбөрөөр долоо хоногт хоёр цагаар хэрэгжүүлэхээр төлөвлөж байна. Англи хэлний нэмэлт хөтөлбөрийн сурах бичигт монгол ахуй, соёлтой холбоотой агуулгаар баяжуулан тохируулга хийж, хэвлэж хүүхдийн тоогоор нийлүүлэхэд бэлэн болжээ.
2024-2025 оны хичээлийн жилд Боловсролын яамнаас хүүхдийн нас, сэтгэхүйн онцлог, соёл, уламжлалд нийцүүлэн олон улсын мэргэжлийн байгууллагатай хамтран боловсруулсан англи хэлний цогц хөтөлбөрийг төрийн болон орон нутгийн өмчийн ерөнхий боловсролын түшиц 105 сургуулийн 3-4 дүгээр ангид туршсан. Туршилтад нийслэлийн 37, аймгийн төв, сумын 67 ерөнхий боловсролын сургуулийн 3-4 дүгээр ангийн нийт 37,161 суралцагч хамрагдаж, ярих, сонсох, унших, бичих анхан шатны ур чадвар эзэмшжээ.
Туршилтаар гурав, дөрөвдүгээр ангид заах англи хэлний хөтөлбөрийн тохирц, зохион байгуулалтын хэлбэрийг тохируулж, баталгаажуулсан бөгөөд Боловсролын судалгааны үндэсний хүрээлэнгээс англи хэлний хөтөлбөрийг гурав, дөрөвдүгээр ангид хэрэгжүүлэх боломжтой гэж дүгнэсэн байна.
Багшийн хүрэлцээ, ур чадвар чухал байна. Үүнтэй холбоотойгоор 2025 оны дөрөвдүгээр сард төрийн болон орон нутгийн өмчийн ерөнхий боловсролын сургуулиудаас судалгаа авсан бөгөөд үр дүнд нь 3, 4 дүгээр ангид англи хэлний хичээлийг дунд ангийн мэргэжлийн англи хэлний багш нар, бага ангийн багш нар болон бусад хувилбаруудыг сургуулийн нөөц, боломждоо тулгуурлан заах боломжтой гэжээ. Үүний дагуу англи хэл заах багш нарыг чадавхжуулах сургалтыг үе шаттай эхлүүлээд байна.
-
Шударга мэдээ2022/11/21
УБТЗ 280 км урттай хос төмөр зам барих асуудалд ОХУ-тай ойлголцолд хүрлээ
-
Улстөр нийгэм2024/08/30
Их, дээд сургуулиудын академик эрх чөлөөг хангах бодлого баримтална
-
Урлаг спорт2021/12/08
Спортын салбарын шилдгийг шалгаруулдаг "Бөртэ чоно" ёслолын ажиллагааг...
-
Шударга мэдээ2020/02/20
Монгол Улсын Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх мэргэжлийн хяналтын байгууллагад ажиллалаа